Συνεπιμέλεια τέκνου: Σύστημα εναλλασσόμενης κατοικίας και διαμεσολαβητή στα δύσκολα αποφάσισε το πρωτοδικείο Αθηνών
Πριν από την προσφυγή στο δικαστήριο
Το παιδί -σύµφωνα µε τη δικαστική απόφαση- θα έχει ως κατοικία το σπίτι του γονέα όπου θα διαµένει κάθε φορά και θα επικοινωνεί µε τον έτερο είτε τηλεφωνικά είτε µέσω διαδικτυακών εφαρµογών
Κάθε διαφωνία των γονέων στο πλαίσιο άσκησης της συνεπιµέλειας θα πρέπει, πριν από την προσφυγή στο δικαστήριο, υποχρεωτικά να οδηγείται σε διαµεσολάβηση. Αυτό έκρινε το Μονοµελές Πρωτοδικείο Αθηνών (απόφαση υπ’ αριθµόν 9069/2024), µε αφορµή διαµάχη ανάµεσα σε πρώην ζεύγος, το οποίο διεκδικούσε την επιµέλεια του 6χρονου σήµερα παιδιού τους µετά τη διάλυση του έγγαµου βίου τους το 2021.
Το ζευγάρι, που παντρεύτηκε το 2015 και απέκτησε το παιδί του το 2018, βρισκόταν τα τελευταία χρόνια σε δικαστική διαµάχη σχετικά µε το ζήτηµα της επιµέλειας του παιδιού. Πριν από δύο χρόνια, απόφαση ασφαλιστικών µέτρων είχε αναθέσει την άσκηση της επιµέλειας του 6χρονου παιδιού αποκλειστικά στη µητέρα, ενώ ο πρώην σύζυγος είχε υποχρεωθεί να καταβάλλει διατροφή 300 ευρώ. Παράλληλα, το δικαστήριο είχε ορίσει και τις ηµέρες και τις ώρες επικοινωνίας του παιδιού µε τον πατέρα, ο οποίος ωστόσο, µε αίτησή του στη ∆ικαιοσύνη, είχε ζητήσει να έχει από κοινού την επιµέλεια του παιδιού µε τη µητέρα. Από τότε αυτό το ζήτηµα, το εάν δηλαδή η επιµέλεια θα µοιραστεί από κοινού στους δύο γονείς ή θα την ασκεί αποκλειστικά η µητέρα, υπήρξε σηµείο τριβής µεταξύ του πρώην ζευγαριού.
Το Μονοµελές Πρωτοδικείο επισηµαίνει, µεταξύ άλλων, πως αυτό συνέβη αφενός «από την έως έναν βαθµό διαφορετικότητα των αντιλήψεών τους αναφορικά µε το συµφέρον του ανήλικου τέκνου τους και τα ζητήµατα της ανατροφής και διαπαιδαγώγησής του, αλλά, πρωτίστως, από την προσωπική τους αντιπαράθεση στο πλαίσιο της συζυγικής τους σχέσης και της διάσπασης της έγγαµης συµβίωσής τους». Σύµφωνα µε την -τελική- απόφαση, που εκδόθηκε πριν από λίγες ηµέρες από το Μονοµελές Πρωτοδικείο Αθηνών, οι δύο πρώην σύζυγοι θα ασκούν από κοινού την επιµέλεια του παιδιού τους (συνεπιµέλεια) και θα µοιράζεται ο χρόνος που το παιδί θα περνάει µε κάθε γονέα µε το σύστηµα της εναλλασσόµενης κατοικίας.
Στην απόφαση επισηµαίνεται ωστόσο ότι η γονική µέριµνα θα ασκείται από κοινού, ανεξάρτητα από τον τόπο διαµονής του παιδιού. Στη δικαστική απόφαση αναφέρεται, επίσης, πως οι δύο γονείς οφείλουν «να θέσουν σε δεύτερη µοίρα τις διαφωνίες τους, ώστε να αποκτήσουν ένα ελάχιστο πεδίο συνεννόησης µεταξύ τους για τα ζητήµατα του τέκνου τους, το οποίο κατά την κρίση του δικαστηρίου µπορούν να επιτύχουν».
Το Μονοµελές Πρωτοδικείο Αθηνών (ειδική διαδικασία) οδηγήθηκε σε αυτή την κρίση λαµβάνοντας υπόψη κυρίως το «βέλτιστο συµφέρον του ανήλικου τέκνου των διαδίκων, το οποίο έχει ανάγκη από τη σύσφιγξη των σχέσεών του και µε τους δύο γονείς του, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της ψυχικής αποξενώσεώς του και να διατηρηθεί και να ενισχυθεί ο µεταξύ αυτού και αµφότερων των γονέων του ψυχικός δεσµός, µε σκοπό την οµαλή ανάπτυξη της προσωπικότητάς του».
Σε κάθε περίπτωση, το Μονοµελές Πρωτοδικείο ξεκαθαρίζει ότι µε την προσδοκώµενη επίδειξη εκ µέρους των διαδίκων «της αυξηµένης υπευθυνότητας και ευαισθητοποίησης αναµένεται ότι θα επικρατήσει το απαραίτητο κλίµα γαλήνης και ηρεµίας στη σχέση τους, το οποίο είναι αναγκαίο για την οµαλή και απρόσκοπτη εξέλιξη της προσωπικότητας του ανήλικου τέκνου, καθόσον επιβάλλεται η µεταξύ τους συνεργασία, ώστε αυτό να µη γίνεται δέκτης αντιφατικών και διαφορετικών µηνυµάτων και υποδείξεων από τους γονείς του».
Το δικαστήριο απάντησε, ωστόσο, και στο ερώτηµα τι θα συµβεί και πώς θα αντιµετωπιστεί κάθε διαφωνία των πρώην συζύγων που ενδεχοµένως ανακύψει στο πλαίσιο της συνεπιµέλειας. Σε µια τέτοια περίπτωση, σύµφωνα µε τη δικαστική απόφαση, θα πρέπει «υποχρεωτικά να προηγείται στάδιο διαµεσολάβησης, ο δε τελευταίος (διαµεσολαβητής) θα έχει τη δυνατότητα να καθορίσει και ένα ευρύτερο πλάνο της από κοινού άσκησης της επιµέλειας εκ µέρους των διαδίκων».
*Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά»
Το ζευγάρι, που παντρεύτηκε το 2015 και απέκτησε το παιδί του το 2018, βρισκόταν τα τελευταία χρόνια σε δικαστική διαµάχη σχετικά µε το ζήτηµα της επιµέλειας του παιδιού. Πριν από δύο χρόνια, απόφαση ασφαλιστικών µέτρων είχε αναθέσει την άσκηση της επιµέλειας του 6χρονου παιδιού αποκλειστικά στη µητέρα, ενώ ο πρώην σύζυγος είχε υποχρεωθεί να καταβάλλει διατροφή 300 ευρώ. Παράλληλα, το δικαστήριο είχε ορίσει και τις ηµέρες και τις ώρες επικοινωνίας του παιδιού µε τον πατέρα, ο οποίος ωστόσο, µε αίτησή του στη ∆ικαιοσύνη, είχε ζητήσει να έχει από κοινού την επιµέλεια του παιδιού µε τη µητέρα. Από τότε αυτό το ζήτηµα, το εάν δηλαδή η επιµέλεια θα µοιραστεί από κοινού στους δύο γονείς ή θα την ασκεί αποκλειστικά η µητέρα, υπήρξε σηµείο τριβής µεταξύ του πρώην ζευγαριού.
Το Μονοµελές Πρωτοδικείο επισηµαίνει, µεταξύ άλλων, πως αυτό συνέβη αφενός «από την έως έναν βαθµό διαφορετικότητα των αντιλήψεών τους αναφορικά µε το συµφέρον του ανήλικου τέκνου τους και τα ζητήµατα της ανατροφής και διαπαιδαγώγησής του, αλλά, πρωτίστως, από την προσωπική τους αντιπαράθεση στο πλαίσιο της συζυγικής τους σχέσης και της διάσπασης της έγγαµης συµβίωσής τους». Σύµφωνα µε την -τελική- απόφαση, που εκδόθηκε πριν από λίγες ηµέρες από το Μονοµελές Πρωτοδικείο Αθηνών, οι δύο πρώην σύζυγοι θα ασκούν από κοινού την επιµέλεια του παιδιού τους (συνεπιµέλεια) και θα µοιράζεται ο χρόνος που το παιδί θα περνάει µε κάθε γονέα µε το σύστηµα της εναλλασσόµενης κατοικίας.
Στην απόφαση επισηµαίνεται ωστόσο ότι η γονική µέριµνα θα ασκείται από κοινού, ανεξάρτητα από τον τόπο διαµονής του παιδιού. Στη δικαστική απόφαση αναφέρεται, επίσης, πως οι δύο γονείς οφείλουν «να θέσουν σε δεύτερη µοίρα τις διαφωνίες τους, ώστε να αποκτήσουν ένα ελάχιστο πεδίο συνεννόησης µεταξύ τους για τα ζητήµατα του τέκνου τους, το οποίο κατά την κρίση του δικαστηρίου µπορούν να επιτύχουν».
Το Μονοµελές Πρωτοδικείο Αθηνών (ειδική διαδικασία) οδηγήθηκε σε αυτή την κρίση λαµβάνοντας υπόψη κυρίως το «βέλτιστο συµφέρον του ανήλικου τέκνου των διαδίκων, το οποίο έχει ανάγκη από τη σύσφιγξη των σχέσεών του και µε τους δύο γονείς του, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της ψυχικής αποξενώσεώς του και να διατηρηθεί και να ενισχυθεί ο µεταξύ αυτού και αµφότερων των γονέων του ψυχικός δεσµός, µε σκοπό την οµαλή ανάπτυξη της προσωπικότητάς του».
Συνεπιμέλεια τέκνου: Ποιος θα είναι ο ρόλος του διαµεσολαβητή
Εξάλλου, το Μονοµελές Πρωτοδικείο διέγνωσε ότι αµφότεροι οι διάδικοι «τρέφουν δυνατά συναισθήµατα αγάπης και αφοσίωσης προς το ανήλικο τέκνο τους και έχουν πλήρη συνείδηση του γονεϊκού τους ρόλου, καθώς ασκούν επαρκώς τα καθήκοντα που απορρέουν από την ανωτέρω ιδιότητά τους και εκτελούν το έργο τους πρόθυµα, ανταποκρινόµενοι µε στοργή και υποµονή στις υλικές και συναισθηµατικές ανάγκες του τελευταίου, ενώ περαιτέρω οι ίδιοι, µε βάση την προσωπικότητά τους και την καταλληλότητά τους ως γονέων, παρέχουν τα εχέγγυα για τη σωστή ανατροφή και διαπαιδαγώγησή του». Το παιδί -σύµφωνα µε τη δικαστική απόφαση- θα έχει ως κατοικία το σπίτι του γονέα όπου θα διαµένει κάθε φορά και θα επικοινωνεί µε τον έτερο είτε τηλεφωνικά είτε µέσω διαδικτυακών εφαρµογών επικοινωνίας, εφόσον δεν θα διαταράσσεται το πρόγραµµα των σχολικών και εξωσχολικών του δραστηριοτήτων.Σε κάθε περίπτωση, το Μονοµελές Πρωτοδικείο ξεκαθαρίζει ότι µε την προσδοκώµενη επίδειξη εκ µέρους των διαδίκων «της αυξηµένης υπευθυνότητας και ευαισθητοποίησης αναµένεται ότι θα επικρατήσει το απαραίτητο κλίµα γαλήνης και ηρεµίας στη σχέση τους, το οποίο είναι αναγκαίο για την οµαλή και απρόσκοπτη εξέλιξη της προσωπικότητας του ανήλικου τέκνου, καθόσον επιβάλλεται η µεταξύ τους συνεργασία, ώστε αυτό να µη γίνεται δέκτης αντιφατικών και διαφορετικών µηνυµάτων και υποδείξεων από τους γονείς του».
Το δικαστήριο απάντησε, ωστόσο, και στο ερώτηµα τι θα συµβεί και πώς θα αντιµετωπιστεί κάθε διαφωνία των πρώην συζύγων που ενδεχοµένως ανακύψει στο πλαίσιο της συνεπιµέλειας. Σε µια τέτοια περίπτωση, σύµφωνα µε τη δικαστική απόφαση, θα πρέπει «υποχρεωτικά να προηγείται στάδιο διαµεσολάβησης, ο δε τελευταίος (διαµεσολαβητής) θα έχει τη δυνατότητα να καθορίσει και ένα ευρύτερο πλάνο της από κοινού άσκησης της επιµέλειας εκ µέρους των διαδίκων».
*Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά»