Ελεγχόµενη ανησυχία προκαλεί ένα διαβαθµισµένο ως «εµπιστευτικό» έγγραφο της ∆ιεύθυνσης Επιδηµιολογικής Επιτήρησης και Παρέµβασης για τα Λοιµώδη Νοσήµατα του Εθνικού Οργανισµού ∆ηµόσιας Υγείας (ΕΟ∆Υ), το οποίο έχει στη διάθεσή της και αποκαλύπτει κατ’ αποκλειστικότητα η «Κυριακάτικη Απογευµατινή», σύµφωνα µε το οποίο ένα εξαιρετικά σπάνιο, πιθανό κρούσµα πολιοµυελίτιδας, και µάλιστα σε προχωρηµένο στάδιο, δηλαδή µε οξεία χαλαρή παράλυση, κατέγραψαν στη χώρα µας οι επιδηµιολογικές υπηρεσίες του ΕΟ∆Υ κατά τη διάρκεια της εβδοµάδας από τις 30 Σεπτεµβρίου έως τις 6 Οκτωβρίου 2024.

Μάλιστα, για απολύτως ευνόητους λόγους, η αρµόδια ∆ιεύθυνση του ΕΟ∆Υ αποφεύγει χαρακτηριστικά στο εν λόγω έγγραφό της να αναφέρει σε ποια από τις επτά Υγειονοµικές Περιφέρειες (Υ.ΠΕ.) της χώρας έχει καταγραφεί αυτό το κρούσµα, αν και θεωρείται ως το πλέον βέβαιο ότι αυτό το πιθανό κρούσµα είναι σποραδικό και δεν προέρχεται, σε καµία περίπτωση, από µετάδοση στην κοινότητα.

Σύµφωνα πάντα µε το έγγραφο της ∆ιεύθυνσης Επιδηµιολογικής Επιτήρησης και Παρέµβασης για τα Λοιµώδη Νοσήµατα του ΕΟ∆Υ, το εν λόγω πιθανό κρούσµα πολιοµυελίτιδας στη χώρα µας αφορά ένα αγοράκι, ηλικίας 20 µηνών, το οποίο είναι πλήρως εµβολιασµένο µε τέσσερις δόσεις του ενδοµυϊκού εµβολίου IPV, ενώ δείγµα κοπράνων του απεστάλη άµεσα στο Κέντρο Αναφοράς Εντεροϊών, στο Ινστιτούτο Παστέρ.

Σύµφωνα µε το σχετικό ιατρικό πρωτόκολλο, το οποίο τηρεί αυστηρά ο ΕΟ∆Υ, απαιτείται εργαστηριακή εξέταση δύο δειγµάτων κοπράνων και επανεξέταση έπειτα από 60-90 ηµέρες, ενώ είναι πολύ σηµαντικό, επίσης, να καθοριστούν εάν υπάρχει ενεργός λοίµωξη από πολιοµυελίτιδα, καθώς και ο τύπος του ιού.

Σηµειώνεται ότι στην Ελλάδα χορηγούνται υποχρεωτικά πέντε δόσεις του εµβολίου: στις ηλικίες των 2 µηνών, των 4 µηνών, των 6 µηνών και των 12-18 µηνών, καθώς και µία επαναληπτική δόση πριν το παιδί πάει στο σχολείο. Υπενθυµίζεται ότι η τελευταία καταγεγραµµένη περίπτωση πολιοµυελίτιδας στην Ελλάδα χρονολογείται το 1979. Από τότε η χώρα έχει κηρυχθεί ελεύθερη από την ασθένεια αποκλειστικά λόγω των επιτυχηµένων σχετικών προγραµµάτων εµβολιασµού. Η ανακήρυξη της Ελλάδας ως ελεύθερης από πολιοµυελίτιδα το 1979 σηµαίνει ότι δεν υπήρξαν κρούσµατα έκτοτε.

Ωστόσο, υπήρξαν σποραδικά κρούσµατα, τα οποία καταγράφηκαν µέχρι το 2002, κυρίως σε ασθενείς που είχαν ταξιδέψει σε χώρες όπου η πολιοµυελίτιδα κυκλοφορούσε. Αυτά τα κρούσµατα δεν προήλθαν από µετάδοση στην κοινότητα.

Σε κάθε περίπτωση, οφείλουµε να καταγράψουµε το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΕΟ∆Υ, καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, διαψεύδει ρητώς και κατηγορηµατικώς στην «Κυριακάτικη Α» ότι υφίσταται πιθανό κρούσµα πολιοµυελίτιδας στη χώρα µας και κάνει λόγο µόνο για κρούσµα οξείας χαλαρής παράλυσης. Την ίδια στιγµή, από το Ινστιτούτο Παστέρ µάς εξηγούν ότι «δεν έχει επιβεβαιωθεί εργαστηριακά, µέχρι στιγµής, ότι πρόκειται για κρούσµα πολιοµυελίτιδας»...

Σύµφωνα, πάντως, µε έναν πολύ έµπειρο κλινικό γιατρό της χώρας µας, µε τον οποίο συνοµίλησε η «Κυριακάτικη Α» και ο οποίος επιθυµεί να διατηρήσει την ανωνυµία του, «οξεία χαλαρή παράλυση, η οποία δηλώνεται στον ΕΟ∆Υ, σηµαίνει ότι οι κλινικοί γιατροί δεν έχουν εντοπίσει άλλη αιτία και η πολιοµυελίτιδα εµφανίζεται ως το πλέον πιθανό αίτιο». Πράγµατι, όπως διαπιστώσαµε και εµείς, στον ΕΟ∆Υ υπάρχει υποχρεωτική «ενεργητική επιτήρηση των περιστατικών οξείας χαλαρής παράλυσης/πιθανής πολιοµυελίτιδας».


Το πιο πρόσφατο κρούσµα πολιοµυελίτιδας στις χώρες των Βαλκανίων καταγράφηκε το 2023 στη Βόρεια Μακεδονία

Πρόσφατα κρούσµατα πολιοµυελίτιδας σε άτοµα που είχαν εµβολιαστεί πλήρως και προέρχονταν από κυκλοφορία στην κοινότητα έχουν καταγραφεί κυρίως στο Ηνωµένο Βασίλειο.

Βεβαίως, αυτές οι περιπτώσεις είναι σπάνιες και συνήθως σχετίζονται µε τη µετάδοση του ιού από άτοµα που έχουν λάβει το «ζωντανό» εµβόλιο OPV και όχι το IPV.

Η ανάπτυξη πολιοµυελίτιδας σε πλήρως εµβολιασµένα άτοµα µε το εµβόλιο IPV είναι πολύ σπάνια. Το πιο πρόσφατο κρούσµα πολιοµυελίτιδας στις χώρες των Βαλκανίων, πάντως, καταγράφηκε το 2023 στη Βόρεια Μακεδονία, που είναι το µοναδικό κράτος στα Βαλκάνια στο οποίο χρησιµοποιείται κυρίως το εµβόλιο OPV, το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, είναι το «ζωντανό», εξασθενηµένο εµβόλιο κατά της πολιοµυελίτιδας και παραµένει το κύριο εµβόλιο που χρησιµοποιείται για τον εµβολιασµό του πληθυσµού της χώρας.

Μάλιστα, τα δέκα τελευταία κρούσµατα πολιοµυελίτιδας στη Βόρεια Μακεδονία καταγράφηκαν το 2022 και το 2023 και θεωρούνται σποραδικά, ενώ τα δέκα τελευταία, επίσης σποραδικά, κρούσµατα πολιοµυελίτιδας στη Βουλγαρία καταγράφηκαν το 2022, µε την Αλβανία να καταγράφει τα τελευταία σποραδικά κρούσµατα της νόσου το 2019 και το 2020.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή» στις 20/10/2024