Με προγράµµατα ύψους 5 δισεκατοµµυρίων ευρώ µέχρι και το 2027 «χτίζει» η κυβέρνηση τη στεγαστική της πολιτική, αναγνωρίζοντας ότι η εύρεση στέγης είναι από τα µεγαλύτερα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν σήµερα οι πολίτες, ιδίως δε τα νέα ζευγάρια.

Τα ενοίκια τα τελευταία χρόνια διαρκώς αυξάνονται και σε πολλές περιοχές, ειδικά της Αττικής, πλέον ξεπερνάνε τα 10 ευρώ το τετραγωνικό, ενώ για την αγορά σπιτιού πρέπει να συνυπολογιστεί το αυξηµένο επιτόκιο τα τελευταία χρόνια στα στεγαστικά δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες, µε µια αποκλιµάκωση να αναµένεται το επόµενο διάστηµα.

Το πρώτο πρόγραµµα που ήδη υλοποιείται είναι το «Σπίτι µου 1», συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ, που αφορά τη χορήγηση χαµηλότοκων ή άτοκων στεγαστικών δανείων σε 10.000 νέους/νέες και νέα ζευγάρια, ηλικίας από 25 έως 39 ετών, για αγορά πρώτης κατοικίας, που δεν διαθέτουν άλλο ακίνητο κατάλληλο για κατοικία τους. Τα ανώτατα όρια εισοδήµατος ταυτίζονται µε τα όρια που καθορίζονται για την καταβολή του επιδόµατος θέρµανσης. Τα τελευταία διαθέσιµα αναλυτικά στοιχεία (Σεπτεµβρίου) δείχνουν ότι έχουν ήδη γίνει 9.143 υπαγωγές στο πρόγραµµα, 7.392 συµβάσεις και 7.177 εκταµιεύσεις.

Τα διευρυμένα εισοδηματική κριτήρια

Το νέο πρόγραµµα στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας είναι το «Σπίτι µου 2», συνολικού προϋπολογισµού 2 δισ. ευρώ. Τα πλεονεκτήµατά του είναι το χαµηλό επιτόκιο µεσοσταθµικά, τα διευρυµένα ηλικιακά κριτήρια δικαιούχων (από 25 έως 50 ετών) και τα διευρυµένα εισοδηµατικά κριτήρια: έως 20.000 ευρώ για άγαµους, έως 28.000 για ζευγάρια συν 4.000 ευρώ ανά παιδί και έως 31.000 για µονογονεϊκή οικογένεια συν 5.000 ευρώ επιπλέον ανά παιδί. Το 50% του δανείου που θα λαµβάνουν οι δικαιούχοι -και το οποίο θα χρηµατοδοτείται από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας της Ε.Ε.- θα είναι άτοκο και το υπόλοιπο θα δίνεται µε έντοκο τραπεζικό δανεισµό. Το ποσοστό του άτοκου δανείου ανέρχεται σε 75% για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Το πρόγραµµα αφορά ακίνητα µε αξία συµβολαίου έως 250.000 ευρώ, έως 150 τ.µ., κατασκευής έως το 2007. Το ποσόν του δανείου µπορεί να ανέλθει στα 190.000 ευρώ, καλύπτοντας έως και το 90% του συµβολαίου. Η δε διάρκεια του δανείου µπορεί να είναι από 3 έως 30 έτη

Πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθµισης κατοικιών

Το τρίτο πρόγραµµα ονοµάζεται «Αναβαθµίζω το Σπίτι µου», προϋπολογισµού 400 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 300 εκατ. θα προέλθουν από το Ταµείο Ανάκαµψης και τα 100 εκατ. από τραπεζικά κεφάλαια. Πρόκειται για πρόγραµµα ενεργειακής αναβάθµισης κατοικιών, ανοιχτό σε όλα τα φυσικά πρόσωπα-ιδιοκτήτες κατοικίας, κύριας ή δευτερεύουσας. Σηµειώνεται ότι η επιδότηση του επιτοκίου του τραπεζικού δανείου για όλους τους δικαιούχους φτάνει το 100%. Οι δαπάνες που χρηµατοδοτούνται είναι: θερµοµόνωση, συστήµατα θέρµανσης-ψύξης, ηλιακός θερµοσίφωνας, αντικατάσταση κουφωµάτων, πράσινη στέγη, εγκατάσταση φωτοβολταϊκών/µικρών ανεµογεννητριών και άλλων ΑΠΕ, καθώς και ευρύτερες εργασίες τοποθέτησης. Το ποσόν του δανείου µπορεί να ανέλθει στα 25.000 ευρώ και η διάρκειά του φτάνει από 3 έως 7 έτη.

Αξιοποίηση ιδιωτικών κατοικιών

Το πρόγραµµα «Κάλυψη» αφορά την αξιοποίηση ιδιωτικών κατοικιών που είχαν διατεθεί για στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία στο πλαίσιο του προγράµµατος «ESTIA II» και του προγράµµατος «ESTIA 2021» µετά τη λήξη των συµβάσεων. Ο συνολικός προϋπολογισµός του ανέρχεται σε 21,5 εκατ. ευρώ, µε στόχο την ένταξη 400 νοικοκυριών. Στόχος της κυβέρνησης µε το συγκεκριµένο πρόγραµµα είναι η στέγαση ευάλωτων κοινωνικών οµάδων, κατόχων του Ελάχιστου Εγγυηµένου Εισοδήµατος µε προτεραιότητα τους µονογονείς, τις τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες. Το πρόγραµµα αφορά άτοµα ηλικίας 25-39 ετών που πληρούν συγκεκριµένα οικονοµικά και κοινωνικά κριτήρια και καλύπτει τη δαπάνη µίσθωσης της κατοικίας για 3 έτη. Η δαπάνη δεν µπορεί να υπερβαίνει το ποσόν µίσθωσης µε το οποίο η κατοικία είχε διατεθεί στο πλαίσιο των προγραµµάτων «ESTIA II» και «ESTIA 2021». Το πρόγραµµα καλύπτει επίσης δαπάνες για επισκευές φθορών που διαπιστώνονται στα ακίνητα.

Πρόγραµµα «Στέγαση και Εργασία» για τους άστεγους

Το πρόγραµµα «Στέγαση και Εργασία για τους άστεγους», µε προϋπολογισµό 10.000.000 ευρώ ανά διετία, αφορά την άµεση µετάβαση αστέγων σε αυτόνοµη διαβίωση, παρέχοντας υπηρεσίες στέγασης, ψυχοκοινωνικής στήριξης, εργασιακής επανένταξης και διασύνδεσης µε τις υπάρχουσες πολιτικές επιδοµατικής στήριξης. Σκοπός του είναι η στήριξη ατόµων και οικογενειών που διαβιούν σε συνθήκες έλλειψης στέγης και οι δράσεις που υλοποιεί είναι κυρίως οι εξής:

-Επιδότηση ενοικίου στους ωφελούµενους για 2 χρόνια, καθώς και κάλυψη βασικών δαπανών για οικοσκευές και πληρωµή λογαριασµών ∆ΕΚΟ.

-Επιδότηση µισθού και ασφαλιστικών εισφορών για 1 χρόνο για εξεύρεση εργασίας σε ιδιωτικές επιχειρήσεις ή για τη δηµιουργία επιχείρησης

-Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης και διασύνδεσης. Με τη νέα πρόσκληση προβλέπεται αύξηση του προϋπολογισµού σε 15 εκατ. ευρώ ανά διετία και αναµένεται αύξηση του αριθµού των νοικοκυριών σε 700, από 558 που αναµένεται να ωφεληθούν από το υφιστάµενο πρόγραµµα.

Κατ’ επέκταση, αυξήθηκαν και οι προβλεπόµενες δαπάνες ενοικίου και εντάχθηκαν δύο νέες κατηγορίες ωφελούµενων (επαπειλούµενη στέγαση και στέγη παραχωρηµένη από ∆ηµόσιο). Προβλέπεται επίσης η συµµετοχή φορέων του υπουργείου Υγείας που δραστηριοποιούνται στην πρόληψη, αντιµετώπιση και επανένταξη εξαρτώµενων ατόµων, ενώ το πρόγραµµα εµπλουτίζεται µε την εισαγωγή του θεσµού του Υποστηρικτή Οµοτίµων, ακολουθώντας ευρωπαϊκά πρότυπα, προκειµένου να επιτευχθεί η µέγιστη ενεργοποίηση των ωφελουµένων.

Οι αλλαγές στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Νοικιάζω»

Το πρόγραµµα «Ανακαινίζω-Νοικιάζω» αλλάζει σε αρκετά σηµεία. Με τα σηµερινά δεδοµένα επιδοτεί ανακαινίσεις αχρησιµοποίητων κατοικιών, δηλαδή κατοικίες που δηλώνονται ως «κενές» στο Ε2 τα τελευταία 3 χρόνια. Οι ανακαινίσεις αφορούν λειτουργικές εργασίες και µε συγκεκριµένες προϋποθέσεις, όπως οι αιτούντες να διαθέτουν την κυριότητα ή την επικαρπία του ακινήτου κατά ποσοστό που υπερβαίνει το 50%, το ακίνητο να έχει έκταση έως 100 τ.µ. και να βρίσκεται σε οικιστική περιοχή και οι αιτούντες να έχουν ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, πραγµατικό ή τεκµαρτό, εισόδηµα που δεν υπερβαίνει τα 40.000 ευρώ και να διαθέτουν ακίνητη περιουσία, της οποίας η συνολική αξία δεν υπερβαίνει το ποσόν των 300.000 ευρώ. Με τα νέα δεδοµένα, οι δικαιούχοι πρέπει να έχουν το 50% και άνω της επικαρπίας ή της πλήρους κυριότητας, οικογενειακό φορολογητέο εισόδηµα έως 40.000 ευρώ και ακίνητη περιουσία έως 300.000 ευρώ. Το ακίνητο πρέπει να είναι µέχρι 100 τ.µ. και να µην έχει δηλωθεί ως πρώτη κατοικία, ή ως µισθωµένο. Η επιδότηση για την πραγµατοποίηση δαπανών επισκευής και ανακαίνισης επί του ακινήτου είναι πλέον ύψους µέχρι 13.330 ευρώ και η επιδότηση ανεβαίνει στο 60% και ανέρχεται έως τα 8.000 ευρώ. Ο συνολικός προϋπολογισµός είναι 50.000.000 ευρώ.

Ανέγερση κατοικιών με δαπάνες του αναδόχου

Η κοινωνική αντιπαροχή αποτελεί νέο εργαλείο αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας του ∆ηµοσίου, που αφορά ανέγερση κατοικιών µε δαπάνες του αναδόχου και εκµίσθωση του ακινήτου σε δικαιούχους µε προκαθορισµένα κριτήρια, σε συνεργασία µε τη ∆ΥΠΑ. Είναι σηµαντικό, διότι θα αξιοποιηθεί και ένα δηµόσιο αποθεµατικό κατοικιών, οι δικαιούχοι µισθωτές θα επιλέγονται µε βάση αντικειµενικά κοινωνικά κριτήρια, ενώ θα επιτρέπεται και η υπογραφή συµβάσεων µίσθωσης µε δικαίωµα προαίρεσης για την εξαγορά τους από τους δικαιούχους (rent to own). Σηµειώνεται πως έχει γίνει προκαταρκτική επιλογή 11 οικοπέδων ιδιοκτησίας ∆ΥΠΑ που µπορούν να µελετηθούν ώστε να συµµετέχουν στο Πρόγραµµα. Εχει συσταθεί οµάδα εργασίας για να διευκρινίσει τα κριτήρια του προγράµµατος.

Κοινωνική Στέγαση για τις πλέον ευάλωτες οµάδες

Η Κοινωνική Στέγαση για τις πλέον ευάλωτες οµάδες, προϋπολογισµού 1.642.628 ευρώ, περιλαµβάνει την ανακαίνιση και ένταξη µέρους του αδρανούς ιδιωτικού στεγαστικού αποθέµατος σε ένα σχήµα οικονοµικά προσιτής ενοικιαζόµενης κατοικίας. Θα λάβει χώρα σε Αθήνα (ανακαίνιση 70 διαµερισµάτων, φορέας υλοποίησης η Εταιρία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών - ΕΑΤΑ) και Θεσσαλονίκη (30 διαµερίσµατα σε συνεργασία µε τη ΜΑΘ, τα οποία όµως θα προκύψουν πρωτευόντως από το δηµοτικό και δηµόσιο στεγαστικό απόθεµα). Εχει επίσης συσταθεί οµάδα εργασίας, η οποία επεξεργάζεται τα κριτήρια του προγράµµατος.

*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής