Ποιοι είναι οι πιο επικίνδυνοι μήνες για πλημμύρες: "Καμπανάκι" από Έλληνες επιστήμονες, "πρέπει να προετοιμαστούμε" - Πώς πνίγηκε η Βαλένθια

Αυξημένη παρουσιάζεται η πιθανότητα μιας επικίνδυνης πλημμύρας σε Ελλάδα και Βαλκάνια, καθώς το φαινόμενο αυτό δεν είναι τόσο σπάνιο όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε, αποκαλύπτει η μελέτη της ερευνήτριας Κατερίνας Παπαγιαννάκη και του επίκουρου καθηγητή Φυσικών Καταστροφών στο ΕΚΠΑ, Μιχάλη Δρακάκη.

Αναλυτικά, οι ισχυρές και φονικές πλημμύρες δεν είναι τόσο σπάνιες όσο θα θέλαμε να πιστεύουμε καθώς σύμφωνα την ερευνήτρια Κατερίνα Παπαγιαννάκη και τον επίκουρου καθηγητή, Μιχάλη Δρακάκη, τα τελευταία 140 χρόνια μόνο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου έχουν σημειωθεί 20 πλημμύρες στην κάθε μία από τις οποίες υπήρξαν 80 νεκροί ενώ η γειτονιά μας, τα Βαλκάνια με βάση μια ανάλυση των δύο επιστημόνων υπάρχει η πιθανότητα να σημειωθεί τεράστιο πλημμυρικό φαινόμενο σε ποσοστό 2,5% ετησίως.

«Σε σχέση με το ιστορικό της περιοχής μας, της Μεσογείου, βλέπουμε ότι έχουμε τα τελευταία 140 χρόνια έχουν συμβεί τουλάχιστον 20 γεγονότα τα οποία το καθένα είχαν πάνω από 80 νεκρούς. Άρα αυτό μας λέει ότι τουλάχιστον στην Ανατολική Μεσόγειο έχουμε κατά μέσο όρο, μια φορά στα εννέα χρόνια ένα τέτοιο γεγονός με πάνω από 80 νεκρούς αντίστοιχο με αυτό που έγινε στην Βαλένθια. Άρα βλέπουμε ότι δεν είναι τόσο σπάνιο όσο νομίζουμε ένα τέτοιο φαινόμενο, τουλάχιστον στην Ανατολική Μεσόγειο και με βάση την ανάλυση που έχουμε κάνει, έχουμε μια πιθανότητα να συμβεί στα Βαλκάνια περίπου στο 2,5% ετησίως», είπε στο thestival.gr ο κ. Διακάκης.

Τα σημαντικά ευρήματα της συγκεκριμένης μελέτης δείχνουν πέραν αμφιβολιών ότι στην Ελλάδα που ήδη έχει βιώσει τις κακοκαιρίες του «Ιανού» και του «Daniel» όπου είχαμε και θύματα πρέπει να προετοιμαστούμε ότι μια παρόμοια κακοκαιρία με έντονα πλημμυρικά φαινόμενα μπορεί να συμβεί ανά πάσα ώρα και στιγμή καθώς παράλληλα όπως επισημαίνει ο κ. Διακάκης τα φαινόμενα αυτά τείνουν να αυξάνονται όπως έδειξαν τα στοιχεία της μελέτης.

Πλημμύρες: Γιατί έχουμε τόσο έντονα φαινόμενα - Η υπερθέρμανση της θάλασσας

Γιατί όμως έχουμε τόσο έντονα φαινόμενα; Από τη μία όπως εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών σε αυτή την περίοδο των 140 ετών έχουμε μια μεγάλη ανάπτυξη του πληθυσμού που όμως εγκαταστάθηκε μέσα στα πλημμυρικά πεδία χτίζοντας σπίτια, επιχειρήσεις, υποδομές κ.ά. και από την άλλη έχουμε την κλιματική αλλαγή η οποία προκαλεί αύξηση των έντονων καιρικών φαινομένων.

«Τι μας προβληματίζει ιδιαιτέρως με την κλιματική αλλαγή και φάνηκε και τώρα στην πλημμύρα στην Βαλένθια, και στην πλημμύρα που έγινε στην Αυστρία τον Σεπτέμβριο και φάνηκε και στον Daniel πέρσι τέτοια εποχή; Μας προβληματίζει ιδιαιτέρως η πολύ αυξημένη θερμοκρασία της θάλασσας στη Μεσόγειο η οποία τροφοδοτεί με υγρασία τις καταιγίδες αυτές οι οποίες γίνονται πιο έντονες. Πότε υπάρχει αυτή η υψηλή θερμοκρασία; Τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο που η θάλασσα παραμένει ζεστή αλλά ταυτόχρονα έχουμε και όλα αυτά τα συστήματα (σ.σ. καταιγίδων) που έρχονται. Άρα αυτοί οι μήνες είναι οι επίφοβοι του χρόνου που έχουμε παρά πολλά τέτοια γεγονότα και ιστορικά αλλά και τώρα πρόσφατα» τόνισε.

Πώς πνίγηκε η Βαλένθια

Το ποτάμι Τούρια περνά μέσα από τον πυρήνα του αστικού ιστού της Βαλένθια. Το ποτάμι όπως είπε ο κ. Διακάκης είναι ένα μεγάλο ποτάμι όμως παρόλα αυτά ήταν αδύνατο να συγκρατήσει όλους τους τόνους νερού που έπεσαν λόγω της καταιγίδας. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία το ποτάμι κατέβαζε περί του 2000 τόνους νερού ανά δευτερόλεπτο!

«Όσον αφορά τη Βαλένθια έχουμε ένα ποτάμι που λέγεται Τούρια το οποίο είναι τα 2/3 του Πηνειού, δηλαδή είναι μεγάλο ποτάμι, δεν είναι σαν τον Κηφισό, σαν τις ρεματιές της Αττικής, το οποίο περνά μέσα από την αστική περιοχή. Αυτό φαίνεται να κατέβασε περίπου 2.000 τόνους νερό ανά δευτερόλεπτο- σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία- και μέσα στον αστικό ιστό δημιούργησε φοβερά, καταστροφικά ζητήματα», είπε ο κ. Διακάκης.

Πώς μπορούμε να θωρακιστούμε

Με τα ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούν έντονες πλημμύρες να αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο είναι άκρως απαραίτητη η θωράκιση των πόλεων στοχεύοντας κυρίως στη διάνοιξη των ρεμάτων και των πλημμυρικών πεδίων έτσι ώστε το νερό να βρίσκει διέξοδο προς τη θάλασσα. Περαιτέρω όμως η υλοποίηση μικρότερων έργων που αφορούν την ανάσχεση της ροής κρίνεται απαραίτητη στην Ελλάδα εξαιτίας της μορφολογίας της.

«Πρέπει να πούμε ότι τέτοιου είδους φαινόμενα δεν μπορείς να τα σταματήσεις και δεν μπορείς κατα συνέπεια να μηδενίσεις τον κίνδυνο. Από εκεί πέρα υπάρχουν πράγματα που μπορεί να γίνουν για να μειώσουν κατά κάποιο τρόπο τις απώλειες. Ένα από αυτά είναι να προσπαθήσουμε να αφήσουμε χώρο για το νερό διευρύνοντας τα ρέματα και τα πλημμυρικά πεδία ώστε το νερό να κινηθεί απρόσκοπτα προς τη θάλασσα. Είναι πρακτικά δύσκολο, χρειάζεται όμως να γίνει στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας στρατηγικής που πρέπει να κάνουμε, να αφήσουμε ελεύθερα τα πλημμυρικά πεδία. Από εκεί και πέρα σε βραχυπρόθεσμο χρόνο μπορούμε να έχουμε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης όπως και η ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών και των αρχών. Χρειάζονται επίσης μικρότερα έργα ανάσχεσης της ροής τα οποία είναι χρήσιμα ειδικά στον ελληνικό χώρο γιατί έχουμε πολύ έντονες μορφολογικές κλήσεις και έχουμε και το ζήτημα των πυρκαγιών που μας επιδεινώνει τον κίνδυνο των πλημμυρών. Μικρά έργα κυρίως σε ορεινές τοποθεσίες, ορεινής υδρονομίας όπως τα λέμε τα οποία κατά κάποιο τρόπο μειώνουν τις απορροές, κάνουν πιο ήπιες τις πλημμυρικές αιχμές και επομένως μειώνουν και τον κίνδυνο της πλημμύρας», κατέληξε ο κ. Διακάκης.