Πολυκέντρα ανακύκλωσης: Κατασκευάζονται στην Ελλάδα δημιουργώντας εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» συνεχίζουν τη νέα τεκμηριωμένη και αναλυτική δημοσιογραφική έρευνα για την ανακύκλωση στην Ελλάδα, ώστε να εντοπιστούν τα αίτια που η χώρα μας δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επίτευξη των ποσοτικών στόχων ανακύκλωσης, με αποτέλεσμα τη λήψη προειδοποιητικής επιστολής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα, παρουσιάζει και μελετά όλες τις διαθέσιμες τεχνολογίες ανακύκλωσης, ώστε να διαπιστώσει ποιες εφαρμόζουν τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ενώ παρουσιάζει την εμπειρία της ανακύκλωσης σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.

Η Ελλάδα αποτελεί πλέον χώρα κατασκευής Πολυκέντρων Ανακύκλωσης δημιουργώντας εκατοντάδες θέσεις εργασίας

Όλοι πλέον αναγνωρίζουν ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό για πολλές αμερικανικές εταιρείες. Στο πλαίσιο αυτό, στη χώρα μας κατασκευάζονται, από τον Δεκέμβριο του 2019, τα υψηλής αμερικανικής τεχνολογίας Πολυκέντρα Ανακύκλωσης, που αποτελούν τη βέλτιστη και πιο αποδοτική μέθοδο ανακύκλωσης πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων υλικών με παροχή οικονομικού κινήτρου στους πολίτες. Η συγκεκριμένη επένδυση έχει οδηγήσει στη δημιουργία εκατοντάδων νέων, πλήρους απασχόλησης, θέσεων εργασίας στον τομέα της κυκλικής οικονομίας. Όπως έχει ήδη διαπιστωθεί από τη δημοσιογραφική έρευνα, τα Πολυκέντρα Ανακύκλωσης αποτελούν τη μοναδική τεχνολογία που μπορεί να καταγράφει διακριτά τόσο τα λοιπά ανακύκλωσιμα υλικά όσο και τα υλικά συσκευασίας. Αυτό επιτυγχάνεται γιατί τα Πολυκέντρα Ανακύκλωσης αξιοποιούν τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνολογίες (best available technologies) για την αναγνώριση και διαλογή των εισερχόμενων προς ανακύκλωση υλικών (barcode scanner, plastic / metal sensor, shape recognition). Κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους εμφανίστηκε στην Ελλάδα η νορβηγική εταιρεία TOMRA, η οποία παράγει Πολυκέντρα Ανακύκλωσης στη Νορβηγία και δημιουργεί θέσεις εργασίας στη μακρινή αυτή χώρα, ελπίζοντας να τα προωθήσει στην ελληνική αγορά. Για τον σκοπό αυτό, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η TOMRA ευελπιστεί να τη βοηθήσει το περιβόητο σκανδιναβικό lobby των Βρυξελλών (με έμφαση σε στελέχη της Ε.Ε. από τη Δανία και τη Σουηδία). Βέβαια, αυτές οι ελπίδες ίσως να είναι φρούδες, αφού το όνομα της TOMRA στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει μακρά και παραβατική ιστορία.

Το πρόστιμο των 24.000.000 ευρώ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά της TOMRA για παραβίαση των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού σε 5 χώρες

Η δημοσιογραφική έρευνα για τη νορβηγική εταιρεία TOMRA συνεχίστηκε στις Βρυξέλλες, που αποτελεί την έδρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί η (όχι και καλή) φήμη της εν λόγω εταιρείας έχει φτάσει μέχρι τα ανώτατα κλιμάκια της ευρωπαϊκής ιεραρχίας. Πιο συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα εναντίον της TOMRA σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες, κατόπιν καταγγελιών για εφαρμογή παράνομων πρακτικών που αντιβαίνουν τους κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού. Έπειτα από πολυετή έρευνα, στις 29 Μαρτίου 2006, εκδόθηκε καταδικαστική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - Ε.Ε. (γνωστή πλέον ως Υπόθεση COMP/E-1/38.113 - Prokent/Tomra) κατά των ακόλουθων εταιριών του ομίλου TOMRA: TOMRA Systems ASA (που είναι η μητρική νορβηγική εταιρεία), TOMRA Europe AS (που είναι η θυγατρική εταιρεία υπεύθυνη για όλη την Ευρώπη), TOMRA Systems BV (που είναι η θυγατρική εταιρεία στην Ολλανδία), TOMRA Systems GmbH (που είναι η θυγατρική εταιρεία στη Γερμανία), TOMRA Butikksystemer AS (που είναι η θυγατρική εταιρεία στη Νορβηγία), TOMRA Systems AB (που είναι η θυγατρική εταιρεία στη Σουηδία) και TOMRA Leergutsysteme GmbH (που είναι η θυγατρική εταιρεία στην Αυστρία). (Πηγή: https://eur-lex.europa.eu/legalcontent/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52008XC0828(01).

Σύμφωνα με την καταδικαστική απόφαση της Ε.Ε.: «Η στρατηγική της TOMRA βασιζόταν σε μια πολιτική που απέβλεπε στη διατήρηση της κυριαρχίας και του μεριδίου αγοράς της με διάφορα μέσα, όπως i) παρεμπόδιση εισόδου στην αγορά, ii) περιορισμό των δυνατοτήτων ανάπτυξης των ανταγωνιστών της ώστε να παραμένουν μικροί και iii) τέλος, εξασθένηση και εξάλειψη των ανταγωνιστών της, μέσω εξαγοράς ή άλλων τρόπων, ιδίως εκείνων που θεωρούνταν ότι είχαν σοβαρές δυνατότητες να αμφισβητήσουν την κυριαρχία της στο μέλλον. Για την επίτευξη του στόχου της, η TOMRA χρησιμοποιούσε ποικίλες αντιανταγωνιστικές πρακτικές, περιλαμβανομένων συμφωνιών αποκλειστικότητας και προτιμώμενου προμηθευτή, καθώς και συμφωνίες με εξατομικευμένες ποσοτικές δεσμεύσεις ή εξατομικευμένα καθεστώτα αναδρομικών εκπτώσεων. Οι τελευταίες αυτές συµφωνίες ή όροι αφορούν συνήθως ποσότητες που αντιπροσωπεύουν το σύνολο των αναγκών του πελάτη ή ένα µεγάλο µέρος τους για µια δεδοµένη περίοδο αναφοράς και αναφέρονται συχνά ως «µεγάλες µαζικές παραγγελίες». Η TOMRA προσέφευγε σε τέτοιες πρακτικές ιδίως όταν στον ορίζοντα διαγραφόταν η είσοδος νέων παραγόντων στην αγορά, είτε λόγω της σχεδιαζόµενης θέσπισης νέας νοµοθεσίας µε εισαγωγή συστήµατος επιστρεπτέας εγγύησης ή άλλων συστηµάτων είτε ως αντίδραση στην εφαρµογή µιας τέτοιας νοµοθεσίας, γνωρίζοντας ότι οι ανταγωνιστικές επιχειρήσεις έπρεπε να επιτύχουν ορισµένα επίπεδα πωλήσεων για να καταστούν κερδοφόρες. Η όλη στρατηγική της TOMRA όχι µόνον επιβεβαιώνεται από τις διάφορες πρακτικές που χρησιµοποιούνται από τον όµιλο, αλλά συζητείτο επίσης ευρέως εντός του οµίλου σε διάφορες περιπτώσεις, π.χ. σε συναντήσεις και διασκέψεις ή σε αλληλογραφία, π.χ. ηλεκτρονικό ταχυδροµείο».

▶ Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πέμπτο τμήμα) στη συνεδρίαση στις 9.9.2010, που επικύρωσε την επιβολή προστίμου 24.000.000 ευρώ κατά της TOMRA, λόγω παράβασης των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού σε 5 χώρες (ΥΠΟΘΕΣΗ T-155/06).

Στο διατακτικό της απόφασης τονίζεται ότι: «Η TOMRA επικέντρωνε τις προσπάθειές της στην παρεµπόδιση εισόδου στην αγορά, προωθώντας και προσφέροντας συνεργασία σε πολύ µικρότερους ανταγωνιστές, οι οποίοι συχνά µόλις είχαν εισέλθει στην αγορά, ή/και θέτοντάς τους εκτός αγοράς και δίνοντας προτεραιότητα σε µακροπρόθεσµες συµφωνίες προτιµώµενου προµηθευτή και µεγάλων µαζικών παραγγελιών. Οι τελευταίες ενέργειες δεν είναι µια στρατηγική που εντάσσεται στη φυσιολογική πρακτική του ανταγωνισµού και στις επιλογές που προκύπτουν από αυτή, αλλά αποβλέπουν κυρίως να παρέµβουν στην πρακτική αυτή και να εµποδίσουν τη διάβρωση της δεσπόζουσας θέσης της επιχείρησης».

Η καταδικαστική απόφαση οδήγησε στην επιβολή ενός πολύ υψηλού προστίµου, 24.000.000 ευρώ, όπου στην απόφαση αυτολεξεί αναφέρεται ότι: «Υψος του προστίµου: Για τους ανωτέρω λόγους, το ποσό του προστίµου στις Tomra Systems ASA, Tomra Europe AS, Tomra Systems BV, Tomra Systems GmbH, Tomra Butikksystemer AS, Tomra Systems AB και Tomra Leergutsysteme GmbH, θα πρέπει να καθοριστεί, από κοινού και εις ολόκληρον, στα 24 εκατοµµύρια ευρώ».

▶ Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 29.3.2006 για επιβολή προστίμου 24.000.000 ευρώ κατά της TOMRA λόγω παράβασης των κανόνων υγιούς ανταγωνισμού σε 5 χώρες, που δημοσιεύτηκε στο φύλλο της επίσημης εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 28.8.2008 (2008/C 219/12).

Η απόφαση του Γενικού ∆ικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επιβολή προστίµου 24.000.000 ευρώ κατά της TOMRA για παραβίαση των κανόνων υγιούς ανταγωνισµού σε 5 χώρες

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι το πρόστιµο κατά της TOMRA επικυρώθηκε από το Γενικό ∆ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, στο οποίο προσέφυγε η TOMRA µε την ελπίδα να ακυρώσει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η σχετική αίτηση ακύρωσης της νορβηγικής εταιρείας και των θυγατρικών της εκδικάστηκε από το Γενικό ∆ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Πέµπτο Τµήµα) στη συνεδρίαση στις 9 Σεπτεµβρίου 2010, µε πρόεδρο του δικαστηρίου τον συµπατριώτη µας Μ. Βηλαρά. Η οµόφωνη απόφαση του Γενικού ∆ικαστηρίου ήταν καταπέλτης κατά της TOMRA, καθόσον απέρριψε την αίτηση ακύρωσης και επικύρωσε το µεγάλο πρόστιµο των 24.000.000 ευρώ (Πηγή: eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ TXT/PDF/?uri=CELEX:62006TJ0155).

Μια αξιοσηµείωτη κρίση του δικαστηρίου είναι ότι η εφαρµογή των πρακτικών της TOMRA που παραβίαζαν τους κανόνες του υγιούς ανταγωνισµού επιβεβαιώθηκε από σειρά µηνυµάτων ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και εν γένει από έγγραφα εσωτερικής αλληλογραφίας µεταξύ στελεχών του οµίλου εταιρειών της TOMRA. Στο διατακτικό της απόφασης του δικαστηρίου τονίζεται ότι: «Κατά συνέπεια, πρέπει να σηµειωθεί ότι η Επιτροπή, αφού ορθώς µνηµόνευσε διάφορες πρακτικές των προσφευγουσών αντίθετες προς τους κανόνες του ανταγωνισµού, εξέτασε τα εσωτερικά έγγραφα των προσφευγουσών. Τέτοιου είδους έγγραφα µπορούν να αποτελούν ενδείξεις περί του αν ο αποκλεισµός του ανταγωνισµού είναι ηθεληµένος ή, αντιθέτως, να δίδουν µια διαφορετική εξήγηση των εξεταζόµενων πρακτικών. Εν προκειµένω, η εσωτερική αλληλογραφία των προσφευγουσών έδωσε τη δυνατότητα στην Επιτροπή να εκτιµήσει τις πρακτικές τους σε σχέση µε την όλη επιχειρηµατική τους δραστηριότητα και να επιβεβαιώσει την εκ µέρους της εκτίµηση των πρακτικών αυτών. Πρέπει να προστεθεί ακόµα ότι τα συµπεράσµατα της Επιτροπής που περιλαµβάνονται στην προσβαλλόµενη απόφαση ουδέποτε στηρίζονται σε συγκεκριµένο έγγραφο εκτιµώµενο µεµονωµένα, αλλά σε σειρά διαφόρων στοιχείων».

Επιπρόσθετα, το δικαστήριο αποφαίνεται ότι οι παράνοµες πρακτικές της TOMRA εντάσσονται στην κατηγορία «πολύ σοβαρές παραβάσεις» των κανόνων υγιούς ανταγωνισµού. Ως αποτέλεσµα, στην απόφαση διευκρινίζεται ότι το πολύ υψηλό πρόστιµο των 24.000.000 ευρώ είναι εύλογο και αποδεκτό καθόσον «Την ως άνω λογική ακολουθούν οι κατευθυντήριες γραµµές για τον υπολογισµό των προστίµων, οι οποίες προβλέπουν ότι οι “σοβαρές παραβάσεις” τιµωρούνται µε βασικό πρόστιµο από 1 έως 20 εκατοµµύρια ευρώ και οι “πολύ σοβαρές παραβάσεις” µε βασικό µεγαλύτερο των 20 εκατοµµυρίων ευρώ».

Ως συνέπεια, η απόφαση του Γενικού ∆ικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης απέρριψε την προσφυγή της TOMRA, επιβεβαίωσε το υψηλό πρόστιµο των 24.000.000 ευρώ, καθόσον οι παρανοµίες της TOMRA αποδείχθηκε ότι αποτελούν «πολύ σοβαρές παραβάσεις» των κανόνων υγιούς ανταγωνισµού, ενώ καταδίκασε την TOMRA µε το σύνολο των δικαστικών εξόδων.

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» συνεχίζουν τη δηµοσιογραφική έρευνα για την ανακύκλωση στην Ελλάδα, τις συνθήκες ανταγωνισµού στην ελληνική αγορά, ενώ θα διερευνηθεί περισσότερο και η εταιρεία TOMRA, ώστε να γίνουν ευρέως γνωστά στο ελληνικό κοινό τα έργα και οι δράσεις της, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, καθόσον σχεδιάζει να δραστηριοποιηθεί στην ελληνική αγορά καταβάλλοντας το αναγκαίο µετοχικό κεφάλαιο (έστω και εκπρόθεσµα).

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»