Ήταν μέσα του 1987 όταν ο τότε δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Σωτήρης Κούβελας, έφτιαχνε την πρώτη ομάδα εργασίας, για να μελετήσει τη δυνατότητα κατασκευής ενός μετρό στη συμπρωτεύουσα. Δεν είχαν περάσει πολλοί μήνες από την εκλογή του στη θέση του πρώτου δημότη της πόλης όταν ξεκίνησαν και τα πρώτα ταξίδια σε ευρωπαϊκές πόλεις, όπως στο Βερολίνο, για να εξεταστούν οι δυνατότητες να αποκτήσει η πόλη ένα ελαφρύ μετρό.

Κάπως έτσι, και με τη χάραξη να περιλαμβάνει τους σταθμούς που τελικά επιλέχθηκαν και υλοποιήθηκαν πολλά χρόνια αργότερα, ξεκίνησε η μακρά ιστορία του μετρό Θεσσαλονίκης. Μια ιστορία με μεγάλες καθυστερήσεις, αλλά και πολλές αντιπαραθέσεις μεταξύ επιστημόνων, κομμάτων, φορέων και ομάδων πολιτών.

Χρειάστηκε να περάσουν 37 χρόνια ώστε η Θεσσαλονίκη να βρίσκεται προ των πυλών ενός σύγχρονου μέσου μαζικής μεταφοράς. Τα εγκαίνια γίνονται σήμερα, Σάββατο 30 Νοεμβρίου, όπως είχε προαναγγείλει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Οκτώ ημέρες πριν, την περασμένη Παρασκευή το μεσημέρι, μια μεγάλη ομάδα δημοσιογράφων της Θεσσαλονίκης, που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της ηγεσίας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, αλλά και της Ελληνικό Μετρό Α.Ε., είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά το έργο: η αρχή έγινε από το αμαξοστάσιο στην Πυλαία, όπου το σύμπλεγμα των πολλών και μεγάλων κτιρίων είναι εντυπωσιακό, όπως και οι τεχνολογίες που εμπεριέχουν. Μεγάλοι και σύγχρονοι χώροι γραφείων, με λίγους ακόμα εργαζομένους, ήταν η πρώτη εικόνα που είδαμε. Οικοδεσπότες στην ξενάγηση ήταν ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, ο Θεσσαλονικιός υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, ο οποίος πραγματικά ήξερε απέξω όλες τις λεπτομέρειες του έργου, αλλά και ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Thema, που έχει αναλάβει τη λειτουργία του μετρό, Carlo Bianco.

Εντυπωσιακός είναι και ο χώρος όπου γίνεται όλος ο έλεγχος της λειτουργίας του μετρό από τους υπαλλήλους. Εδώ χτυπά η καρδιά του έργου, το οποίο δεν διαθέτει οδηγούς και έτσι όλη η κίνηση των συρμών γίνεται ηλεκτρονικά και παρακολουθείται από τους υπαλλήλους του Κέντρου Ελέγχου και Λειτουργίας του. Εντός του Κέντρου βρίσκεται και ο γενικός ηλεκτρονικός πίνακας στον τοίχο, όπου φαίνεται ανά πάσα στιγμή σε ποιο σημείο βρίσκεται ο κάθε συρμός, ενώ υπάρχει ήδη η ηλεκτρονική χάραξη της διαδρομής της επέκτασης για την Καλαμαριά. H επιβίβαση στον συρμό μάς βάζει στο «κυρίως μενού» του μετρό Θεσσαλονίκης.

Μετρό Θεσσαλονίκης: Οι 13 σταθμοί και τα 17 λεπτά από τον έναν τερματικό στον άλλο

Η διαδρομή από τη Νέα Ελβετία, που είναι η αφετηρία, έως τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, που είναι ο τερματισμός, περιλαμβάνει συνολικά 13 σταθμούς και διαρκεί μαζί με τις στάσεις μόνο 17 λεπτά. Με πιο εντυπωσιακό σταθμό αυτόν της Βενιζέλου, με τα αρχαία που ανακαλύφθηκαν εκεί.

Το ωραίο και ταυτόχρονα εντυπωσιακό είναι σίγουρα η έλλειψη του μηχανοδηγού. Ετσι, όλοι οι επιβάτες που κάθονται στο μπροστινό μέρος του πρώτου βαγονιού έχουν μια σχεδόν πανοραμική εικόνα του συρμού που μπαίνει στο τούνελ και αισθάνονται και λίγο οι ίδιοι ως οδηγοί.

Επίσης πρωτοποριακό στοιχείο σε επίπεδο κατασκευής είναι το τζάμι που προστατεύει κάθε στάση και έχει κατασκευαστεί για λόγους ασφαλείας. Ετσι, ο επιβάτης που περιμένει το μετρό δεν μπορεί να πηδήξει στις ράγες του, ενώ αυτός που βρίσκεται μέσα στον συρμό προστατεύεται από διπλό τζάμι. Είναι οι λεγόμενες γυάλινες πόρτες, που απομονώνουν τις αποβάθρες με ασφάλεια.

Γενικά η ασφάλεια είναι απόλυτη και το ενδεχόμενο ατυχήματος πραγματικά απειροελάχιστο. Φωτεινές και σύγχρονες είναι οι κυλιόμενες ηλεκτρικές σκάλες, που αναμένεται να εξυπηρετούν τους πάνω από 250.000 επιβάτες την ημέρα που θα κυκλοφορούν με το μετρό και τους 450 επιβάτες που χωρούν σε κάθε συρμό. Η ξενάγησή μας περιλάμβανε αποβίβαση μόνο στον τερματικό σταθμό του Νέου Σιδηροδρομικού Σταθμού, όπου όλα έχουν μπει στην τελική ευθεία. Εκεί όπου πραγματικά το τοπίο ήταν σχεδόν σεληνιακό ήταν η ανάπλαση-εξπρές που έχει γίνει τις τελευταίες ημέρες στον σταθμό μετεπιβίβασης στη Νέα Ελβετία, όπου έγινε η διάνοιξη της οδού Ψελλού και διαμορφώθηκε ένας τεράστιος χώρος για τα λεωφορεία.

Ετσι, πέραν της παράδοσης του έργου, η Θεσσαλονίκη θα φορέσει τα γιορτινά της, με δύο παράλληλες εκδηλώσεις, την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου. Η πρώτη εκδήλωση διοργανώνεται από τον Εμπορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης και έχει τίτλο «Λευκή Νύχτα 2024». Ο σύλλογος καλεί τους πολίτες να πάρουν το μετρό και να ζήσουν την εμπειρία, ενώ το σύνθημα της διοργάνωσης είναι «Φωτίζουμε τη νύχτα της πόλης». Τα μαγαζιά θα είναι ανοιχτά μέχρι αργά τα μεσάνυχτα, ενώ στις 6 το απόγευμα ο Δήμος Θεσσαλονίκης προγραμματίζει το άναμμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου, που θα γίνει στην Πλατεία Αριστοτέλους. Στη συνέχεια θα πραγματοποιηθεί μεγάλη ανοιχτή συναυλία με τον Μιχάλη Χατζηγιάννη, τους Onirama και τη Φιλαρμονική του δήμου, ενώ την παρουσίαση της εκδήλωσης θα κάνει ο Γρηγόρης Αρναούτογλου.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά