Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης: Η πλειοψηφία των νέων διδακτόρων λέει "όχι" στο brain drain και μένει στη χώρα μας
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Στους 2.037 οι νέοι διδάκτορες από ελληνικά ΑΕΙ, το 2023
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου έδωσε στη δημοσιότητα την εικόνα που αφορά τις σύγχρονες τάσεις, στον τομέα της έρευνας αλλά και της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης στην Ελλάδα.
Πρόκειται για τη νέα έκδοση «Στατιστικά στοιχεία για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από τα ελληνικά ΑΕΙ το 2023» και σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία το 2023, στα ελληνικά ΑΕΙ πραγματοποιήθηκε η αναγόρευση συνολικά 2.037 νέων διδακτόρων. Μάλιστα το 21,7% των διδακτορικών διατριβών εκπονήθηκε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ενώ στη δεύτερη θέση βρέθηκε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με 18,3%.
Παράλληλα όσοι σκοπεύουν να μείνουν στο άμεσο μέλλον μόνιμα στο εξωτερικό έχουν σπουδάσει φυσικές επιστήμες (33,8%) και ακολουθούν όσοι έχουν εξειδίκευση στην Ιατρική και στις Επιστήμες Υγείας (21,3%) καθώς και όσοι προέρχονται από τις Επιστήμες Μηχανικού και Τεχνολογία (19,5%). Ακόμη όσοι δεν σκοπεύουν να φύγουν στο εξωτερικό προέρχονται από δύο επιστημονικά πεδία, τις Κοινωνικές Επιστήμες (13,6%) και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες & Τέχνες (7,3%).
Σχετικά με τα στοιχεία που αφορούν την περίοδο των διδακτορικών σπουδών και ειδικότερα τους λόγους εκπόνησης της διατριβής, το προσωπικό ενδιαφέρον για την πραγματοποίηση διδακτορικής έρευνας ήταν ο κυριότερος λόγος (58,5%) και, στη συνέχεια, η προοπτική να ακολουθήσουν οι νέοι διδάκτορες ακαδημαϊκή σταδιοδρομία (21,7%) και η πρόσβαση σε καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες (17,7%).
Επίσης, η πλειονότητα των διδακτόρων ολοκληρώνει τις διδακτορικές σπουδές σε τέσσερα έως έξι έτη: 17,6% σε τέσσερα, 21,7% σε πέντε και 16,8% σε έξι. Σημαντικό ποσοστό αποτελούν και όσοι χρειάστηκαν πάνω από 9 έτη (11,5%).
Το 50,9% των νέων διδακτόρων του 2023 έλαβε χρηματοδότηση για την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής. Για όσους έλαβαν χρηματοδότηση για τις διδακτορικές τους σπουδές, η κύρια πηγή ήταν η λήψη υποτροφίας (64,0%) και η απασχόληση σε ερευνητικό έργο που περιλαμβάνει αυτούσιο μέρος ή το σύνολο της διδακτορικής διατριβής (19,3%). Και στις δύο περιπτώσεις, σημαντική είναι η χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους (ΙΚΥ, ΕΛΙΔΕΚ, ΕΣΠΑ κ.λπ.) από υποτροφία ή από συμμετοχή σε ερευνητικό έργο που σχετίζεται με τη διδακτορική έρευνα.
Στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες το ποσοστό χρηματοδότησης είναι 44,1%. Επιπρόσθεστα, οι περισσότερες από τις διδακτορικές διατριβές του 2023 εντάσσονται στα κύρια επιστημονικά πεδία των Φυσικών Επιστημών (24,8%) της Ιατρικής & Επιστημών Υγείας (24,1%), ενώ ακολουθούν οι Κοινωνικές Επιστήμες (23,3%).
Οι νέοι διδάκτορες χρησιμοποιούν, σε ποσοστό που προσεγγίζει το 98,4%, διαδικτυακές πλατφόρμες και άλλα συναφή ψηφιακά εργαλεία για τη βιβλιογραφική αναζήτηση και την πρόσβαση σε πληροφορίες, 79,9% για την ανάλυση δεδομένων και 77,7% για τη δημοσίευση των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων.
Για τους σκοπούς της διδακτορικής έρευνας οι νέοι διδάκτορες αξιοποίησαν επίσης τις νέες επιδραστικές ψηφιακές τεχνολογίες. Ποσοστό 23,3% ανέπτυξαν ή χρησιμοποίησαν διαδικασίες με υπολογιστικά συστήματα για την εξόρυξη γνώσης και πληροφοριών από δομημένα ή αδόμητα δεδομένα (data mining & machine learning), ποσοστό 17,2% αξιοποίησαν δεδομένα μεγάλης κλίμακας (Big Data), 12,0% ασχολήθηκαν με διασυνδεδεμένους αισθητήρες (Internet of Things), 9,0% χρησιμοποίησαν συμμετοχικά δίκτυα (participative networks) για την πρόσβαση σε δεδομένα και 8,4% ασχολήθηκαν με τη ρομποτική (robotics).
Σε ποσοστό 54%, βλέπουμε ότι η έρευνα των νέων διδακτόρων οδηγεί στη δημιουργία νέων ερευνητικών δεδομένων ή την ανάπτυξη κώδικα προγραμματισμού. Τέλος το 37,7% των νέων διδακτόρων απάντησε ότι στις επιστημονικές εκροές που συνδέονται με τη διδακτορική τους έρευνα περιλαμβάνεται η δημιουργία νέων ερευνητικών δεδομένων, το 4,0% η ανάπτυξη κώδικα προγραμματισμού, ενώ για το 12,3% οι επιστημονικές εκροές συμπεριλαμβάνουν τόσο δεδομένα όσο και ανάπτυξη κώδικα προγραμματισμού.
Πρόκειται για τη νέα έκδοση «Στατιστικά στοιχεία για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από τα ελληνικά ΑΕΙ το 2023» και σύμφωνα με αυτά τα στοιχεία το 2023, στα ελληνικά ΑΕΙ πραγματοποιήθηκε η αναγόρευση συνολικά 2.037 νέων διδακτόρων. Μάλιστα το 21,7% των διδακτορικών διατριβών εκπονήθηκε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ενώ στη δεύτερη θέση βρέθηκε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με 18,3%.
Το 50,9% των νέων διδακτόρων έλαβε χρηματοδότηση για την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής
Την ίδια ώρα το 50,9% των νέων διδακτόρων έλαβε χρηματοδότηση για την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής, ενώ η μεγάλη πλειονότητα (85,9%) δεν σκοπεύει να φύγει στο άμεσο μέλλον από τη χώρα. Παράλληλα από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι οι νέοι διδάκτορες μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους εργάζονται στο 78,8% ενώ η πλειονότητα εξ΄αυτών διατηρεί τη θέση που κατείχε πριν από την ολοκλήρωση των διδακτορικών σπουδών (58,0%). Σχετικά με την προοπτική εγκατάστασης των νέων διδακτόρων στο εξωτερικό, το μεγαλύτερο ποσοστό (85,9%) δεν σκοπεύει να φύγει στο άμεσο μέλλον από τη χώρα.Παράλληλα όσοι σκοπεύουν να μείνουν στο άμεσο μέλλον μόνιμα στο εξωτερικό έχουν σπουδάσει φυσικές επιστήμες (33,8%) και ακολουθούν όσοι έχουν εξειδίκευση στην Ιατρική και στις Επιστήμες Υγείας (21,3%) καθώς και όσοι προέρχονται από τις Επιστήμες Μηχανικού και Τεχνολογία (19,5%). Ακόμη όσοι δεν σκοπεύουν να φύγουν στο εξωτερικό προέρχονται από δύο επιστημονικά πεδία, τις Κοινωνικές Επιστήμες (13,6%) και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες & Τέχνες (7,3%).
Η συνέχιση της ερευνητικής δραστηριότητας είναι ο βασικός λόγος προκειμένου νέοι διδάκτορες να εγκατασταθούν μόνιμα σε άλλη χώρα
Από την έρευνα προκύπτει, επίσης, ότι η συνέχιση της ερευνητικής δραστηριότητας είναι ο βασικός λόγος προκειμένου νέοι διδάκτορες να εγκατασταθούν μόνιμα σε άλλη χώρα. Ακολουθεί η επαγγελματική απασχόληση σε οποιοδήποτε είδος θέσης εργασίας, εκτός έρευνας (25,4%) και η ακαδημαϊκή σταδιοδρομία (19,5%).Σχετικά με τα στοιχεία που αφορούν την περίοδο των διδακτορικών σπουδών και ειδικότερα τους λόγους εκπόνησης της διατριβής, το προσωπικό ενδιαφέρον για την πραγματοποίηση διδακτορικής έρευνας ήταν ο κυριότερος λόγος (58,5%) και, στη συνέχεια, η προοπτική να ακολουθήσουν οι νέοι διδάκτορες ακαδημαϊκή σταδιοδρομία (21,7%) και η πρόσβαση σε καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες (17,7%).
Επίσης, η πλειονότητα των διδακτόρων ολοκληρώνει τις διδακτορικές σπουδές σε τέσσερα έως έξι έτη: 17,6% σε τέσσερα, 21,7% σε πέντε και 16,8% σε έξι. Σημαντικό ποσοστό αποτελούν και όσοι χρειάστηκαν πάνω από 9 έτη (11,5%).
Το 50,9% των νέων διδακτόρων του 2023 έλαβε χρηματοδότηση για την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής. Για όσους έλαβαν χρηματοδότηση για τις διδακτορικές τους σπουδές, η κύρια πηγή ήταν η λήψη υποτροφίας (64,0%) και η απασχόληση σε ερευνητικό έργο που περιλαμβάνει αυτούσιο μέρος ή το σύνολο της διδακτορικής διατριβής (19,3%). Και στις δύο περιπτώσεις, σημαντική είναι η χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους (ΙΚΥ, ΕΛΙΔΕΚ, ΕΣΠΑ κ.λπ.) από υποτροφία ή από συμμετοχή σε ερευνητικό έργο που σχετίζεται με τη διδακτορική έρευνα.
Υψηλά ποσοστά χρηματοδότησης
Υψηλά ποσοστά χρηματοδότησης έχουν όσοι εκπόνησαν τη διδακτορική τους διατριβή στις Φυσικές Επιστήμες (75,3%), τις Επιστήμες Μηχανικού και Τεχνολογία (67,5%) και τις Γεωπονικές Επιστήμες και Κτηνιατρική (67,0%). Αντίθετα, χαμηλά είναι τα ποσοστά χρηματοδότησης στην Ιατρική και Επιστήμες Υγείας (32,2%) και τις Κοινωνικές Επιστήμες (33,8%).Στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες το ποσοστό χρηματοδότησης είναι 44,1%. Επιπρόσθεστα, οι περισσότερες από τις διδακτορικές διατριβές του 2023 εντάσσονται στα κύρια επιστημονικά πεδία των Φυσικών Επιστημών (24,8%) της Ιατρικής & Επιστημών Υγείας (24,1%), ενώ ακολουθούν οι Κοινωνικές Επιστήμες (23,3%).
Οι νέοι διδάκτορες χρησιμοποιούν, σε ποσοστό που προσεγγίζει το 98,4%, διαδικτυακές πλατφόρμες και άλλα συναφή ψηφιακά εργαλεία για τη βιβλιογραφική αναζήτηση και την πρόσβαση σε πληροφορίες, 79,9% για την ανάλυση δεδομένων και 77,7% για τη δημοσίευση των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων.
Για τους σκοπούς της διδακτορικής έρευνας οι νέοι διδάκτορες αξιοποίησαν επίσης τις νέες επιδραστικές ψηφιακές τεχνολογίες. Ποσοστό 23,3% ανέπτυξαν ή χρησιμοποίησαν διαδικασίες με υπολογιστικά συστήματα για την εξόρυξη γνώσης και πληροφοριών από δομημένα ή αδόμητα δεδομένα (data mining & machine learning), ποσοστό 17,2% αξιοποίησαν δεδομένα μεγάλης κλίμακας (Big Data), 12,0% ασχολήθηκαν με διασυνδεδεμένους αισθητήρες (Internet of Things), 9,0% χρησιμοποίησαν συμμετοχικά δίκτυα (participative networks) για την πρόσβαση σε δεδομένα και 8,4% ασχολήθηκαν με τη ρομποτική (robotics).
Σε ποσοστό 54%, βλέπουμε ότι η έρευνα των νέων διδακτόρων οδηγεί στη δημιουργία νέων ερευνητικών δεδομένων ή την ανάπτυξη κώδικα προγραμματισμού. Τέλος το 37,7% των νέων διδακτόρων απάντησε ότι στις επιστημονικές εκροές που συνδέονται με τη διδακτορική τους έρευνα περιλαμβάνεται η δημιουργία νέων ερευνητικών δεδομένων, το 4,0% η ανάπτυξη κώδικα προγραμματισμού, ενώ για το 12,3% οι επιστημονικές εκροές συμπεριλαμβάνουν τόσο δεδομένα όσο και ανάπτυξη κώδικα προγραμματισμού.
