Σηµαντικές παρεµβάσεις και πρωτοβουλίες για τον πρωτογενή τοµέα, µε στόχο τη στήριξη των ανθρώπων του κλάδου αλλά και τον εκσυγχρονισµό του τρόπου λειτουργίας του αγροδιατροφικού τοµέα, σχεδιάζει η κυβέρνηση, µε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων να δοµεί την πολιτική του επάνω σε τρεις πυλώνες:

Α. Στη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας της χώρας.

Β. Στην αξιοποίηση κάθε διαθέσιµου ευρωπαϊκού και εθνικού πόρου για τη βελτίωση των συνθηκών στον πρωτογενή τοµέα και τη µείωση του κόστους παραγωγής.

Γ. Στην ανανέωση του ανθρώπινου δυναµικού της αγροτικής παραγωγής και στην ενίσχυση της εκπαίδευσης.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο στήριξης του αγροτικού κόσµου, µετά την άνοιξη η κυβέρνηση θα προχωρήσει στη θέσπιση συστήµατος διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων αγροτών και αγροτικών συνεταιρισµών, ενώ το καλοκαίρι θα έλθει προς ψήφιση ο νόµος για την αναβάθµιση και τον εκσυγχρονισµό του Οργανισµού Πληρωµών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισµού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Συγκεκριµένα, στην ατζέντα του 2025 προβλέπονται 10 έργα και 14 µεταρρυθµίσεις για τον πρωτογενή τοµέα, µε το νέο σχέδιο για τα «κόκκινα» αγροτικά δάνεια ως προτεραιότητα. Ακόµη θα επικαιροποιηθεί το πλαίσιο λειτουργίας του Ελληνικού Οργανισµού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) και του ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης της χώρας.

Νέο νομοσχέδιο για τα "κόκκινα" αγροτικά δάνεις 

Οσον αφορά τα «κόκκινα» αγροτικά δάνεια, το επόµενο διάστηµα αναµένεται το νέο νοµοσχέδιο για τη ρύθµισή τους, που αφορά απαιτήσεις που ανέρχονται σε 3,8 δισ. ευρώ και ευνοεί περισσότερους από 750 αγροτικούς συνεταιρισµούς και περίπου 21.000 αγρότες. Συγκεκριµένα, αφορά δεσµευµένα περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 1,5 δισ. ευρώ. Η ρύθµιση που έρχεται προς ψήφιση εντός Ιανουαρίου θα δίνει τη δυνατότητα επιµήκυνσης του χρόνου αποπληρωµής, τη µείωση επιτοκίων, τη διαγραφή τόκων, την αποµείωση ή ακόµη και τη µερική ή ολική διαγραφή του δανείου, αλλά και τη δυνατότητα αναχρηµατοδότησης. Εξαιρετική βαρύτητα δίνει ο σχεδιασµός της κυβέρνησης για την αναδιάρθρωση του πρωτογενούς τοµέα στην ενίσχυση των θερµοκηπιακών καλλιεργειών, µε το µεγάλο Πρόγραµµα στήριξης των θερµοκηπιακών καλλιεργειών, συνολικού ύψος 600 εκατ. €, που θα τρέξει εντός του 2025 και στοχεύει:

-στη µείωση του κόστους παραγωγής,

-στον πολλαπλασιασµό της παραγωγής και

-στην διασφάλισή της απέναντι στην κλιµατική κρίση

Το πρόγραµµα που θα εκκινήσει τους πρώτους µήνες του 2025 χρηµατοδοτεί επενδύσεις από 30.000 € έως 1 εκατ. µε επιδότηση 50% από το Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Σ.Σ. ΚΑΠ), 35% από τραπεζικό δανεισµό και 15% από ίδια κεφάλαια. Στον σχεδιασµό για τη νέα χρονιά για τον αγροδιατροφικό τοµέα προβλέπεται η ενεργοποίηση του Σ.Σ. ΚΑΠ µε νέες προσκλήσεις και προδηµοσιεύσεις παρεµβάσεων της τάξης των 2 δισ. €.

Συγκεκριµένα:

1. Στους Νέους Γεωργούς, 410 εκατ. €.

2. Στην Αγροτική Οδοποιία, 65 εκατ. € (αναµένεται να έχει µεγάλη υπερκάλυψη).

3. Στη σύσταση και λειτουργία Οµάδων Παραγωγών, 32 εκατ. €.

4. Στην Εξισωτική Αποζηµίωση, 235 εκατ. €.

5. Στα µεγάλα Εγγειοβελτιωτικά και Αρδευτικά έργα, 169 εκατ. €.

6. Στη Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων, 120 εκατ. €.

7. Στα Σχέδια Βελτίωσης για την κατασκευή και τον εκσυγχρονισµό θερµοκηπίων, 150 εκατ. € (αρχική πρόσκληση, µε δυνατότητα διπλασιασµού).

8. Στη Συνεργασία µέσω Επιχειρησιακών Οµάδων για την προώθηση της καινοτοµίας στη Γεωργία, 71 εκατ. €.

9. Στις Γεωργοπεριβαλλοντικές ∆ράσεις (κοµφούζιο, σπάνιες φυλές και βιολογική), 350 εκατ. €.

10. Στα Τοπικά Προγράµµατα (οπωροκηπευτικά, µέλι και οίνος), 190 εκατ. €. 11. Στα Τοµεακά Προγράµµατα LEADER, 236 εκατ. €.

Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, στο διάστηµα από 1ης.1.2024 µέχρι 11.12.2024, έχει καταβάλει ενισχύσεις ύψους 2.084.588.052 ευρώ: για τον Πυλώνα Ι (Αµεσες Ενισχύσεις) καταβλήθηκαν ενισχύσεις ύψους 1.443.289.374,38 ευρώ, ενώ για τον Πυλώνα ΙΙ (Αγροτική Ανάπτυξη) καταβλήθηκαν ενισχύσεις ύψους 641.298.678,59. Εως το τέλος του έτους προγραµµατίζονται η ολοκλήρωση της πληρωµής εκκαθάρισης του υπολοίπου 30% της βασικής εισοδηµατικής στήριξης για τη βιωσιµότητα έτους 2024, οι πληρωµές της συµπληρωµατικής αναδιανεµητικής εισοδηµατικής στήριξης για τη βιωσιµότητα έτους 2024, της συµπληρωµατικής εισοδηµατικής στήριξης για γεωργούς νεαρής ηλικίας έτους 2024, καθώς και οι πληρωµές των µεταβιβάσεων δικαιωµάτων ενίσχυσης έτους 2024. Από τον ΕΛΓΑ την περίοδο 2020-2024 καταβλήθηκαν: 1,5 δισ. € για αποζηµιώσεις και 120 εκατ. € µέσω Προγραµµάτων Κρατικών Οικονοµικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ).

Οσον αφορά τις χρηµατοδοτήσεις από το Ταµείο Ανάκαµψης, η αρµόδια Υπηρεσία ∆ιαχείρισης Εργων Ταµείου Ανάκαµψης (Υ∆ΕΤΑ), του ΥπΑΑΤ, υλοποιεί από το 2022 µία σειρά 6 δράσεων συνολικού ύψους 579 εκατ. ευρώ µε κρίσιµες παρεµβάσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της µεταποίησης αγροτικών προϊόντων, τον εκσυγχρονισµό του πρωτογενούς τοµέα, την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, την προώθηση του αγροτουρισµού, τη γενετική βελτίωση των ζώων και τις υδατοκαλλιέργειες.

Οι χρηµατοδοτήσεις στοχεύουν σε δύο βασικούς άξονες: επενδύσεις και µεταρρυθµίσεις. Οι µεταρρυθµίσεις δίνουν στον σχεδιασµό αποτελεσµατικότητα και προοπτική, ενώ οι επενδύσεις µακροοικονοµική και οικονοµική ισχύ µέσα από την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, τον ψηφιακό µετασχηµατισµό, την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική συνοχή και τη δικαιοσύνη. Εµφαση δίνεται ακόµη στην αλιεία, όπου το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Αλιείας και Θάλασσας (ΕΠΑΛΘ) ολοκληρώθηκε µε απορρόφηση 103%, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρµογή του Προγράµµατος Αλιείας Υδατοκαλλιεργειών και Θάλασσας (ΠΑΛΥΘ) ύψους 519 εκατ. ευρώ. Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται επίσης το Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), µε τις εντάξεις έργων να έχουν φτάσει στο 130% της δηµόσιας δαπάνης, ενώ η απορρόφηση πόρων έχει ήδη αγγίξει το 98%.

Αναλυτικά οι δράσεις του ΠΑΑ:

-Νέοι Αγρότες. Επενδύθηκαν πάνω από 600 εκατ. €, ενώ εντάχθηκαν επιπλέον 2.200 επιλαχόντες µε επιπλέον 81 εκατ. €. Εκδόθηκε νέα πρόσκληση ύψους 410 εκατ. € µέσω του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ, για τη στήριξη στη νέα γενιά αγροτών.

-Βιολογική Γεωργία, Κτηνοτροφία, Μελισσοκοµία. Περισσότερα από 700 εκατ. € διατέθηκαν για την προώθηση βιώσιµων πρακτικών που βελτιώνουν την ποιότητα των προϊόντων και ενισχύουν την εξωστρέφειά τους. Για τους νέους βιοκαλλιεργητές προετοιµάζεται αυτή την περίοδο νέα πρόσκληση ύψους 288 εκατ. €, δείχνοντας την έµφαση του ΥΠΑΑΤ στις φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις.

-Υ∆ΩΡ 2.0. Πρόγραµµα µέσω Σ∆ΙΤ που αναµένεται να κινητοποιήσει πόρους άνω των 4 δισ. €. Αυτό το εµβληµατικό πρόγραµµα αλλάζει τον αρδευτικό χάρτη της χώρας, ενώ συµβάλλει στην εξοικονόµηση υδατικών πόρων. Νέες προσκλήσεις ύψους αρδευτικών έργων 124 εκατ. € (ΠΑΑ) και 169 εκατ. € (Σ.Σ. ΚΑΠ) εξασφαλίζουν τη συνέχεια αυτής της στρατηγικής.

–Τοπικά Προγράµµατα LEADER. Πρώτη φορά διατέθηκαν 600 εκατ. €, υποστηρίζοντας δηµόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στις αγροτικές περιοχές.

-Σχέδια Βελτίωσης. ∆απανήθηκαν πάνω από 300 εκατ. €, ανταποκρινόµενοι στη µεγάλη ζήτηση για επενδύσεις στον εκσυγχρονισµό και στην αντιχαλαζική προστασία.
-Ευζωία ζώων. Πρόγραµµα 28 εκατ. € για τη χοιροτροφία.

-Ποιοτική γεωργική παραγωγή. 41 εκατ. € για προϊόντα στρατηγικής προτεραιότητας, όπως το βαµβάκι.

-Εξισωτική αποζηµίωση. Εξασφαλίστηκαν 235 εκατ. € για το 2023, ενώ εκδόθηκε νέα πρόσκληση για το 2024.

-∆ασικά µέτρα. Το ΥΠΑΑΤ προχώρησε σε εντάξεις ύψους 38,5 εκατ. € για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών

Ειδικά για τους νέους αγρότες, τρέχουν πέραν της βασικής επιδότησης συγχρηµατοδοτούµενα προγράµµατα κατάρτισης (ΠΑΑ): Υποµέτρο 6.1 «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών» και αφορά την κατάρτιση των Νέων Γεωργών που εντάχθηκαν στο πλαίσιο της 3ης πρόσκλησης του Υποµέτρου. Οι δικαιούχοι Νέοι Γεωργοί έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν από τον ΕΛΓΟ-«∆ήµητρα», χωρίς καµία επιβάρυνση, βεβαίωση-πιστοποιητικό παρακολούθησης προγράµµατος κατάρτισης 150 ωρών, ανάλογης κατεύθυνσης (σε συνάφεια µε τον προσανατολισµό της γεωργικής τους εκµετάλλευσης). Προϋπολογισµός: 14.261.325,00 € / 14.627 καταρτιζόµενοι / 819 Προγράµµατα Κατάρτισης. Οσον αφορά την πορεία υλοποίησης της δράσης από τον Ιανουάριο µέχρι και σήµερα, έχουν καταρτιστεί 8.694 νέοι αγρότες (ποσοστό 60%).

Ο στόχος για το επόµενο έτος είναι η κατάρτιση και του υπολοίπου 40% των δικαιούχων. Ακόµη υλοποιούνται ευρωπαϊκά προγράµµατα κινητικότητας του ΕΛΓΟ-«∆ήµητρα» (Erasmus+). Συγκεκριµένα, από το 2021 το Ιδρυµα Κρατικών Υποτροφιών/Εθνική Μονάδα Συντονισµού έχει απονείµει στη Γενική ∆ιεύθυνση Μεταφοράς Γνώσης τη ∆ιαπίστευση Erasmus, προκειµένου να υπάρξει απλουστευµένη πρόσβαση σε ευκαιρίες χρηµατοδότησης στη Βασική ∆ράση 1 του νέου προγράµµατος (2021-2027). Για το έτος 2024 υλοποιήθηκαν 5 ροές κινητικότητας σε χώρες όπως η Ιταλία, η Πολωνία, η Πορτογαλία και η Κύπρος µε τη συµµετοχή τόσο σπουδαστών των Σχολών Ανώτερης Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΣΑΕΚ) όσο και στελεχών του ΕΛΓΟ- «∆ήµητρα». Για το 2025 σχεδιάζονται τουλάχιστον 3 ροές κινητικότητας σε χώρες όπως η Κύπρος και η Ιταλία.

Κώστας Τσιάρας «Με ρεαλιστικό σχέδιο για τις µεγάλες προκλήσεις»

Ολοκληρώνεται µια χρονιά προκλήσεων, αλλά και σηµαντικών βηµάτων προόδου για τον αγροτικό µας τοµέα, που δείχνει ότι µπορούµε να ανοίξουµε ένα νέο κεφάλαιο ευηµερίας και ανάπτυξης για την ελληνική ύπαιθρο και, κυρίως, τους αγρότες µας. Προϋπόθεση για να το επιτύχουµε είναι να αξιοποιήσουµε πλήρως τις µεγάλες δυνατότητες των πόρων της Ε.Ε. µέσω του Σ.Σ. ΚΑΠ (Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής), του ΤΑΑ (Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας) και του ΠΑΛΥΘ (Πρόγραµµα Αλιείας, Υδατοκαλλιέργειας και Θάλασσας), ώστε να δώσουµε προοπτική στον πρωτογενή τοµέα. Αξιοποιώντας τους ευρωπαϊκούς πόρους, οφείλουµε:

1. Να επενδύσουµε ακόµα περισσότερο στην ποιότητα και στην υψηλή διατροφική αξία των προϊόντων µας.

2. Να προωθήσουµε την καινοτοµία και τις νέες τεχνολογίες.

3. Να επενδύσουµε στον ανθρώπινο παράγοντα, την εκπαίδευση και την κατάρτιση.

4. Να ενισχύσουµε την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων µας στις διεθνείς αγορές.

5. Να αντιµετωπίσουµε τις προκλήσεις της κλιµατικής κρίσης.

6. Να στηρίξουµε πρωτοβουλίες που διευκολύνουν µια περισσότερο βιώσιµη και πιο ανθεκτική ανάπτυξη του αγροτικού τοµέα. Με πίστη στις δυνατότητές µας, αλλά και µε ρεαλιστικό σχέδιο για την επόµενη µέρα, µε αυτοπεποίθηση αλλά και επίγνωση για τις µεγάλες προκλήσεις που έχουµε µπροστά µας, αλλά και τις δυνατότητες του ελληνικού πρωτογενούς τοµέα, είµαι αισιόδοξος ότι θα τα καταφέρουµε. Καλή χρονιά σε όλες και όλους!


*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής