Ανήλικοι και social media: Την Δευτέρα η παρουσίαση του κυβερνητικού σχεδίου για την προστασία τους - Περνούν μέχρι και 9 ώρες σε μια οθόνη
Οι συστάσεις για την ορθή χρήση του διαδικτύου
Αυξάνεται η προβληματική χρήση κοινωνικών δικτύων από τους εφήβους - Τι λέει η καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου
Αύριο, Δευτέρα 30 Δεκεμβρίου, αναμένεται να ανακοινωθεί το σχέδιο της κυβέρνησης για την προστασία των ανηλίκων στα social media. Βασικός πυλώνας είναι η ενίσχυση του γονικού ελέγχου.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Πέννυς Αβραμίδη στην εφημερίδα Παραπολιτικά, πρόκειται για έναν συντεταγµένο σχεδιασµό µε δέσµη µέτρων και προτάσεων για την αντιµετώπιση του πολυδιάστατου κοινωνικού ζητήµατος, το οποίο έχει σοβαρές παρενέργειες στην ψυχική υγεία των νέων, µε τα υπουργεία Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας να έχουν εργαστεί στις κατευθύνσεις που είχε δώσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε σχετική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίµου, όπου, εκτός από τους υπουργούς Σοφία Ζαχαράκη και ∆ηµήτρη Παπαστεργίου, παρέστησαν ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, και ο υφυπουργός Υγείας ∆ηµήτρης Βαρτζόπουλος, ως αρµόδιος για θέµατα ψυχικής υγείας, µε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επιδεικνύει έντονο προσωπικό ενδιαφέρον για το θέµα.
Σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες, σε συνεννόηση µε την επιτροπή θα υπάρξουν ρυθµίσεις ώστε να υποχρεώνονται οι πάροχοι σε διαπίστωση ηλικίας και σε ενσωµάτωση λογισµικών ελέγχου πρόσβασης, προκειµένου να µην είναι παντελώς ανεξέλεγκτη η είσοδος στις πλατφόρµες. Με αυτόν τον τρόπο θα µπορέσει να µπει φραγή στις µικρές ηλικίες. Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση θα πρωταγωνιστήσει για την αντιµετώπιση του πολυδιάστατου προβλήµατος, που αγγίζει το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, µε προτάσεις για την αυστηροποίηση της ταυτοποίησης της ηλικίας του χρήστη για την εγγραφή του στο εκάστοτε Μέσο, αλλά και πρωτοβουλίες για stop στην αναπαραγωγή ακατάλληλου περιεχοµένου, ιδίως όταν απέναντι από την οθόνη βρίσκεται ανήλικος χρήστης, δηλαδή να µπανάρονται από τους αλγορίθµους που έχουν στη διάθεσή τους οι εταιρείες τα βίντεο και οι εικόνες που προβάλλουν βία ή γενικώς ακατάλληλο περιεχόµενο. Το σχέδιο που φέρνει η κυβέρνηση εδράζεται στον γονικό έλεγχο και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας. Ετσι, αναµένεται να βγει στον «αέρα» η ιστοσελίδα/πλατφόρµα parco.gov.gr, µέσω της οποίας οι γονείς και κηδεµόνες ανηλίκων θα έχουν τη δυνατότητα να ενηµερωθούν βήµαβήµα για τα parental controls.
Επιπλέον, δροµολογείται η εισαγωγή µαθήµατος στα σχολεία για το πώς τα παιδιά θα διαχειρίζονται τον εαυτό τους στο ∆ιαδίκτυο. Ουσιαστικά, η Πολιτεία αναλαµβάνει να ενηµερώσει τους γονείς για τους γονικούς ελέγχους, που είναι διαθέσιµοι στις περισσότερες συσκευές µε δυνατότητα σύνδεσης στο ∆ιαδίκτυο, συµπεριλαµβανοµένων υπολογιστών, smartphones, tablets και κονσόλων παιχνιδιών, και αποτελούν ένα εργαλείο ώστε να φιλτραριστεί το τοξικό περιεχόµενο µε το οποίο έρχονται οι ανήλικοι σε επαφή. Παράλληλα, δίδεται η δυνατότητα να οριστούν συγκεκριµένα χρονικά όρια για χρήση από το παιδί, δηλαδή να καθορίζουν οι γονείς ηλεκτρονικά τον επιτρεπόµενο χρόνο που µπορεί να αφιερώνει το παιδί τους στο ∆ιαδίκτυο.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής (American Academy of Child and Adolescent Psychiatry), στις ΗΠΑ, άνω του 90% των εφήβων έχουν χρησιμοποιήσει κοινωνικά δίκτυα, με το 75% αυτών να έχουν τουλάχιστον έναν ενεργό λογαριασμό και οι περισσότεροι από τους μισούς να τον επισκέπτονται καθημερινά. Επίσης, οι έφηβοι μπορεί να βρίσκονται στο διαδίκτυο και μέχρι 9 ώρες ημερησίως, χρησιμοποιώντας το πολλές φορές και για την προετοιμασία των μαθημάτων τους.
Πιο αναλυτικά, πάνω από το ήμισυ των εφήβων στις ανεπτυγμένες χώρες εκφράζουν έντονη προσήλωση για την παρακολούθηση βίντεο στο διαδίκτυο, που ξεπερνά σημαντικά άλλες δραστηριότητες. Επίσης, ένα ικανό ποσοστό των εφήβων θεωρεί ότι είναι δύσκολο να εγκαταλείψει τα κοινωνικά δίκτυα ή αισθάνεται άγχος όταν αποσυνδέεται.
Ένας στους 10 εφήβους προσπαθούσαν να ελέγξουν τη χρήση των διαδικτυακών κοινωνικών δικτύων που συμμετείχαν, με τα κορίτσια να παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά συγκριτικά με τα αγόρια (13% ως προς 9%).
Ένας στους 3 νέους ανέφεραν συνεχή διαδικτυακή επαφή με φίλους και αντίστοιχα ένας στους 3 έφηβους ανέφεραν καθημερινή συμμετοχή σε διαδικτυακά παιχνίδια.
Ένας στους 10 εφήβους προσπαθούσαν να ελέγξουν το χρόνο των διαδικτυακών παιχνιδιών που συμμετείχαν, με τα αγόρια να παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά συγκριτικά με τα κορίτσια (16% ως προς 7%).
Όπως αναφέρεται από την ίδια επιστημονική εταιρεία (AACAP), είναι σημαντικό οι γονείς να βοηθήσουν τους εφήβους να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δίκτυα με υπευθυνότητα. Και ενώ στα θετικά του διαδικτύου για έναν έφηβο περιλαμβάνεται η διάδραση με φίλους και η δημιουργία νέων φίλων, η εκπαίδευση και η ικανοποίηση ενδιαφερόντων για κάθε τομέα, από την άλλη πλευρά καταγράφονται πιθανοί κίνδυνοι. Σ' αυτούς περιλαμβάνονται:
-η έκθεση σε επικίνδυνο ή ακατάλληλο περιεχόμενο (για παράδειγμα βία, ναρκωτικά),
-ο εκφοβισμός (cyberbullying) που αυξάνει την πιθανότητα για κατάθλιψη και αυτοκτονικό ιδεασμό,
-η έκθεση σε πολλαπλές διαφημίσεις και υπερ-καταναλωτικά πρότυπα,
- η ατομική υπερέκθεση,
- η παρεμβολή στη διάρκεια των εκπαιδευτικών και οικογενειακών δραστηριοτήτων, στην προετοιμασία της σχολικής εργασίας στο σπίτι, στον ύπνο και τη σωματική δραστηριότητα.
«Η ελκυστικότητα της λήψης συνεχών ενημερώσεων και εικονικής επικύρωσης διαμορφώνει τις απόψεις, αλλά παράλληλα μπορεί να καταναλώσει τον χρόνο, την προσοχή, ακόμα και την ψυχική υγεία, ειδικά σε ανήλικα άτομα. Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί τελικά να γίνει εθισμός», σημειώνει η κ. Ψαλτοπούλου.
Να τεθούν στόχοι: Καθορισμός εφικτού στόχου για τη μείωση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εφαρμογή μικρών αλλαγών, όπως καθορισμένες ώρες ή περιόδους χωρίς κοινωνικά δίκτυα κατά τη διάρκεια της ημέρας (όπως για παράδειγμα, μη χρήση διαδικτύου κατά τη διάρκεια του φαγητού ή στο δωμάτιο ή μέχρι να περατωθεί η προετοιμασία των εργασιών στο σπίτι).
Χρήση εργαλείων: Αξιοποίηση τεχνολογίας που μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της χρήσης, όπως εφαρμογές που παρακολουθούν τον χρόνο οθόνης ή εμποδίζουν την πρόσβαση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανάλογα και με την ηλικία του εφήβου.
Ειδοποιήσεις περιορισμού: Απενεργοποίηση των μη βασικών ειδοποιήσεων, όπως ειδοποίηση εντοπισμού τοποθεσίας ή άλλων προσωπικών δεδομένων. Επίσης, είναι σημαντική η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση των εφήβων, έτσι ώστε να μην κοινοποιούν ολόκληρο ονοματεπώνυμο, διευθύνσεις και τηλέφωνα, κωδικούς ή αριθμούς καρτών.
Συμφωνία με τους γονείς, ώστε να ακολουθούν τους εφήβους στα κοινωνικά τους δίκτυα.
Επαγγελματική βοήθεια: Εάν ο εθισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζει σοβαρά τη ζωή του εφήβου, είναι σημαντική η συνεργασία με εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας.
Επίσης, σύμφωνα με το Γραφείο του ΠΟΥ στην Ευρώπη είναι σημαντικά τα κάτωθι:
- Οργάνωση του σχολείου ως προς την ψηφιακή εκπαίδευση των μαθητών
- Προώθηση του ανοιχτού διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
- Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτών και των επαγγελματικών υγείας για το θέμα αυτό.
- Επιβολή λογοδοσίας στις πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων, όσον αφορά στην προστασία των εφήβων.
- Ενίσχυση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με εξασφάλιση της εμπιστευτικότητας,
'Αλλες στρατηγικές σύμφωνα με την κ. Ψαλτοπούλου θα μπορούσε να είναι:
Αυτογνωσία: Αναγνώριση της έκτασης του εθισμού και του αντίκτυπού του. Η τήρηση ημερολογίου σχετικά με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση των προτύπων και των αιτιών.
Εναλλακτικές λύσεις: Ενασχόληση με δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν οθόνες, όπως διάβασμα, αθλήματα, μουσική ή επαφή με τη φύση.
Ψηφιακή αποτοξίνωση: Τακτικά διαλείμματα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που κυμαίνονται από μία ημέρα έως μία εβδομάδα ή περισσότερο, για μείωση της εξάρτησης και βελτίωση της ψυχικής ευεξίας.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Πέννυς Αβραμίδη στην εφημερίδα Παραπολιτικά, πρόκειται για έναν συντεταγµένο σχεδιασµό µε δέσµη µέτρων και προτάσεων για την αντιµετώπιση του πολυδιάστατου κοινωνικού ζητήµατος, το οποίο έχει σοβαρές παρενέργειες στην ψυχική υγεία των νέων, µε τα υπουργεία Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας να έχουν εργαστεί στις κατευθύνσεις που είχε δώσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε σχετική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίµου, όπου, εκτός από τους υπουργούς Σοφία Ζαχαράκη και ∆ηµήτρη Παπαστεργίου, παρέστησαν ο υπουργός Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, ο υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης, και ο υφυπουργός Υγείας ∆ηµήτρης Βαρτζόπουλος, ως αρµόδιος για θέµατα ψυχικής υγείας, µε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επιδεικνύει έντονο προσωπικό ενδιαφέρον για το θέµα.
Social media: Η πρόταση – οδηγός
Η κυβέρνηση θα κινηθεί µε βάση το παράδειγµα της Αυστραλίας, που βάζει «κόφτη» στη χρήση των social media σε παιδιά κάτω των 16 ετών, ωστόσο κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι η Ελλάδα δεν θα αντιγράψει την πολιτική της Αυστραλίας, µε απαγόρευση στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αντιθέτως, οι βασικοί πυλώνες της στρατηγικής που θα παρουσιαστεί τη ∆ευτέρα θα καταστήσουν τη χώρα µας πρωτοπόρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο στην αντιµετώπιση του πολυδιάστατου ζητήµατος, ενώ αναµένεται η ελληνική πρόταση να καταστεί οδηγός για ευρωπαϊκά κράτη που αντιµετωπίζουν το εντεινόµενο πρόβληµα. Συνεπώς, στον κυβερνητικό σχεδιασµό δεν προβλέπονται αυστηρές οριζόντιες απαγορεύσεις, αλλά εισάγεται η «ψηφιακή ενηλικίωση» στα 15 έτη, µε αυστηρές προϋποθέσεις και γονικό έλεγχο για τη χρήση από παιδιά κάτω των 15 χρόνων.Σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες, σε συνεννόηση µε την επιτροπή θα υπάρξουν ρυθµίσεις ώστε να υποχρεώνονται οι πάροχοι σε διαπίστωση ηλικίας και σε ενσωµάτωση λογισµικών ελέγχου πρόσβασης, προκειµένου να µην είναι παντελώς ανεξέλεγκτη η είσοδος στις πλατφόρµες. Με αυτόν τον τρόπο θα µπορέσει να µπει φραγή στις µικρές ηλικίες. Σε αυτό το πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση θα πρωταγωνιστήσει για την αντιµετώπιση του πολυδιάστατου προβλήµατος, που αγγίζει το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, µε προτάσεις για την αυστηροποίηση της ταυτοποίησης της ηλικίας του χρήστη για την εγγραφή του στο εκάστοτε Μέσο, αλλά και πρωτοβουλίες για stop στην αναπαραγωγή ακατάλληλου περιεχοµένου, ιδίως όταν απέναντι από την οθόνη βρίσκεται ανήλικος χρήστης, δηλαδή να µπανάρονται από τους αλγορίθµους που έχουν στη διάθεσή τους οι εταιρείες τα βίντεο και οι εικόνες που προβάλλουν βία ή γενικώς ακατάλληλο περιεχόµενο. Το σχέδιο που φέρνει η κυβέρνηση εδράζεται στον γονικό έλεγχο και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας. Ετσι, αναµένεται να βγει στον «αέρα» η ιστοσελίδα/πλατφόρµα parco.gov.gr, µέσω της οποίας οι γονείς και κηδεµόνες ανηλίκων θα έχουν τη δυνατότητα να ενηµερωθούν βήµαβήµα για τα parental controls.
Επόμενο βήμα η λειτουργία του Kids Wallet
To επόµενο βήµα είναι η λειτουργία του Kids Wallet, του παιδικού «πορτοφολιού», που θα περιορίζει την πρόσβαση των ανηλίκων κάτω των 15 ετών στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ θα επιτρέπει στους γονείς την επιβολή χρονικών ορίων. Η εφαρµογή θα είναι διαθέσιµη την άνοιξη του 2025 για εγκατάσταση στα κινητά των γονέων και των παιδιών, ούτως ώστε να ασκείται απλά και ενιαία ο γονικός έλεγχος, καθώς η εφαρµογή θα έχει προεγκατεστηµένες ρυθµίσεις, ενώ και οι ίδιοι οι γονείς θα µπορούν να ρυθµίζουν την ενασχόληση των παιδιών τους στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης µέσα από το δικό τους κινητό τηλέφωνο.Επίσης, όπου καθίσταται εφικτό, θα γίνεται age verifi cation για επιβολή ελέγχου της ηλικίας των χρηστών και αυτόµατο αποκλεισµό τους από το ακατάλληλο και ενοχλητικό περιεχόµενο.Επιπλέον, δροµολογείται η εισαγωγή µαθήµατος στα σχολεία για το πώς τα παιδιά θα διαχειρίζονται τον εαυτό τους στο ∆ιαδίκτυο. Ουσιαστικά, η Πολιτεία αναλαµβάνει να ενηµερώσει τους γονείς για τους γονικούς ελέγχους, που είναι διαθέσιµοι στις περισσότερες συσκευές µε δυνατότητα σύνδεσης στο ∆ιαδίκτυο, συµπεριλαµβανοµένων υπολογιστών, smartphones, tablets και κονσόλων παιχνιδιών, και αποτελούν ένα εργαλείο ώστε να φιλτραριστεί το τοξικό περιεχόµενο µε το οποίο έρχονται οι ανήλικοι σε επαφή. Παράλληλα, δίδεται η δυνατότητα να οριστούν συγκεκριµένα χρονικά όρια για χρήση από το παιδί, δηλαδή να καθορίζουν οι γονείς ηλεκτρονικά τον επιτρεπόµενο χρόνο που µπορεί να αφιερώνει το παιδί τους στο ∆ιαδίκτυο.
Ανησυχία Ψαλτοπούλου: Μένουν 9 ώρες την ημέρα μπροστά στις οθόνες
Με αφορμή τις ανακοινώσεις, το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε για τη χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους εφήβους με τη Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, παθολόγο, καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ. Τα στατιστικά στοιχεία που παρουσιάζει η κ. Ψαλτοπούλου είναι ανησυχητικά. Τονίζει ότι η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί τελικά να γίνει εθισμός και υπογραμμίζει τη λήψη μέτρων τόσο από την Πολιτεία όσο και από την οικογένεια.Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Παιδικής και Εφηβικής Ψυχιατρικής (American Academy of Child and Adolescent Psychiatry), στις ΗΠΑ, άνω του 90% των εφήβων έχουν χρησιμοποιήσει κοινωνικά δίκτυα, με το 75% αυτών να έχουν τουλάχιστον έναν ενεργό λογαριασμό και οι περισσότεροι από τους μισούς να τον επισκέπτονται καθημερινά. Επίσης, οι έφηβοι μπορεί να βρίσκονται στο διαδίκτυο και μέχρι 9 ώρες ημερησίως, χρησιμοποιώντας το πολλές φορές και για την προετοιμασία των μαθημάτων τους.
Πιο αναλυτικά, πάνω από το ήμισυ των εφήβων στις ανεπτυγμένες χώρες εκφράζουν έντονη προσήλωση για την παρακολούθηση βίντεο στο διαδίκτυο, που ξεπερνά σημαντικά άλλες δραστηριότητες. Επίσης, ένα ικανό ποσοστό των εφήβων θεωρεί ότι είναι δύσκολο να εγκαταλείψει τα κοινωνικά δίκτυα ή αισθάνεται άγχος όταν αποσυνδέεται.
Αυξάνεται η προβληματική χρήση κοινωνικών δικτύων από τους εφήβους
Παράλληλα, τα πιο πρόσφατα δεδομένα από το Γραφείο στην Ευρώπη της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) δείχνει αύξηση στην προβληματική χρήση κοινωνικών δικτύων από τους εφήβους, από το 7% το 2018 σε 11% το 2022. Το γεγονός αυτό παράλληλα με το 12% των εφήβων που διατρέχει κίνδυνο για εξάρτηση από διαδικτυακά παιχνίδια (problematic gaming), υποδεικνύει το μέγεθος του κινδύνου της τεχνολογίας για την ψυχική υγεία και την ευημερία των εφήβων. Σημαντικά στατιστικά στοιχεία από το Γραφείο στην Ευρώπη του ΠΟΥ δείχνουν ότι:Ένας στους 10 εφήβους προσπαθούσαν να ελέγξουν τη χρήση των διαδικτυακών κοινωνικών δικτύων που συμμετείχαν, με τα κορίτσια να παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά συγκριτικά με τα αγόρια (13% ως προς 9%).
Ένας στους 3 νέους ανέφεραν συνεχή διαδικτυακή επαφή με φίλους και αντίστοιχα ένας στους 3 έφηβους ανέφεραν καθημερινή συμμετοχή σε διαδικτυακά παιχνίδια.
Ένας στους 10 εφήβους προσπαθούσαν να ελέγξουν το χρόνο των διαδικτυακών παιχνιδιών που συμμετείχαν, με τα αγόρια να παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά συγκριτικά με τα κορίτσια (16% ως προς 7%).
Όπως αναφέρεται από την ίδια επιστημονική εταιρεία (AACAP), είναι σημαντικό οι γονείς να βοηθήσουν τους εφήβους να χρησιμοποιήσουν αυτά τα δίκτυα με υπευθυνότητα. Και ενώ στα θετικά του διαδικτύου για έναν έφηβο περιλαμβάνεται η διάδραση με φίλους και η δημιουργία νέων φίλων, η εκπαίδευση και η ικανοποίηση ενδιαφερόντων για κάθε τομέα, από την άλλη πλευρά καταγράφονται πιθανοί κίνδυνοι. Σ' αυτούς περιλαμβάνονται:
-η έκθεση σε επικίνδυνο ή ακατάλληλο περιεχόμενο (για παράδειγμα βία, ναρκωτικά),
-ο εκφοβισμός (cyberbullying) που αυξάνει την πιθανότητα για κατάθλιψη και αυτοκτονικό ιδεασμό,
-η έκθεση σε πολλαπλές διαφημίσεις και υπερ-καταναλωτικά πρότυπα,
- η ατομική υπερέκθεση,
- η παρεμβολή στη διάρκεια των εκπαιδευτικών και οικογενειακών δραστηριοτήτων, στην προετοιμασία της σχολικής εργασίας στο σπίτι, στον ύπνο και τη σωματική δραστηριότητα.
«Η ελκυστικότητα της λήψης συνεχών ενημερώσεων και εικονικής επικύρωσης διαμορφώνει τις απόψεις, αλλά παράλληλα μπορεί να καταναλώσει τον χρόνο, την προσοχή, ακόμα και την ψυχική υγεία, ειδικά σε ανήλικα άτομα. Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί τελικά να γίνει εθισμός», σημειώνει η κ. Ψαλτοπούλου.
Οι συστάσεις για την ορθή χρήση του διαδικτύου
Οι συστάσεις της ΑΑCAP, ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητα του εφήβου περιλαμβάνουν:Να τεθούν στόχοι: Καθορισμός εφικτού στόχου για τη μείωση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Εφαρμογή μικρών αλλαγών, όπως καθορισμένες ώρες ή περιόδους χωρίς κοινωνικά δίκτυα κατά τη διάρκεια της ημέρας (όπως για παράδειγμα, μη χρήση διαδικτύου κατά τη διάρκεια του φαγητού ή στο δωμάτιο ή μέχρι να περατωθεί η προετοιμασία των εργασιών στο σπίτι).
Χρήση εργαλείων: Αξιοποίηση τεχνολογίας που μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της χρήσης, όπως εφαρμογές που παρακολουθούν τον χρόνο οθόνης ή εμποδίζουν την πρόσβαση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανάλογα και με την ηλικία του εφήβου.
Ειδοποιήσεις περιορισμού: Απενεργοποίηση των μη βασικών ειδοποιήσεων, όπως ειδοποίηση εντοπισμού τοποθεσίας ή άλλων προσωπικών δεδομένων. Επίσης, είναι σημαντική η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση των εφήβων, έτσι ώστε να μην κοινοποιούν ολόκληρο ονοματεπώνυμο, διευθύνσεις και τηλέφωνα, κωδικούς ή αριθμούς καρτών.
Συμφωνία με τους γονείς, ώστε να ακολουθούν τους εφήβους στα κοινωνικά τους δίκτυα.
Επαγγελματική βοήθεια: Εάν ο εθισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζει σοβαρά τη ζωή του εφήβου, είναι σημαντική η συνεργασία με εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας.
Επίσης, σύμφωνα με το Γραφείο του ΠΟΥ στην Ευρώπη είναι σημαντικά τα κάτωθι:
- Οργάνωση του σχολείου ως προς την ψηφιακή εκπαίδευση των μαθητών
- Προώθηση του ανοιχτού διαλόγου μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
- Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτών και των επαγγελματικών υγείας για το θέμα αυτό.
- Επιβολή λογοδοσίας στις πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων, όσον αφορά στην προστασία των εφήβων.
- Ενίσχυση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας με εξασφάλιση της εμπιστευτικότητας,
'Αλλες στρατηγικές σύμφωνα με την κ. Ψαλτοπούλου θα μπορούσε να είναι:
Αυτογνωσία: Αναγνώριση της έκτασης του εθισμού και του αντίκτυπού του. Η τήρηση ημερολογίου σχετικά με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση των προτύπων και των αιτιών.
Εναλλακτικές λύσεις: Ενασχόληση με δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν οθόνες, όπως διάβασμα, αθλήματα, μουσική ή επαφή με τη φύση.
Ψηφιακή αποτοξίνωση: Τακτικά διαλείμματα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που κυμαίνονται από μία ημέρα έως μία εβδομάδα ή περισσότερο, για μείωση της εξάρτησης και βελτίωση της ψυχικής ευεξίας.
