Δεκάλογος-γροθιά στην ενδοοικογενειακή βία: Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης - Σε στενό κλοιό οι θύτες
Πιο αυστηρές οι ποινές
Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης, που ολοκληρώνεται δημιουργεί πέπλο προστασίας για τα θύματα και θέτει σε στενό κλοιό τους θύτες, με αυστηρές ποινές
Βασω Παλαιου
Δέκα σημαντικές αλλαγές προωθεί το υπουργείο Δικαιοσύνης, με σκοπό την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, και όχι μόνο, και την ικανοποίηση των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και την αντιμετώπιση της παραβατικότητας των ανηλίκων.
Παράλληλα, το υπουργείο προχωρά στην αναδιοργάνωση της ιατροδικαστικής υπηρεσίας. Το σχέδιο νόμου με όλες αυτές τις σημαντικές αλλαγές τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και θα ολοκληρωθεί στις 7 Ιανουαρίου.
Με σκοπό την προστασία των θυμάτων, η δεύτερη σημαντική αλλαγή αφορά στην πρόβλεψη ότι στα κακουργήματα και σε όσα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας που τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους θα επιβάλλεται στους δράστες, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί όροι, κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (το γνωστό «βραχιολάκι»). Στην περίπτωση μάλιστα που κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκεί ούτε το «βραχιολάκι», τότε θα επιβάλλεται ακόμα και προσωρινή κράτηση.
Επιπλέον, όταν πρόκειται για αυτόφωρα αδικήματα, προβλέπεται πλέον η κράτηση του κατηγορουμένου να διαρκεί από τρεις έως πέντε ημέρες.
Η τέταρτη, επίσης εξαιρετικά σημαντική, αλλαγή αφορά στην πρόβλεψη η προδικασία για τα αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας να διεξάγεται στον απολύτως αναγκαίο χρόνο και η εκδίκασή τους να προσδιορίζεται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Μάλιστα, οι υποθέσεις αυτές θα εισάγονται απευθείας στο ακροατήριο, χωρίς να μεσολαβεί η διαδικασία του Δικαστικού Συμβουλίου. Επίσης, προβλέπεται το θύμα ενδοοικογενειακής βίας να εξετάζεται χωρίς όρκο, ενώ, αν θα απουσιάζει και το δικαστήριο κρίνει ότι για λόγους προστασίας της ψυχικής ή σωματικής του υγείας δεν είναι δυνατή η εμφάνισή του, τότε θα αναγιγνώσκεται η κατάθεσή του κατά την προανάκριση.
Επιπλέον, αυστηροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο για την «παρενοχλητική κυβερνοπα ρακολούθηση» ή αλλιώς «stalking», μια πέμπτη αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο για ένα φαινόμενο που συναντάται συχνά τα τελευταία χρόνια και θα τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως δύο έτη. Στην περίπτωση μάλιστα που το θύμα είναι ανήλικος ή πρόσωπο που δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του, επιβάλλεται φυλάκιση έως τρία έτη.
Βαρύς θα είναι ο πέλεκυς και για όποιον προβαίνει σε χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή διατυπώνει προτάσεις για τέλεση γενετήσιων πράξεων σε πρόσωπο που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλεύεται τη θέση προσώπου που έχει ενταχθεί σε διαδικασία αναζήτησης θέσης εργασίας, καθώς θα τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη.
Μια έκτη, σημαντική νομοθετική αλλαγή για την εξάλειψη της παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Αλλη εξαιρετικά σημαντική αλλαγή, η έβδομη, είναι αυτή που δίνει τη δυνατότητα στον αρμόδιο εισαγγελέα αμέσως μετά την άσκηση της ποινικής δίωξης να παραγγέλνει στις υπηρεσίες των φορέων της γενικής κυβέρνησης την κατά προτεραιότητα απόσπαση ή μετάθεση του υπαλλήλου-θύματος ενδοοικογενειακής βίας σε θέση αντίστοιχη, λαμβανομένων υπόψη των τυπικών προσόντων που απαιτούνται από τον φορέα υποδοχής. Προκειμένου να εφαρμοστεί η διάταξη, θα πρέπει να υπάρξει προηγούμενη αίτηση του θύματος. Η απόσπαση ή μετάθεση ισχύει για χρονικό διάστημα ενός έτους, με δυνατότητα ισόχρονης παράτασης με νεότερη εισαγγελική παραγγελία και μέχρι τη συμπλήρωση συνολικά τριών ετών.
Επιπλέον, όγδοον, αυστηροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο για τον ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων, με τους δράστες να τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή, αν δεν συντρέχει περίπτωση να τιμωρηθούν αυστηρότερα με άλλη διάταξη. Αν η πράξη διαπράχθηκε από μέλος της οικογένειας ή από πρόσωπο που συνοικούσε με το θύμα ή από δύο ή περισσότερα πρόσωπα ή με χρήση όπλου ή απειλή χρήσης όπλου ή σε βάρος ανήλικης γυναίκας ή από λόγους εκδίκησης, συντρέχει ιδιαίτερα επιβαρυντική περίσταση. Στην περίπτωση που το θύμα πέθανε ή του προξενήθηκε βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται κάθειρξη.
Επίσης, το υπουργείο Δικαιοσύνης βάζει «φρένο» και στους καταναγκαστικούς γάμους, καθώς «όποιος με τη χρήση οποιασδήποτε μορφής βίας ή απειλής βίας ή άλ λων εξαναγκαστικών μέσων ή με επιβολή ή κατάχρηση εξουσίας ή αποσπώντας τη συναίνεση με τη χρήση απατηλών μέσων ή παρασύροντάς τον, εκμεταλλευόμενος την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται, εξαναγκάζει, προσελκύει ή ωθεί άλλον να συνάψει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή».
Η δέκατη νομοθετική παρέμβαση έχει ως στόχο τη μείωση της παραβατικότητας των ανηλίκων και αφορά το αδίκημα της παραμέλησης εποπτείας ανηλίκου, που αφορά γονείς και κηδεμόνες. Στην προκειμένη περίπτωση, επιβάλλεται φυλάκιση έως τρία έτη και χρηματική ποινή και σε περίπτωση που η πράξη ενέχει στοιχεία βίας ή στρέφεται κατά ανήλικου θύματος ή είναι πράξη που, αν την τελούσε ενήλικος, θα ήταν κακούργημα, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή τουλάχιστον 10.000 ευρώ.
Ακόμα μία νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Δικαιοσύνης, η ενδέκατη, αφορά στον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την υπηρεσιακή κατάσταση των ιατροδικαστών και των υπαλλήλων των σχετικών υπηρεσιών, καθώς και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και το κοινωνικό σύνολο. Μεταξύ άλλων, στο υπουργείο Δικαιοσύνης συστήνεται πειθαρχικό συμβούλιο ιατροδικαστών, το οποίο έχει αρμοδιότητα για κάθε θέμα που αφορά την πειθαρχική κατάστασή τους. Το πειθαρχικό συμβούλιο ιατροδικαστών είναι πενταμελές και τα μέλη του ορίζονται με απόφαση του υπηρεσιακού γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης για θητεία δύο ετών, που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου με απόφαση που εκδίδεται εντός του Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους
Παράλληλα, το υπουργείο προχωρά στην αναδιοργάνωση της ιατροδικαστικής υπηρεσίας. Το σχέδιο νόμου με όλες αυτές τις σημαντικές αλλαγές τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και θα ολοκληρωθεί στις 7 Ιανουαρίου.
Δεκάλογος-γροθιά στην ενδοοικογενειακή βία: Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης - Σε στενό κλοιό οι θύτες
Η πρώτη και σημαντική αλλαγή αφορά στο γεγονός ότι στα εγκλήματα που εμπίπτουν στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας οι ποινές άνω των δύο ετών δεν θα μετατρέπονται και δεν θα αναστέλλονται με κανέναν τρόπο, ενώ τυχόν ασκηθείσα έφεση του κατηγορουμένου δεν θα έχει αναστέλλουσα ισχύ. Το δικαστήριο μάλιστα θα έχει τη δυνατότητα να επιβάλλει ως παρεπόμενη ποινή, που δεν θα αναστέλλεται, περιοριστικούς όρους, που αποσκοπούν στην προστασία του θύματος, και ιδίως την απαγόρευση προσέγγισης και κάθε είδους επικοινωνίας με το θύμα.Με σκοπό την προστασία των θυμάτων, η δεύτερη σημαντική αλλαγή αφορά στην πρόβλεψη ότι στα κακουργήματα και σε όσα πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας που τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους θα επιβάλλεται στους δράστες, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, εφόσον κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκούν οι περιοριστικοί όροι, κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (το γνωστό «βραχιολάκι»). Στην περίπτωση μάλιστα που κριθεί αιτιολογημένα ότι δεν επαρκεί ούτε το «βραχιολάκι», τότε θα επιβάλλεται ακόμα και προσωρινή κράτηση.
Επιπλέον, όταν πρόκειται για αυτόφωρα αδικήματα, προβλέπεται πλέον η κράτηση του κατηγορουμένου να διαρκεί από τρεις έως πέντε ημέρες.
Η τέταρτη, επίσης εξαιρετικά σημαντική, αλλαγή αφορά στην πρόβλεψη η προδικασία για τα αδικήματα ενδοοικογενειακής βίας να διεξάγεται στον απολύτως αναγκαίο χρόνο και η εκδίκασή τους να προσδιορίζεται κατ’ απόλυτη προτεραιότητα. Μάλιστα, οι υποθέσεις αυτές θα εισάγονται απευθείας στο ακροατήριο, χωρίς να μεσολαβεί η διαδικασία του Δικαστικού Συμβουλίου. Επίσης, προβλέπεται το θύμα ενδοοικογενειακής βίας να εξετάζεται χωρίς όρκο, ενώ, αν θα απουσιάζει και το δικαστήριο κρίνει ότι για λόγους προστασίας της ψυχικής ή σωματικής του υγείας δεν είναι δυνατή η εμφάνισή του, τότε θα αναγιγνώσκεται η κατάθεσή του κατά την προανάκριση.
Επιπλέον, αυστηροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο για την «παρενοχλητική κυβερνοπα ρακολούθηση» ή αλλιώς «stalking», μια πέμπτη αλλαγή στο νομοθετικό πλαίσιο για ένα φαινόμενο που συναντάται συχνά τα τελευταία χρόνια και θα τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως δύο έτη. Στην περίπτωση μάλιστα που το θύμα είναι ανήλικος ή πρόσωπο που δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του, επιβάλλεται φυλάκιση έως τρία έτη.
Βαρύς θα είναι ο πέλεκυς και για όποιον προβαίνει σε χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα ή διατυπώνει προτάσεις για τέλεση γενετήσιων πράξεων σε πρόσωπο που εξαρτάται εργασιακά από αυτόν ή εκμεταλλεύεται τη θέση προσώπου που έχει ενταχθεί σε διαδικασία αναζήτησης θέσης εργασίας, καθώς θα τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη.
Μια έκτη, σημαντική νομοθετική αλλαγή για την εξάλειψη της παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Αλλη εξαιρετικά σημαντική αλλαγή, η έβδομη, είναι αυτή που δίνει τη δυνατότητα στον αρμόδιο εισαγγελέα αμέσως μετά την άσκηση της ποινικής δίωξης να παραγγέλνει στις υπηρεσίες των φορέων της γενικής κυβέρνησης την κατά προτεραιότητα απόσπαση ή μετάθεση του υπαλλήλου-θύματος ενδοοικογενειακής βίας σε θέση αντίστοιχη, λαμβανομένων υπόψη των τυπικών προσόντων που απαιτούνται από τον φορέα υποδοχής. Προκειμένου να εφαρμοστεί η διάταξη, θα πρέπει να υπάρξει προηγούμενη αίτηση του θύματος. Η απόσπαση ή μετάθεση ισχύει για χρονικό διάστημα ενός έτους, με δυνατότητα ισόχρονης παράτασης με νεότερη εισαγγελική παραγγελία και μέχρι τη συμπλήρωση συνολικά τριών ετών.
Επιπλέον, όγδοον, αυστηροποιείται το νομοθετικό πλαίσιο για τον ακρωτηριασμό γεννητικών οργάνων, με τους δράστες να τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή, αν δεν συντρέχει περίπτωση να τιμωρηθούν αυστηρότερα με άλλη διάταξη. Αν η πράξη διαπράχθηκε από μέλος της οικογένειας ή από πρόσωπο που συνοικούσε με το θύμα ή από δύο ή περισσότερα πρόσωπα ή με χρήση όπλου ή απειλή χρήσης όπλου ή σε βάρος ανήλικης γυναίκας ή από λόγους εκδίκησης, συντρέχει ιδιαίτερα επιβαρυντική περίσταση. Στην περίπτωση που το θύμα πέθανε ή του προξενήθηκε βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται κάθειρξη.
«Φρένο» και στους καταναγκαστικούς γάμους
Επίσης, το υπουργείο Δικαιοσύνης βάζει «φρένο» και στους καταναγκαστικούς γάμους, καθώς «όποιος με τη χρήση οποιασδήποτε μορφής βίας ή απειλής βίας ή άλ λων εξαναγκαστικών μέσων ή με επιβολή ή κατάχρηση εξουσίας ή αποσπώντας τη συναίνεση με τη χρήση απατηλών μέσων ή παρασύροντάς τον, εκμεταλλευόμενος την ευάλωτη θέση στην οποία βρίσκεται, εξαναγκάζει, προσελκύει ή ωθεί άλλον να συνάψει γάμο ή σύμφωνο συμβίωσης τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή». Η δέκατη νομοθετική παρέμβαση έχει ως στόχο τη μείωση της παραβατικότητας των ανηλίκων και αφορά το αδίκημα της παραμέλησης εποπτείας ανηλίκου, που αφορά γονείς και κηδεμόνες. Στην προκειμένη περίπτωση, επιβάλλεται φυλάκιση έως τρία έτη και χρηματική ποινή και σε περίπτωση που η πράξη ενέχει στοιχεία βίας ή στρέφεται κατά ανήλικου θύματος ή είναι πράξη που, αν την τελούσε ενήλικος, θα ήταν κακούργημα, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή τουλάχιστον 10.000 ευρώ.
Ακόμα μία νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Δικαιοσύνης, η ενδέκατη, αφορά στον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου που διέπει την υπηρεσιακή κατάσταση των ιατροδικαστών και των υπαλλήλων των σχετικών υπηρεσιών, καθώς και την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες και το κοινωνικό σύνολο. Μεταξύ άλλων, στο υπουργείο Δικαιοσύνης συστήνεται πειθαρχικό συμβούλιο ιατροδικαστών, το οποίο έχει αρμοδιότητα για κάθε θέμα που αφορά την πειθαρχική κατάστασή τους. Το πειθαρχικό συμβούλιο ιατροδικαστών είναι πενταμελές και τα μέλη του ορίζονται με απόφαση του υπηρεσιακού γραμματέα του υπουργείου Δικαιοσύνης για θητεία δύο ετών, που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου με απόφαση που εκδίδεται εντός του Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους
