Με τη δημοσίευση χθες των τεσσάρων αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (υπ’ αριθμόν 146, 147, 148, 149/2025), με τις οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές βασικές διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, ξεκαθαρίζει το τοπίο σχετικά με ποιες οικοδομικές άδειες δεν καταλαμβάνει η κρίση του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου και σε ποιο ακριβώς στάδιο και υπό ποιες προϋποθέσεις «παγώνει» η ανέγερση οικοδομών. Το ζήτημα αφορά χιλιάδες πολιτών, καθώς εκτιμάται ότι οι συνολικές οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί με τις ευεργετικές διατάξεις του ΝΟΚ υπερβαίνουν τις 14.000.

Το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας που διέγνωσε πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει έως και τις 11 Δεκεμβρίου 2024, ημερομηνία κατά την οποία ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μιχάλης Πικραμένος, ανακοίνωσε το αποτέλεσμα των διασκέψεων της Ολομέλειας. «Ως έναρξη υλοποίησης των οικοδομικών αδειών νοούνται οι εργασίες εκσκαφής για την ανέγερση της οικοδομής, ο χρόνος πραγματοποίησης των οποίων πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο τρόπο, όπως μεταξύ άλλων α) με τη γνωστοποίηση, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, της έναρξης των εργασιών εκσκαφής σε οποιαδήποτε διοικητική Αρχή, β) με την ηλεκτρονική υποβολή Αναλυτικής Περιοδικής Δήλωσης (ΑΠΔ) από τον εργοδότη στη βάση δεδομένων του ΕΦΚΑ κ.ο.κ., εφόσον η γνωστοποίηση ή η υποβολή των ως άνω στοιχείων γίνει έως και την 11η Δεκεμβρίου 2024. Δεν αρκούν όμως η ηλεκτρονική αυτόματη έκδοση της οικοδομικής άδειας και η λήψη αριθμού άδειας ούτε η ηλεκτρονική ενημέρωση άλλων υπηρεσιών, τα οποία αφορούν μόνο το γεγονός της έκδοσης της άδειας και δεν αποδεικνύουν τον χρόνο έναρξης των οικοδομικών εργασιών», εξηγούν οι σύμβουλοι Επικρατείας στις αποφάσεις τους.

Επί της ουσίας της υπόθεσης, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι «τα κίνητρα του ΝΟΚ, λόγω του προέχοντος πολεοδομικού χαρακτήρα τους, δεν μπορούν να υλοποιούνται απευθείας με την έκδοση οικοδομικών αδειών που εκδίδονται κατ’ εφαρμογή του ΝΟΚ, αλλά ανήκει στον πολεοδομικό νομοθέτη να τα συμπεριλάβει στον τοπικό σχεδιασμό». Την ίδια στιγμή, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο τονίζει ότι «είναι αντισυνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των παταριών και του κτίσματος έως 35 τ.μ. στο δώμα καθώς και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια. Αυτά, επομένως, πρέπει να προσμετρώνται στον σ.δ. Αντιθέτως, είναι συνταγματικός ο μη συνυπολογισμός στον σ.δ. των έρκερ, δηλαδή αρχιτεκτονικών στοιχείων περιορισμένων διαστάσεων, και των κλιμακοστασίων που δεν συνιστούν χώρους κατοίκησης». Την καθαρογραφή των αποφάσεων του ΣτΕ ανέμενε με μεγάλο ενδιαφέρον και το υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου να τις μελετήσει και να προβεί σε όλες τις απαραίτητες νομοθετικές πρωτοβουλίες.