Απαρχαιωµένος εξοπλισµός σε κρίσιµα συστήµατα ασφαλούς επιτήρησης του ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας και υποστελέχωση των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας είναι η κατάσταση που σκιαγραφεί η Ενωση Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας (ΕΕΕΚΕ), περιγράφοντας τις δυσλειτουργίες στο σύστηµα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας στη χώρα µας, ζήτηµα που ήρθε στο προσκήνιο στον απόηχο του αεροπορικού δυστυχήµατος στην Ουάσινγκτον

Η ΕΕΕΚΕ τις προηγούµενες ηµέρες επανέφερε το κοµβικό ζήτηµα, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου και ζητώντας επίσπευση των διαδικασιών, εκφράζοντας σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια, µε την επιχειρηµατολογία ότι η αποφυγή συµβάντων εξαρτάται αποκλειστικά από την επιχειρησιακή δεινότητα του ελεγκτή, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο ανθρώπινου λάθους, και εκθέτοντας τους σοβαρούς κινδύνους που ελλοχεύουν, ιδιαίτερα ενόψει της καλοκαιρινής περιόδου, οπότε η κίνηση στα ελληνικά αεροδρόµια αναµένεται να αυξηθεί κατακόρυφα.

ΕΕΕΚΕ: Υποστελέχωση σε ποσοστό 40% και εξοπλισµός 25 χρόνων

Ο πρόεδρος της Ενωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας, Παναγιώτης Ψαρός, µιλά στα «Π» και εκθέτει το πρόβληµα στην πραγµατική του διάσταση, κάνοντας λόγο για υποστελέχωση σε ποσοστό ακόµα και 40% σε ορισµένες µονάδες και εξοπλισµό 25 χρόνων.  «Εχουµε δύο βασικά προβλήµατα: Το ένα είναι η υποστελέχωση. Εδώ και πολλά χρόνια ο αριθµός των ελεγκτών φθίνει, γιατί δεν γίνονται προσλήψεις ή δεν γίνονται προσλήψεις αρκετές στον αριθµό.

Και το άλλο κοµµάτι είναι η έλλειψη σύγχρονου εξοπλισµού. Εχουµε συστήµατα τα οποία µπήκαν το 1999 και δεν αντικαταστάθηκαν». Συγκεκριµένα, για τον εξοπλισµό ο κ. Ψαρός τονίζει: «Ο µέσος όρος ζωής ενός συστήµατος είναι περίπου 10 χρόνια. ∆ηλαδή, σε 10 χρόνια πρέπει να το έχεις αλλάξει. Και αυτή τη στιγµή στην Ευρώπη υπάρχει ένα στάνταρ, το οποίο είναι υποχρεωτικό για όλα τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που εµείς δεν το πληρούµε και έχουµε καταδικαστεί για ένα σύστηµα στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο. Για άλλο σύστηµα µας έχει στείλει η Κοµισιόν αιτιολογηµένη γνώµη, που σηµαίνει ότι το επόµενο βήµα είναι να µας στείλει και γι’ αυτό στο Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο.

Για κάποιο άλλο σύστηµα η αγορά µάς έχει κάνει έντονες συστάσεις». Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Ψαρός τονίζει πως υπάρχει ασφάλεια, ωστόσο το ζήτηµα είναι ότι δεν µπορούν να εξυπηρετηθούν όσα αεροπλάνα θα µπορούσαν να εξυπηρετηθούν, αν είχαν περισσότερο προσωπικό και καλύτερα συστήµατα. «Η ζήτηση αυξάνεται και σπάµε το ένα ρεκόρ µετά το άλλο. ∆εν µπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς καθυστερήσεις. Γι’ αυτό ακούτε καθυστέρηση λόγω κυκλοφορίας.

∆ιότι, για παράδειγµα, στο “Ελευθέριος Βενιζέλος” το καλοκαίρι υπάρχουν ώρες της ηµέρας που θέλουν να έρθουν 40 αεροπλάνα σε µία ώρα. Και αυτά δεν µπορούν να εξυπηρετηθούν».  «Νοµίζω ότι τα τελευταία δύο χρόνια, ειδικά µετά τα Τέµπη, υπάρχει µια ευαισθησία. Τολµώ να πω ότι έχει γίνει κατανοητό από όλους το πρόβληµα. Τώρα παλεύουµε µε τις αγκυλώσεις του ∆ηµοσίου να τις λύσουµε, να προσλάβουµε κόσµο, να αγοράσουµε συστήµατα», καταλήγει ο πρόεδρος της Ενωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας.

Πρόγραµµα επενδύσεων σε συστήµατα αεροναυτιλίας µέσα από 13 κοµβικά έργα εκσυγχρονισµού 

Με αφορµή τις καταγγελίες της ΕΕΕΚΕ, η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας παρουσίασε το πρόγραµµα επενδύσεων που υλοποιεί σε συστήµατα αεροναυτιλίας µέσα από 13 κοµβικά έργα εκσυγχρονισµού για την προσεχή πενταετία, 2025- 2029, προϋπολογισµού 313 εκατ. ευρώ. Σύµφωνα µε την ΥΠΑ, από το σύνολο των 13 αυτών κοµβικών έργων, τα οκτώ ήταν στάσιµα µόλις ένα έτος πριν και σε δικαστικές διαδικασίες, που κάποιες εξ αυτών διήρκεσαν περισσότερο από έξι έτη. Ωστόσο πλέον τα έργα επανεκκινούν, συµβασιοποιούνται και εκτελούνται απρόσκοπτα, ξεπερνώντας τις αγκυλώσεις του παρελθόντος µε ταχείς ρυθµούς, προκειµένου να ενισχυθούν περαιτέρω οι επιχειρησιακές δυνατότητες της ΥΠΑ και η ασφάλεια πτήσεων.

Ως προς το ζήτηµα της υποστελέχωσης, έχει ήδη δροµολογηθεί η λύση µε επίσπευση προσλήψεων µε σύγχρονη διαγωνιστική διαδικασία, βάσει του προγράµµατος «Feast» του Eurocontrol, ενώ από τον Ιούλιο του 2024 η ΥΠΑ ενίσχυσε το έµψυχο δυναµικό της µε 29 Π.Ε. ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας. Το σηµαντικότερο έργο που υλοποιεί η ΥΠΑ στο πλαίσιο εκσυγχρονισµού για την προσεχή πενταετία, 2025-2029, είναι ο εκσυγχρονισµός του βασικού συστήµατος διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας (Data Processing System - DPS) και συστηµάτων επιτήρησης (radar).

Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα για το δίχτυ ασφαλείας (safety net), γνωστό ως Short Term Confl ict Alert (STCA), είναι διαθέσιµο σε όλες τις φάσεις της πτήσης και έχει τεθεί σε συγκεκριµένη παραµετροποίηση, προσαρµόζοντας το σύστηµα σύµφωνα µε τις ανάγκες κάθε φάσης της πτήσης, ενηµερώνοντας εγκαίρως τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας για πιθανή παραβίαση των ορίων διαχωρισµού.

Επιπλέον, η µετεγκατάσταση της Προσέγγισης (Approach) της Τερµατικής Περιοχής Αθηνών έχει κατακυρωθεί στην ανάδοχο εταιρεία. Η ένταξη του έργου στο ΕΣΠΑ και η συµβασιοποίηση αναµένονται να ολοκληρωθούν εντός του πρώτου τριµήνου του 2025. Με την ολοκλήρωση του έργου, θα υλοποιηθεί η µετεγκατάσταση της Προσέγγισης στον ∆ιεθνή Αερολιµένα Αθηνών, µε νέο εξοπλισµό επικοινωνιών και διαστάσεις, που θα καλύπτουν τις αυξανόµενες απαιτήσεις της αεροπορικής κίνησης. Επίσης δροµολογείται επαναπροκήρυξη διαγωνισµού για την προµήθεια και εγκατάσταση συστηµάτων ραντάρ µε δυνατότητα Mode S σε επτά επιπλέον τοποθεσίες, εντός του πρώτου τριµήνου του 2025, µε επικαιροποιηµένες προδιαγραφές, σύµφωνες µε το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο.

Ακόµα, έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση radar εδάφους και συστηµάτων επιτήρησης στον ∆ιεθνή Αερολιµένα Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος» και προχωρά η υποστήριξη πλοήγησης σε δύσκολες συνθήκες ηλεκτροµαγνητικών παρεµβολών. Το επόµενο διάστηµα αναµένεται η συµβασιοποίηση του έργου Σύστηµα Data Link Services (DLS). 

Αναφορικά µε τα συστήµατα Επικοινωνίας Φωνής (VCRS) των 19 µεγαλύτερων αεροδροµίων της χώρας και των Κέντρων Ελέγχου Περιοχής Αθηνών-Μακεδονίας, η πρώτη σύµβαση ήταν στάσιµη από το 2023, τροποποιήθηκε και ήδη εκτελείται, ενώ η δεύτερη βρίσκεται στο τελικό στάδιο τροποποίησης, µετά την επίλυση τεχνικών θεµάτων ασφαλείας που εκκρεµούσαν από το 2018.

Τέλος, η προµήθεια και εγκατάσταση ποµποδεκτών VHF τεχνολογίας VoIP είναι υπό ένταξη στο πρόγραµµα ΕΣΠΑ «Μεταφορές 2021-2027» και έτοιµη για συµβασιοποίηση εντός του πρώτου τριµήνου του 2025, ενώ σε εξέλιξη είναι η υλοποίηση του σχεδίου καθιέρωσης διαδικασιών PBN (Performance Based Navigation).


*Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά»