Σεισμοί στις Κυκλάδες: Στο "χορό" των δονήσεων η περιοχή - Τι λένε οι σεισμολόγοι για την πιθανότητα "ηφαιστειακής διέγερσης", η εξήγηση για το βουητό από το υπέδαφος
Πάνω από 17.500 δονήσεις από τις 26 Ιανουαρίου
Οι αναρτήσεις ξένων επιστημόνων, αλλά και των Ελλήνων, για την πιο έντονη (πλυθησμιακά) συχνότητα σεισμικών δονήσεων εξαιτίας της κίνησης μάγματος, έχουν προκαλέσει νέα ανησυχία
Συνεχίζεται η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες, με τις δονήσεις να είναι πιο ήπιες το τελευταίο 24ωρο, καθώς η ισχυρότερη ήταν στα 4,1 Ρίχτερ, το βράδυ της Παρασκευής.
Ωστόσο, οι αναρτήσεις ξένων επιστημόνων, αλλά και των Ελλήνων, για την πιο έντονη (πλυθησμιακά) συχνότητα σεισμικών δονήσεων εξαιτίας της κίνησης μάγματος, έχουν προκαλέσει νέα ανησυχία.
Οπως τονίζουν, η καταγραφή αρμονικών δονήσεων υποδεικνύει πιθανή ηφαιστειακή διέγερση, κάτι που σημειώνει και το Ευρωμεσογειακό Σεισμικό Κέντρο.
«Ακούγεται κάποιος θόρυβος. Δεν μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα τι συμβαίνει», αναφέρει μεταξύ άλλων στην ανάρτησή του.
«Τα τελευταία 40 λεπτά παρατηρήθηκε σημαντική αλλαγή στο σεισμικό μοτίβο στους σταθμούς της περιοχής. Οι σταθμοί THERA (Σαντορίνη) και APE (Απείραθος) παρουσιάζουν μια σταθερή αύξηση του σεισμικού πλάτους, το οποίο είναι πλέον συνεχές» ανέφερε από την πλευρά του ο γεωφυσικός και σεισμολόγος, Luis Donoso.
Χθες, επιστήμονες από το ΕΚΠΑ τοποθέτησαν στη Νέα Καμένη ειδικά όργανα ώστε να κάνουν ηφαιστειακές και σεισμολογικές μετρήσεις, αλλά και συστήματα gps για να παρατηρούν την πιθανή μετατόπιση του εδάφους.
Σε συνδυασμο με το ωκεανογραφικό Αιγαίο του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, θα συλλεχθούν δεδομένα τα οποία αναλύονται από την 10μελή επιστημονική ομάδα σήμερα και θα παρουσιαστούν αύριο, Κυριακή, στη συνεδρίαση των Επιτροπών.
«Καταγράφηκαν μόνο τρεις δονήσεις με μέγεθος άνω των 4 Ρίχτερ, ενώ υπήρξε περιορισμένος αριθμός δονήσεων με μεγέθη μεγαλύτερα των 3 Ρίχτερ, βέβαια στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη ημέρα», είπε.
«Η ύφεση συνεχίζεται, όμως πρέπει να παγιωθεί, και σιγά σιγά να πούμε ότι βρίσκεται σε αποδρομή η ακολουθία», συνέχισε.
Ξεκαθάρισε ότι οι επιστήμονες «βλέπουμε όλο το φαινόμενο μαζί. Δεν μας ενδιαφέρει μόνο το σεισμικό, κοιτάζουμε και τις παραμορφώσεις, θα πρέπει δηλαδή να συναξιολογούνται όλες οι μετρήσεις, όλα τα στοιχεία».
Σχετικά με αναφορές από διεθνή σεισμολογικά κέντρα για μικροσεισμούς που αποδίδονται σε μαγματική δραστηριότητα κάτω από τη Σαντορίνη, ο κ. Καραστάθης διευκρίνισε: «Υπήρχε μια πολύ πυκνή ακολουθία μικρογεγονότων η οποία έγινε αισθητή ως μια συνεχής δόνηση η οποία είναι χαρακτηριστική σε ηφαίστεια και επήλθε κάποια ανησυχία, αναστάτωση. Ωστόσο, αν προσέξει κάποιος τα σήματα, θα δει ότι είναι πάρα πολύ μικρά γεγονότα, διαδοχικοί μικροσεισμούς που έδωσαν αυτή την αίσθηση. Η δραστηριότητα αυτή εντοπίστηκε στην περιοχή της Ανύδρου, μακριά από το ηφαίστειο της Σαντορίνης».
Ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου επισήμανε πως «η φύση αυτής της σεισμικής ακολουθίας είναι τέτοια που μας αναγκάζει να διατηρούμε επιφυλάξεις. Πάντα υπάρχουν διακυμάνσεις, αλλά τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται ύφεση σε σχέση με τις πρώτες μέρες του φαινομένου. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι».
Ωστόσο, σημείωσε πως «η σεισμική δραστηριότητα δεν εξετάζεται μεμονωμένα. Είναι σημαντικό να αξιολογηθούν και άλλοι παράγοντες, όπως οι παραμορφώσεις του εδάφους».
«Θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στο τι λέμε και τι βγάζουμε προς τα έξω, πρέπει να διπλοτσεκάρουμε τα πάντα», σημείωσε.
«Αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται μία σταθερή κατάσταση τις τελευταίες ημέρες, υπάρχει μία ύφεση σε σχέση με τις πρώτες ημέρες. Ποτέ δεν φτάσαμε το αρχικό επίπεδο των δονήσεων των πρώτων ημερών. Θεωρούμε ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση ύφεσης πάμε για καλύτερες ημέρες. Αλλά αυτό αφορά τη σεισμική δραστηριότητα. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να συναξιολογηθούν τα πάντα, και οι παραμορφώσεις που έχουν γίνει. Σίγουρα το φαινόμενο δεν είναι σύνηθες», ανέφερε ο κ. Καραστάθης.
Σε ό,τι αφορά την πιθανή μαγματική δραστηριότητα, ανέφερε πως «φαίνεται ότι η τεκτονική δραστηριότητα στα ενεργοποιημένα ρήγματα προήλθε από μία αύξηση μάγματος και την είσοδο ρευστών στις τεκτονικές δομές, συντηρείται η σεισμική ακολουθία. Από εκεί και πέρα έχει προκαλέσει και άλλες διαδικασίες, όλα αυτά αξιολογούνται».
Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d7suvdmbyknt)
Για τις επιπτώσεις της σεισμικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα των κατοίκων, τόνισε πως «το βασικότερο είναι η ασφάλεια των πολιτών. Κατανοούμε την ανησυχία για τα σχολεία, τις επιχειρήσεις και την καθημερινή ζωή, όμως προέχει η προστασία της ανθρώπινης ζωής».
Όπως ανέφερε, το νησί έχει προετοιμαστεί για κάθε ενδεχόμενο και η κατάσταση αξιολογείται συνεχώς. «Όταν δούμε ότι υπάρχουν οι συνθήκες ασφάλειας θα ληφθούν διαφορετικά μέτρα. Προς το παρόν, με τα υπάρχοντα δεδομένα, ισχύουν τα σημερινά μέτρα».
Ο κ. Καραστάθης αποκάλυψε επίσης ότι «η συνεδρίαση των αρμόδιων επιτροπών, η οποία είχε προγραμματιστεί για σήμερα, μεταφέρθηκε για αύριο. Δεν μπορώ να προκαταβάλω τη γνώμη των μελών της επιτροπής, αλλά θεωρώ ότι ακόμα δεν έχουνε μεταβληθεί σε τέτοιο βαθμό οι όροι ασφάλειας έτσι ώστε να αποφασιστεί κάποια χαλάρωση των μέτρων». Σε αυτό το πλαίσιο, τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά μέχρι νεότερης απόφασης.
Το σύστημα είναι ενεργό, υπάρχει κίνηση μάγματος και αυξομειώσεις στη σεισμικότητα, είπε σήμερα για τη Σαντορίνη ο Αθανάσιος Γκανάς, διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, μιλώντας στον ΣΚΑΪ 100,3. Τόνισε ότι από την Τετάρτη καταγράφεται μείωση της σεισμικής δραστηριότητας αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει αποκλιμάκωση.
Υπογράμμισε, ότι το σύστημα είναι ενεργό, υπάρχει κίνηση μάγματος και αυξομειώσεις στη σεισμικότητα, ενώ η παραμόρφωση συνεχίζεται. Επίσης, τόνισε ότι τα κτίρια στη Σαντορίνη είναι ασφαλή και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, ωστόσο υπάρχουν βροχοπτώσεις και μικρές κατολισθήσεις στα πρανή της καλντέρας.
Ο κ. Συνολάκης τόνισε ότι από την πρώτη στιγμή που μπήκε στην Επιτροπή, προσπαθεί να πείσει άπαντες ότι «δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι είναι καθαρά τεκτονικοί» αλλά είναι μαγματικοί, δηλαδή σχετίζονται με το ηφαίστειο.
Ο κ. Συνολάκης τόνισε ότι το χθεσινό φαινόμενος ήταν ένα «ηφαιστειακό σμήνος με πάρα πολύ θόρυβο» και πως «οι σεισμοί δεν ήταν καθόλου καθαροί, το οποίο υποδεικνύει ότι είναι καθαρά ηφαιστειακοί σεισμοί, προκαλούνται επειδή ανεβαίνει μάγμα από τον ηφαιστειακό θάλαμο προς την επιφάνεια». Ερωτηθείς για τα σενάρια, είπε πως προφανώς μπορεί να «σβήσει» η σεισμική δραστηριότητα, όπως συνέβη το 2011-2012. Σημείωσε ότι θα εισηγηθεί να γίνει σύσκεψη με ειδικούς για τα ηφαίστεια από όλο τον κόσμο για να μελετήσουν το φαινόμενο και να καταλάβουν τι σημαίνει και πού οδηγούμαστε.
Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d7sspbzumg29)
Σύμφωνα με την νέα ανακοίνωση του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Εργαστήριο Σεισμολογίας (ΕΣ) έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά πάνω από 17.500 επιλεγμένους σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης (τεχνητής νοημοσύνης), εκ των οποίων άνω των 15.400 με μεγέθη Μ³1.0.
Ακόμη η Διεπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ αναφέρει στην ανακοίνωσή της ότι: «Κατά την 13η Φεβρουαρίου δεν παρατηρήθηκαν εξάρσεις συνεχούς μικροσεισμικότητας, διάρκειας ~1-2 ωρών, οι οποίες εμφανίζονταν συχνά όλο το προηγούμενο διάστημα. Παρατηρείται γενικά πτώση του αριθμού και του μεγέθους των σεισμών».
Glomex Player(40599x1hkkig7d8l, v-d7sdp5u65oap)
Ωστόσο, οι αναρτήσεις ξένων επιστημόνων, αλλά και των Ελλήνων, για την πιο έντονη (πλυθησμιακά) συχνότητα σεισμικών δονήσεων εξαιτίας της κίνησης μάγματος, έχουν προκαλέσει νέα ανησυχία.
Οπως τονίζουν, η καταγραφή αρμονικών δονήσεων υποδεικνύει πιθανή ηφαιστειακή διέγερση, κάτι που σημειώνει και το Ευρωμεσογειακό Σεισμικό Κέντρο.
«Ακούγεται κάποιος θόρυβος. Δεν μπορούμε να ξέρουμε με βεβαιότητα τι συμβαίνει», αναφέρει μεταξύ άλλων στην ανάρτησή του.
«Τα τελευταία 40 λεπτά παρατηρήθηκε σημαντική αλλαγή στο σεισμικό μοτίβο στους σταθμούς της περιοχής. Οι σταθμοί THERA (Σαντορίνη) και APE (Απείραθος) παρουσιάζουν μια σταθερή αύξηση του σεισμικού πλάτους, το οποίο είναι πλέον συνεχές» ανέφερε από την πλευρά του ο γεωφυσικός και σεισμολόγος, Luis Donoso.
It is confirmed. There is a more or less continuous tremor in the area of #Santorini. It seems that nothing can be seen (but it is night time) but that some noise can be heard. We do not know for sure what is going on https://t.co/ucIfgqPTU4
— EMSC (@LastQuake) February 14, 2025
Χθες, επιστήμονες από το ΕΚΠΑ τοποθέτησαν στη Νέα Καμένη ειδικά όργανα ώστε να κάνουν ηφαιστειακές και σεισμολογικές μετρήσεις, αλλά και συστήματα gps για να παρατηρούν την πιθανή μετατόπιση του εδάφους.
Σε συνδυασμο με το ωκεανογραφικό Αιγαίο του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, θα συλλεχθούν δεδομένα τα οποία αναλύονται από την 10μελή επιστημονική ομάδα σήμερα και θα παρουσιαστούν αύριο, Κυριακή, στη συνεδρίαση των Επιτροπών.
Σεισμοί στις Κυκλάδες: Τι λένε οι σεισμολόγοι για την πιθανότητα "ηφαιστειακής διέγερσης"
Ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Βασίλης Καραστάθης σε συνέντεξη στην ΕΡΤ ανέφερε ότι η σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή ήταν ήπια κατά τη διάρκεια της νύχτας και όσον αφορά τη μαγματική δραστηριότητα εξήγησε ότι «η τεκτονική δραστηριότητα στα ενεργοποιημένα ρήγματα συνδέεται με άνοδο μάγματος και την είσοδο ρευστών στις τεκτονικές δομές, γεγονός που συντηρεί τη σεισμική ακολουθία. Παράλληλα, έχει πυροδοτήσει και άλλες γεωδυναμικές διαδικασίες, οι οποίες αξιολογούνται».«Καταγράφηκαν μόνο τρεις δονήσεις με μέγεθος άνω των 4 Ρίχτερ, ενώ υπήρξε περιορισμένος αριθμός δονήσεων με μεγέθη μεγαλύτερα των 3 Ρίχτερ, βέβαια στα ίδια επίπεδα με την προηγούμενη ημέρα», είπε.
«Η ύφεση συνεχίζεται, όμως πρέπει να παγιωθεί, και σιγά σιγά να πούμε ότι βρίσκεται σε αποδρομή η ακολουθία», συνέχισε.
Ξεκαθάρισε ότι οι επιστήμονες «βλέπουμε όλο το φαινόμενο μαζί. Δεν μας ενδιαφέρει μόνο το σεισμικό, κοιτάζουμε και τις παραμορφώσεις, θα πρέπει δηλαδή να συναξιολογούνται όλες οι μετρήσεις, όλα τα στοιχεία».
Σχετικά με αναφορές από διεθνή σεισμολογικά κέντρα για μικροσεισμούς που αποδίδονται σε μαγματική δραστηριότητα κάτω από τη Σαντορίνη, ο κ. Καραστάθης διευκρίνισε: «Υπήρχε μια πολύ πυκνή ακολουθία μικρογεγονότων η οποία έγινε αισθητή ως μια συνεχής δόνηση η οποία είναι χαρακτηριστική σε ηφαίστεια και επήλθε κάποια ανησυχία, αναστάτωση. Ωστόσο, αν προσέξει κάποιος τα σήματα, θα δει ότι είναι πάρα πολύ μικρά γεγονότα, διαδοχικοί μικροσεισμούς που έδωσαν αυτή την αίσθηση. Η δραστηριότητα αυτή εντοπίστηκε στην περιοχή της Ανύδρου, μακριά από το ηφαίστειο της Σαντορίνης».
Ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου επισήμανε πως «η φύση αυτής της σεισμικής ακολουθίας είναι τέτοια που μας αναγκάζει να διατηρούμε επιφυλάξεις. Πάντα υπάρχουν διακυμάνσεις, αλλά τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται ύφεση σε σχέση με τις πρώτες μέρες του φαινομένου. Αν συνεχιστεί αυτή η τάση, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι».
Ωστόσο, σημείωσε πως «η σεισμική δραστηριότητα δεν εξετάζεται μεμονωμένα. Είναι σημαντικό να αξιολογηθούν και άλλοι παράγοντες, όπως οι παραμορφώσεις του εδάφους».
«Θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ προσεκτικοί στο τι λέμε και τι βγάζουμε προς τα έξω, πρέπει να διπλοτσεκάρουμε τα πάντα», σημείωσε.
«Αυτή τη στιγμή παρουσιάζεται μία σταθερή κατάσταση τις τελευταίες ημέρες, υπάρχει μία ύφεση σε σχέση με τις πρώτες ημέρες. Ποτέ δεν φτάσαμε το αρχικό επίπεδο των δονήσεων των πρώτων ημερών. Θεωρούμε ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση ύφεσης πάμε για καλύτερες ημέρες. Αλλά αυτό αφορά τη σεισμική δραστηριότητα. Από εκεί και πέρα θα πρέπει να συναξιολογηθούν τα πάντα, και οι παραμορφώσεις που έχουν γίνει. Σίγουρα το φαινόμενο δεν είναι σύνηθες», ανέφερε ο κ. Καραστάθης.
Σε ό,τι αφορά την πιθανή μαγματική δραστηριότητα, ανέφερε πως «φαίνεται ότι η τεκτονική δραστηριότητα στα ενεργοποιημένα ρήγματα προήλθε από μία αύξηση μάγματος και την είσοδο ρευστών στις τεκτονικές δομές, συντηρείται η σεισμική ακολουθία. Από εκεί και πέρα έχει προκαλέσει και άλλες διαδικασίες, όλα αυτά αξιολογούνται».
Για τις επιπτώσεις της σεισμικής δραστηριότητας στην καθημερινότητα των κατοίκων, τόνισε πως «το βασικότερο είναι η ασφάλεια των πολιτών. Κατανοούμε την ανησυχία για τα σχολεία, τις επιχειρήσεις και την καθημερινή ζωή, όμως προέχει η προστασία της ανθρώπινης ζωής».
Όπως ανέφερε, το νησί έχει προετοιμαστεί για κάθε ενδεχόμενο και η κατάσταση αξιολογείται συνεχώς. «Όταν δούμε ότι υπάρχουν οι συνθήκες ασφάλειας θα ληφθούν διαφορετικά μέτρα. Προς το παρόν, με τα υπάρχοντα δεδομένα, ισχύουν τα σημερινά μέτρα».
Ο κ. Καραστάθης αποκάλυψε επίσης ότι «η συνεδρίαση των αρμόδιων επιτροπών, η οποία είχε προγραμματιστεί για σήμερα, μεταφέρθηκε για αύριο. Δεν μπορώ να προκαταβάλω τη γνώμη των μελών της επιτροπής, αλλά θεωρώ ότι ακόμα δεν έχουνε μεταβληθεί σε τέτοιο βαθμό οι όροι ασφάλειας έτσι ώστε να αποφασιστεί κάποια χαλάρωση των μέτρων». Σε αυτό το πλαίσιο, τα σχολεία θα παραμείνουν κλειστά μέχρι νεότερης απόφασης.
Το σύστημα είναι ενεργό, υπάρχει κίνηση μάγματος και αυξομειώσεις στη σεισμικότητα, είπε σήμερα για τη Σαντορίνη ο Αθανάσιος Γκανάς, διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, μιλώντας στον ΣΚΑΪ 100,3. Τόνισε ότι από την Τετάρτη καταγράφεται μείωση της σεισμικής δραστηριότητας αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει αποκλιμάκωση.
Υπογράμμισε, ότι το σύστημα είναι ενεργό, υπάρχει κίνηση μάγματος και αυξομειώσεις στη σεισμικότητα, ενώ η παραμόρφωση συνεχίζεται. Επίσης, τόνισε ότι τα κτίρια στη Σαντορίνη είναι ασφαλή και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, ωστόσο υπάρχουν βροχοπτώσεις και μικρές κατολισθήσεις στα πρανή της καλντέρας.
Συνολάκης: Καθαρά ηφαιστειακοί οι σεισμοί
Μιλώντας στην ΕΡΤ ο καθηγητής Κ. Συνολάκης είπε πως, «προφανώς με βάση τη σεισμικότητα, επειδή μειώνεται, μπορεί να πει κάποιος ότι πάμε καλύτερα. Αλλά από την άλλη ο τρόπος που γίνονται αυτοί οι σεισμοί και υποδεικνύει σαφώς ότι είναι ηφαιστειακοί, πρέπει να το ξαναδούμε». Σημείωσε δε ότι κάτι ανάλογο είχε γίνει το 2011-2012.Ο κ. Συνολάκης τόνισε ότι από την πρώτη στιγμή που μπήκε στην Επιτροπή, προσπαθεί να πείσει άπαντες ότι «δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι είναι καθαρά τεκτονικοί» αλλά είναι μαγματικοί, δηλαδή σχετίζονται με το ηφαίστειο.
Ο κ. Συνολάκης τόνισε ότι το χθεσινό φαινόμενος ήταν ένα «ηφαιστειακό σμήνος με πάρα πολύ θόρυβο» και πως «οι σεισμοί δεν ήταν καθόλου καθαροί, το οποίο υποδεικνύει ότι είναι καθαρά ηφαιστειακοί σεισμοί, προκαλούνται επειδή ανεβαίνει μάγμα από τον ηφαιστειακό θάλαμο προς την επιφάνεια». Ερωτηθείς για τα σενάρια, είπε πως προφανώς μπορεί να «σβήσει» η σεισμική δραστηριότητα, όπως συνέβη το 2011-2012. Σημείωσε ότι θα εισηγηθεί να γίνει σύσκεψη με ειδικούς για τα ηφαίστεια από όλο τον κόσμο για να μελετήσουν το φαινόμενο και να καταλάβουν τι σημαίνει και πού οδηγούμαστε.
ΕΚΠΑ για Κυκλάδες: Πάνω από 17.500 δονήσεις από τις 26 Ιανουαρίου
Ξεπέρασαν τους 17.500 οι σεισμοί που έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού, από τις 26 Ιανουαρίου έως και τις 12 Φεβρουαρίου 2025.Σύμφωνα με την νέα ανακοίνωση του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το Εργαστήριο Σεισμολογίας (ΕΣ) έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά πάνω από 17.500 επιλεγμένους σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης (τεχνητής νοημοσύνης), εκ των οποίων άνω των 15.400 με μεγέθη Μ³1.0.
Ακόμη η Διεπιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων του ΕΚΠΑ αναφέρει στην ανακοίνωσή της ότι: «Κατά την 13η Φεβρουαρίου δεν παρατηρήθηκαν εξάρσεις συνεχούς μικροσεισμικότητας, διάρκειας ~1-2 ωρών, οι οποίες εμφανίζονταν συχνά όλο το προηγούμενο διάστημα. Παρατηρείται γενικά πτώση του αριθμού και του μεγέθους των σεισμών».
