Ολοκληρωµένη µεταρρύθµιση, µε σηµαντικές αλλαγές στους θεσµούς και στα εργαλεία ελέγχου και κατεδάφισης των νέων αυθαιρέτων, προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, µε σκοπό να τελειώσει οριστικά το φαινόµενο της νέας αυθαίρετης δόµησης τερµατίζοντας πολεοδοµικές παθογένειες δεκαετιών, που συνθέτουν ένα σκηνικό χάους στο χωροταξικό.

Η ανέγερση του ξενοδοχείου στο Σαρακήνικο της Μήλου, οι αυθαιρεσίες στη σεισµόπληκτη Σαντορίνη, αλλά και οι συνεχόµενες παρανοµίες στο νησί της Μυκόνου, όπου η αυθαίρετη δόµηση εκτιµάται στο 44% στη δηµοτική ενότητα Μυκονίων και στο 35,4% στη δηµοτική ενότητα Ανω Μεράς, φέρνουν στην επιφάνεια την αναγκαιότητα δραστικών πολιτικών από την κυβέρνηση, προκειµένου να διαχειριστεί την ανεξέλεγκτη για δεκαετίες αυθαίρετη δόµηση.

Ειδικά για το «νησί των ανέµων» διαπιστώνεται ότι συνεχίζεται η δόµηση αυθαιρέτων, παρότι υπάρχει αναστολή εργασιών, µε τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρο Σκυλακάκη, να «κρούει καµπανάκι» για τις αυθαιρεσίες που παρατηρούνται -και πάλι- τις τελευταίες εβδοµάδες στη Μύκονο.

Ο υπουργός ξεκαθαρίζει πως οι ελεγκτές του υπουργείου έχουν, ήδη, εγκατασταθεί στο νησί και θα καταγράψουν εξονυχιστικά κάθε αυθαιρεσία κατ' αρχήν, µε προτεραιότητα στις τρέχουσες και αυτές που έγιναν από το καλοκαίρι του 2023 και µετά. Για να τεθεί ένα τέλος στην «αυθαιρεσία της βουλιµίας», όπως περιέγραψε τις πρακτικές όσων αυθαιρετούν σήµερα στο πλουσιότερο νησί της χώρας.

Yπουργείο Περιβάλλοντος: Σύγχρονες τεχνολογίες για την καταπολέµηση της αυθαιρεσίας

Για την καταπολέµηση της αυθαιρεσίας η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος έχει «επιστρατεύσει» σύγχρονες τεχνολογίες. Επί της ουσίας, έθεσε σε ισχύ τη ριζική µεταρρύθµιση του συστήµατος παρακολούθησης του δοµηµένου περιβάλλοντος, του εντοπισµού και της κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών, µε στόχο την εξάλειψη και την κατεδάφιση κάθε νέας αυθαίρετης δόµησης. Σηµειώνεται πως για τον εντοπισµό της αυθαίρετης δόµησης τα στελέχη του υπουργείου χρησιµοποιούν ήδη τη σύγχρονη τεχνολογία (drones, δορυφορικές λήψεις, αεροφωτογραφίες, σύνδεση δεδοµένων µε την εφαρµογή e-adeies).

Με το συγκεκριµένο σύστηµα θα καταγράφονται ταχύτατα και θα ελέγχονται όλες οι κατασκευές για τη νοµιµότητά τους, ενώ, όταν εντοπίζονται αυθαιρεσίες, θα κατεδαφίζονται κατά προτεραιότητα οι πλέον πρόσφατες. Πρόκειται για ένα ολοκληρωµένο σύστηµα πλήρους παρακολούθησης του δοµηµένου περιβάλλοντος, διαδικασίας εντοπισµού και καταγραφής της αυθαίρετης δόµησης µε σύγχρονα τεχνολογικά µέσα (δορυφόρους, drones, Τεχνητή Νοηµοσύνη κ.λπ.), διασύνδεσης συστήµατος µε το σύστηµα ηλεκτρονικής έκδοσης αδειών (e-Adeies) και µια πλατφόρµα καταγγελιών.

Με τη συγκεκριµένη µεταρρύθµιση γίνεται -για πρώτη φορά- προτεραιοποίηση των κατεδαφίσεων και προτάσσονται όλα τα νέα αυθαίρετα κτίσµατα, καθώς και σηµαντικός αριθµός παλαιότερων αυθαιρέτων, που επιλέγονται µε πολεοδοµικά, χωροταξικά και περιβαλλοντικά κριτήρια. Για να τεθεί σε λειτουργία αυτό το νέο σύστηµα, έγινε διαγωνισµός και τα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος έχουν ήδη πρόσβαση στις δορυφορικές φωτογραφίες της Μυκόνου από το καλοκαίρι του 2023, τις οποίες συγκρίνουν µε δορυφορικές φωτογραφίες στις αντίστοιχες περιοχές που έχουν ήδη τραβηχτεί το 2025 και θα συνεχίσουν να λαµβάνονται και το επόµενο διάστηµα. Με αυτά τα δεδοµένα, όλοι όσοι έχουν κτίσει αυθαίρετα στη Μύκονο ειδικά τον τελευταίο χρόνο, πέραν του γκρεµίσµατος, θα πληρώσουν και τα σχετικά πολύ ακριβά πρόστιµα.

Το σκηνικό αυθαιρεσιών που καταγράφεται στη Μύκονο πηγάζει και από τη διαχρονική ατιµωρησία όσων εµπλέκονται σε πολεοδοµικές παρανοµίες, που πλέον η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ σκοπεύει να «χτυπήσει» µε drones, εργαλεία Τεχνητής Νοηµοσύνης αλλά και την παραδοσιακή µέθοδο της σύγκρισης αεροφωτογραφιών, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Το µέτρο θα εφαρµοστεί για πρώτη φορά στη Μύκονο, ενώ το ΥΠΕΝ στοχεύει σε έναν χρόνο να εντοπίζονται µέσω drones και µε τη χρήση τεχνολογιών Τεχνητής Νοηµοσύνης τα αυθαίρετα σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.

Το πλάνο για το πρόγραµµα πολεοδοµικών µεταρρυθµίσεων «Κωνσταντίνος ∆οξιάδης» 

Οι προωθούµενες δράσεις έρχονται να συµπληρώσουν τη µεγάλη πολεοδοµική µεταρρύθµιση που προωθεί η κυβέρνηση µε την υλοποίηση του προγράµµατος «Κωνσταντίνος ∆οξιάδης», το οποίο περιλαµβάνει τα τοπικά πολεοδοµικά και χωροταξικά σχέδια, ώστε να οργανωθούν µε συγκροτηµένο σχεδιασµό, που υλοποιείται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι όροι δόµησης.

Το πλάνο για το πρόγραµµα πολεοδοµικών µεταρρυθµίσεων «Κωνσταντίνος ∆οξιάδης» του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προϋπολογισµού άνω των 600 εκατ. ευρώ, το οποίο αποτελεί τον ολοκληρωµένο πολεοδοµικό σχεδιασµό που αφορά όλη την ελληνική επικράτεια, φιλοδοξεί να καταστήσει τη χώρα ένα φιλικότερο περιβάλλον για τις επενδύσεις, βάζοντας τέλος στην πολεοδοµική αναρχία των περασµένων δεκαετιών. Εδράζεται σε πέντε πυλώνες, µε τις δράσεις του να στοχεύουν στη θεσµοθέτηση χρήσεων γης σε όλους τους δήµους της χώρας, στην προστασία του περιβάλλοντος, την αποθάρρυνση της αυθαίρετης δόµησης, την αυστηροποίηση των προϋποθέσεων δόµησης στις εκτός σχεδίου περιοχές, την επίσπευση υλοποίησης επενδύσεων µε ασφάλεια ∆ικαίου και την προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή.

Σε αυτό το πλαίσιο, τον Νοέµβριο του 2024 τέθηκε σε διαβούλευση µε την τοπική κοινωνία της Μυκόνου ειδικό πολεοδοµικό σχέδιο για το νησί, που προκάλεσε αντιδράσεις λόγω των περιορισµών και των κανόνων στην οργάνωση του χώρου.


*Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά»