Τα κενά και η ελλιπής περίθαλψη των "ακαταλόγιστων" ασθενών στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία - Τι αποκαλύπτει η τραγωδία στο Δαφνί
Με «δεµένα» χέρια οι Αρχές
Ούτε ικανοποιητική ειδική εκπαίδευση λαμβάνουν οι ειδικευόμενοι ψυχίατροι, ούτε επαρκείς υπηρεσίες διαθέτει η Ελλάδα - Τι λέει στα «Παραπολιτικά» ο Μιχάλης Γιαννάκος
Βασιλης Βενιζελος
Το ανορθολογικό και το αδιέξοδο της κείµενης νοµοθεσίας και του θεσµικού πλέγµατος σχετικά µε τους ψυχικώς πάσχοντες του Αρθρου 69, τους λεγόµενους «ακαταλόγιστους», οι οποίοι είναι περίπου 200 σε όλη τη χώρα, αποδεικνύει για ακόµα µία φορά µε δραµατικό τρόπο η απόφαση του αρµόδιου ανακριτή να ζητήσει τον προσωρινό επανεγκλεισµό του δράστη της πρόσφατης, άγριας δολοφονίας της 44χρονης ασθενούς στο Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο Αττικής (ΨΝΑ - «∆αφνί»), πίσω κυριολεκτικά στον τόπο του εγκλήµατος, δηλαδή σε θάλαµο αποµόνωσης.
Τη σχετική απόφαση δεν κατάφερε να αποτρέψει ούτε καν το τεκµηριωµένο και ευγενικό διάβηµα εκ µέρους του διοικητή της 2ης Υγειονοµικής Περιφέρειας (Υ.ΠΕ.) Πειραιώς και Αιγαίου, Χρήστου Ροϊλού, παρά το γεγονός ότι ο δράστης µετήχθη τη ∆ευτέρα στις Φυλακές Κορυδαλλού. Η ανεπάρκεια ειδικών θεραπευτικών - σωφρονιστικών δοµών στη χώρα µας έχει συνδεθεί µε ιδεοληψίες περί δήθεν… ακροδεξιών θεωριών, ιδεοληψίες οι οποίες «υποχρεώνουν» τελικά τις ανακριτικές και τις εισαγγελικές Αρχές να βρίσκονται, σε τέτοιες ακραίες περιπτώσεις, «µε τα χέρια δεµένα».
Ειδικό θεραπευτικό - ψυχιατρικό σωφρονιστικό κατάστηµα υπάρχει, βεβαίως, στη χώρα µας και αυτό είναι το Ψυχιατρείο των Φυλακών Κορυδαλλού, το οποίο, από την 1η Φεβρουαρίου, µε τη θέση σε πλήρη εφαρµογή του νέου Νόµου 5129/24, λειτουργεί µε ειδική επιστηµονική διεύθυνση και έξι ψυχιάτρους.
Μάλιστα, ο υφυπουργός Υγείας, αρµόδιος για τα θέµατα της Ψυχικής Υγείας και των Εξαρτήσεων, ∆ηµήτρης Βαρτζόπουλος, ανακοίνωσε πρόσφατα τη δηµιουργία και δεύτερου ειδικού θεραπευτικού - ψυχιατρικού καταστήµατος, για γυναίκες αυτή τη φορά, στον Ελεώνα Θηβών, ενώ θα ακολουθήσει επίσης η δηµιουργία ενός τέτοιου καταστήµατος για ανηλίκους στον Αυλώνα ή τον Βόλο.
Σε τέτοια ειδικά θεραπευτικά - ψυχιατρικά καταστήµατα νοσηλεύονται κρατούµενοι µε ψυχιατρικά προβλήµατα, οι οποίοι όµως έχουν καταλογισµό, δηλαδή διατηρούν κλινικώς την ατοµική υπευθυνότητά τους για τις πράξεις τους. Οταν, όµως, το δικαστήριο, κατόπιν ειδικής ψυχιατρικής πραγµατογνωµοσύνης, κρίνει ότι ο δράστης ενός εγκλήµατος στερείται της ικανότητας του καταλογισµού, τότε παύει η ποινική δίωξή του, µε βάση το Αρθρο 34 του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα, και, έτσι, αυτός θεωρείται απλώς ψυχιατρικός ασθενής, µε αποτέλεσµα να εφαρµόζονται τότε τα συνήθη θεραπευτικά µέτρα, τα οποία προβλέπει το Αρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα, σε κανονικές και συνήθεις ψυχια τρικές κλινικές των ψυχιατρείων ή των γενικών νοσοκοµείων του ΕΣΥ της χώρας.
Παρά το γεγονός ότι οι διεθνείς συµβάσεις προστασίας των δικαιωµάτων των ασθενών είναι σαφέστατες επ’ αυτού του θέµατος, ωστόσο, εν προκειµένω, τα περιστατικά αυτά χρειάζονται ειδική αντιµετώπιση, δηλαδή απαιτούν ειδικά εκπαιδευµένο ιατρικό προσωπικό. Το µεγάλο κενό αποτελεί στην Ελλάδα το γεγονός ότι ναι µεν προβλέπεται τρίµηνη εκπαίδευση στην Ψυχιατροδικαστική, κατά τη διάρκεια της ιατρικής εκπαίδευσης για τη λήψη της ιατρικής ειδικότητας της Ψυχιατρικής, αυτό, όµως, δεν συµβαίνει σε ικανοποιητικό βαθµό και στην έκταση που θα έπρεπε λόγω της σοβαρής έλλειψης τέτοιων επαρκών ειδικών θεραπευτικών κέντρων.
Αξίζει, µάλιστα, να σηµειωθεί ότι τέτοια εκπαίδευση στην Ψυχιατροδικαστική προσφέρουν σήµερα µόνον οι ψυχιατρικές κλινικές των πανεπιστηµιακών νοσοκοµείων της χώρας, καθώς και το ειδικό τµήµα για τα «ακαταλόγιστα» περιστατικά, το οποίο λειτουργεί στο Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ), που ακόµα και αυτό, βεβαίως, διαθέτει σαφώς τον συνήθη χαρακτήρα µιας κοινής ψυχιατρικής κλινικής.
Προκειµένου να αντιµετωπιστεί αυτό το τόσο σοβαρό κενό, το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία µε τη Γενική Γραµµατεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, οργανώνουν ήδη την εκπαίδευση ειδικευόµενων ψυχιάτρων στα σωφρονιστικά καταστήµατα όλης της χώρας, ενώ το υπουργείο Υγείας έχει ήδη προκηρύξει την υλοποίηση ειδικού εκ παιδευτικού προγράµµατος στην Ψυχιατροδικαστική για το λοιπό προσωπικό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας ενηλίκων και ανηλίκων.
Είναι προφανές ότι ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Εργαζοµένων ∆ηµοσίων Νοσοκοµείων (ΠΟΕ- ∆ΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος, έχει απόλυτο δίκιο όταν υπογραµµίζει µε ιδιαίτερη έµφαση στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ότι «τα ψυχιατρικά νοσοκοµεία δεν είναι χώροι κράτησης ούτε σωφρονιστικά καταστήµατα», καθώς και ότι «οι ψυχίατροι και οι νοσηλευτές ψυχικής υγείας δεν είναι δεσµοφύλακες».
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» το Σάββατο 01.03.2025
Με τα χέρια «δεµένα» οι εισαγγελικές Αρχές σε περιπτώσεις όπως του δράστη στο Δαφνί
Τη σχετική απόφαση δεν κατάφερε να αποτρέψει ούτε καν το τεκµηριωµένο και ευγενικό διάβηµα εκ µέρους του διοικητή της 2ης Υγειονοµικής Περιφέρειας (Υ.ΠΕ.) Πειραιώς και Αιγαίου, Χρήστου Ροϊλού, παρά το γεγονός ότι ο δράστης µετήχθη τη ∆ευτέρα στις Φυλακές Κορυδαλλού. Η ανεπάρκεια ειδικών θεραπευτικών - σωφρονιστικών δοµών στη χώρα µας έχει συνδεθεί µε ιδεοληψίες περί δήθεν… ακροδεξιών θεωριών, ιδεοληψίες οι οποίες «υποχρεώνουν» τελικά τις ανακριτικές και τις εισαγγελικές Αρχές να βρίσκονται, σε τέτοιες ακραίες περιπτώσεις, «µε τα χέρια δεµένα». Ειδικό θεραπευτικό - ψυχιατρικό σωφρονιστικό κατάστηµα υπάρχει, βεβαίως, στη χώρα µας και αυτό είναι το Ψυχιατρείο των Φυλακών Κορυδαλλού, το οποίο, από την 1η Φεβρουαρίου, µε τη θέση σε πλήρη εφαρµογή του νέου Νόµου 5129/24, λειτουργεί µε ειδική επιστηµονική διεύθυνση και έξι ψυχιάτρους.
Μάλιστα, ο υφυπουργός Υγείας, αρµόδιος για τα θέµατα της Ψυχικής Υγείας και των Εξαρτήσεων, ∆ηµήτρης Βαρτζόπουλος, ανακοίνωσε πρόσφατα τη δηµιουργία και δεύτερου ειδικού θεραπευτικού - ψυχιατρικού καταστήµατος, για γυναίκες αυτή τη φορά, στον Ελεώνα Θηβών, ενώ θα ακολουθήσει επίσης η δηµιουργία ενός τέτοιου καταστήµατος για ανηλίκους στον Αυλώνα ή τον Βόλο.
Σε τέτοια ειδικά θεραπευτικά - ψυχιατρικά καταστήµατα νοσηλεύονται κρατούµενοι µε ψυχιατρικά προβλήµατα, οι οποίοι όµως έχουν καταλογισµό, δηλαδή διατηρούν κλινικώς την ατοµική υπευθυνότητά τους για τις πράξεις τους. Οταν, όµως, το δικαστήριο, κατόπιν ειδικής ψυχιατρικής πραγµατογνωµοσύνης, κρίνει ότι ο δράστης ενός εγκλήµατος στερείται της ικανότητας του καταλογισµού, τότε παύει η ποινική δίωξή του, µε βάση το Αρθρο 34 του ισχύοντος Ποινικού Κώδικα, και, έτσι, αυτός θεωρείται απλώς ψυχιατρικός ασθενής, µε αποτέλεσµα να εφαρµόζονται τότε τα συνήθη θεραπευτικά µέτρα, τα οποία προβλέπει το Αρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα, σε κανονικές και συνήθεις ψυχια τρικές κλινικές των ψυχιατρείων ή των γενικών νοσοκοµείων του ΕΣΥ της χώρας.
Τα μεγάλα κενά στο ειδικά εκπαιδευµένο ιατρικό προσωπικό στην Ελλάδα
Παρά το γεγονός ότι οι διεθνείς συµβάσεις προστασίας των δικαιωµάτων των ασθενών είναι σαφέστατες επ’ αυτού του θέµατος, ωστόσο, εν προκειµένω, τα περιστατικά αυτά χρειάζονται ειδική αντιµετώπιση, δηλαδή απαιτούν ειδικά εκπαιδευµένο ιατρικό προσωπικό. Το µεγάλο κενό αποτελεί στην Ελλάδα το γεγονός ότι ναι µεν προβλέπεται τρίµηνη εκπαίδευση στην Ψυχιατροδικαστική, κατά τη διάρκεια της ιατρικής εκπαίδευσης για τη λήψη της ιατρικής ειδικότητας της Ψυχιατρικής, αυτό, όµως, δεν συµβαίνει σε ικανοποιητικό βαθµό και στην έκταση που θα έπρεπε λόγω της σοβαρής έλλειψης τέτοιων επαρκών ειδικών θεραπευτικών κέντρων. Αξίζει, µάλιστα, να σηµειωθεί ότι τέτοια εκπαίδευση στην Ψυχιατροδικαστική προσφέρουν σήµερα µόνον οι ψυχιατρικές κλινικές των πανεπιστηµιακών νοσοκοµείων της χώρας, καθώς και το ειδικό τµήµα για τα «ακαταλόγιστα» περιστατικά, το οποίο λειτουργεί στο Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ), που ακόµα και αυτό, βεβαίως, διαθέτει σαφώς τον συνήθη χαρακτήρα µιας κοινής ψυχιατρικής κλινικής.
Προκειµένου να αντιµετωπιστεί αυτό το τόσο σοβαρό κενό, το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία µε τη Γενική Γραµµατεία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, οργανώνουν ήδη την εκπαίδευση ειδικευόµενων ψυχιάτρων στα σωφρονιστικά καταστήµατα όλης της χώρας, ενώ το υπουργείο Υγείας έχει ήδη προκηρύξει την υλοποίηση ειδικού εκ παιδευτικού προγράµµατος στην Ψυχιατροδικαστική για το λοιπό προσωπικό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας ενηλίκων και ανηλίκων.
«Τα ψυχιατρικά νοσοκοµεία δεν είναι χώροι κράτησης ούτε σωφρονιστικά καταστήµατα»
Είναι προφανές ότι ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Εργαζοµένων ∆ηµοσίων Νοσοκοµείων (ΠΟΕ- ∆ΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος, έχει απόλυτο δίκιο όταν υπογραµµίζει µε ιδιαίτερη έµφαση στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ότι «τα ψυχιατρικά νοσοκοµεία δεν είναι χώροι κράτησης ούτε σωφρονιστικά καταστήµατα», καθώς και ότι «οι ψυχίατροι και οι νοσηλευτές ψυχικής υγείας δεν είναι δεσµοφύλακες».Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» το Σάββατο 01.03.2025
