Σημαντικά νέα δεδομένα για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπηέρχονται στο φως μέσω της έκθεσης του ειδικού τεχνικού συμβούλου, Αναστάσιου Δέδε. Η έκθεση, που παραδόθηκε στον εφέτη-ανακριτή τον Φεβρουάριο του 2024, εξηγεί επιστημονικά την προέλευση της πυρόσφαιρας που δημιουργήθηκε κατά τη σύγκρουση των δύο τρένων και καταρρίπτει κατηγορηματικά όλες τις εκτιμήσεις περί παράνομου εύφλεκτου υλικού που κυκλοφόρησαν μετά το τραγικό συμβάν.
Η επιστημονική εξήγηση της πυρόσφαιρας στα Τέμπη
Ο Αναστάσιος Δέδες, ηλεκτρολόγος-μηχανολόγος με εξειδίκευση στη διερεύνηση σιδηροδρομικών δυστυχημάτων, διορίστηκε από την οικογένεια της 19χρονης Αναστασίας Παπαγγελή. Στην έκθεσή του αποδίδει τη δημιουργία της πυρόσφαιρας στην ανάφλεξη των ελαίων των μετασχηματιστών της επιβατικής αμαξοστοιχίας και όχι σε κάποιο παράνομο εύφλεκτο υλικό, όπως υποστήριζαν διάφορες άλλες εκτιμήσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση Δέδε, δύο δευτερόλεπτα πριν τη σύγκρουση παρατηρήθηκε έντονος φωτισμός που πιθανότατα προήλθε από την τροχοπέδηση της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Τα στοιχεία καταγραφής ταχύτητας αποκαλύπτουν ότι και η εμπορική αμαξοστοιχία τροχοπέδησε πριν τη σύγκρουση, οδηγώντας σε σύγχρονη τροχοπέδηση των ηλεκτραμαξών και των δύο αμαξοστοιχιών.
Η χημική διαδικασία που προκάλεσε την πυρόσφαιρα στο δυστύχημα των Τεμπών
Η τροχοπέδηση των δύο τρένων τη στιγμή της σύγκρουσης είχε ως αποτέλεσμα την παραγωγή σπινθήρων στις σιδηροτροχιές. Αμέσως μετά τη σύγκρουση, η συρρίκνωση του φέροντος οργανισμού των ηλεκτραμαξών προκάλεσε τη διάρρηξη των δοχείων που περιείχαν έλαιο ψύξης των μετασχηματιστών.
Το συγκεκριμένο έλαιο είχε σημείο ανάφλεξης άνω των 300 βαθμών Κελσίου και σημείο έκρηξης άνω των 400 βαθμών Κελσίου. Η συνολική ποσότητα του ελαίου ψύξης ήταν 7.200 κιλά, καθώς κάθε μετασχηματιστής περιείχε 2.400 κιλά ψυκτικού σιλικονούχου ελαίου.
Με τη σύγκρουση στα Τέμπη, η μεγάλη ποσότητα του λαδιού διασκορπίστηκε στο σημείο και αναμίχθηκε, εκτοξευόμενο σαν εκνέφωμα, με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας. Ο πραγματογνώμονας Αναστάσιος Δέδες εντόπισε δύο εστίες πυροδότησης:
Η πρώτη εστία βρισκόταν στο ύψος των σιδηροτροχιών, ακριβώς κάτω από τους μετασχηματιστές, και πυροδοτήθηκε από τους σπινθήρες της τριβής λόγω τροχοπέδησης
Η δεύτερη πυροδότηση έγινε στο εκνέφωμα που είχε κατακλύσει τον χώρο πάνω από τις οροφές, όπου με την αποκοπή του αγωγού παροχής ρεύματος στον παντογράφο δημιουργήθηκε η δεύτερη μεγάλη λάμψη
Το φαινόμενο Arc Flash και η επιστημονική τεκμηρίωση της πυρόσφαιρας
Η έκθεση του Αναστάσιου Δέδε για το δυστύχημα στα Τέμπη επισημαίνει ότι το φαινόμενο Arc Flash αποτελεί μια επικίνδυνη κατάσταση που συνοδεύεται από την απελευθέρωση τεράστιας ποσότητας ενέργειας, προκαλούμενη από ένα ηλεκτρικό τόξο (σύμφωνα με το πρότυπο NFPA 70E του National Fire Protection Association). Η κλιμάκωση ενός φαινομένου Arc Flash εκδηλώνεται με τη μορφή έκρηξης τόξου (Arc Blast).
Η συνέχιση του φαινομένου αυτού καταλήγει σε βραχυκύκλωμα, όπως στην περίπτωση του δυστυχήματος στα Τέμπη, που ενεργοποιεί τον αντίστοιχο διακόπτη προστασίας. Αυτός μετά από συγκεκριμένο χρόνο διακόπτει την παροχή ρεύματος και τελικά έχουμε διακοπή. Κατά την εξέλιξη του φαινομένου αναπτύσσονται θερμοκρασίες έως 20.000°C, γεγονός που εξηγεί την ένταση της πυρόσφαιρας που παρατηρήθηκε στο δυστύχημα.
Η δεύτερη πυροδότηση πυροδότησε το εκρηκτικό μείγμα των παραγώγων χημικών στοιχείων του ελαίου ψύξης μαζί με το οξυγόνο και διατήρησε τη λάμψη. Όταν μειώθηκαν τα προϊόντα της καύσης, η "μπάλα φωτιάς" άρχισε σταδιακά να μειώνει τη διάμετρό της και τελικά, μετά από λίγα δευτερόλεπτα, κατέπεσε, σύμφωνα με την έκθεση του ειδικού τεχνικού συμβούλου.
Συμπεράσματα της έκθεσης Δέδε για το δυστύχημα στα Τέμπη
Η έκθεση του Αναστάσιου Δέδε παρέχει μια επιστημονικά τεκμηριωμένη εξήγηση για την πυρόσφαιρα που δημιουργήθηκε κατά το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη. Η ανάλυση αποδεικνύει ότι η πυρόσφαιρα προκλήθηκε από φυσικά και χημικά φαινόμενα που σχετίζονται με τα υλικά των τρένων και όχι από κάποιο παράνομο εύφλεκτο υλικό.
Τα ευρήματα της έκθεσης καταρρίπτουν κατηγορηματικά άλλες εκτιμήσεις που κυκλοφόρησαν μετά το δυστύχημα και προσφέρουν μια σαφή επιστημονική εξήγηση για τα φαινόμενα που παρατηρήθηκαν. Η έκθεση αποτελεί σημαντικό στοιχείο στην έρευνα για τα αίτια και τις συνθήκες του τραγικού δυστυχήματος στα Τέμπη.
Η δημιουργία της πυρόσφαιρας δευτερόλεπτο το δευτερόλεπτο, σύμφωνα με την Έκθεση Δέδε:
