Τραγωδία στα Τέμπη: Ο Κώστας Λακαφώσης έκαψε live έλαια σιλικόνης - Τα... ραπανάκια και το ερώτημα για το ποιο θα καεί γρηγορότερα
Επιστημονική απόδειξη για τα έλαια σιλικόνης
Ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών θυμάτων Τεμπών, Κώστας Λακαφώσης, πραγματοποίησε ζωντανό πείραμα καύσης ελαίων σιλικόνης, αποδεικνύοντας επιστημονικά τις ιδιότητές τους
Ο Κώστας Λακαφώσης, τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών, πραγματοποίησε ένα αποκαλυπτικό πείραμα στην εκπομπή «Εδώ» του One TV με τον Σταμάτη Ζαχαρό, αποδεικνύοντας επιστημονικά τη συμπεριφορά των ελαίων σιλικόνης κατά την καύση τους.
Ο έμπειρος μηχανικός συνέχισε την επίδειξη περνώντας το χέρι του μέσα από τη φλόγα χωρίς να καεί, εξηγώντας: «Το χέρι καίγεται στους 65-70 βαθμούς Κελσίου. Αν το δέρμα πάει πάνω από 70 βαθμούς, θα πάθω εγκαύματα. Εδώ έχω 1.500 βαθμούς Κελσίου. Γιατί δεν καίγομαι; Περνάει το χέρι μου μέσα από θερμοκρασία 1.200 βαθμών Κελσίου. Γιατί δεν έπαθα εγκαύματα;»
Η απάντηση που έδωσε ο Λακαφώσης είναι καθοριστική για την κατανόηση της συμπεριφοράς των ελαίων σιλικόνης: «Δεν αρκεί μία συγκεκριμένη θερμοκρασία σ' ένα σημείο. Λέει κάποιος ότι το ηλεκτρικό τόξο έχει 10.000 βαθμούς. Έχει 10.000 βαθμούς για δύο δέκατα του δευτερολέπτου κι έσβησε. Χρειάζεται και χρόνο η μετάδοση θερμότητας. Γι' αυτό κι έχει σημασία κάποιος να είναι μηχανικός και να καταλαβαίνει κι άλλα πράγματα, εκτός από τη θεωρία».
«Για να καταλάβουμε πώς λειτουργούν τα έλαια σιλικόνης σε σχέση με τα εύφλεκτα υγρά, ας υποθέσουμε ότι έχουμε δύο σταγόνες από δύο διαφορετικά υγρά. Το ένα είναι πιο εύφλεκτο και αρκεί η σταγόνα να φτάσει στους 50 βαθμούς Κελσίου για να σκάσει, να πάρει φωτιά και να καεί. Το άλλο είναι πιο ανθεκτικό και αντέχει μέχρι τους 400 βαθμούς».
Συνεχίζοντας την επεξήγηση, ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών τόνισε: «Αν έρθουν και οι δύο σταγόνες και πλησιάσουν στη φωτιά, σε μισό δευτερόλεπτο το ένα θα ανάψει και θα καεί, ενώ το άλλο επίσης θα ανάψει και θα καεί, αλλά θα πρέπει να περάσουν 15 δευτερόλεπτα για να φτάσει στους 400 βαθμούς, να τους ξεπεράσει και να καεί».
«Αν τα φέρω και τα δύο κοντά στη φωτιά, ποιο θα ανάψει πρώτο;» διερωτήθηκε, με τον δημοσιογράφο να του απαντά ότι θα καεί γρηγορότερα το μικρότερο.
«Όλο αυτό δεν είναι προφανές για όλους. Πρέπει κάποιος να καταλάβει ότι είναι άλλο να ψεκάσεις ένα γραμμάριο σε μία φλόγα κι άλλο να ψεκάσεις δύο τόνους σε μία φλόγα. Το ένα γραμμάριο θα καεί σ' ένα δευτερόλεπτο, ενώ οι δύο τόνοι δεν θα καούν στον ίδιο ελάχιστο χρόνο. Θα χρειαστούν τον αντίστοιχο χρόνο, κατ' αναλογία με τη μάζα».
Σε ερώτημα για το αν θα καούν γρηγορότερα ατμοποιημένα έλαια σιλικόνης, ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών απάντησε με επιστημονική ακρίβεια:
«Το γρηγορότερα δεν είναι "not soon enough" (μτφρ. όχι αρκετά σύντομα). Εδώ απαντά η έκθεση του καθηγητή Κωνσταντόπουλου. Ακριβώς αυτόν τον υπολογισμό κάνει. Το έλαιο σιλικόνης έχει και άλλη μία ιδιότητα. Σχηματίζει ένα κέλυφος από πυρίτιο που προστατεύει καλύτερα τη σταγόνα κι έχει μεγαλύτερη αντοχή».
Ο Λακαφώσης κατέληξε εξηγώντας τις συνθήκες που απαιτούνται για την καύση των ελαίων σιλικόνης: «Αν το έλαιο γίνει μικρές σταγόνες και υπάρχει και τόση θερμοκρασία στο χώρο. Πρέπει να έχεις συνθήκες φούρνου. Μην ξεχνάτε ότι το βράδυ σε 10 βαθμούς Κελσίου στην ύπαιθρο, δεν έχεις αυτές τις συνθήκες. Έχει μία σταγόνα που περνάει από τη φλόγα κι αν προλάβει να ανάψει, αυτή θα μεταδώσει στις υπόλοιπες. Αν δεν προλάβει να ανάψει, μόλις πέσει στο έδαφος, χάθηκε. Αν δεν ανάψει στον αέρα, δεν θα ανάψει ποτέ. Αυτός είναι ο μηχανισμός που λένε οι χημικοί ότι δεν γίνεται με έλαια σιλικόνης».
Δείτε ολόκληρο το πείραμα του Κώστα Λακαφώση:
«Περιμένετε να επιβεβαιώσω τη λέξη παράνομο φορτίο; Εγώ δεν λέω τη λέξη παράνομο φορτίο. Εγώ λέω άγνωστη ποσότητα καυσίμου. Αυτό για τυπικούς λόγους. Δηλαδή, και επειδή κάποιος λέει τα γυρνάω, τα μασάω, τα μαζεύω... Όχι. Δεν γυρνάω και δεν μαζεύω. Απλώς, επειδή η κουβέντα έχει γίνει πλέον κακοπροαίρετη απ' αυτούς που θα πάρουν και θα κόψουν. Η πυρόσφαιρα έχει καταγραφεί στα βίντεο που βλέπουμε, είναι αδύνατον να έχει προκληθεί από τα έλαια σιλικόνης» είπε αρχικά, και συνέχισε:
«Τα έλαια σιλικόνης θα πρέπει να μπορέσει κάποιος επιστήμονας να αποδείξει ότι όντως μπορεί να κάνουν αυτήν τη συγκεκριμένη πυρόσφαιρα. Γιατί μέχρι τώρα αυτό δεν έχει γίνει. Όταν λοιπόν δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, πρέπει κάπως να καταλήξουμε στο ότι κάτι κάηκε. Δεν γίνεται να μην κάηκε τίποτα».
Η επιστημονική εξήγηση της μετάδοσης θερμότητας και χρόνου καύσης
«Πολύς κόσμος ψάχνει πράγματα στο Internet και νομίζει ότι κάτι έγινε. Εδώ είναι ένας λύχνος Μπούνσεν, με τη θερμοκρασία στο κέντρο της φλόγας να είναι περίπου 1.200 βαθμοί Κελσίου. Φτάνει μέχρι και 1.500, αν το ρυθμίσουμε τέλεια», εξήγησε ο Κώστας Λακαφώσης ξεκινώντας το πείραμά του.Ο έμπειρος μηχανικός συνέχισε την επίδειξη περνώντας το χέρι του μέσα από τη φλόγα χωρίς να καεί, εξηγώντας: «Το χέρι καίγεται στους 65-70 βαθμούς Κελσίου. Αν το δέρμα πάει πάνω από 70 βαθμούς, θα πάθω εγκαύματα. Εδώ έχω 1.500 βαθμούς Κελσίου. Γιατί δεν καίγομαι; Περνάει το χέρι μου μέσα από θερμοκρασία 1.200 βαθμών Κελσίου. Γιατί δεν έπαθα εγκαύματα;»
Η απάντηση που έδωσε ο Λακαφώσης είναι καθοριστική για την κατανόηση της συμπεριφοράς των ελαίων σιλικόνης: «Δεν αρκεί μία συγκεκριμένη θερμοκρασία σ' ένα σημείο. Λέει κάποιος ότι το ηλεκτρικό τόξο έχει 10.000 βαθμούς. Έχει 10.000 βαθμούς για δύο δέκατα του δευτερολέπτου κι έσβησε. Χρειάζεται και χρόνο η μετάδοση θερμότητας. Γι' αυτό κι έχει σημασία κάποιος να είναι μηχανικός και να καταλαβαίνει κι άλλα πράγματα, εκτός από τη θεωρία».
Πώς συμπεριφέρονται τα έλαια σιλικόνης σε σύγκριση με τα εύφλεκτα υγρά
Για να εξηγήσει τη συμπεριφορά των ελαίων σιλικόνης που σχετίζονται με το δυστύχημα των Τεμπών, ο Κώστας Λακαφώσης χρησιμοποίησε ένα παράδειγμα με δύο διαφορετικά υγρά:«Για να καταλάβουμε πώς λειτουργούν τα έλαια σιλικόνης σε σχέση με τα εύφλεκτα υγρά, ας υποθέσουμε ότι έχουμε δύο σταγόνες από δύο διαφορετικά υγρά. Το ένα είναι πιο εύφλεκτο και αρκεί η σταγόνα να φτάσει στους 50 βαθμούς Κελσίου για να σκάσει, να πάρει φωτιά και να καεί. Το άλλο είναι πιο ανθεκτικό και αντέχει μέχρι τους 400 βαθμούς».
Συνεχίζοντας την επεξήγηση, ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών τόνισε: «Αν έρθουν και οι δύο σταγόνες και πλησιάσουν στη φωτιά, σε μισό δευτερόλεπτο το ένα θα ανάψει και θα καεί, ενώ το άλλο επίσης θα ανάψει και θα καεί, αλλά θα πρέπει να περάσουν 15 δευτερόλεπτα για να φτάσει στους 400 βαθμούς, να τους ξεπεράσει και να καεί».
Τα... ραπανάκια και το ερώτημα για το ποιο θα καεί γρηγορότερα
Ο Κώστας Λακαφώσης χρησιμοποίησε στη συνέχεια δύο ραπανάκια διαφορετικού μεγέθους για να επιδείξει την επίδραση της μάζας στο χρόνο καύσης:«Αν τα φέρω και τα δύο κοντά στη φωτιά, ποιο θα ανάψει πρώτο;» διερωτήθηκε, με τον δημοσιογράφο να του απαντά ότι θα καεί γρηγορότερα το μικρότερο.
«Όλο αυτό δεν είναι προφανές για όλους. Πρέπει κάποιος να καταλάβει ότι είναι άλλο να ψεκάσεις ένα γραμμάριο σε μία φλόγα κι άλλο να ψεκάσεις δύο τόνους σε μία φλόγα. Το ένα γραμμάριο θα καεί σ' ένα δευτερόλεπτο, ενώ οι δύο τόνοι δεν θα καούν στον ίδιο ελάχιστο χρόνο. Θα χρειαστούν τον αντίστοιχο χρόνο, κατ' αναλογία με τη μάζα».
Κώστας Λακαφώσης: Ζωντανό πείραμα καύσης ελαίων σιλικόνης και τα συμπεράσματα
Στο αποκορύφωμα της επίδειξης, ο Κώστας Λακαφώσης έκαψε σε ζωντανή μετάδοση έλαια σιλικόνης, αποδεικνύοντας τις ιδιότητές τους: «Αν περιμένουμε αρκετή ώρα, θα καεί. Δεν καίγεται με τη μία. Θέλει χρόνο. Το άσπρο είναι το διοξείδιο του πυριτίου που περισσεύει».Σε ερώτημα για το αν θα καούν γρηγορότερα ατμοποιημένα έλαια σιλικόνης, ο τεχνικός σύμβουλος των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών απάντησε με επιστημονική ακρίβεια:
«Το γρηγορότερα δεν είναι "not soon enough" (μτφρ. όχι αρκετά σύντομα). Εδώ απαντά η έκθεση του καθηγητή Κωνσταντόπουλου. Ακριβώς αυτόν τον υπολογισμό κάνει. Το έλαιο σιλικόνης έχει και άλλη μία ιδιότητα. Σχηματίζει ένα κέλυφος από πυρίτιο που προστατεύει καλύτερα τη σταγόνα κι έχει μεγαλύτερη αντοχή».
Ο Λακαφώσης κατέληξε εξηγώντας τις συνθήκες που απαιτούνται για την καύση των ελαίων σιλικόνης: «Αν το έλαιο γίνει μικρές σταγόνες και υπάρχει και τόση θερμοκρασία στο χώρο. Πρέπει να έχεις συνθήκες φούρνου. Μην ξεχνάτε ότι το βράδυ σε 10 βαθμούς Κελσίου στην ύπαιθρο, δεν έχεις αυτές τις συνθήκες. Έχει μία σταγόνα που περνάει από τη φλόγα κι αν προλάβει να ανάψει, αυτή θα μεταδώσει στις υπόλοιπες. Αν δεν προλάβει να ανάψει, μόλις πέσει στο έδαφος, χάθηκε. Αν δεν ανάψει στον αέρα, δεν θα ανάψει ποτέ. Αυτός είναι ο μηχανισμός που λένε οι χημικοί ότι δεν γίνεται με έλαια σιλικόνης».
Δείτε ολόκληρο το πείραμα του Κώστα Λακαφώση:
Λακαφώσης: Η πυρόσφαιρα είναι αδύνατον να έχει προκληθεί από τα έλαια σιλικόνης
Αργότερα, σε σχετική ερώτηση που δέχτηκε για «παράνομο φορτίο» εντός του μοιραίου τρένου, ο κ. Λακαφώσης εξήγησε ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ τον συγκεκριμένο όρο.«Περιμένετε να επιβεβαιώσω τη λέξη παράνομο φορτίο; Εγώ δεν λέω τη λέξη παράνομο φορτίο. Εγώ λέω άγνωστη ποσότητα καυσίμου. Αυτό για τυπικούς λόγους. Δηλαδή, και επειδή κάποιος λέει τα γυρνάω, τα μασάω, τα μαζεύω... Όχι. Δεν γυρνάω και δεν μαζεύω. Απλώς, επειδή η κουβέντα έχει γίνει πλέον κακοπροαίρετη απ' αυτούς που θα πάρουν και θα κόψουν. Η πυρόσφαιρα έχει καταγραφεί στα βίντεο που βλέπουμε, είναι αδύνατον να έχει προκληθεί από τα έλαια σιλικόνης» είπε αρχικά, και συνέχισε:
«Τα έλαια σιλικόνης θα πρέπει να μπορέσει κάποιος επιστήμονας να αποδείξει ότι όντως μπορεί να κάνουν αυτήν τη συγκεκριμένη πυρόσφαιρα. Γιατί μέχρι τώρα αυτό δεν έχει γίνει. Όταν λοιπόν δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, πρέπει κάπως να καταλήξουμε στο ότι κάτι κάηκε. Δεν γίνεται να μην κάηκε τίποτα».
