Β. Αιγαίο: Ανοιχτές φυλακές τα νησιά μας για τους πρόσφυγες
Ενώ οι δήμαρχοι καταγγέλλουν την αδιαφορία Τσίπρα και Μουζάλα στις εκκλήσεις τους, οι ροές μεταναστών και προσφύγων αυξάνονται δραματικά.
Με σημερινή του απόφαση, το Συμβούλιο της Επικρατείας απορρίπτει το αίτημα δύο Σύρων προσφύγων και αποφασίζει πώς η Τουρκία είναι μια ασφαλής τρίτη χώρα. Η συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ ανοίγει το δρόμο για τις επιστροφές Σύρων προσφύγων στην Τουρκία. Μια συμφωνία που πολλοί έχουν κατακρίνει και καταγγείλει.
Εν τω μεταξύ, τα νησιά του Βόρειου Αιγαίου δέχονται νέες ροές προσφύγων και μεταναστών από χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, το Ιράκ αλλά και το Κονγκό. Η πλειοψηφία τους είναι γυναικόπαιδα, όπως λέει στα parapolitika.gr, ο διευθυντής προγραμμάτων στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και γιατρός ο ίδιος, Απόστολος Βεϊζης.
Τα προβλήματα παρουσιάζονται πάλι να είναι πολλά και σοβαρά. Πριν λίγες μέρες, ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός, με επιστολή του στον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα, ενημερώνει για την κατάσταση στη Λέσβο και τη χαρακτηρίζει ως «πολύ δύσκολη και οριακά εκρηκτική». Μια μέρα μετά, με επιστολή που απευθυνόταν στον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, ο μητροπολίτης Σάμου μεταφέρει την αγωνία των κατοίκων Βαθέων Σάμου λέγοντας πώς «εις κατάστασιν χειροτέραν αυτής του 2015. Τότε οι πρόσφυγες-μετανάστες ἦταν μέν πολλοί, αλλά ήταν διερχόμενοι!».
Τα parapolitika.gr επικοινώνησαν με τον δήμαρχο Λέσβου, κ. Γαληνό, και τον ρώτησαν αν έχει λάβει κάποια απάντηση στην επιστολή του από τον κ. Μουζάλα, όπως μας είπε δεν έχει λάβει καμία απάντηση ενώ πρόσθεσε «πώς μάλλον θα περιμένω πολύ ακόμη για μια απάντηση».
Κύκλοι του υπουργείου επεσήμαναν στα parapolitika.gr πώς ο υπουργός δεν έχει αρνηθεί επικοινωνία σε κανέναν φορέα.
Χθες το βράδυ στη Χίο, ομάδα μεταναστών σε κέντρο υποδοχής της Σούδας συγκρούστηκαν με μαχαίρια. Σύμφωνα με πηγές των Παραπολιτικών, οι κάτοικοι του νησιού ανησυχούν. Παρότι αυτή την στιγμή εκεί δεν παρατηρείται μεγάλη αύξηση των ροών, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιοι ότι σύντομα θα ξανά αρχίσουν.
Τον Ιούνιο, όπου και ξεκίνησε ουσιαστικά η τουριστική περίοδος, οι ροές στο νησί σταμάτησαν. Αυτό διότι απέναντι ακριβώς βρίσκεται το Τσεσμέ, δημοφιλής τουριστικός προορισμός της Τουρκίας. Εκεί, οι αρχές φρόντιζαν όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού να αποφεύγονται οι μετακινήσεις μεταναστών. Ωστόσο, όπως μας λένε τώρα οι κάτοικοι, με την είσοδο του φθινοπώρου ανησυχούν εκ νέου για τις νέες αφίξεις που αναμένονται να είναι πολλές. Τονίζουν όμως, ότι παρότι η κατάσταση δεν είναι καλή, είναι σαφώς βελτιωμένη από τα υπόλοιπα γύρω νησιά και γίνονται κάποιες μετακινήσεις προσφύγων και μεταναστών στην ενδοχώρα, χωρίς όμως να υπάρχει κάποια αξιοσημείωτη διαφορά.
Στη Σάμο αλλά και στη Λέσβο η κατάσταση είναι οριακή. Νωρίτερα σήμερα, ο δικηγορικός σύλλογος της Σάμου, με επιστολή του καταγγέλει τον κύριο Μουζάλα και την κυβέρνηση για παντελή απουσία της οργανωμένης πολιτείας. Την ίδια ώρα περιγράφουν ότι στο κέντρο δυναμικότητας 600 ατόμων φιλοξενούνται 2.500 άτομα, «οικογένειες με μικρά παιδιά που στοιβάζονται δίπλα σε σκουπίδια και ακαθαρσίες» και επισημαίνουν ότι η υπομονή πολιτών αλλά και προσφύγων έχει φτάσει στα όριά της. Αποτέλεσμα αυτού, να έχει δημιουργηθεί ένα εξαιρετικά τεταμένο κλίμα με καθημερινά επεισόδια.
Ο κ. Βεϊζής, μας εξηγεί πώς στη Σάμο, σε χώρους που θα έπρεπε να φιλοξενούνται 700 άτομα, έχουν στοιβάξει πάνω από 2000 ανθρώπους. Πάνω από 150 σκηνές έχουν στηθεί και γύρω από τα κέντρα υποδοχής. Ίδια εικόνα και στη Μόρια όπου κάποιοι έχουν επιλέξει –μη έχοντας άλλη επιλογή- να στήσουν σκηνές στο δάσος γύρω από τα κέντρα. Στην περιοχή υπάρχουν άνθρωποι που παραμένουν παραπάνω από ενάμιση χρόνο περιμένοντας την απόφαση ασύλου τους.
«Η σωματική και η ψυχική υγεία τους είναι επιβαρυμένη», υπογραμμίζει ο ιατρός, κ. Βεϊζής και συνεχίζει « η καθημερινότητα των ανθρώπων αυτών είναι βασανιστική. Υποφέρουν νοσούν και ταλαιπωρούνται χωρίς λόγο ενώ υπάρχουν εκατοντάδες διαθέσιμες θέσεις και διαμερίσματα όπου θα μπορούσαν να τους μετακινήσουν εκεί στις διηπειρωτικές περιοχές».
Τα στοιχεία σοκάρουν. Το 80% των μεταναστών και προσφύγων έχουν διαγνωστεί με σοβαρές ψυχιατρικές παθήσεις, αποτέλεσμα του οποίου είναι το αίσθημα εγκλωβισμού στα νησιά αλλά και οι τρομακτικές τους εμπειρίες στη διάρκεια του ταξιδιού. Τα 2/3 υπήρξαν θύματα βίας. Ενώ, στους γυναικολογικούς ελέγχους αποκαλύφθηκε ότι πάνω από τις μισές γυναίκες είναι θύματα σεξουαλικής βίας.
«Φανταστείτε να είστε γυναίκα, να έχετε πέσει θύμα βιασμού και αν πρέπει να συνυπάρξετε με άλλους 5000 στον ίδιο χώρο στοιβαγμένη και εγκλωβισμένη», επισημαίνει ο κ. Βεϊζής. Ενώ απορίες προκαλεί το ερώτημα αν αυτές οι γυναίκες έπεσαν θύματα σεξουαλικής βίας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους στην Ελλάδα ή/και κατά τη διάρκεια παραμονής τους εδώ. Και στο ενδεχόμενο της δεύτερης περίπτωσης η ασφάλεια των προσφύγων και των μεταναστών πώς μπορεί να εξασφαλιστεί;
Την ίδια ώρα, τα ανήλικα προσφυγόπουλα που βρίσκονται στα νησιά, επίσης εγκλωβισμένα, χωρίς τις οικογένειες τους και μεταξύ αγνώστων ενηλίκων, πέφτουν συχνά θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Το φαινόμενο αυτό είναι εκτεταμένο τόσο στην Αττική όσο και στα νησιά. Σύμφωνα με έκθεση του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, θύτες είναι άντρες ηλικίας άνω των 35, οι περισσότεροι αρκετά μεγαλύτερης ηλικίας. Όταν γίνεται η προσέγγιση των ανηλίκων, συζητείται το αντίτιμο και το μέρος όπου θα γίνει η σεξουαλική πράξη. Οι τιμές είναι υπό διαπραγμάτευση, αλλά σπάνια ξεπερνούν τα 15 ευρώ τη φορά.
Την ώρα που διαδίδονται φήμες ότι θερίζουν οι μεταδοτικές ασθένειες στα νησιά και στα κέντρα φιλοξενίας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στα νησιά αλλά και στην ενδοχώρα συνεχίζουν να φροντίζουν και να μεριμνούν για την κατάσταση.
Μάλιστα, την περασμένη εβδομάδα ξεκίνησαν μία ακόμη εκστρατεία εμβολιασμού για τα παιδιά που διαμένουν σε κέντρα φιλοξενίας που λειτουργούν στο νησί οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, αλλά και οι οργανώσεις Άρσις, Praksis και Μετάδραση.
Παιδιά ηλικίας από 6 μηνών έως 15 ετών έλαβαν τρία εμβόλια, που καλύπτουν 10 διαφορετικά αντιγόνα (διφθερίτιδα, τέτανος, κοκίτης, ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά, αιμόφιλος ινφλουέντζας, ηπατίτιδα B, πολιομυελίτιδα και πνευμονιόκοκκος),
Επίσης, σε συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ και την Ιατρική Παρέμβαση, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα συμμετείχαν σε πρόγραμμα εμβολιασμού όλων των παιδιών 6 μηνών έως 15 ετών που διαμένουν στο Κέντρο Υποδοχής της Σαμού. Το πρόγραμμα εμβολιασμού αναμένεται να συνεχιστεί το επόμενο διάστημα από τις τοπικές υγειονομικές αρχές.
Στην πραγματικότητα, πόσο οργανωμένη είναι μια πολιτεία που δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει το ήδη υπάρχον πρόβλημα, πώς θα διαχειριστεί μια εκ νέου κρίση σε ενδεχομένη δραματικής αύξησης ροών, όπως το 2015 και το 2016;