Κομβικής ιστορικής σημασίας για την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, για τη μετεξέλιξή της σε Περιφερειακή Διακυβέρνηση, χαρακτήρισε ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, Κώστας Αγοραστός, το 5ο Συνέδριό της, χαιρετίζοντας την έναρξη των διήμερων εργασιών, στο οποίο παρίσταται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος ο οποίος αμέσως μετά θα κηρύξει την επίσημη έναρξη του.

Ο κ. Αγοραστός, καλωσορίζοντας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τόνισε ότι με τη χθεσινή του ομιλία εξέφρασε κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα ενώ η παρουσία του στο Συνέδριο "δίνει έμπνευση και δύναμη στο δύσκολο αυτό έργο που καλούμαστε να φέρουμε εις πέρας προς όφελος κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα". Ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ, αναφέρθηκε εκτενώς στη θητεία του κ. Παυλόπουλου , ως υπουργού Εσωτερικών και στη συμβολή του από τη θέση αυτή, στην ισχυροποίηση του θεσμού της Αυτοδιοίκησης και κυρίως του Β' Βαθμού.

Ο κ. Αγοραστός επισήμανε ότι "οι Περιφέρειες είναι ένας κατ' εξοχήν ανθρωποκεντρικός θεσμός, ένας θεσμός που έχει αποδείξει κατ' επανάληψη ότι βρίσκεται σταθερά, αποφασιστικά, προσηλωμένα και κυρίως αποτελεσματικά στο πλευρό της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τις έρευνες της κοινής γνώμης". Επίσης τόνισε ότι "δεν είναι τυχαίο ότι το ίδιο αυτό κράτος τις πιο δύσκολες, τις πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά «καυτές» αρμοδιότητες τις εκχωρεί - συνήθως αιφνιδιαστικά - χωρίς ουσιαστικό διάλογο και κυρίως χωρίς τους αναλογούντες ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους, στις Περιφέρειες". Προσθέτοντας ότι τις αρμοδιότητες αυτές "ποτέ δεν αρνηθήκαμε, ούτε θα αρνηθούμε. Γιατί θέλουμε να είμαστε θεσμική δύναμη ευθύνης".

Ωστόσο σημείωσε "οι Περιφέρειες δεν μπορούν να είναι πλήρους ευθύνης, με περιορισμένες αρμοδιότητες και περιορισμένη χρηματοδότηση". Την ίδια στιγμή, ανάφερε επικαλούμενος την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ για τις τοπικές κυβερνήσεις, η Ελλάδα είναι το πλέον κεντρικοποιημένο, υπερσυγκεντρωτικό (centralized) κράτος του ΟΟΣΑ όσον αφορά τις δημόσιες δαπάνες. Οι δαπάνες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Περιφερειών και Δήμων) ανέρχονται μόλις στο 6.7% του συνόλου των δημοσίων δαπανών, ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι 40.2%.
Όσον αφορά στις δημόσιες επενδύσεις, η Αυτοδιοίκηση καλύπτει μόλις το 17.9% του συνόλου, ενώ ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ ανέρχεται στο 58.8%. Το κεντρικό κράτος δεν αποδίδει στις Περιφέρειες ούτε τους πόρους που έχουν θεσμοθετηθεί με το πρόγραμμα «Καλλικράτης». Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς, είπε, η χρηματοδότηση προς την Αυτοδιοίκηση έχει περικοπεί κατά 55-60%, πρόκειται για ένα ποσό της τάξης του 1 δισ. 800 εκατομμυρίων ευρώ λιγότερα απ' όσα έπρεπε να καταβληθούν, ενώ και το προσωπικό έχει μειωθεί κατά μέσο όρο 40%.

Ο κ. Αγοραστός ζήτησε τη μεταρρύθμιση του κράτους με ριζική, τολμηρή, ριζοσπαστική αποκέντρωση. "Η μεταρρύθμιση στο κράτος πρέπει να προηγηθεί. Αλλιώς, βάζουμε το κάρο μπροστά απ' το άλογο", είπε. Και αυτή η "μεταρρύθμιση δεν μπορεί να είναι, η απλή μεταφορά κάποιων διευθύνσεων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων στις Περιφέρειες ως προκάλυμμα για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος".

Ο πρόεδρος της ΕΝΠΕ ζήτησε την κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Αναφερόμενος στο πολυσυζητημένο θέμα του εκλογικού συστήματος στην Αυτοδιοίκηση, τόνισε ότι "δεν είναι αυτό το μείζον ζήτημα σήμερα. Η αλλαγή του εκλογικού συστήματος μπορεί να «γυαλίζει» επικαιρικά, μπορεί να αποτελεί το υλικό για φαντασιακές κατασκευές της εξουσίας" αλλά θα φέρει "προβλήματα και στρεβλώσεις: ακυβερνησία, αποσχιστικά ρεύματα, να μην πω περισσότερα, ημέρα που είναι σήμερα…, εύθραυστες πλειοψηφίες εδραζόμενες σε συναλλακτικές συμμαχίες".

Μάλιστα ανάφερε χαρακτηριστικά ότι "όποιος σπέρνει απλή αναλογική, να ξέρει ότι η πατρίδα κινδυνεύει να θερίσει χάος και Καταλωνίες". Βεβαίως, πρόσθεσε, "τα συλλογικά όργανα των Ο.Τ.Α. πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικά, όπως επιβάλλεται από τη δημοκρατική αρχή, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι παραμένουν πρωτίστως διοικητικά όργανα. Συνεπώς, η διαμόρφωση του εκλογικού συστήματος δεν υπαγορεύεται μόνο από τον αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα των οργάνων και από την αρχή της ισοδυναμίας της ψήφου, αλλά από τη διοικητική φύση των Ο.Τ.Α. και των συλλογικών οργάνων τους, η οποία αναγνωρίζεται αναμφισβήτητα στο πλαίσιο της διάκρισης των λειτουργιών.