Με την τέλεση Αρχιερατικού Μνημοσύνου υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των εκατοντάδων κατοίκων του Πειραιώς, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους στη διάρκεια του φοβερού βομβαρδισμού της πόλεως και του λιμανιού από τους Συμμάχους στις 11 Ιανουαρίου 1944 παρουσία μελών του Δημοτικού Συμβουλίου και λοιπών αρχών της πόλεως, τιμήθηκε η Μνήμη των νεκρών και διατηρήθηκε η θύμηση του τραγικού αυτού συμβάντος.

Μολονότι στην πόλη του Πειραιώς, της περισσότερο πληγείσας ελληνικής πόλεως στη διάρκεια του Β’ παγκοσμίου πολέμου και μάλιστα όχι από τα στρατεύματα κατοχής, αλλά από τους ίδιους τους Συμμάχους, δεν έχει κατασκευαστεί όλες αυτές τις δεκαετίες ένα Μνημείο για τα εκατοντάδες θύματα του βομβαρδισμού, τόσο αυτού, όσο και του προηγηθέντος από τη γερμανική αεροπορία του Απριλίου του 1941, τιμάται η μνήμη των νεκρών Πειραιωτών με το ετήσιο Μνημόσυνο που πραγματοποιείται στον ιερό ναό του Δημοτικού Νεκροταφείου της «Αναστάσεως».

Ο Πειραιάς, ως πόλη-μεγάλο λιμάνι, σε ένα ενιαίο σύνολο, και με το Ναύσταθμο Σαλαμίνος σε κοντινή απόσταση, αποτελούσε στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου αλλά και τα χρόνια που προηγήθηκαν αυτού, ένα στόχο στρατηγικής σημασίας, γι’ αυτό και η διακυβέρνηση του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, είχε φροντίσει να «εφοδιάσει» την πόλη με ικανή αντιαεροπορική άμυνα, ενταγμένη μέσα στο ευρύτερο πλέγμα αεραμύνης για την πρωτεύουσα Αθήνα και το Ναύσταθμο, τοποθετώντας πυροβολαρχίες του αντιαεροπορικού πυροβολικού στο λόγο της Καστέλας, στο όρος Αιγάλεω κλπ.

Με την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, στις 28 Οκτωβρίου 1940, η ιταλική αεροπορία πραγματοποίησε την πρώτη της επίσκεψη στην πόλη ευτυχώς με πενιχρότατα αποτελέσματα. Οι βομβαρδισμοί αυτοί συνεχίστηκαν χωρίς ευτυχώς ιδιαίτερα αποτελέσματα λόγω της χαρακτηριστικής – και παροιμιώδους ιταλικής αστοχίας που βομβάρδιζαν από πολύ μεγάλα ύψη, στα τυφλά, για λόγους ασφαλείας τους, μέχρι και τις 6 Απριλίου 1941, όταν εξ αιτίας γερμανικού βομβαρδισμού από αεροσκάφη Junkers Ju-88 της Luftwaffe, που είχαν εξορμήσει από τη Σικελία, ανατινάχθηκε στο λιμάνι το έμφορτο με πυρομαχικό βρετανικό πλοίο “Clan Fraiser”, που ανέμενε να ξεφορτωθεί, προξενώντας τεράστιες καταστροφές στην πόλη εξαιτίας του τεράστιου ωστικού κύματος που δημιούργησε η έκρηξη! Τότε λεγόταν από παλαιούς Πειραιώτες, ότι δεν είχε μείνει κανένα τσάμι στα σπίτια της πόλεως εξαιτίας του προαναφερθέντος λόγου.

Στις 11 Ιανουαρίου 1944 ο Πειραιάς υπέστη την μεγαλύτερη καταστροφή της Ιστορίας του και μάλιστα από Συμμαχικά αεροσκάφη και μάλιστα αμερικανικά τη μέρα (μεσημέρι) και βρετανικά νωρίς το βράδυ, όταν ο πληθυσμός του αλλόφρων είχε βγει στους δρόμους και στα ερείπια αναζητώντας νεκρούς και ζωντανούς! Συνολικώς για πέντε ολόκληρες ώρες οι κάτοικοι του Πειραιώς υπέστησαν το βομβαρδισμό των Συμμάχων!

Τελικώς, η πόλη, το πυκνοκατοικημένο κέντρο της, κυρίως αυτό, αλλά και οι ακραίες συνοικίες της, είχαν καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικώς, αφήνοντας έτσι την πόλη ουσιαστικώς κατεστραμμένη και «νεκρή». Αξίζει να σημειωθεί ότι ΠΟΤΕ δεν κατέστη δυνατό να λεχθούν επισήμως οι ακριβείς απώλειες της πόλεως! Οι πλέον αξιόπιστες πηγές τις ανεβάζουν στους 700 νεκρούς και μερικές χιλιάδες τραυματίες. Άλλες πηγές μιλούν για περισσότερα θύματα!

Η ίδια η πόλη του Πειραιώς, κτίρια και υποδομές, υπέστη ανυπολόγιστες ζημιές, ερήμωσε από τους κατοίκους της, που δεν μπορούσαν πλέον να ζήσουν στην πόλη-φάντασμα που είχε μετατραπεί, ενώ αλλοιώθηκε μια για πάντα η φυσιογνωμία της, εξαιτίας της ολοκληρωτικής καταστροφής εκατοντάδων παλαιών, ιστορικών, ή νεοκλασικών κτιρίων της.

Μεταπολεμικά, οι σύμμαχοι δεν έδωσαν επαρκείς εξηγήσεις για τους λόγους και την εν γένει «χρησιμότητα» αυτού του βομβαρδισμού μιας ουσιαστικώς ανυπεράσπιστης πόλεως, που προκάλεσε το θάνατο 8 Γερμανών στρατιωτικών και περισσότερων από 800 ντόπιων Πειραιωτών, καθώς επλήγησαν καθαρώς αστικοί και όχι στρατιωτικοί στόχοι!

Μεταπολεμικώς υποστηρίχτηκε ότι ο βομβαρδισμός είχε αποφασιστεί στο πλαίσιο των παραπλανητικών επιχειρήσεων των Συμμάχων στη Μεσόγειο αναφορικώς με το «άνοιγμα» του δευτέρου μετώπου (που τελικώς έγινε στη Νορμανδία τον Ιούνιο του 1944). Επίσης ελέχθη από αμερικανικής πλευράς, ότι στόχος δεν ήταν ο Πειραιάς αλλά το αεροδρόμιο της Ελευσίνος και ότι τα αεροσκάφη που έρχονταν εξ ανατολών ώστε μετά το βομβαρδισμό να «φύγουν» απευθείας μπροστά τους προς τις βάσεις τους στην Ιταλία και να μην καθυστερούν πάνω από τον στόχο, λόγω κακοκαιρίας και χαμηλής νεφώσεως που επικρατούσαν πάνω από την πόλη τη συγκεκριμένη μέρα έκαναν…λάθος!

Αξίζει να σημειωθεί ότι τότε οι Αμερικανοί εφάρμοζαν τη μέθοδο βομβαρδισμού «Βombing carpet” δηλ. «Βομβαρδισμός χαλιού», όπου τα αεροσκάφη Β-17 πετούσαν σε πολύ μεγάλο ύψος, μεταξύ 8000-10000 μέτρων, και μόλις το επικεφαλής αεροσκάφος με τον αρχιναυτίλο και αρχιβομβαρδιστή στο πλήρωμά τους έριχνε τις βόμβες τους, τότε ακολουθούσαν όλα τα υπόλοιπα βομβαρδιστικά ταυτοχρόνως!

Αν αυτό συνέβαινε, που μπορεί να ήταν και έτσι, μπορεί τυπικώς να «δικαιολογείται» μεν ο μεσημεριανός βομβαρδισμός των Αμερικανών, αλλά όχι και ο ακολουθήσας βραδινός βομβαρδισμός των Βρετανών.

Το σίγουρο είναι ότι μεταπολεμικώς και επισήμως δεν δόθηκε η παραμικρή εξήγηση για το διπλό βομβαρδισμό ουδέποτε και από κανέναν, αφήνοντας έτσι τον Πειραιά με ένα μοναδικό θλιβερό «προνόμιο». Να είναι μία από τις ελάχιστες πόλεις, αν όχι η μοναδική, τουλάχιστον στην Ευρώπη που υπέστη βομβαρδισμούς από εχθρούς και φίλους, καθώς βομβαρδίστηκε, από την ιταλική, τη γερμανική, την αμερικανική και τη βρετανική αεροπορία!

Λ.Σ.Μ.