Φραγμό βάζει η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα στη λειτουργία συστημάτων βιντεοεπιτήρησης (καμερών) στους χώρους εργασίας χωρίς να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, η Αρχή, με μια σημαντική απόφαση, θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη λειτουργία συστημάτων βιντεοεπιτήρησης στους χώρους εργασίας, επισημαίνοντας ότι δεν πρέπει να επιτηρούν τους εργαζομένους, αλλά να τοποθετούνται μόνο για λόγους ασφαλείας και προστασίας. Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα επιλήφθηκε του ζητήματος με αφορμή καταγγελία σύμφωνα με την οποία επιχείρηση εστίασης, και συγκεκριμένα σουβλατζίδικο, είχε εγκαταστήσει σύστημα βιντεοεπιτήρησης χωρίς να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις και μέσω του οποίου πραγματοποιείτο επιτήρηση εργαζομένων.

Στη συνέχεια της καταγγελίας, η Αρχή διενήργησε επιτόπιο έλεγχο στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Πριν από τον έλεγχο, ο οποίος ήταν αιφνίδιος, εξετάστηκε το μητρώο γνωστοποιήσεων που διατηρεί η Αρχή, χωρίς να βρεθεί κατατεθειμένη γνωστοποίηση για επεξεργασία δεδομένων μέσω συστήματος βιντεοεπιτήρησης. Μετά την πραγματοποίηση του ελέγχου, η αρμόδια ομάδα υπέβαλε πόρισμα σύμφωνα με το οποίο η λειτουργία των καμερών στην εν λόγω επιχείρηση δεν περιορίζεται στους χώρους εισόδου και εξόδου ή στο ταμείο, αλλά καλύπτει και χώρους εργασίας όπου κινούνται μόνο εργαζόμενοι.

Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι το σύστημα βιντεοεπιτήρησης περιλαμβάνει και κάμερες που επιβλέπουν τον χώρο των τραπεζοκαθισμάτων, λαμβάνει εικόνα και από τη δημόσια οδό και το πεζοδρόμιο, εξωτερικά της κεντρικής εισόδου του καταστήματος, ενώ δεν υπήρχαν αναρτημένες πινακίδες που να ενημερώνουν για τη λειτουργία του συστήματος. Σύμφωνα με το υπόμνημα που κατέθεσαν οι υπεύθυνοι του καταστήματος στην Αρχή, εγκατέστησαν τις κάμερες λόγω των επαναλαμβανόμενων περιστατικών κλοπών και διαρρήξεων.

Οι περιορισμοί

Στην απόφαση της Αρχής (υπ’ αριθμόν 1/2018) τονίζεται πως το σύστημα των καμερών δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την επιτήρηση των εργαζομένων στον χώρο εργασίας τους. Σε έναν τυπικό χώρο εργασίας, σύμφωνα με την απόφαση της Αρχής, οι κάμερες πρέπει να περιορίζονται σε χώρους εισόδου και εξόδου, χωρίς να επιτηρούνται συγκεκριμένες αίθουσες γραφείων ή διάδρομοι.

Εξαίρεση σε αυτήν την απαγόρευση υπάρχει, σύμφωνα με την απόφαση, μόνο όταν αυτό δικαιολογείται από τη φύση και τις συνθήκες εργασίας και είναι απαραίτητο για την προστασία της υγείας και της ασφαλείας των εργαζομένων ή την προστασία κρίσιμων χώρων εργασίας ( π.χ. στρατιωτικά εργοστάσια, τράπεζες, εγκαταστάσεις υψηλού κινδύνου).

Επίσης, κάμερες μπορούν να τοποθετηθούν σε ταμεία ή χώρους με χρηματοκιβώτια, ηλεκτρολογικό εξοπλισμό κ.λπ. υπό τον όρο ότι εστιάζουν στο αγαθό που προστατεύουν και όχι στους χώρους των εργαζομένων. Επιπλέον, σε ειδικούς χώρους, όπως χώροι με ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις ο υπεύθυνος βάρδιας ή ο υπεύθυνος ασφαλείας μπορεί να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τους χειριστές μηχανημάτων υψηλής επικινδυνότητας, με σκοπό να επέμβει άμεσα, αν συμβεί κάποιο περιστατικό ασφαλείας.

Πού επιτρέπεται

Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 19, παρ. 2 της με αρ. 1/2011 οδηγίας, όπως τονίζεται στην απόφαση, κάμερες επιτρέπεται να τοποθετούνται στα σημεία εισόδου και εξόδου των καταστημάτων, στα ταμεία και στους χώρους φύλαξης χρημάτων, στις αποθήκες εμπορευμάτων, ενώ, σύμφωνα με το άρθρο 19, παρ. 4 της ίδιας οδηγίας, απαγορεύεται η λειτουργία καμερών σε χώρους εστίασης και αναψυχής, στα δοκιμαστήρια, στις τουαλέτες και στους χώρους όπου εργάζονται υπάλληλοι καταστήματος και δεν είναι προσιτοί στο κοινό.

Την ίδια στιγμή, επισημαίνεται στην απόφαση ότι, σύμφωνα με το άρθρο 12 της με αρ. 1/2011 οδηγίας, προτού ένα πρόσωπο εισέλθει στην εμβέλεια του συστήματος βιντεοεπιτήρησης, ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να το ενημερώνει, με τρόπο εμφανή και κατανοητό, ότι πρόκειται να εισέλθει σε χώρο που βιντεοσκοπείται. Προς τούτο, πρέπει: να αναρτώνται σε επαρκή αριθμό και εμφανές μέρος ευδιάκριτες πινακίδες, όπου θα αναγράφονται το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου γίνεται η βιντεοσκόπηση (υπεύθυνος επεξεργασίας), ο σκοπός, καθώς και το άτομο με το οποίο οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν για να ασκήσουν τα δικαιώματα που ο Ν. 2472/1997 αναγνωρίζει στο υποκείμενο των δεδομένων. Τελικά, η Αρχή επέβαλε πρόστιμο 1.000 ευρώ στην επιχείρηση και διέταξε την αφαίρεση των καμερών που βρίσκονται στην κουζίνα, στο εσωτερικό του καταστήματος και εκείνων που λαμβάνουν εικόνα από τον χώρο των τραπεζοκαθισμάτων, την τροποποίηση του πεδίου λήψης της κάμερας που βρίσκεται στο εξωτερικό του καταστήματος και εκείνης που επιτηρεί το ταμείο, την καταστροφή κάθε σχετικού αρχείου με προσωπικά δεδομένα εργαζομένων και πελατών και την ανάρτηση πινακίδων.

Δημοσιεύτηκε στα «Παραπολιτικά» 31/3/2018