Νικόλας Νιάρχος: Το ημερολόγιο από το ταξίδι του στη Δαμασκό
Η πτώση του Ασαντ "ήταν σαν όνειρο"
Ο Νικόλας Νιάρχος είναι ο διακεκριμένος φωτορεπόρτερ της εφοπλιστικής δυναστείας που αποκωδικοποιεί το μετέωρο βήμα τον Σύρων μετά την πτώση Ασαντ - Μίλησε για τους χριστιανούς της περιοχής, τον φόβο και το αίμα
Ντονατελλα Αδαμου
Τέλος εποχής για τους Σύρους µε την αυλαία του 2024. Απαλλαγµένοι από τον Ασαντ, που εκδιώχθηκε από την εξουσία από τον συνασπισµό των ισλαµιστών ανταρτών, αποκτώντας άσυλο στη Μόσχα, ανασαίνουν χωρίς να αγκοµαχούν. Τώρα πια είναι ελεύθεροι. Αλλά και ανήσυχοι.
Πρόκειται για το µετέωρο βήµα ενός ταλαίπωρου λαού, σε µία περίοδο αφενός απαλλαγµένη από τον απολυταρχισµό, αφετέρου γεµάτη αγωνίες για το µέλλον.
Δείτε ακόμη Ο αρραβώνας Νιάρχου - Μαλού, η καρναβαλική selfie της Πιερίδη και οι διακοπές της "Εζενί" στη Βομβάη
Επιχειρώντας να τους αποκωδικοποιήσει, ο Νικόλας Νιάρχος, γόνος της διάσηµης εφοπλιστικής δυναστείας και διακεκριµένος φωτορεπόρτερ (και αρραβωνιασµένος πρόσφατα, όπως πρώτο έγραψε το «Secret», µε τη ζωγράφο Μαλού Ντάλα Πίκολα, µε την οποία θα παντρευτούν το καλοκαίρι στην Πάτµο), καταγράφει όσα έζησε στο ηµερολόγιό του από τη ∆αµασκό στις αρχές του 2025.
«∆αµασκός και Σαϊντνάγια... Συρία. Πρωτοχρονιά. Ο ράφτης από τη ∆αµασκό Ντίγια αντ Ντιν Ντέρεχ µε τη σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά τους κατευθύνονται στις φυλακές της Σαϊντνάγια, στο αποκαλούµενο “ανθρώπινο σφαγείο”.
Το 2011 συνελήφθη από καθεστωτικούς, καθώς συµµετείχε σε πορεία κατά του Μπασάρ αλ Ασαντ. Ο αδερφός του, µαθητής τότε, συνελήφθη επίσης. Κατέληξε στη Σαϊντνάγια, όπου οι καθεστωτικοί τον υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια».
«Στις 8.12.2024, οι επαναστάτες πήραν την εξουσία και εκτέλεσαν εν ψυχρώ εναποµείναντες καθεστωτικούς, επιτρέποντας στις οικογένειες των αγνοουµένων να διερευνήσουν τους χώρους.
Σωστικά συνεργεία τρύπησαν τα πατώµατα. Μαζί µε τους συγγενείς τους, αναζητούσαν απεγνωσµένα αγνοουµένους. Αντιπροσωπεία Γερµανών -επ’ αυτού- κατευθύνθηκε από τα “Λευκά Κράνη”, οργάνωση Σύρων που συνετέλεσε στον εντοπισµό των αποκαλούµενων υπόγειων “µυστικών” φυλακών. Για να διαπιστώσουν ότι περισσότεροι από 100.000 εξαφανίστηκαν από τον Ασαντ».
«Πολλοί πιστεύουν ότι ο δικτάτορας ευθύνεται για τη γενοκτονία των Σουνιτών. Το λεγόµενο “σύνδροµο της Σαϊντνάγια” είναι συνώνυµο της κτηνωδίας, του πόνου, του σπαραγµού, της απελπισίας. Από τα υγρά κελιά αναδιδόταν η µυρωδιά κορµιών που σάπιζαν. Ο Ντέρεχ ήξερε εκ των προτέρων ότι εκεί δεν θα έβρισκε τον αδερφό του. Τα ίχνη του είχαν ‘‘διαγραφεί’’· σαν να µην υπήρξε ποτέ... ‘‘Θέλησα να δείξω στα κορίτσια µου πώς σκοτώθηκε ο θείος τους’’, µου εξήγησε. Στα νότια της πόλης, πέρασα από κτίρια βοµβαρδισµένα από Ισραηλινούς και έπειτα λεηλατηµένα από πλιατσικολόγους. Στα σύνορα, στη Μασνάα, οι προβολείς φώτιζαν σκισµένες, από τους νέους ηγέτες, αφίσες του Ασαντ.
Τώρα εκείνοι έκαναν κουµάντο, επιδεικνύοντας τα γένια και τις µπαλακλάβες τους. Έδειξα το διαβατήριό µου και µας συνόδεψαν σε υποτυπώδη δρόµο µε σχεδόν ανύπαρκτο φωτισµό. Ύστερα από 45', στο υποφωτισµένο επίσης κέντρο της πόλης πλέον, έπεφταν πυροτεχνήµατα», γράφει στο «The Nation Weekly». «Ρωτώντας πολλούς µαζί για την πτώση του Ασαντ, µου απάντησαν οµόφωνα: “Ήταν σαν όνειρο”. Ήταν όµως εντέλει αναπόφευκτη η πτώση, ύστερα από 11 χρόνια εχθροπραξιών, εµφυλίου; Εξαντλήθηκε; Οι θεωρίες (συνωµοσίας), άφθονες. Μήπως οι στρατηγοί του δεν πληρώνονταν αδρά - όπως παλιά; Μεσολάβησε εµπλοκή ξένων δυνάµεων, Αµερικής, Ισραήλ; Ή, όπως µου είπαν ενώ έπινα καφέ στο ξενοδοχείο, έφυγε “για να εκδικηθεί όσους τον πρόδωσαν”; Κανείς δεν µου απάντησε µε βεβαιότητα.
Οµως, είναι βέβαιο πως όλοι ανησυχούν για το µέλλον. Στο υπουργείο Πληροφοριών του Ασαντ, επαρχιώτες -φαίνονταν από την προφορά- ξεκινούσαν µίτινγκ “βαρύνουσας” σηµασίας· αφορούσαν συνεντεύξεις σε ΜΜΕ της αλλοδαπής. Ήταν φειδωλοί, επικρατούσε σύγχυση σχετικά µε το ποιος ήταν αρµόδιος να µιλήσει. Στους δρόµους, οι αντάρτες είχαν γίνει αστυνόµοι· αυστηροί, σιωπηλοί κι όµως ενίοτε µειδιούσαν: για να βγάλουν selfi es µε παιδάκια· ενώ γυναίκες πόζαραν µε τα Καλάσνικόφ τους. Στις 31.12.2024, αλλά και µετά, οι καταστηµατάρχες πάρταραν· ο κόσµος δεν σταµατούσε να αγοράζει... Ένιωθαν σαν να τους είχε φύγει ένα µεγάλο βάρος».
«Ο Αµίρ, έµπορος στην ιστορική παλιά πόλη, µε πληροφόρησε πως δεχόταν και δολάρια, “κάτι αδιανόητο επί Ασαντ. Μέχρι πρότινος, αν έπαιρνα ένα δολάριο, θα κατέληγα φυλακή”, µου είπε.
Και το µέλλον; Στην παρούσα φάση, ζω ένα πλήθος αλαλάζον, που χορεύει, τραγουδάει. Σήκωσε το κεφάλι σου, πλέον είσαι ελεύθερος Σύρος, είναι το µότο τους. Λένε κοµµάτια του Αµπντούλ Μπασέτ αλ Σαρούτ, τραγουδιστή που πέθανε το 2019 πολεµώντας τον Ασαντ. Στα µπαρ, βλέπεις άντρες να καταναλώνουν αλκοόλ δίχως αύριο· χορεύοντας και µε γυναίκες και µεταξύ τους».
Και η Σαϊντνάγια; «Είναι και φυλακή, αλλά και από τις παλαιότερες χριστιανικές πόλεις της Συρίας. Η παράδοση µας ταξιδεύει στο Βυζάντιο, στον Ιουστινιανό. ∆εν διατυµπανίζουν την πίστη τους - ακόµη φοβούνται. Μέχρι στο µοναστήρι τους επιτέθηκαν την περασµένη δεκαετία.
Οι χριστιανοί που ζουν εκεί µε ενηµέρωσαν ότι οι Ρώσοι τούς προστάτευαν. Τους έφτιαξαν και άγαλµα της Παναγίας. “Τρέµαµε τις αιµατοχυσίες. Ως χριστιανοί, έπρεπε και να αµυνόµαστε ολοµόναχοι”, µου αποκάλυψε ντόπιος. Τώρα διαπραγµατεύονται µε τους νέους ηγέτες. Το κλίµα είναι θετικό».
Και όπως άρχισε, έτσι τελειώνει ο Νικόλας: επιστρέφοντας στον Ντέρεχ: «Είναι αισιόδοξος που έφυγε αυτό το “τέρας”, ο Ασαντ. Η οχλαγωγία όµως τον προβληµατίζει· στους δρόµους βασιλεύει το χάος, η αναρχία, η ανασφάλεια. Αντικρίζεις όπλα εγκαταλειµµένα από τους άντρες του Ασαντ και άλλα τα αγοράζεις πάµφθηνα στη µαύρη αγορά, την ίδια ώρα που µειονότητες στήνουν αυτοσχέδια οπλοστάσια».
Κάπου εκεί είναι και τα παιδιά, που ονειρεύονται να ανοίξουν τα φτερά. «Η 16χρονη κόρη του ράφτη, Τζέσικα, τα χρόνια του εµφυλίου έµαθε αγγλικά από αµερικανικές ταινίες στο YouTube. Θέλει να φύγει στο εξωτερικό. ‘‘Kαι συνοµήλικοί µου σκέφτονται να µεταναστεύσουν’’, µου τόνισε ο Ντέρεχ, ευχόµενος η Ε.Ε. να εγγυηθεί για την ασφάλεια και των µειονοτήτων στη χώρα του...».
*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Secret» της εφημερίδας Παραπολιτικά
Πρόκειται για το µετέωρο βήµα ενός ταλαίπωρου λαού, σε µία περίοδο αφενός απαλλαγµένη από τον απολυταρχισµό, αφετέρου γεµάτη αγωνίες για το µέλλον.
Δείτε ακόμη Ο αρραβώνας Νιάρχου - Μαλού, η καρναβαλική selfie της Πιερίδη και οι διακοπές της "Εζενί" στη Βομβάη
Επιχειρώντας να τους αποκωδικοποιήσει, ο Νικόλας Νιάρχος, γόνος της διάσηµης εφοπλιστικής δυναστείας και διακεκριµένος φωτορεπόρτερ (και αρραβωνιασµένος πρόσφατα, όπως πρώτο έγραψε το «Secret», µε τη ζωγράφο Μαλού Ντάλα Πίκολα, µε την οποία θα παντρευτούν το καλοκαίρι στην Πάτµο), καταγράφει όσα έζησε στο ηµερολόγιό του από τη ∆αµασκό στις αρχές του 2025.
«∆αµασκός και Σαϊντνάγια... Συρία. Πρωτοχρονιά. Ο ράφτης από τη ∆αµασκό Ντίγια αντ Ντιν Ντέρεχ µε τη σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά τους κατευθύνονται στις φυλακές της Σαϊντνάγια, στο αποκαλούµενο “ανθρώπινο σφαγείο”.
Το 2011 συνελήφθη από καθεστωτικούς, καθώς συµµετείχε σε πορεία κατά του Μπασάρ αλ Ασαντ. Ο αδερφός του, µαθητής τότε, συνελήφθη επίσης. Κατέληξε στη Σαϊντνάγια, όπου οι καθεστωτικοί τον υπέβαλαν σε φρικτά βασανιστήρια».
«ΑΝΑΖΗΤΟΥΣΑΝ ΑΠΕΓΝΩΣΜΕΝΑ»
«Στις 8.12.2024, οι επαναστάτες πήραν την εξουσία και εκτέλεσαν εν ψυχρώ εναποµείναντες καθεστωτικούς, επιτρέποντας στις οικογένειες των αγνοουµένων να διερευνήσουν τους χώρους.Σωστικά συνεργεία τρύπησαν τα πατώµατα. Μαζί µε τους συγγενείς τους, αναζητούσαν απεγνωσµένα αγνοουµένους. Αντιπροσωπεία Γερµανών -επ’ αυτού- κατευθύνθηκε από τα “Λευκά Κράνη”, οργάνωση Σύρων που συνετέλεσε στον εντοπισµό των αποκαλούµενων υπόγειων “µυστικών” φυλακών. Για να διαπιστώσουν ότι περισσότεροι από 100.000 εξαφανίστηκαν από τον Ασαντ».
«Πολλοί πιστεύουν ότι ο δικτάτορας ευθύνεται για τη γενοκτονία των Σουνιτών. Το λεγόµενο “σύνδροµο της Σαϊντνάγια” είναι συνώνυµο της κτηνωδίας, του πόνου, του σπαραγµού, της απελπισίας. Από τα υγρά κελιά αναδιδόταν η µυρωδιά κορµιών που σάπιζαν. Ο Ντέρεχ ήξερε εκ των προτέρων ότι εκεί δεν θα έβρισκε τον αδερφό του. Τα ίχνη του είχαν ‘‘διαγραφεί’’· σαν να µην υπήρξε ποτέ... ‘‘Θέλησα να δείξω στα κορίτσια µου πώς σκοτώθηκε ο θείος τους’’, µου εξήγησε. Στα νότια της πόλης, πέρασα από κτίρια βοµβαρδισµένα από Ισραηλινούς και έπειτα λεηλατηµένα από πλιατσικολόγους. Στα σύνορα, στη Μασνάα, οι προβολείς φώτιζαν σκισµένες, από τους νέους ηγέτες, αφίσες του Ασαντ.
Σήκωσε το κεφάλι σου, πλέον είσαι ελεύθερος Σύρος, είναι το μότο τους
Τώρα εκείνοι έκαναν κουµάντο, επιδεικνύοντας τα γένια και τις µπαλακλάβες τους. Έδειξα το διαβατήριό µου και µας συνόδεψαν σε υποτυπώδη δρόµο µε σχεδόν ανύπαρκτο φωτισµό. Ύστερα από 45', στο υποφωτισµένο επίσης κέντρο της πόλης πλέον, έπεφταν πυροτεχνήµατα», γράφει στο «The Nation Weekly». «Ρωτώντας πολλούς µαζί για την πτώση του Ασαντ, µου απάντησαν οµόφωνα: “Ήταν σαν όνειρο”. Ήταν όµως εντέλει αναπόφευκτη η πτώση, ύστερα από 11 χρόνια εχθροπραξιών, εµφυλίου; Εξαντλήθηκε; Οι θεωρίες (συνωµοσίας), άφθονες. Μήπως οι στρατηγοί του δεν πληρώνονταν αδρά - όπως παλιά; Μεσολάβησε εµπλοκή ξένων δυνάµεων, Αµερικής, Ισραήλ; Ή, όπως µου είπαν ενώ έπινα καφέ στο ξενοδοχείο, έφυγε “για να εκδικηθεί όσους τον πρόδωσαν”; Κανείς δεν µου απάντησε µε βεβαιότητα.
Οµως, είναι βέβαιο πως όλοι ανησυχούν για το µέλλον. Στο υπουργείο Πληροφοριών του Ασαντ, επαρχιώτες -φαίνονταν από την προφορά- ξεκινούσαν µίτινγκ “βαρύνουσας” σηµασίας· αφορούσαν συνεντεύξεις σε ΜΜΕ της αλλοδαπής. Ήταν φειδωλοί, επικρατούσε σύγχυση σχετικά µε το ποιος ήταν αρµόδιος να µιλήσει. Στους δρόµους, οι αντάρτες είχαν γίνει αστυνόµοι· αυστηροί, σιωπηλοί κι όµως ενίοτε µειδιούσαν: για να βγάλουν selfi es µε παιδάκια· ενώ γυναίκες πόζαραν µε τα Καλάσνικόφ τους. Στις 31.12.2024, αλλά και µετά, οι καταστηµατάρχες πάρταραν· ο κόσµος δεν σταµατούσε να αγοράζει... Ένιωθαν σαν να τους είχε φύγει ένα µεγάλο βάρος».
«ΦΥΛΑΚΗ ΓΙΑ ΕΝΑ... ∆ΟΛΑΡΙΟ»
«Ο Αµίρ, έµπορος στην ιστορική παλιά πόλη, µε πληροφόρησε πως δεχόταν και δολάρια, “κάτι αδιανόητο επί Ασαντ. Μέχρι πρότινος, αν έπαιρνα ένα δολάριο, θα κατέληγα φυλακή”, µου είπε.Και το µέλλον; Στην παρούσα φάση, ζω ένα πλήθος αλαλάζον, που χορεύει, τραγουδάει. Σήκωσε το κεφάλι σου, πλέον είσαι ελεύθερος Σύρος, είναι το µότο τους. Λένε κοµµάτια του Αµπντούλ Μπασέτ αλ Σαρούτ, τραγουδιστή που πέθανε το 2019 πολεµώντας τον Ασαντ. Στα µπαρ, βλέπεις άντρες να καταναλώνουν αλκοόλ δίχως αύριο· χορεύοντας και µε γυναίκες και µεταξύ τους».
Και η Σαϊντνάγια; «Είναι και φυλακή, αλλά και από τις παλαιότερες χριστιανικές πόλεις της Συρίας. Η παράδοση µας ταξιδεύει στο Βυζάντιο, στον Ιουστινιανό. ∆εν διατυµπανίζουν την πίστη τους - ακόµη φοβούνται. Μέχρι στο µοναστήρι τους επιτέθηκαν την περασµένη δεκαετία.
Οι χριστιανοί που ζουν εκεί µε ενηµέρωσαν ότι οι Ρώσοι τούς προστάτευαν. Τους έφτιαξαν και άγαλµα της Παναγίας. “Τρέµαµε τις αιµατοχυσίες. Ως χριστιανοί, έπρεπε και να αµυνόµαστε ολοµόναχοι”, µου αποκάλυψε ντόπιος. Τώρα διαπραγµατεύονται µε τους νέους ηγέτες. Το κλίµα είναι θετικό».
Και όπως άρχισε, έτσι τελειώνει ο Νικόλας: επιστρέφοντας στον Ντέρεχ: «Είναι αισιόδοξος που έφυγε αυτό το “τέρας”, ο Ασαντ. Η οχλαγωγία όµως τον προβληµατίζει· στους δρόµους βασιλεύει το χάος, η αναρχία, η ανασφάλεια. Αντικρίζεις όπλα εγκαταλειµµένα από τους άντρες του Ασαντ και άλλα τα αγοράζεις πάµφθηνα στη µαύρη αγορά, την ίδια ώρα που µειονότητες στήνουν αυτοσχέδια οπλοστάσια».
Κάπου εκεί είναι και τα παιδιά, που ονειρεύονται να ανοίξουν τα φτερά. «Η 16χρονη κόρη του ράφτη, Τζέσικα, τα χρόνια του εµφυλίου έµαθε αγγλικά από αµερικανικές ταινίες στο YouTube. Θέλει να φύγει στο εξωτερικό. ‘‘Kαι συνοµήλικοί µου σκέφτονται να µεταναστεύσουν’’, µου τόνισε ο Ντέρεχ, ευχόµενος η Ε.Ε. να εγγυηθεί για την ασφάλεια και των µειονοτήτων στη χώρα του...».
*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο «Secret» της εφημερίδας Παραπολιτικά
