Ο δεύτερος τόμος καταγράφει την μετάπτωση στην τραγωδία, που οδήγησε στην Καταστροφή της Σμύρνης και την αποχώρηση του Ελληνικού Στρατού μαζί με 1,5 εκ. προσφύγων.

Ο Σ.Ι. Καργάκος αποδίδει την μετάπτωση αυτή στον λαϊκισμό και στην αδυναμία της Ελληνικής πολιτικής ηγεσίας να κατανοήσει ποιες έπρεπε να είναι οι κινήσεις στο νέο διεθνές περιβάλλον του 1920 και εξής. Το μνημειώδες αυτό έργο του  Σ.Ι. Καργάκου προσθέτει ένα σημαντικό απόκτημα στην περί Μικρασιατικής Εκστρατείας βιβλιογραφία. Mε νηφάλιο ύφος, διάθεση αντικειμενικότητας και στοχαστική προσέγγιση των τότε παθών, προσφέρει στον αναγνώστη ένα βιβλίο που άριστα είναι δυνατόν να αποτελέσει εισαγωγή σε εξακριβωμένα γεγονότα και προσεκτικές κρίσεις.

Σύμφωνα με τον Σ. Ι. Καργάκο, «η Μικρασιατική εκστρατεία δεν αποτελεί μόνο μέγιστο πάθημα, αλλά και μέγιστο μάθημα, καθώς ξεκίνησε ως η μεγαλύτερη νεοελληνική εποποιία και κατέληξε στη μεγαλύτερη τραγωδία, τον ξεριζωμό του Ελληνισμού από τις πατρογονικές του εστίες της Ανατολικής Θράκης και της Μικράς Ασίας. […] Τα διδάγματα που προσφέρει η Μικρασιατική Εκστρατεία είναι πολλά. Το πρώτο, όταν οι Έλληνες ομονοούν, θαυματουργούν. Όταν διχάζονται εγκληματούν κατά τους εαυτού τους και της πατρίδας. Δεύτερον, στις μεγάλες επιδιώξεις μας να αξιοποιούμε τους «συμμάχους μας και όχι να μας αξιοποιούν οι «σύμμαχοι». Σύμμαχος των συμμάχων είναι μόνο το συμφέρον Τρίτον, οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες ρίζωσαν στο μητροπολιτικό έδαφος και γρήγορα έδωσαν αγλαούς καρπούς. Έγιναν ατμομηχανή της προόδου. Με σκληρή εργασία μετέτρεψαν την τραγωδία σε θαύμα».

Βιογραφικό του συγγραφέα:

Ο Σαράντος Ι. Καργάκος (1937-2019) γεννήθηκε στο Γύθειο το 1937. Στη διάρκεια του Εμφυλίου εγκαθίσταται στην Αθήνα. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Πρωταγωνίστησε στο αμφισβητικό κίνημα των ετών 1961-1967 και υπήρξε ο εισηγητής του 15% για την παιδεία. Εργάσθηκε επί τριάντα πέντε έτη στα μεγαλύτερα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια των Αθηνών και στους μεγαλύτερους φροντιστηριακούς οργανισμούς, στους οποίους πάντα υπήρξε ιδρυτικό μέλος. Συνεργάσθηκε με τα περιοδικά Οικονομικός Ταχυδρόμος, Κοινωνικές Τομές, Ιχνευτής. Ελλοπία, Άρδην, Ευθύνη και 4 Τροχοί. Επί τετραετία (1997-2001) ήταν αρθρογράφος, επιφυλλιδογράφος και κριτικός των εφημερίδων Ελεύθερος Τύπος και Τύπος της Κυριακής. Έγραψε πάνω από εξήντα βιβλία. Έφυγε από τη ζωή στις 13 Ιανουαρίου 2019, σε ηλικία 82 ετών.