Ο 31oς πρώτος τόμος περιγράφει τα πάντα για το ελληνικό κράτος που υπήρξε από την ίδρυσή του το πολιτικό κέντρο του ελληνισμού. Στα 18 πρώτα χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου με την προσάρτηση της Επτανήσου, της Θεσσαλίας και της περιοχής Άρτας, διευρύνθηκε σημαντικά το γεωπολιτικό βάθρο του ελληνικού κράτους. Κατά την περίοδο αυτή δεν σταμάτησαν οι δυσχέρειες υπήρξαν όμως σπουδαίες επιτεύξεις στην πολιτική, την οικονομική και την κοινωνική ζωή της χώρας. Το 1864 ψηφίστηκε νέο Σύνταγμα που ήταν από τα δημοκρατικότερα της εποχής του και ως προς το πολίτευμα η Ελλάδα τοποθετήθηκε πλέον μεταξύ των πιο προηγμένων κρατών. Παράλληλα διανεμήθηκαν τα εθνικά κτήματα υπό ευνοϊκούς όρους και παραχωρήθηκαν και εκκλησιαστικά κτήματα στους καλλιεργητές τους με αποτέλεσμα να αυξηθεί ραγδαία η αγροτική παραγωγή της χώρας με ευεργετικές επιδράσεις και στους άλλους κλάδους της οικονομίας. Επίσης κατασκευάστηκαν αξιόλογα τεχνικά έργα, δημόσια κτίρια και βελτιώθηκαν οι συγκοινωνίες και οι επικοινωνίες. Λειτούργησε η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή, ιδρύθηκαν ταμεία συντάξεων και εμφανίστηκαν τα πρώτα εργατικά σωματεία. Κατά την ίδια περίοδο οι υπόδουλοι Έλληνες κατόρθωσαν να αναπληρώσουν τις μεγάλες απώλειες που είχαν υποστεί στα χρόνια της επανάστασης και να ευδοκιμήσουν στο εμπόριο και στις επιστήμες. Ανάλογες επιτυχίες στην οικονομία είχαν οι απόδημοι Έλληνες που ζούσαν στις χώρες της Ευρώπης αλλά και οι Έλληνες που ζούσαν στο ελληνικό κράτος είχαν αξιόλογες επιδόσεις στα γράμματα, στις τέχνες, στην παιδεία και γενικά στον πολιτισμό.

Στον 31o τόμο συνολικά περιγράφεται η στάση του ελληνικού κράτους απέναντι στην Κρητική επανάσταση και η κατάσταση της χώρας ως το 1869. Το οθωμανικό τελεσίγραφο. Η ναυμαχία της «Ενώσεως» έξω από τη Σύρο και η διακοπή των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η υποχώρηση της Ελλάδος, η Κυβέρνηση Θρ. Ζαΐμη, η «δεδηλωμένη» και η εκλογική μεταρρύθμιση. Οι προσπάθειες ανορθώσεως στην τετραετία 1869 – 1872 και η διάσκεψη της Κων/πόλεως. Μετά το συνέδριο του Βερολίνου και η προσάρτηση της Θεσσαλίας (1878 – 1881). Το Ηπειρο-θεσσαλικό ζήτημα και η ζωή και η δράση των υπόδουλων Ελλήνων την διάρκεια 1833 – 1881. Η κοινωνία και ο πολιτισμός από το 1833 ως το 1881. Η κοινωνία, τα ιδεολογικά ρεύματα, η εκπαίδευση, η λογοτεχνία και η τέχνη. Η ιδεολογική υποδομή του νέου ελληνικού κράτους και η κληρονομιά των περασμένων. Οι νέες πραγματικότητες, οι νέες ανάγκες και  η λογοτεχνία από τον αγώνα  ως τη γενιά του 1880.

 

 

Η «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» είναι έργο ενιαίο, γενικό και αδιάσπαστο από την αυγή του Ελληνισμού έως τον εικοστό αιώνα. Από την αρχή, την απώτερη ιστορία, διαμέσου των αρχαϊκών χρόνων, περνάει στους κορυφαίους αιώνες της κλασικής, αλεξανδρινής και ελληνιστικής εποχής, συνεχίζει στον χριστιανικό ελληνισμό της ακμής του Βυζαντίου, στους αιώνες του οθωμανικού ζυγού και στην εθνική αναγέννηση, περνώντας πλέον στη σύγχρονη εποχή. Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως η ιστορία της ανθρωπότητας  είναι  η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού. Ο ελληνικός χώρος υπήρξε μικρός, το πνεύμα του όμως τον κατέστησε κέντρο της Οικουμένης. Γιατί σε αυτόν τον τόπο καθιερώθηκε το πρωτείο του πνεύματος. Οι Ρωμαίοι κατέκτησαν τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο αλλά το ελληνικό πνεύμα κατέκτησε την Ρώμη. Στους αιώνες της τουρκοκρατίας το ελληνικό πνεύμα ήταν αυτό που οδήγησε στον ξεσηκωμό του Γένους και οδήγησε στην ελληνική επανάσταση και στην ελευθερία του έθνους. Για τους ξένους λαούς η γνώση της ελληνικής ιστορίας αποτελεί μία άμεση επικοινωνία με τις ρίζες του πολιτισμού, με τη μακραίωνη συνέχεια και την πορεία του κόσμου. Επειδή πιστεύουμε ότι τίποτα δεν είναι αποκομμένο, αλλά ότι η ιστορία έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, θελήσαμε να παρουσιάσουμε αυτή τη συνέχεια με συνέπεια. Με αφορμή την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική επανάσταση, τα Παραπολιτικά προσφέρουν σε όλους τους αναγνώστες το βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών έργο «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», της Εκδοτικής Αθηνών, σε μια ανανεωμένη σειρά σκληρόδετων τόμων. Η Ιστορία του Ελληνικού Έθνους είναι ένα μεγαλειώδες και αξεπέραστο έργο, πολύπλευρο, πολυεδρικό, που δεν περιορίζεται στην καθιερωμένη εξιστόρηση των πολιτικών και των στρατιωτικών γεγονότων κάθε εποχής, αλλά συνθέτει μια καθολική εικόνα του Ελληνισμού διαμέσου των αιώνων. Οι τόμοι της σειράς, εκτός από τα εξαιρετικά κείμενα, εμπλουτίζονται με χιλιάδες εικόνες, πίνακες, προσωπογραφίες, χάρτες και γκραβούρες εποχής, από τα σπουδαιότερα ελληνικά και ξένα μουσεία του κόσμου. Η σειρά συνθέτει τα ιστορικά γεγονότα με την ερμηνεία τους, όπως επιβάλλει η επιστημονική έρευνα. Δεν είναι έργο ενός προσώπου ώστε να υπάρχει το μειονέκτημα της ατομικής θεώρησης. Είναι καρπός πολύμοχθης συλλογικής προσπάθειας από ειδικούς επιστήμονες κάθε κλάδου της Ιστορίας που έχουν ήδη δώσει την εξαιρετική προσφορά τους στην ιστορική έρευνα, στη συγγραφή, στη διδασκαλία από τις πανεπιστημιακές έδρες, έχουν αποδείξει  την επιστημονική τους ακεραιότητα και το πνευματικό τους ήθος. Οι κορυφαίοι καθηγητές: Κωνσταντίνος Τσάτσος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Μανόλης Ανδρόνικος, Ιωάννης Κακριδής, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ Θάνος Βερέμης, Βασίλης Φίλιας, Απόστολος Βακαλόπουλος, Αλέξανδρος Δεσποτόπουλος είναι μόνο κάποια ονόματα, από τα πολλά, που υπήρξαν συγγραφείς και υπεύθυνοι της ύλης της σειράς. Τριακόσιοι ακόμα  ακαδημαϊκοί, καθηγητές Πανεπιστημίου και άλλοι ειδικοί επιστήμονες, υπό την εποπτεία επιτροπής καταξιωμένων ανθρώπων του πνεύματος και με τη συμπαράσταση ειδικών συμβούλων για κάθε ιστορική περίοδο, αφοσιώθηκαν στη συγγραφή του μνημειώδους αυτού έργου της Εκδοτικής Αθηνών.

 

 

Ο Νικόλαος Α. Αναστασόπουλος, Επίκουρος καθηγητής νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αναφέρει χαρακτηριστικά:

 

 Η «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» της Εκδοτικής Αθηνών είναι ένα μνημειώδες επιστημονικό έργο, βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών, το οποίο προσφέρει στον αναγνώστη μία λεπτομερή, διεξοδική και πλήρη αποτύπωση της ελληνικής ιστορίας. Την πολύτομη, αναγνωρισμένη και ογκώδη αυτή επιστημονική έκδοση συνέγραψαν κορυφαίοι Έλληνες Ακαδημαϊκοί, Καθηγητές Πανεπιστημίου, ερευνητές και ιστορικοί, οι οποίοι με την προσεκτική γραφίδα τους αλλά και την άρτια μεθοδολογία της αρχειακής και βιβλιογραφικής έρευνας, κατάφεραν να οδηγήσουν τον αναγνώστη από την στατικότητα των γεγονότων στην χρονική διάρκεια της ιστορίας.

            Εντυπωσιάζει η λεπτομέρεια στα κείμενα, τα οποία μέσα από μία χρονική ακολουθία, προσφέρουν μία κατανοητή ανάγνωση της ιστορίας, διατηρώντας, παράλληλα, την επιστημονικότητά τους. Στις σελίδες των τόμων αποκαλύπτονται όχι μόνον πολιτικές πτυχές της νεότερης ελληνικής ιστορίας αλλά οικονομικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά ή και πολιτιστικά ζητήματα. Στους πολυτελείς τόμους της σειράς, τα κείμενα των συγγραφέων πλαισιώνονται από εικόνες, χάρτες πίνακες ή σχέδια, τα οποία προέρχονται από Μουσεία, Βιβλιοθήκες και Πολιτιστικά Ιδρύματα της Ελλάδας και του κόσμου.

            Στους τέσσερις τελευταίους τόμους της «Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους» παρουσιάζεται η πορεία και η εξέλιξη του ελληνικού κράτους από τη γέννησή του έως τα τέλη του 20ού αιώνα. Ειδικότερα, την πρώτη περίοδο της ιστορίας του νεότερου ελληνισμού, από την άφιξη του Όθωνα το 1833 έως την προσάρτηση στο ελληνικό κράτος της Θεσσαλίας και της Άρτας το 1881, πραγματεύεται ο ΙΓ΄ τόμος. Ο ΙΔ΄ τόμος παρουσιάζει τις εξελίξεις από το 1881 με την ανορθωτική προσπάθεια του Χαρίλαου Τρικούπη έως τους Βαλκανικούς πολέμους του 1913. Ακολούθως, ο ΙΕ΄ τόμος αναλύει όλες τις πτυχές της Μεσοπολεμικής ιστορίας έως το 1941. Τέλος, ο ΙΣΤ΄ τόμος της «Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους» έχει ως αντικείμενό του την ιστορία του σύγχρονου ελληνισμού από τη μάχη της Κρήτης το 1941 έως την δεκαετία του 1990.