Αυτό το Σάββατο με τα Παραπολιτικά επιλέξτε έναν πολύτιμο οδηγό για τα σημαντικότερα προσκυνήματα και μοναστήρια της Ορθοδοξίας: «Βυζαντινές εκκλησίες της Θεσσαλονίκης» ή «Πάτμος, το Νησί της Αποκάλυψης».

«ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»

 

Η Θεσσαλονίκη έχει το προνόμιο μιας συνεχούς ιστορικής και πολιτιστικής διαδρομής, ακόμα και στις πιο δύσκολες περιόδους της. Από τον 4ο αιώνα έως και το 1430, οπότε κατελήφθη από τους Τούρκους, η Θεσσαλονίκη ήταν «συμβασιλεύουσα» και δεύτερη σε σημασία πόλη του Βυζαντίου, που στήριξε την πολιτική της Κωνσταντινούπολης στο ευρωπαϊκό τμήμα της αυτοκρατορίας, στα Βαλκάνια και αποτέλεσε κέντρο πνευματικής και καλλιτεχνικής παραγωγής. Ως διοικητικό κέντρο η Θεσσαλονίκη συγκέντρωσε πολλές υπηρεσίες και στρατιωτικές αρχές, ενώ από το λιμάνι της διακινούνταν τα προϊόντα όλης της Βαλκανικής. Έδρα μητρόπολης από την οποία εξαρτιόνταν δώδεκα επισκοπές κοσμήθηκε από ανθρώπους των γραμμάτων (Ιωάννης 7ος αι., Λέων ο Μαθηματικός 9ος αι., Ευστάθιος 12ος αι., Γρηγόριος Παλαμάς 14ος αι., Συμεών 15ος αι.) και στα μέσα του 9ου αιώνα ηγήθηκε της προσπάθειας του εκχριστιανισμού αλλά και της φιλολογίας των Σλάβων με τους Θεσσαλονικείς αδελφούς Κύριλλο και Μεθόδιο. Από τους μεσοβυζαντινούς χρόνους και μετά, παρά τις πολιτικές αναταραχές, κατά τον 13ο και 14ο αιώνα, η Θεσσαλονίκη γνώρισε ιδιαίτερη πνευματική άνθηση και ανέδειξε πληθώρα λογίων, θεολόγων και καλλιτεχνών. Ιδιαίτερα στον τομέα της τέχνης, που διαπιστώνεται στην αρχιτεκτονική, την αγιογραφία και την ψηφοθετική, οι σχολές της Θεσσαλονίκης επηρέασαν ολόκληρο τον βαλκανικό χριστιανικό κόσμο και τη Ρωσία. Τα μνημεία που σώζονται έως σήμερα στην πόλη, αντιπροσωπεύουν διαχρονικά τον πολιτισμό και την τέχνη του Βυζαντίου. Το 1988 η Unesco συμπεριέλαβε τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης στον χάρτη των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως εξαιρετικά δείγματα αρχιτεκτονικής και μνημειακής τέχνης.  

 

«ΠΑΤΜΟΣ, ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ»

Πάτμος. Το νησί της Αποκάλυψης. Ένας από τους δύο τόπους στη Γη όπου ακούστηκε η φωνή του Θεού. Πάτμος, η «Ιερουσαλήμ του Αιγαίου». Θρησκευτικό κέντρο με κοσμοϊστορική σημασία, χάρη στο Σπήλαιο της Αποκάλυψης και την Ιερά Βασιλική, Πατριαρχική, Σταυροπηγιακή και Κοινοβιακή Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που δεσπόζει επιβλητικά σε όλο το νησί σαν μεσαιωνικό κάστρο, ολόκληρο το νησί εκπέμπει μια γαλήνια μυστηριακή ατμόσφαιρα κι ένα ιδιαίτερο φως. Ερημονήσι στα ρωμαϊκά χρόνια, η Πάτμος θα δεχτεί κατά Θεία Χάρη εξόριστο τον αγαπημένο μαθητή του Ιησού, τον Απόστολο και Ευαγγελιστή Ιωάννη, όπου θα συγγράψει εκεί (πιθανώς) το φερώνυμο αυτού Ευαγγέλιο και την Αποκάλυψη, κατά τη μαρτυρία του ίδιου, για να αναδειχτεί σ’ έναν από τους πιο ιερούς τόπους της Χριστιανοσύνης. Η ευλογία του Θεού θα οδηγήσει στο νησί (1088) και τον Όσιο Χριστόδουλο, ο οποίος με αυτοκρατορικό χρυσόβουλλο θα ιδρύσει τη Μεγάλη Μονή, που τιμάται επ’ ονόματι του Θεολόγου, και θα καταστήσει με αυτόν τον τρόπο το άσημο και άγονο νησί της Πάτμου σε ιερό νησί και τόπο παγκόσμιας πνευματικής και ιστορικής ακτινοβολίας. Πατριαρχική Εξαρχία, μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, φάρος παιδείας με την Πατμιάδα του Γένους Εκκλησιαστική Σχολή, που γαλούχησε και συνεχίζει να διαπαιδαγωγεί στα νάματα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας μεγάλες προσωπικότητες της Εκκλησίας και του έθνους μας, η Πάτμος αποτελεί πηγή εθνικής και θρησκευτικής περηφάνιας, ενώ παράλληλα είναι ένας ενδιαφέρων, κοσμοπολίτικος και σοφιστικέ ταξιδιωτικός προορισμός, για διακοπές διαφορετικές από αυτές που προσφέρουν συνήθως τα νησιά του Αιγαίου, καθώς συνδυάζει ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον και ήπια τουριστική ανάπτυξη.