Κοροναϊός: Σε «καραντίνα» η ελληνική οικονομία - Το μεγάλο στοίχημα της επόμενης μέρας για την κυβέρνηση
Οι Βόρειοι μπλοκάρουν τη θεραπεία-σοκ για την Ευρωζώνη προτείνοντας δάνεια, ESM και Μνημόνια
Μετά τον... κλεφτοπόλεμο των δύο προηγούμενων εβδομάδων, όπου το οικονομικό επιτελείο προσπάθησε να κρατήσει κάποιον σφυγμό στην αγορά και πάνω απ’ όλα σε φόρους και εισφορές, ο Απρίλιος θα βρει την ελληνική οικονομία σε καραντίνα, χωρίς να είναι ακόμα σαφές πότε θα βγει από αυτήν.
Ο τελευταίος γύρος παρεμβάσεων έθεσε και τυπικά εκτός μάχης περίπου 600.000 επιχειρήσεις, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, το lockdown του «μαύρου» Απρίλη θα βρει πάνω από 900.000 στην καραντίνα. Επί της ουσίας, μόνο καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία θα συνεχίσουν να κάνουν τζίρο, ενώ ακόμα και τα πρατήρια καυσίμων που παραμένουν σε λειτουργία έχουν δει τις πωλήσεις τους να κατακρημνίζονται, ειδικά σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας. Υπολογίζεται ότι η επόμενη δέσμη μέτρων θα βάλει σε καραντίνα το 90% της ελληνικής οικονομίας και, με βάση το καλύτερο σενάριο, αυτή θα διαρκέσει τρεις εβδομάδες. Ήδη, πάντως, στα «στρατηγεία» των Βρυξελλών, της Φραγκφούρτης και του Βερολίνου, τα βασικά σενάρια εργασίας «πατάνε» στην παραδοχή ότι η οικονομία θα παραμείνει σε «απομόνωση» και τον Μάιο.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, ακόμα και με ανάκαμψη τύπου V, δηλαδή εκτίναξη μετά τη βαθιά ύφεση, η ΕΚΤ εκτιμά ότι, αν η καραντίνα στην ευρωζώνη παραταθεί πέρα από τις τρεις εβδομάδες, το ΑΕΠ θα πέσει 5%. Εάν, μάλιστα, η ανάκαμψη είναι τύπου U, δηλαδή αν μετά τη βαθιά ύφεση ακολουθήσει περίοδος στασιμότητας πριν από την άνοδο, τότε η ύφεση θα φτάσει στο 8%. Τι λένε οι αντίστοιχες προβλέψεις για την Ελλάδα; Με το καλό σενάριο, η ύφεση θα φτάσει έως το 5%, αλλά με σενάρια καταστροφής που «τρέχουν» και Ελληνες τεχνοκράτες, η ύφεση μπορεί να αγγίξει το 7% ή το 8%.
Αυτά ακριβώς τα δεδομένα και η αβεβαιότητα γύρω από την ιατρική προσέγγιση του προβλήματος -δηλαδή πότε θα βρεθεί φάρμακο και εμβόλιο για τον κορονοϊόυποχρεώνουν το οικονομικό επιτελείο να «μετράει» τα βήματά του στην παρούσα φάση, γνωρίζοντας ότι το στοίχημα δεν είναι να πέσει τώρα χρήμα σε μια «παγωμένη» οικονομία, αλλά όταν θα αρθούν οι περιορισμοί. «Να φάμε το buffer τώρα; Και μετά τι θα κάνουμε;», αναρωτιούνται αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, απαντώντας έτσι και στην αντιπολίτευση, που ζητάει να μπει από τώρα χέρι στο «μαξιλάρι» των 37 δισ. ευρώ, παραβλέποντας ότι από εκεί και πέρα, αν χρειαστεί περισσότερο ρευστό, οι εθνικές λύσεις είναι περιορισμένες και οι ευρωπαϊκές διόλου ελκυστικές, όπως αποκαλύφθηκε στην τελευταία τηλεδιάσκεψη του Eurogroup.
Τα πράγματα είναι απλά. Για τα μέτρα Μαρτίου-Απριλίου θα πρέπει να βγουν από τα κρατικά ταμεία περί τα 6 δισ. ευρώ για στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων. Το βασικό σενάριο εργασίας είναι ότι όλα αυτά τα μέτρα θα παραταθούν και τον Μάιο, κάτι που σημαίνει ότι ο λογαριασμός θα φτάσει ή θα ξεπεράσει τα 12 δισ. ευρώ. Το προφανές είναι ότι για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την προστασία των εργαζομένων δεν αρκούν οι αναστολές φορολογικών - ασφαλιστικών υποχρεώσεων, πόσω μάλλον όταν αυτήν τη στιγμή φαντάζει ουτοπικό να περιμένει το υπουργείο Οικονομικών ότι οι φορολογούμενοι θα εκπληρώσουν κανονικά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον φόρο εισοδήματος και τον ΕΝΦΙΑ από τον Ιούλιο και μετά, ειδικά εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για έκρηξη της ανεργίας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, όταν δηλαδή εκατοντάδες χιλιάδες εποχικά απασχολούμενοι στην εστίαση και στον τουρισμό δεν θα έχουν απασχόληση. Ποιο είναι το «κλειδί»; Να πέσουν γρήγορα στην αγορά και να απορροφηθούν τα κεφάλαια που θα έρθουν από Κοινοτικά Προγράμματα και Ταμεία, όπως επίσης οι τράπεζες να ρίξουν με συνοπτικές διαδικασίες σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις τα φτηνά δάνεια που θα λάβουν από την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Το υπουργείο Ανάπτυξης υπόσχεται ότι από το Ταµείο Εγγυοδοσίας θα βγουν όχι 3 δισ., αλλά 6 δισ. ευρώ για κεφάλαια κίνησης, και µάλιστα στις αρχές Μαΐου, ενώ το υπουργείο Οικονοµικών «τρέχει» τις διαδικασίες για την επιστρεπτέα προκαταβολή, δηλαδή κρατικά δάνεια 1 δισ. ευρώ που θα αποπληρωθούν σε ορίζοντα χρόνου. Ζήτηµα ζωής ή θανάτου χαρακτηρίζεται και η άµεση µόχλευση των περίπου 2,5 δισ. ευρώ που θα πέσουν στο τραπεζικό σύστηµα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ το µεγάλο «πακέτο» θα πρέπει να στηρίξει τον τουρισµό, µόλις αρθούν οι περιορισµοί, έτσι ώστε να διασωθούν επιχειρήσεις, αλλά και όσο το δυνατόν µεγαλύτερο µέρος της εφετινής σεζόν.
«ΟΧΙ» ΑΠΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Το πρόβληµα για το υπουργείο Οικονοµικών είναι ότι, αν και λύθηκαν τα χέρια του µετά την αυτονόητη απόφαση αναστολής των δηµοσιονοµικών κανόνων του Συµφώνου Σταθερότητας, οι Ευρωπαίοι δεν ακολουθούν κοινή γραµµή στο πώς θα λυθεί το µείζον πρόβληµα της ρευστότητας, δηλαδή το πώς θα χρηµατοδοτηθούν όλα αυτά τα πακέτα-µαµούθ για την Υγεία, την οικονοµία, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή. Είναι ενδεικτικό της τραγικής κατάστασης όπου βρίσκεται το πολιτικό σύστηµα της Ευρώπης ότι, και επισήµως, χωρίς την παραµικρή αναστολή, η γερµανική κυβέρνηση λέει «όχι» στη συζήτηση για την έκδοση ειδικών ευρωοµολόγων (Corona bonds), θέτοντας ζήτηµα... ηθικού κινδύνου! Ποια είναι η «λύση» που προωθούν οι αµετανόητοι Βόρειοι; Τις κλασικές πιστωτικές γραµµές του ESM, δηλαδή δάνεια του ευρωµηχανισµού σε όσα κράτη-µέλη το επιθυµούν, αλλά µε δύο προϋποθέσεις: 1) το δάνειο αυτό δεν µπορεί να ξεπερνά το 2% του ΑΕΠ της χώρας, 2) το δάνειο αυτό θα δίδεται µε προϋποθέσεις, δηλαδή µε Μνηµόνιο!
Για την Ελλάδα, µια τέτοια λύση θα απέφερε το πολύ 4 δισ. ευρώ και, από τη στιγµή που η χώρα έχει την εναλλακτική του «µαξιλαριού» των 37 δισ. ευρώ, η προσφυγή στον ESM θα γίνει µόνο εάν δεν υπάρχει άλλη πηγή χρηµατοδότησης. Σηµειωτέον ότι από τη στιγµή που η ΕΚΤ συµπεριέλαβε την Ελλάδα στο νέο QE, η χώρα µπορεί να εκδώσει γύρω στα 12 δισ. οµόλογα, µε τα οποία θα καλύψει τις έκτακτες χρηµατοδοτικές της ανάγκες.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 28/3
Ο τελευταίος γύρος παρεμβάσεων έθεσε και τυπικά εκτός μάχης περίπου 600.000 επιχειρήσεις, ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, το lockdown του «μαύρου» Απρίλη θα βρει πάνω από 900.000 στην καραντίνα. Επί της ουσίας, μόνο καταστήματα τροφίμων και φαρμακεία θα συνεχίσουν να κάνουν τζίρο, ενώ ακόμα και τα πρατήρια καυσίμων που παραμένουν σε λειτουργία έχουν δει τις πωλήσεις τους να κατακρημνίζονται, ειδικά σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας. Υπολογίζεται ότι η επόμενη δέσμη μέτρων θα βάλει σε καραντίνα το 90% της ελληνικής οικονομίας και, με βάση το καλύτερο σενάριο, αυτή θα διαρκέσει τρεις εβδομάδες. Ήδη, πάντως, στα «στρατηγεία» των Βρυξελλών, της Φραγκφούρτης και του Βερολίνου, τα βασικά σενάρια εργασίας «πατάνε» στην παραδοχή ότι η οικονομία θα παραμείνει σε «απομόνωση» και τον Μάιο.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, ακόμα και με ανάκαμψη τύπου V, δηλαδή εκτίναξη μετά τη βαθιά ύφεση, η ΕΚΤ εκτιμά ότι, αν η καραντίνα στην ευρωζώνη παραταθεί πέρα από τις τρεις εβδομάδες, το ΑΕΠ θα πέσει 5%. Εάν, μάλιστα, η ανάκαμψη είναι τύπου U, δηλαδή αν μετά τη βαθιά ύφεση ακολουθήσει περίοδος στασιμότητας πριν από την άνοδο, τότε η ύφεση θα φτάσει στο 8%. Τι λένε οι αντίστοιχες προβλέψεις για την Ελλάδα; Με το καλό σενάριο, η ύφεση θα φτάσει έως το 5%, αλλά με σενάρια καταστροφής που «τρέχουν» και Ελληνες τεχνοκράτες, η ύφεση μπορεί να αγγίξει το 7% ή το 8%.
Αυτά ακριβώς τα δεδομένα και η αβεβαιότητα γύρω από την ιατρική προσέγγιση του προβλήματος -δηλαδή πότε θα βρεθεί φάρμακο και εμβόλιο για τον κορονοϊόυποχρεώνουν το οικονομικό επιτελείο να «μετράει» τα βήματά του στην παρούσα φάση, γνωρίζοντας ότι το στοίχημα δεν είναι να πέσει τώρα χρήμα σε μια «παγωμένη» οικονομία, αλλά όταν θα αρθούν οι περιορισμοί. «Να φάμε το buffer τώρα; Και μετά τι θα κάνουμε;», αναρωτιούνται αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, απαντώντας έτσι και στην αντιπολίτευση, που ζητάει να μπει από τώρα χέρι στο «μαξιλάρι» των 37 δισ. ευρώ, παραβλέποντας ότι από εκεί και πέρα, αν χρειαστεί περισσότερο ρευστό, οι εθνικές λύσεις είναι περιορισμένες και οι ευρωπαϊκές διόλου ελκυστικές, όπως αποκαλύφθηκε στην τελευταία τηλεδιάσκεψη του Eurogroup.
Τα πράγματα είναι απλά. Για τα μέτρα Μαρτίου-Απριλίου θα πρέπει να βγουν από τα κρατικά ταμεία περί τα 6 δισ. ευρώ για στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων. Το βασικό σενάριο εργασίας είναι ότι όλα αυτά τα μέτρα θα παραταθούν και τον Μάιο, κάτι που σημαίνει ότι ο λογαριασμός θα φτάσει ή θα ξεπεράσει τα 12 δισ. ευρώ. Το προφανές είναι ότι για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την προστασία των εργαζομένων δεν αρκούν οι αναστολές φορολογικών - ασφαλιστικών υποχρεώσεων, πόσω μάλλον όταν αυτήν τη στιγμή φαντάζει ουτοπικό να περιμένει το υπουργείο Οικονομικών ότι οι φορολογούμενοι θα εκπληρώσουν κανονικά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον φόρο εισοδήματος και τον ΕΝΦΙΑ από τον Ιούλιο και μετά, ειδικά εάν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για έκρηξη της ανεργίας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, όταν δηλαδή εκατοντάδες χιλιάδες εποχικά απασχολούμενοι στην εστίαση και στον τουρισμό δεν θα έχουν απασχόληση. Ποιο είναι το «κλειδί»; Να πέσουν γρήγορα στην αγορά και να απορροφηθούν τα κεφάλαια που θα έρθουν από Κοινοτικά Προγράμματα και Ταμεία, όπως επίσης οι τράπεζες να ρίξουν με συνοπτικές διαδικασίες σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις τα φτηνά δάνεια που θα λάβουν από την ΕΚΤ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Το υπουργείο Ανάπτυξης υπόσχεται ότι από το Ταµείο Εγγυοδοσίας θα βγουν όχι 3 δισ., αλλά 6 δισ. ευρώ για κεφάλαια κίνησης, και µάλιστα στις αρχές Μαΐου, ενώ το υπουργείο Οικονοµικών «τρέχει» τις διαδικασίες για την επιστρεπτέα προκαταβολή, δηλαδή κρατικά δάνεια 1 δισ. ευρώ που θα αποπληρωθούν σε ορίζοντα χρόνου. Ζήτηµα ζωής ή θανάτου χαρακτηρίζεται και η άµεση µόχλευση των περίπου 2,5 δισ. ευρώ που θα πέσουν στο τραπεζικό σύστηµα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ενώ το µεγάλο «πακέτο» θα πρέπει να στηρίξει τον τουρισµό, µόλις αρθούν οι περιορισµοί, έτσι ώστε να διασωθούν επιχειρήσεις, αλλά και όσο το δυνατόν µεγαλύτερο µέρος της εφετινής σεζόν.
«ΟΧΙ» ΑΠΟ ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Το πρόβληµα για το υπουργείο Οικονοµικών είναι ότι, αν και λύθηκαν τα χέρια του µετά την αυτονόητη απόφαση αναστολής των δηµοσιονοµικών κανόνων του Συµφώνου Σταθερότητας, οι Ευρωπαίοι δεν ακολουθούν κοινή γραµµή στο πώς θα λυθεί το µείζον πρόβληµα της ρευστότητας, δηλαδή το πώς θα χρηµατοδοτηθούν όλα αυτά τα πακέτα-µαµούθ για την Υγεία, την οικονοµία, την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή. Είναι ενδεικτικό της τραγικής κατάστασης όπου βρίσκεται το πολιτικό σύστηµα της Ευρώπης ότι, και επισήµως, χωρίς την παραµικρή αναστολή, η γερµανική κυβέρνηση λέει «όχι» στη συζήτηση για την έκδοση ειδικών ευρωοµολόγων (Corona bonds), θέτοντας ζήτηµα... ηθικού κινδύνου! Ποια είναι η «λύση» που προωθούν οι αµετανόητοι Βόρειοι; Τις κλασικές πιστωτικές γραµµές του ESM, δηλαδή δάνεια του ευρωµηχανισµού σε όσα κράτη-µέλη το επιθυµούν, αλλά µε δύο προϋποθέσεις: 1) το δάνειο αυτό δεν µπορεί να ξεπερνά το 2% του ΑΕΠ της χώρας, 2) το δάνειο αυτό θα δίδεται µε προϋποθέσεις, δηλαδή µε Μνηµόνιο!
Για την Ελλάδα, µια τέτοια λύση θα απέφερε το πολύ 4 δισ. ευρώ και, από τη στιγµή που η χώρα έχει την εναλλακτική του «µαξιλαριού» των 37 δισ. ευρώ, η προσφυγή στον ESM θα γίνει µόνο εάν δεν υπάρχει άλλη πηγή χρηµατοδότησης. Σηµειωτέον ότι από τη στιγµή που η ΕΚΤ συµπεριέλαβε την Ελλάδα στο νέο QE, η χώρα µπορεί να εκδώσει γύρω στα 12 δισ. οµόλογα, µε τα οποία θα καλύψει τις έκτακτες χρηµατοδοτικές της ανάγκες.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» στις 28/3
