«Ανάσα» για την Ελλάδα το πακέτο στήριξης 32 δισ. ευρώ της Κομισιόν: Στην πραγματική οικονομία τα χρήματα - Πότε και πώς θα γίνει η κατανομή
Μια τολμηρή απόφαση που ανεβάζει υψηλά τον πήχη, όπως τη χαρακτήρισε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η οποία αν περάσει από τους ηγέτες των χωρών της ΕΕ, θα αλλάξει ριζικά την οικογένεια της Ευρώπης, έλαβε χθες η Κομισιόν.
Πρόκειται για τη δημιουργία ενός ταμείου ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρώ, το οποίο θα συσταθεί με σκοπό να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση στην Ε.Ε που προκλήθηκε από την πανδημία του κοροναϊού. Μία ιστορική πρόταση που συμβάλει στην περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση της ΕΕ, χωρίς να αποτελεί μια ακόμη προσπάθεια μικροσυμβιβασμών.
Αποτελεί σίγουρα μία γενναία πρόταση της Ευρώπης με την οποία αναλαμβάνει να διαχειριστεί συνολικά το χρέος μέσα από ένα «σωσίβιο» οικονομικής τόνωσης, που είναι ουσιαστικά η χρηματοδότηση της έκδοσης κοινού χρέους.
Ένα τόσο «γενναίο» πακέτο οικονομικής ενίσχυσης μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της παραπαίουσας λόγω κοροναϊού, ευρωπαϊκής αλλά και παγκόσμιας οικονομίας.
Πώς θα γίνει η κατανομή
Από το πακέτο αυτό που πρότεινε η Κομισιόν, τα 500 δισ. ευρώ προτείνει να δοθούν σε μορφή επιχορηγήσεων και άλλα 250 δισ. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του νέου σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης από την πανδημία του κοροναϊού, όπως δήλωσαν αξιωματούχοι και διπλωμάτες στο Reuters.
Ένα μέρος του πακέτου θα χρηματοδοτηθεί μέσω κοινής έκδοσης χρέους, αναφέρει στο μεταξύ το Bloomberg, το οποίο επικαλούμενο πηγή που έχει γνώση των λεπτομερειών, αναφέρει ότι η πρόταση της Κομισιόν είναι να λάβει η Ελλάδα 22,5 δισ. ευρώ, η Ιταλία 81,8, η Ισπανία 77,3 και η Γαλλία 39 δισ.
Όπως ανακοίνωσε μέσω Twitter ο Ευρωπαίος επίτροπος για τις οικονομικές υποθέσεις Πάολο Τζεντιλόνι, η δημιουργία αυτού του ταμείου, που έρχεται να προστεθεί στα άλλα εργαλεία ανάκαμψης, είναι ένα «ευρωπαϊκό σημείο καμπής για να αντιμετωπιστεί μια άνευ προηγουμένου κρίση».
Πώς θα τονωθεί η ελληνική οικονομία
Μεγάλη είναι η ανατροπή –προς το θετικό- και για την Ελλάδα η οποία εκτιμούσε ότι θα μπορούσε να πάρει πάνω από 10 δις ευρώ, αλλά τελικά μπορεί να διεκδικήσει ένα ποσό άνω των 32 δις ευρώ.
Με βάση τα στοιχεία, από την κατανομής των 750 δισ. ευρώ ανά κράτος η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει επιπλέον ποσό 43,5 δισ. ευρώ μεικτά ή 33,4 δισ. ευρώ καθαρά αν αφαιρεθεί η εθνική συνδρομή (10,1 δισ. ευρώ).
Σύμφωνα με τον καθηγητή Πάνο Τσακλόγλου, η ενίσχυση που αναμένεται να λάβει η χώρα μας από τους πόρους του Ταμείου είναι πολύ σημαντική. Αναμένεται να παρασχεθούν στη χώρα μας 22.6 δις ευρώ σε επιχορηγήσει και 9.4 δις ευρώ σε δάνεια. Αν οι αποπληρωμές γίνουν με βάση το ΑΕΠ της χώρας, η συμβολή της Ελλάδας με τα τωρινά δεδομένα δεν θα ξεπεράσει τα 10 δις.
Το συνολικό ποσό των 32 δις αντιστοιχεί περίπου στο 17% του ΑΕΠ του 2019, ενώ οι επιχορηγήσεις στο 12%. Αναμφίβολα, αν αυτά τα ποσά διατεθούν κυρίως σε παραγωγικές επενδύσεις και σε συνδυασμό με τους λοιπούς πόρους που είναι διαθέσιμοι στη χώρας μας στα επόμενα χρόνια, μπορούν να δώσουν μεγάλη ώθηση στην Ελληνική οικονομία που αναμένεται να δεχθεί ισχυρό πλήγμα από την κρίση του COVID-19. Άλλωστε και οι αγορές αντέδρασαν θετικά. Με την αναγγελία της πρότασης της Επιτροπής, οι αποδόσεις του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου, που είχαν αρχίσει να μειώνονται μετά την αναγγελία του σχεδίου Μέρκελ-Μακρόν, έπεσαν στο 1.56% από 2.16% που ήταν πριν από δύο μόλις εβδομάδες.
Όπως εξηγούν στελέχη του ΥΠΟΙΚ, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει για την προσεχή τετραετία (2021-2024) επιχορηγήσεις που εκτιμώνται στην περιοχή του 3% του ΑΕΠ ετησίως.
Πάντως, η Επιτροπή προβλέπει ύφεση κοντά στο 10% στην Ελλάδα από τις υψηλότερες ανά την ΕΕ λόγω κυρίως του τουρισμού. Εκτιμά πως με τους εν λόγω πόρους το ΑΕΠ της ΕΕ θα ενισχυθεί κατά περίπου 1,75% το 2021 και το 2022 και 2,25% έως το 2024. Η ώθηση θα είναι μεγαλύτερη (στο 4,25%) για κράτη με υψηλό χρέος.
Τα χρήματα θα διατεθούν για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, ενώ κάποια εξ αυτών θα δοθούν απευθείας για την ανακούφιση του συστήματος υγείας των χωρών, αλλά και για τη στήριξη των φτωχότερων περιοχών της Ευρώπης.
Η Κομισιόν σχεδιάζει να αντλήσει η ίδια τα κεφάλαια από τις αγορές, στηριγμένη σε εγγυήσεις των κρατών-μελών. Τα χρήματα θα εξοφληθούν σε βάθος δεκαετιών. Η Κομισιόν εισηγείται και ορισμένες πηγές νέων εσόδων για να χρηματοδοτηθούν οι σχεδιασμοί. Μεταξύ αυτών, η είσπραξη πόρων από τους ρύπους και ένας νέος ψηφιακός φόρος.
Τι θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί
• Χρηματοδότηση κρατικών δαπανών με έλεγχο
• Επιχορηγήσεις σε νοσοκομεία και ΟΤΑ
• Στήριξη ιδιωτικών επενδύσεων
• Κεφάλαιο σε πληγείσες επιχειρήσεις
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Επένδυση στο κοινό μας μέλλον
«Οι επιχορηγήσεις προς τα κράτη – μέλη αποτελούν μια επένδυση στο κοινό μας μέλλον». Με αυτά τα λόγια περιέγραψε προ ολίγου ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το σχέδιο των 750 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας στην μετα-κοροναϊό εποχή.
Η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν μπορεί μόνο του να αντιμετωπίσει τις παράπλευρες απώλειες της πρωτοφανούς αυτής κρίσης και συνεπώς σε αυτήν την εξαιρετική κατάσταση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι απαραίτητο να δανειστεί από τις αγορές για να ενισχύσει τα κράτη – μέλη.
«Αυτές οι επιχορηγήσεις θα είναι ένα νέο αγαθό που θα ενισχύει την αίσθηση του «ανήκειν» στην ΕΕ. Πρόκειται για μια κοινή επένδυση στο μέλλον μας και δεν έχουν καμία σχέση με τα χρέη του παρελθόντος. Οι επιχορηγήσεις θα περνούν από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και θα διοχετεύονται για την ενίσχυση των οικονομιών μας. Άλλωστε ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός ήταν πάντα μια μορφή επιχορήγησης», δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύμφωνα με την ίδια, οι ιδρυτές της ΕΕ έκτισαν την Ευρώπη της ειρήνης και της ευημερίας και πλέον είναι στιγμή να προσθέσουμε το κεφάλαιο της αειφόρου ανάπτυξης. «Αν δεν πράξουμε τίποτε, τότε αύριο θα πληρώσουμε το κόστος της απραξίας. Θέτουμε τις βάσεις για το κοινό μας μέλλον», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καλώντας όσους έχουν ενστάσεις για το πρόγραμμά της να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις τους.
Mητσοτάκης: Καλωσορίζουμε την τολμηρή πρόταση της Κομισιόν
Την πρόταση της Κομισιόν για το πακέτο στήριξης των 750 δισ. ευρώ καλωσορίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης με ανάρτησή του στο twitter, κάνοντας λόγο για μια «τολμηρή» πρόταση που θέτει ψηλά τον πήχη.
Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, «Ο πήχης τέθηκε ψηλά, τώρα είναι η σειρά του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να ανταποκριθεί».
Σχοινάς: Πρόκειται για μια μεγάλη μέρα για την Ευρώπη
«Η Ευρώπη ξεπερνά τους περιορισμούς της και δείχνει ότι σε περιόδους κρίσης μπορεί να χρησιμοποιήσει πρωτοφανή μέσα που δεν είχαμε ποτέ στο παρελθόν στην διάθεση μας. Το πιο σημαντικό δεν είναι το μεγάλο ύψος αυτού του υπερόπλου σε πόρους αλλά ότι έχουμε για πρώτη φορά την από κοινού ανάληψη όλων των βαρών έτσι ώστε να βοηθηθούν αυτοί που το έχουν περισσότερο ανάγκη», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς.
Ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε σε αυτά που κέρδισε η Ελλάδα με την πρόταση της Κομισιόν λέγοντας πως «Σήμερα η επιτροπή πρότεινε ένα επιπρόσθετο ΕΣΠΑ για την Ελλάδα. Για τα επόμενα 7 χρόνια θα έχουμε τους πόρους του ταμείου ανάκαμψης σε ένα εύρος 32 δις ευρώ εκ των οποίων τα 23 θα είναι επιχορηγήσεις αλλά διπλά σε αυτά θα υπάρχουν αλλά τόσα που είναι το κανονικό ΕΣΠΑ για την χώρα για την επόμενη επταετία. Οι πόροι δηλαδή για την χώρα θα είναι διπλάσια για τα επόμενα 7 χρόνια. Αυτό λέει πολλά για το πώς η Ευρώπη αναγνωρίζει την Ελλάδα ως ένα αγκωνάρι ευρωπαϊκής σταθερότητας σε μια δύσκολη γειτονιά που πρέπει να στηριχθεί απόλυτα αλλά αντικατοπτρίζει και το γεγονός πως η ύφεση που προβλέπεται για την Ελλάδα θα είναι σημαντική, την έχουμε υπολογίσει γύρω στο 9,7%, άρα ανάλογα σημαντική πρέπει να είναι και η βοήθεια η κοινοτική».
Υπάρχουν ανησυχίες;
Αναφορικά με το αν υπάρχουν δεσμεύσεις και ποιες είναι αυτές ο κ. Σχοινάς εξήγησε πως «δεν θα υπάρχει αιρεσιμότητα έτσι όπως την ζήσαμε στην μνημονιακή εποχή καθώς υπάρχει μια συμμετρική απειλή που απειλεί όλους παρόλο που έχει ασύμμετρες συνέπειες όλοι βρισκόμαστε στο ίδιο καράβι. Άρα δεν θα έχουμε αιρεσιμότητα μνημονιακή. Θα έχουμε όμως μια σύνδεση αυτών των πόρων του ταμείου ανάκαμψης σε σχεση με αυτό που όλα τα κράτη μέλη δεσμεύονται στα πλαίσια του λεγόμενου οικονομικού εξαμήνου. Κάθε εξάμηνο η πειτροπή προτείνει μια σειρά από διαφορετικές μεταρρυθμίσεις που συμφωνούνται με τα κράτη μέλη και στην βάση αυτού του αμοιβαίου συμφώνου που απεικονίζει τις κοινές προτεραιότητες, θα ξοδεύονται αυτά τα ποσά του ταμείου ανάκαμψης».
Πέτσας: Το «πακέτο στήριξης» δεν συνδέεται με μνημονιακές υποχρεώσεις
«Η χρηματοδότηση που θα λάβει η χώρα μας, στο πλαίσιο του πακέτου στήριξης της ΕΕ για τις οικονομίες που πλήττονται από την κρίση που προκάλεσε ο κοροναϊός, δεν συνδέεται με καμία μνημονιακή υποχρέωση», ξεκαθάρισε ο Στέλιος Πέτσας, σημειώνοντας πως η απόφαση της Κομισιόν αποτελεί «ένα μεγάλο βήμα για την ΕΕ και έχει σημασία να σταθούμε στις τρεις λέξεις που αναφέρονται στην σχετική ανακοίνωση: αλληλεγγύη, συνοχή και σύγκλιση».
Μιλώντας στον ΑΝΤ1, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε πως το ποσό που τελικά προτείνεται είναι διπλάσιο από αυτό που είχε αρχικά προβλεφθεί και ικανοποιούνται όλες οι προϋποθέσεις που είχε θέσει η χώρα μας.
Πότε θα γίνουν οι εκταμιεύσεις
Ο κ. Σχοινάς ανακοίνωσε πως παρόλο που για νομικούς λόγους και λόγω του ότι ο δανεισμός όπως και η έγκριση από τα κράτη – μέλη θα πάρει λίγο χρόνο και νομικά θα οδηγήσει στην 1η Ιανουάριου του 2021, μπορούμε ήδη φέτος να κάνουμε πολλά με τις λεγόμενες «προτάσεις γέφυρα». «Δηλαδή ορισμένα προγράμματα από το ισχύον πλαίσιο μπορούμε να τα παντρέψουμε με το επόμενο με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε επιδοτήσεις ήδη από φέτος μεταξύ αυτών και αυτές που έχουν ήδη αποφασισθεί στο πλαίσιο του προγράμματος SURE, δηλαδή βοήθεια της βραχυπρόθεσμης ανεργίας που είναι επίσης διαθέσιμα φέτος», σημείωσε ο ίδιος.
Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας σε χθεσινή του συνέντευξη στον Alpha, σημείωσε ότι θα χρειαστεί έγκριση της πρότασης από τα ευρωπαϊκά όργανα και τις κυβερνήσεις και επισήμανε πως «στην καλύτερη περίπτωση θα υπάρξει εκταμίευση ποσών από το β’ εξάμηνο εφέτος, αν και υπάρχουν Ευρωπαίοι ηγέτες που θεωρούν ότι η εκταμίευση θα γίνει μετά την 1η Ιανουαρίου 2021».
Είναι χαρακτηριστικό, όπως δήλωσε, ότι ενώ από την 1η Ιουνίου αρχίζουν να υλοποιούνται οι προηγούμενες ευρωπαϊκές αποφάσεις (πρόγραμμα SURE, ΕΤΕπ, ESM) συνολικού ύψους 540 δισ. ευρώ, «εκταμίευση δεν θα υπάρξει ούτε τον Ιούνιο και προσδοκούμε να γίνει από τα μέσα Ιουλίου».
Μιλώντας στον ΑΝΤ1, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας επισήμανε πως τα χρήματα του πακέτου στήριξης θα εκταμιευθούν σταδιακά μέσα σε 3 χρόνια και είναι μεγάλη η ευθύνη της κυβέρνησης για το σχεδιασμό της διάθεσής τους.
Σκυλακάκης: Στην οικονομία τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης
Ως «πολύ σημαντικό» χαρακτήρισε το ποσό που αναμένεται λάβει η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, ο Θεώδορος Σκυλακάκης.
«Ουσιαστικά πρόκειται για υπερδιπλασιασμό του κοινοτικού προϋπολογισμού συνολικά. Το ποσό που αντιστοιχεί στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό. Πρέπει να δούμε όμως που θα κάτσει η μπίλια. Υπάρχει ακόμα μια διαπραγμάτευση. Χθες, ανακοινώθηκε η εισήγηση της Κομισιόν» ανέφερε ο υφυπουργός Οικονομικών, μιλώντας στην «Κοινωνία Ώρα MEGA».
Μάλιστα, ξεκαθάρισε, ότι οι παραπάνω ευρωπαϊκοί πόροι θα «πέσουν» στην πραγματική οικονομία της χώρας προκειμένου να δημιουργηθεί νέος πλούτος.
«Αυτά είναι χρήματα που θα μπουν στην οικονομία. Περνώντας στην οικονομία μέσα από επενδύσεις δημιουργούν καινούργιο πλούτο, νέο ΑΕΠ. Εμμέσως, δημιουργούν επίσης και δημοσιονομικό χώρο, καθώς γεννούν ΑΕΠ, άρα φόρους και εισφορές» υπογράμμισε σχετικά.
Παράλληλα, έκανε λόγο για ύπαρξη κάποιων δημοσιονομικών κανόνων στη χρήση των πόρων κατά της διάρκειας της υγειονομικής κρίσης, ενώ επισήμανε με νόημα πως «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πώς όταν παρέλθει η οικονομική κρίση θα επανέλθουμε στην τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων. Όπως και όλη η Ευρώπη».
Σταϊκούρας: Γενναία και ευέλικτη η πρόταση της Κομισιόν
«Φιλόδοξη» χαρακτήρισε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, την πρόταση της Κομισιόν για το «Ταμείο Ανάκαμψης» ύψους 750 δισ. ευρώ. Πρόσθεσε δε, ότι η πρόταση «εδράζεται σε τέσσερις άξονες: Είναι γενναία, ευέλικτη, αφορά κυρίως σε επιχορηγήσεις και προκύπτει από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό».
Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha, ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε ότι τα ποσά θα αφορούν αφ’ ενός στην αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών από την υγειονομική κρίση (ενίσχυση συστήματος Υγείας και στήριξη επιχειρήσεων και διαθέσιμου εισοδήματος εργαζομένων) και αφ’ ετέρου σε ευρωπαϊκές προτεραιότητες, όπως η κλιματική αλλαγή, οι νέες τεχνολογίες κ.ά.
Τέλος, ερωτηθείς για το ύψος της ύφεσης εφέτος, δήλωσε ότι, αν και οι εκτιμήσεις αλλάζουν σε εβδομαδιαία βάση, «είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι θα βγούμε (από την κρίση) με τις ελάχιστες αρνητικές επιπτώσεις».
Άνγκελα Μέρκελ: Καλή βάση για διάλογο η πρόταση της Επιτροπής
«Πρέπει πρώτα να εξετάσουμε την πρόταση. Πιστεύω ότι η Γερμανία και η Γαλλία έδωσαν μια καλή συμβολή. Είναι σαφές ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι δύσκολες και δεν θα ολοκληρωθούν στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο στόχος πρέπει να είναι να βρούμε το φθινόπωρο αρκετό χρόνο προκειμένου να διαβουλευθούν τα θέματα τα εθνικά κοινοβούλια και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε όλα να μπορούν να τεθούν σε ισχύ την 1.1.2021» δήλωσε η κ. Μέρκελ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. «Θα προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις να στηρίξουμε τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ώστε να καταλήξουμε σε συμφωνία» πρόσθεσε η καγκελάριος.
Κληθείσα να σχολιάσει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια πρόταση ύψους κατά 50% μεγαλύτερου από του γερμανογαλλικού σχεδίου, η Άγκελα Μέρκελ τόνισε ότι δεν ξαφνιάζεται από το γεγονός ότι η πρόταση των Βρυξελλών δεν είναι 100% ίδια με αυτήν που υπέβαλαν η ίδια και ο Εμανουέλ Μακρόν. «Αυτή η πρόταση περιέχει στοιχεία αυτών που συζητήθηκαν μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας και στοιχεία που ανέφεραν τέσσερα άλλα κράτη-μέλη (Αυστρία, Σουηδία, Ολλανδία, Δανία), δηλαδή τις εγγυήσεις ή τα δάνεια», ανέφερε.
«Τώρα θα γίνουν διαπραγματεύσεις. Και πάντα – και με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο πάντα είναι έτσι – οι προτάσεις της Επιτροπής δεν παραμένουν ίδιες μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κι ακόμη περισσότερο μετά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» συνέχισε η γερμανίδα Καγκελάριος, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι η κυβέρνησή της θα «συνοδεύσει εποικοδομητικά» την πρόταση, αφού προηγουμένως την εξετάσει ενδελεχώς.
«Για μένα είναι ιδιαίτερα σημαντικό το πώς θα οικοδομηθεί όλο αυτό, εάν πρόκειται για πόρους οι οποίοι με τη δομή εκταμίευσής τους εξυπηρετούν πραγματικά την ανάκαμψη, εάν εξυπηρετούν το μέλλον, πώς θα μπορούν γίνουν οι έλεγχοι. Υπάρχουν ακόμη πάρα πολλά ζητήματα να διευκρινίσουμε» κατέληξε η κ. Μέρκελ.
Πρόκειται για τη δημιουργία ενός ταμείου ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρώ, το οποίο θα συσταθεί με σκοπό να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση στην Ε.Ε που προκλήθηκε από την πανδημία του κοροναϊού. Μία ιστορική πρόταση που συμβάλει στην περαιτέρω οικονομική ολοκλήρωση της ΕΕ, χωρίς να αποτελεί μια ακόμη προσπάθεια μικροσυμβιβασμών.
Αποτελεί σίγουρα μία γενναία πρόταση της Ευρώπης με την οποία αναλαμβάνει να διαχειριστεί συνολικά το χρέος μέσα από ένα «σωσίβιο» οικονομικής τόνωσης, που είναι ουσιαστικά η χρηματοδότηση της έκδοσης κοινού χρέους.
Ένα τόσο «γενναίο» πακέτο οικονομικής ενίσχυσης μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της παραπαίουσας λόγω κοροναϊού, ευρωπαϊκής αλλά και παγκόσμιας οικονομίας.
Πώς θα γίνει η κατανομή
Από το πακέτο αυτό που πρότεινε η Κομισιόν, τα 500 δισ. ευρώ προτείνει να δοθούν σε μορφή επιχορηγήσεων και άλλα 250 δισ. ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του νέου σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης από την πανδημία του κοροναϊού, όπως δήλωσαν αξιωματούχοι και διπλωμάτες στο Reuters.
Ένα μέρος του πακέτου θα χρηματοδοτηθεί μέσω κοινής έκδοσης χρέους, αναφέρει στο μεταξύ το Bloomberg, το οποίο επικαλούμενο πηγή που έχει γνώση των λεπτομερειών, αναφέρει ότι η πρόταση της Κομισιόν είναι να λάβει η Ελλάδα 22,5 δισ. ευρώ, η Ιταλία 81,8, η Ισπανία 77,3 και η Γαλλία 39 δισ.
Όπως ανακοίνωσε μέσω Twitter ο Ευρωπαίος επίτροπος για τις οικονομικές υποθέσεις Πάολο Τζεντιλόνι, η δημιουργία αυτού του ταμείου, που έρχεται να προστεθεί στα άλλα εργαλεία ανάκαμψης, είναι ένα «ευρωπαϊκό σημείο καμπής για να αντιμετωπιστεί μια άνευ προηγουμένου κρίση».
Πώς θα τονωθεί η ελληνική οικονομία
Μεγάλη είναι η ανατροπή –προς το θετικό- και για την Ελλάδα η οποία εκτιμούσε ότι θα μπορούσε να πάρει πάνω από 10 δις ευρώ, αλλά τελικά μπορεί να διεκδικήσει ένα ποσό άνω των 32 δις ευρώ.
Με βάση τα στοιχεία, από την κατανομής των 750 δισ. ευρώ ανά κράτος η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει επιπλέον ποσό 43,5 δισ. ευρώ μεικτά ή 33,4 δισ. ευρώ καθαρά αν αφαιρεθεί η εθνική συνδρομή (10,1 δισ. ευρώ).
Σύμφωνα με τον καθηγητή Πάνο Τσακλόγλου, η ενίσχυση που αναμένεται να λάβει η χώρα μας από τους πόρους του Ταμείου είναι πολύ σημαντική. Αναμένεται να παρασχεθούν στη χώρα μας 22.6 δις ευρώ σε επιχορηγήσει και 9.4 δις ευρώ σε δάνεια. Αν οι αποπληρωμές γίνουν με βάση το ΑΕΠ της χώρας, η συμβολή της Ελλάδας με τα τωρινά δεδομένα δεν θα ξεπεράσει τα 10 δις.
Το συνολικό ποσό των 32 δις αντιστοιχεί περίπου στο 17% του ΑΕΠ του 2019, ενώ οι επιχορηγήσεις στο 12%. Αναμφίβολα, αν αυτά τα ποσά διατεθούν κυρίως σε παραγωγικές επενδύσεις και σε συνδυασμό με τους λοιπούς πόρους που είναι διαθέσιμοι στη χώρας μας στα επόμενα χρόνια, μπορούν να δώσουν μεγάλη ώθηση στην Ελληνική οικονομία που αναμένεται να δεχθεί ισχυρό πλήγμα από την κρίση του COVID-19. Άλλωστε και οι αγορές αντέδρασαν θετικά. Με την αναγγελία της πρότασης της Επιτροπής, οι αποδόσεις του δεκαετούς Ελληνικού ομολόγου, που είχαν αρχίσει να μειώνονται μετά την αναγγελία του σχεδίου Μέρκελ-Μακρόν, έπεσαν στο 1.56% από 2.16% που ήταν πριν από δύο μόλις εβδομάδες.
Όπως εξηγούν στελέχη του ΥΠΟΙΚ, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει για την προσεχή τετραετία (2021-2024) επιχορηγήσεις που εκτιμώνται στην περιοχή του 3% του ΑΕΠ ετησίως.
Πάντως, η Επιτροπή προβλέπει ύφεση κοντά στο 10% στην Ελλάδα από τις υψηλότερες ανά την ΕΕ λόγω κυρίως του τουρισμού. Εκτιμά πως με τους εν λόγω πόρους το ΑΕΠ της ΕΕ θα ενισχυθεί κατά περίπου 1,75% το 2021 και το 2022 και 2,25% έως το 2024. Η ώθηση θα είναι μεγαλύτερη (στο 4,25%) για κράτη με υψηλό χρέος.
Τα χρήματα θα διατεθούν για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, ενώ κάποια εξ αυτών θα δοθούν απευθείας για την ανακούφιση του συστήματος υγείας των χωρών, αλλά και για τη στήριξη των φτωχότερων περιοχών της Ευρώπης.
Η Κομισιόν σχεδιάζει να αντλήσει η ίδια τα κεφάλαια από τις αγορές, στηριγμένη σε εγγυήσεις των κρατών-μελών. Τα χρήματα θα εξοφληθούν σε βάθος δεκαετιών. Η Κομισιόν εισηγείται και ορισμένες πηγές νέων εσόδων για να χρηματοδοτηθούν οι σχεδιασμοί. Μεταξύ αυτών, η είσπραξη πόρων από τους ρύπους και ένας νέος ψηφιακός φόρος.
Τι θα μπορεί να χρηματοδοτηθεί
• Χρηματοδότηση κρατικών δαπανών με έλεγχο
• Επιχορηγήσεις σε νοσοκομεία και ΟΤΑ
• Στήριξη ιδιωτικών επενδύσεων
• Κεφάλαιο σε πληγείσες επιχειρήσεις
Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Επένδυση στο κοινό μας μέλλον
«Οι επιχορηγήσεις προς τα κράτη – μέλη αποτελούν μια επένδυση στο κοινό μας μέλλον». Με αυτά τα λόγια περιέγραψε προ ολίγου ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το σχέδιο των 750 δισ. ευρώ για την ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας στην μετα-κοροναϊό εποχή.
Η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε ότι κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν μπορεί μόνο του να αντιμετωπίσει τις παράπλευρες απώλειες της πρωτοφανούς αυτής κρίσης και συνεπώς σε αυτήν την εξαιρετική κατάσταση η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι απαραίτητο να δανειστεί από τις αγορές για να ενισχύσει τα κράτη – μέλη.
«Αυτές οι επιχορηγήσεις θα είναι ένα νέο αγαθό που θα ενισχύει την αίσθηση του «ανήκειν» στην ΕΕ. Πρόκειται για μια κοινή επένδυση στο μέλλον μας και δεν έχουν καμία σχέση με τα χρέη του παρελθόντος. Οι επιχορηγήσεις θα περνούν από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και θα διοχετεύονται για την ενίσχυση των οικονομιών μας. Άλλωστε ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός ήταν πάντα μια μορφή επιχορήγησης», δήλωσε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σύμφωνα με την ίδια, οι ιδρυτές της ΕΕ έκτισαν την Ευρώπη της ειρήνης και της ευημερίας και πλέον είναι στιγμή να προσθέσουμε το κεφάλαιο της αειφόρου ανάπτυξης. «Αν δεν πράξουμε τίποτε, τότε αύριο θα πληρώσουμε το κόστος της απραξίας. Θέτουμε τις βάσεις για το κοινό μας μέλλον», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καλώντας όσους έχουν ενστάσεις για το πρόγραμμά της να ξεπεράσουν τις προκαταλήψεις τους.
Mητσοτάκης: Καλωσορίζουμε την τολμηρή πρόταση της Κομισιόν
Την πρόταση της Κομισιόν για το πακέτο στήριξης των 750 δισ. ευρώ καλωσορίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης με ανάρτησή του στο twitter, κάνοντας λόγο για μια «τολμηρή» πρόταση που θέτει ψηλά τον πήχη.
Όπως σημείωσε ο πρωθυπουργός, «Ο πήχης τέθηκε ψηλά, τώρα είναι η σειρά του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να ανταποκριθεί».
Σχοινάς: Πρόκειται για μια μεγάλη μέρα για την Ευρώπη
«Η Ευρώπη ξεπερνά τους περιορισμούς της και δείχνει ότι σε περιόδους κρίσης μπορεί να χρησιμοποιήσει πρωτοφανή μέσα που δεν είχαμε ποτέ στο παρελθόν στην διάθεση μας. Το πιο σημαντικό δεν είναι το μεγάλο ύψος αυτού του υπερόπλου σε πόρους αλλά ότι έχουμε για πρώτη φορά την από κοινού ανάληψη όλων των βαρών έτσι ώστε να βοηθηθούν αυτοί που το έχουν περισσότερο ανάγκη», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς.
Ο κ. Σχοινάς αναφέρθηκε σε αυτά που κέρδισε η Ελλάδα με την πρόταση της Κομισιόν λέγοντας πως «Σήμερα η επιτροπή πρότεινε ένα επιπρόσθετο ΕΣΠΑ για την Ελλάδα. Για τα επόμενα 7 χρόνια θα έχουμε τους πόρους του ταμείου ανάκαμψης σε ένα εύρος 32 δις ευρώ εκ των οποίων τα 23 θα είναι επιχορηγήσεις αλλά διπλά σε αυτά θα υπάρχουν αλλά τόσα που είναι το κανονικό ΕΣΠΑ για την χώρα για την επόμενη επταετία. Οι πόροι δηλαδή για την χώρα θα είναι διπλάσια για τα επόμενα 7 χρόνια. Αυτό λέει πολλά για το πώς η Ευρώπη αναγνωρίζει την Ελλάδα ως ένα αγκωνάρι ευρωπαϊκής σταθερότητας σε μια δύσκολη γειτονιά που πρέπει να στηριχθεί απόλυτα αλλά αντικατοπτρίζει και το γεγονός πως η ύφεση που προβλέπεται για την Ελλάδα θα είναι σημαντική, την έχουμε υπολογίσει γύρω στο 9,7%, άρα ανάλογα σημαντική πρέπει να είναι και η βοήθεια η κοινοτική».
Υπάρχουν ανησυχίες;
Αναφορικά με το αν υπάρχουν δεσμεύσεις και ποιες είναι αυτές ο κ. Σχοινάς εξήγησε πως «δεν θα υπάρχει αιρεσιμότητα έτσι όπως την ζήσαμε στην μνημονιακή εποχή καθώς υπάρχει μια συμμετρική απειλή που απειλεί όλους παρόλο που έχει ασύμμετρες συνέπειες όλοι βρισκόμαστε στο ίδιο καράβι. Άρα δεν θα έχουμε αιρεσιμότητα μνημονιακή. Θα έχουμε όμως μια σύνδεση αυτών των πόρων του ταμείου ανάκαμψης σε σχεση με αυτό που όλα τα κράτη μέλη δεσμεύονται στα πλαίσια του λεγόμενου οικονομικού εξαμήνου. Κάθε εξάμηνο η πειτροπή προτείνει μια σειρά από διαφορετικές μεταρρυθμίσεις που συμφωνούνται με τα κράτη μέλη και στην βάση αυτού του αμοιβαίου συμφώνου που απεικονίζει τις κοινές προτεραιότητες, θα ξοδεύονται αυτά τα ποσά του ταμείου ανάκαμψης».
Πέτσας: Το «πακέτο στήριξης» δεν συνδέεται με μνημονιακές υποχρεώσεις
«Η χρηματοδότηση που θα λάβει η χώρα μας, στο πλαίσιο του πακέτου στήριξης της ΕΕ για τις οικονομίες που πλήττονται από την κρίση που προκάλεσε ο κοροναϊός, δεν συνδέεται με καμία μνημονιακή υποχρέωση», ξεκαθάρισε ο Στέλιος Πέτσας, σημειώνοντας πως η απόφαση της Κομισιόν αποτελεί «ένα μεγάλο βήμα για την ΕΕ και έχει σημασία να σταθούμε στις τρεις λέξεις που αναφέρονται στην σχετική ανακοίνωση: αλληλεγγύη, συνοχή και σύγκλιση».
Μιλώντας στον ΑΝΤ1, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε πως το ποσό που τελικά προτείνεται είναι διπλάσιο από αυτό που είχε αρχικά προβλεφθεί και ικανοποιούνται όλες οι προϋποθέσεις που είχε θέσει η χώρα μας.
Πότε θα γίνουν οι εκταμιεύσεις
Ο κ. Σχοινάς ανακοίνωσε πως παρόλο που για νομικούς λόγους και λόγω του ότι ο δανεισμός όπως και η έγκριση από τα κράτη – μέλη θα πάρει λίγο χρόνο και νομικά θα οδηγήσει στην 1η Ιανουάριου του 2021, μπορούμε ήδη φέτος να κάνουμε πολλά με τις λεγόμενες «προτάσεις γέφυρα». «Δηλαδή ορισμένα προγράμματα από το ισχύον πλαίσιο μπορούμε να τα παντρέψουμε με το επόμενο με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε επιδοτήσεις ήδη από φέτος μεταξύ αυτών και αυτές που έχουν ήδη αποφασισθεί στο πλαίσιο του προγράμματος SURE, δηλαδή βοήθεια της βραχυπρόθεσμης ανεργίας που είναι επίσης διαθέσιμα φέτος», σημείωσε ο ίδιος.
Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας σε χθεσινή του συνέντευξη στον Alpha, σημείωσε ότι θα χρειαστεί έγκριση της πρότασης από τα ευρωπαϊκά όργανα και τις κυβερνήσεις και επισήμανε πως «στην καλύτερη περίπτωση θα υπάρξει εκταμίευση ποσών από το β’ εξάμηνο εφέτος, αν και υπάρχουν Ευρωπαίοι ηγέτες που θεωρούν ότι η εκταμίευση θα γίνει μετά την 1η Ιανουαρίου 2021».
Είναι χαρακτηριστικό, όπως δήλωσε, ότι ενώ από την 1η Ιουνίου αρχίζουν να υλοποιούνται οι προηγούμενες ευρωπαϊκές αποφάσεις (πρόγραμμα SURE, ΕΤΕπ, ESM) συνολικού ύψους 540 δισ. ευρώ, «εκταμίευση δεν θα υπάρξει ούτε τον Ιούνιο και προσδοκούμε να γίνει από τα μέσα Ιουλίου».
Μιλώντας στον ΑΝΤ1, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας επισήμανε πως τα χρήματα του πακέτου στήριξης θα εκταμιευθούν σταδιακά μέσα σε 3 χρόνια και είναι μεγάλη η ευθύνη της κυβέρνησης για το σχεδιασμό της διάθεσής τους.
Σκυλακάκης: Στην οικονομία τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης
Ως «πολύ σημαντικό» χαρακτήρισε το ποσό που αναμένεται λάβει η Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, ο Θεώδορος Σκυλακάκης.
«Ουσιαστικά πρόκειται για υπερδιπλασιασμό του κοινοτικού προϋπολογισμού συνολικά. Το ποσό που αντιστοιχεί στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό. Πρέπει να δούμε όμως που θα κάτσει η μπίλια. Υπάρχει ακόμα μια διαπραγμάτευση. Χθες, ανακοινώθηκε η εισήγηση της Κομισιόν» ανέφερε ο υφυπουργός Οικονομικών, μιλώντας στην «Κοινωνία Ώρα MEGA».
Μάλιστα, ξεκαθάρισε, ότι οι παραπάνω ευρωπαϊκοί πόροι θα «πέσουν» στην πραγματική οικονομία της χώρας προκειμένου να δημιουργηθεί νέος πλούτος.
«Αυτά είναι χρήματα που θα μπουν στην οικονομία. Περνώντας στην οικονομία μέσα από επενδύσεις δημιουργούν καινούργιο πλούτο, νέο ΑΕΠ. Εμμέσως, δημιουργούν επίσης και δημοσιονομικό χώρο, καθώς γεννούν ΑΕΠ, άρα φόρους και εισφορές» υπογράμμισε σχετικά.
Παράλληλα, έκανε λόγο για ύπαρξη κάποιων δημοσιονομικών κανόνων στη χρήση των πόρων κατά της διάρκειας της υγειονομικής κρίσης, ενώ επισήμανε με νόημα πως «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πώς όταν παρέλθει η οικονομική κρίση θα επανέλθουμε στην τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων. Όπως και όλη η Ευρώπη».
Σταϊκούρας: Γενναία και ευέλικτη η πρόταση της Κομισιόν
«Φιλόδοξη» χαρακτήρισε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, την πρόταση της Κομισιόν για το «Ταμείο Ανάκαμψης» ύψους 750 δισ. ευρώ. Πρόσθεσε δε, ότι η πρόταση «εδράζεται σε τέσσερις άξονες: Είναι γενναία, ευέλικτη, αφορά κυρίως σε επιχορηγήσεις και προκύπτει από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό».
Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha, ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε ότι τα ποσά θα αφορούν αφ’ ενός στην αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών από την υγειονομική κρίση (ενίσχυση συστήματος Υγείας και στήριξη επιχειρήσεων και διαθέσιμου εισοδήματος εργαζομένων) και αφ’ ετέρου σε ευρωπαϊκές προτεραιότητες, όπως η κλιματική αλλαγή, οι νέες τεχνολογίες κ.ά.
Τέλος, ερωτηθείς για το ύψος της ύφεσης εφέτος, δήλωσε ότι, αν και οι εκτιμήσεις αλλάζουν σε εβδομαδιαία βάση, «είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι θα βγούμε (από την κρίση) με τις ελάχιστες αρνητικές επιπτώσεις».
Άνγκελα Μέρκελ: Καλή βάση για διάλογο η πρόταση της Επιτροπής
«Πρέπει πρώτα να εξετάσουμε την πρόταση. Πιστεύω ότι η Γερμανία και η Γαλλία έδωσαν μια καλή συμβολή. Είναι σαφές ότι οι διαπραγματεύσεις θα είναι δύσκολες και δεν θα ολοκληρωθούν στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο στόχος πρέπει να είναι να βρούμε το φθινόπωρο αρκετό χρόνο προκειμένου να διαβουλευθούν τα θέματα τα εθνικά κοινοβούλια και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε όλα να μπορούν να τεθούν σε ισχύ την 1.1.2021» δήλωσε η κ. Μέρκελ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. «Θα προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις να στηρίξουμε τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ώστε να καταλήξουμε σε συμφωνία» πρόσθεσε η καγκελάριος.
Κληθείσα να σχολιάσει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια πρόταση ύψους κατά 50% μεγαλύτερου από του γερμανογαλλικού σχεδίου, η Άγκελα Μέρκελ τόνισε ότι δεν ξαφνιάζεται από το γεγονός ότι η πρόταση των Βρυξελλών δεν είναι 100% ίδια με αυτήν που υπέβαλαν η ίδια και ο Εμανουέλ Μακρόν. «Αυτή η πρόταση περιέχει στοιχεία αυτών που συζητήθηκαν μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας και στοιχεία που ανέφεραν τέσσερα άλλα κράτη-μέλη (Αυστρία, Σουηδία, Ολλανδία, Δανία), δηλαδή τις εγγυήσεις ή τα δάνεια», ανέφερε.
«Τώρα θα γίνουν διαπραγματεύσεις. Και πάντα – και με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο πάντα είναι έτσι – οι προτάσεις της Επιτροπής δεν παραμένουν ίδιες μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κι ακόμη περισσότερο μετά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο» συνέχισε η γερμανίδα Καγκελάριος, διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι η κυβέρνησή της θα «συνοδεύσει εποικοδομητικά» την πρόταση, αφού προηγουμένως την εξετάσει ενδελεχώς.
«Για μένα είναι ιδιαίτερα σημαντικό το πώς θα οικοδομηθεί όλο αυτό, εάν πρόκειται για πόρους οι οποίοι με τη δομή εκταμίευσής τους εξυπηρετούν πραγματικά την ανάκαμψη, εάν εξυπηρετούν το μέλλον, πώς θα μπορούν γίνουν οι έλεγχοι. Υπάρχουν ακόμη πάρα πολλά ζητήματα να διευκρινίσουμε» κατέληξε η κ. Μέρκελ.
