Την «κληρονομιά» που θα αφήσει πίσω της η πανδημία του κορονοϊού στην παγκόσμια οικονομία επιχειρεί να περιγράψει σε τελευταίο άρθρο του ο επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, Neil Shearing.

«Σε αντίθεση με τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008, η κρίση του Covid του 2020 μάλλον δεν θα καταλήξει με το ΑΕΠ να κινείται σε χαμηλότερη τροχιά σε μία δεκαετία από σήμερα. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ο ιός δεν θα αφήσει μία οικονομική κληρονομιά. Απλά σημαίνει ότι η κληρονομιά αυτή θα αποκαλυφθεί με τρόπους που δεν μπορούν να μετρηθούν άμεσα, όπως είναι το ΑΕΠ», εξηγεί ο οικονομολόγος.

Η ανάλυσή του ξεκινά από τις αλλαγές στη συμπεριφορά των καταναλωτών και των επιχειρήσεων. Εάν μάθαμε κάτι από τις προηγούμενες πανδημίες, είναι ότι αυτές δεν προκαλούν ξαφνικές αλλαγές στη συμπεριφορά, αλλά στην πραγματικότητα επιταχύνουν τις αλλαγές που ήδη συντελούνταν. Στην μετά-τον-κορονοϊό εποχή, ο κόσμος θα δουλεύει περισσότερο από το σπίτι, θα ψωνίζει περισσότερο online και θα κάνει λιγότερα επαγγελματικά ταξίδια.

Αυτό σημαίνει ότι κλάδοι όπως ο τεχνολογικός θα αναπτυχθούν, ενώ άλλοι αναμένεται να συρρικνωθούν, με τις επιπτώσεις να γίνονται εμφανείς τόσο στα χρηματιστήρια όσο και στις αγορές ακινήτων. «Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αποφασίσουν σε ποιο βαθμό θα αφήσουν τη μετάβαση αυτή στις δυνάμεις της αγοράς και πόσο θα την επηρεάσουν ενεργά», εξηγεί ο οικονομολόγος της Capital Economics.

Επομένως, το μέγεθος και ο ρόλος του κράτους είναι το δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο για την επόμενη ημέρα. Ο ιός έχει διευρύνει τις εξουσίες των κυβερνήσεων, αλλά έχει αλλάξει και αυτά που περιμένουν οι ψηφοφόροι ως αντάλλαγμα. Η δημόσια υγεία αποδείχθηκε το απόλυτο δημόσιο αγαθό. «Το κράτος ίσως να συρρικνωθεί και πάλι καθώς ο ιός θα περνάει, όμως το πιθανότερο είναι ότι δεν θα συμβεί», συμπεραίνει ο Shearing.

Και κάπου εδώ προκύπτει το ερώτημα της χρηματοδότησης των κυβερνήσεων. Οι φόροι αναμένεται να αυξηθούν, ώστε να χρηματοδοτηθούν οι μόνιμες πλέον αυξήσεις των κρατικών δαπανών. Βέβαια, η αύξηση των φόρων θα είναι δυνατή μόνο όταν θα έχει ανακάμψει η αγορά εργασίας. Πάντως, η Capital Economics απορρίπτει τις θεωρίες που λένε ότι θα χρειαστούν και άλλα μέτρα λιτότητας -πέραν της αύξησης των φόρων- για να μειωθούν τα επίπεδα των δημοσίων χρεών. «Για κάποιες χώρες, ο συνδυασμός της οικονομικής ανάπτυξης, των χαμηλών επιτοκίων και του χρόνου που περνά ίσως να είναι αρκετός για να μειωθούν τα βάρη των χρεών σταδιακά», εξηγεί ο Shearing.

Τέλος, ο οικονομολόγος προειδοποιεί ότι οι επιπτώσεις του κορονοϊού θα επιτείνουν τις αντιδράσεις απέναντι στην παγκοσμιοποίηση. Η απουσία μίας συντονισμένης πολιτικής απέναντι στην πανδημία ήδη προκαλεί εντύπωση. Με την πανδημία να διευρύνει το ρήγμα ανάμεσα στην Κίνα και τον υπόλοιπο κόσμο, το 2020 θα αντιμετωπίζεται στο μέλλον ως η στιγμή στην οποία αυτό το «διαζύγιο» έγινε μη αναστρέψιμο και η παγκοσμιοποίηση άρχισε να οπισθοχωρεί.