Επιβεβαίωση της εφημερίδας «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΆ» που κυκλοφόρησε το Σάββατο 21/11, αποτέλεσαν οι σημερινές δηλώσεις του κυβερνητικού εκπρόσωπου Στέλιου Πέτσα, για την στήριξη της εταιρίας Aegean, που έκανε στο πλαίσιο της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών.

«Σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, με βάση τον κατά το δυνατόν δίκαιο επιμερισμό των βαρών μεταξύ Κράτους και ιδιωτών μετόχων, προχωρά η κυβέρνηση, δρομολογώντας τη στήριξη του μεγαλύτερου αερομεταφορέα της χώρας μας που πλήττεται εξαιτίας των συνεπειών της πανδημίας στην κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα και ειδικότερα τις μετακινήσεις και τον τουρισμό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πέτσας.

Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ της εφημερίδας:

Λένε ότι «όταν ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει». Ο Ευτύχης Βασιλάκης έφθασε πολύ πρόσφατα κοντά στον Θεό χρησιµοποιώντας τα φτερά της Aegean. Της -επί σειράν ετών- «καλύτερης περιφερειακής αεροπορικής εταιρείας στην Ευρώπη».

Πάνω όµως που ένιωσε έτοιµος για το µεγάλο βήµα, που θα τον µετέτρεπε σε διεθνή παίκτη των αιθέρων, ήρθε η πανδηµία και διέλυσε όνειρα, σχέδια και τελικά την ίδια την εταιρεία. Τώρα έχει εναποθέσει τις ελπίδες του σε µια κρατική βοήθεια, µε την οποία ελπίζει να αντέξει µέχρι το τέλος της πανδηµίας. Ακόµη κι έτσι, όµως, το µέλλον της Aegean είναι αµφίβολο. Η κυβέρνηση δεν έχει άλλη επιλογή. Πρέπει να βοηθήσει. Οχι µόνο διότι το έκαναν και όλες οι υπόλοιπες χώρες µε τους αεροµεταφορείς τους. Κυρίως γιατί η Aegean είναι η ατµοµηχανή του «ελληνικού τουριστικού θαύµατος» και οφείλει να την υποστηρίξει, προστατεύοντας δι’ αυτής και πολλούς άλλους κλάδους που εξαρτώνται από τον τουρισµό.

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ

Το ελληνικό ∆ηµόσιο έχει συµφωνήσει -µε βάση αποκλειστικές και απολύτως επιβεβαιωµένες πληροφορίες των «Π»- να διαθέσει 120 εκατ. ευρώ για τη διάσωση της Aegean. Μια συµφωνία που έκλεισε δύσκολα, καθώς υπήρξαν διάφορες ενστάσεις. Πολύ περισσότερο καθώς ο Βασιλάκης ζητούσε αρχικά 200 εκατ. ευρώ ενίσχυση. Τόσα είχε εκτιµήσει ο επιχειρηµατίας ότι χρειάζονται για να αντιµετωπίσει τα προβλήµατα που δηµιούργησε ο κορονοϊός. Επειτα από αίτηµα του επιχειρηµατία και πολλές συσκέψεις, βρέθηκε µια συµβιβαστική λύση. Το κράτος θα δώσει ένα δάνειο ύψους 120 εκατ. ευρώ στην εταιρεία µε την προϋπόθεση ότι οι µέτοχοι της Aegean θα βάλουν τα υπόλοιπα 80 εκατ. µε αύξηση µετοχικού κεφαλαίου. Μια σοβαρή λύση, που διασφαλίζει ότι, πρώτον, δεν θα αναλάβει το κράτος όλο το ρίσκο και, δεύτερον, ότι οι µέτοχοι πιστεύουν ότι µπορούν να τα καταφέρουν και το αποδεικνύουν έµπρακτα, βάζοντας το χέρι στην τσέπη.

Το ∆ηµόσιο δεν θα πάρει µετοχές της Aegean. Αυτή ήταν άλλωστε και η βασική επιδίωξη του Βασιλάκη. ∆εν ήθελε η εταιρεία του να έχει τη µοίρα της Luſt hansa, όπου δόθηκε το 20% του µετοχικού κεφαλαίου και δύο θέσεις στο ∆ιοικητικό Συµβούλιο για να λάβει η γερµανική εταιρεία κρατική ενίσχυση ύψους 9 δισ. ευρώ. Την ίδια άποψη έχει και η κυβέρνηση, καθώς δεν επιθυµούσε να «µπλέξει» ξανά µε έναν «κρατικό αεροµεταφορέα» και τα συνακόλουθα προβλήµατα. Ο Βασιλάκης κάνει καλά τη δουλειά και οι µνήµες του υψηλού κόστους που κλήθηκε να πληρώσει η χώρα για να απεµπλακεί από τον βραχνά της Ολυµπιακής είναι νωπές. Επιπλέον, η πρόσφατη κρατικοποίηση της Τράπεζας Πειραιώς δεν επιτρέπει αλόγιστες κινήσεις προς την κατεύθυνση των κρατικοποιήσεων. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν θέλει να µπλέξει µε µια νέα γενιά υποψήφιων «προβληµατικών», που θα δηµιουργούσε την αίσθηση ότι το κράτος θα διασώσει ανεξέλεγκτα τους πάντες, όπως είχε γίνει τη δεκαετία του ‘80. Η Aegean είναι µια ξεχωριστή περίπτωση, καθώς το ειδικό της βάρος για την οικονοµία και τον τουρισµό ειδικότερα επιβάλλει να κρατηθεί ζωντανή.

Έναντι του δανείου, το ∆ηµόσιο θα λάβει warrants, δηλαδή εγγυήσεις ότι το δάνειο θα αποπληρωθεί µε συγκεκριµένες υποχρεώσεις και χρονοδιαγράµµατα για την εταιρεία. Αν ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συµβεί, τα συγκεκριµένα warrants θα µετατραπούν αυτόµατα σε µετοχές. Οπως δηλαδή περίπου συνέβη µε τα δάνεια που έλαβαν οι τράπεζες από το ∆ηµόσιο. Κάτι ανάλογο θα συµβεί τον επόµενο µήνα µε την Τράπεζα Πειραιώς.

φξ


Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ

Έχει λοιπόν τεράστια σηµασία σε ποια τιµή της µετοχής θα γίνουν όλες αυτές οι χρηµατιστηριακές πράξεις. Στις αρχές του έτους και πριν γίνει ακόµη η εκτίµηση των συνεπειών του κορονοϊού στις διεθνείς αεροµεταφορές η τιµή της µετοχής της Aegean βρισκόταν κοντά στα 10 ευρώ (9,04 ευρώ στις 21 Ιανουαρίου). Βρέθηκε στο χαµηλό έτους κοντά στα 3 ευρώ στις αρχές του µήνα (2,55 ευρώ στις 2 Νοεµβρίου). Εκτοτε καταγράφει διαρκή άνοδο, καθώς η πληροφορία για τη διάσωση µπορεί να µην έχει ακόµη ανακοινωθεί, αλλά όλα έδειχναν ότι κάτι µπορεί να συµβεί για να αποφύγει η εταιρεία το λουκέτο. Ακόµη και στις τρέχουσες τιµές (4,6 ευρώ την Τετάρτη) η µετοχή δεν είναι απαξιωµένη. Κάθε καθυστέρηση ωστόσο θα έκανε τη µετοχή να καταρρεύσει καθώς η Aegean «λιώνει» υπό το βάρος της παντελούς έλλειψης επιβατικής κίνησης, που έχει διαλύσει τις αεροµεταφορές διεθνώς. Παρά τις γενναίες κρατικές αποφάσεις για στήριξη των αεροµεταφορών κατά την πρώτη φάση του κορονοϊού, η εταιρεία ήταν ήδη αρκετά µεγάλη για να αντέξει µόνο µε µερικές αποζηµιώσεις. Στα τέλη Μαΐου η κυβέρνηση είχε διαθέσει ένα πακέτο ύψους 115 εκατ. ευρώ για τη στήριξη του κλάδου των αεροµεταφορών συνολικά. Τη µερίδα του λέοντος -όπως είναι φυσικό- έλαβε η Aegan. Το µέγεθός της είναι γιγάντιο σε σχέση µε τις υπόλοιπες εταιρείες του χώρου.

Σύµφωνα µε ενηµέρωση που παρείχε η ίδια η εταιρεία στους επενδυτές, µε προβλέψεις για τα αποτελέσµατα εννεαµήνου (που περιλαµβάνουν σχεδόν το σύνολο της τουριστικής περιόδου), η εταιρεία θα «κάψει» ρευστότητα περίπου 160 εκατ. ευρώ. Και αυτή η τάση θα συνεχιστεί προφανώς στο τέταρτο τρίµηνο του έτους, τότε που ούτως ή άλλως η τουριστική κίνηση είναι µικρότερη, αλλά υπάρχουν πλέον και αυστηρά lockdowns σχεδόν σε όλες τις χώρες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή όπου πετάει η Aegean. Ενηµέρωσε επίσης ότι οι ζηµίες προ φόρων στο γ’ τρίµηνο θα είναι της τάξης των 25-30 εκατ. ευρώ. Αυτά τα µεγέθη οδηγούν µε σχετική ασφάλεια σε µια πρόβλεψη ότι η εταιρεία θα εµφανίσει ζηµίες στο εννεάµηνο της τάξης των 185 εκατ. ευρώ και ότι τελικά στο σύνολο του έτους αυτές θα κυµανθούν µεταξύ 210 και 215 εκατ. ευρώ.

Τα ίδια κεφάλαια της εταιρείας είχαν διαµορφωθεί στο εξάµηνο σε 130 εκατ. ευρώ. Αν συνεχίσει η εταιρεία να «καίει» χρήµατα µε τους ίδιους περίπου ρυθµούς, τότε κατά τους πρώτους µήνες του 2021 τα ίδια κεφάλαια θα µπορούσαν να έχουν µηδενιστεί ή τουλάχιστον, σε κάθε περίπτωση, θα βρίσκονταν σε ποσοστό κάτω του 50% του µετοχικού κεφαλαίου, γεγονός που θα πυροδοτούσε µε ανεξέλεγκτο τρόπο τις διαδικασίες για αναγκαστική αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου. Ολες αυτές οι εξελίξεις θα µηδένιζαν στην ουσία την τιµή της µετοχής.

Το κράτος µε 120 εκατ. ευρώ θα έπαιρνε warrants που θα αντιστοιχούσαν σχεδόν στο σύνολο της εταιρείας. ∆εν είναι όµως αυτός ο στόχος. Η κυβέρνηση θέλει να στηρίξει την εταιρεία που δίνει κάθε χρόνο στα δηµόσια ταµεία σχεδόν 400 εκατ. ευρώ σε φόρους και λοιπές εισφορές. Την εταιρεία που µεταφέρει µεγάλο αριθµό τουριστών, ανεβάζοντας τη χώρα στις πρώτες θέσεις του παγκόσµιου τουρισµού. Κάτι τέτοιο θα προλάβει η ανακοίνωση µιας κρατικής βοήθειας τις επόµενες εβδοµάδες.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

∆εν είναι βέβαιο ότι το πρόβληµα της πανδηµίας θα έχει λυθεί µέχρι να τελειώσουν και τα «καινούργια» λεφτά, ούτε ότι η Aegean έχει διασφαλίσει την επιβίωσή της. Με τη συγκεκριµένη συµφωνία απλώς «αγοράζει χρόνο» και ελπίζει ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί σύµφωνα µε τις προβλέψεις για την κυκλοφορία των εµβολίων. Είναι δεδοµένο ότι η κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να ανακοινώσει µια τέτοια συµφωνία εν µέσω κορύφωσης του κορονοϊού. Η εθισµένη στον λαϊκισµό αντιπολίτευση είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα ωρύεται µε κορώνες του τύπου «∆ίνει τα λεφτά στους πλούσιους και δεν φτιάχνει ΜΕΘ». Είναι όµως βέβαιο ότι στην αντίθετη περίπτωση, αν άφηνε δηλαδή την Aegean να καταρρεύσει, θα ωρυόταν ότι «σκοτώνει τη βαριά βιοµηχανία της χώρας, τον τουρισµό». Οπότε οι αντιδράσεις της δεν έχουν ιδιαίτερη σηµασία.

Υπό µία έννοια, η κυβέρνηση µπαίνοντας στον χορό µε την Aegean θα πρέπει να χορέψει µέχρι τέλους. ∆ηλαδή θα πρέπει να ξαναβάλει λεφτά στην εταιρεία αν παραταθεί η πανδηµία, σενάριο που µοιάζει απίθανο προς ώρας. Ελπίζει να ανακάµψει γρήγορα η αγορά των αεροµεταφορών και η Aegean να µπορέσει να αποπληρώσει το δάνειο. Σενάριο που µοιάζει ιδιαίτερα εφικτό, αν δει κανείς τα οικονοµικά αποτελέσµατα της εταιρείας πριν από τον κορονοϊό.

Όλα αυτά προϋποθέτουν τη σύµφωνη γνώµη της Επιτροπής Ανταγωνισµού της Κοµισιόν. ∆εδοµένης όµως της συγκυρίας και του γεγονότος ότι όλες σχεδόν οι χώρες έχουν δώσει αµύθητα ποσά για τη στήριξη των αεροµεταφορέων τους, είναι απίθανο να αρνηθεί.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΜΕ ΤΑ ΛΕΦΤΑ

Πέρα από την προφανή υπόθεση της κάλυψης των τρεχουσών υποχρεώσεων, ένας από τους µεγάλους γρίφους για την Aegean είναι τι θα συµβεί µε τη µεγάλη παραγγελία αεροσκαφών που είχε πραγµατοποιήσει το 2018. Η εταιρεία, αν και δεν ανακοίνωσε ποτέ πόσο αγόρασε τελικά τα αεροσκάφη, είχε γνωστοποιήσει ότι το σύνολο της παραγγελίας σε τιµές καταλόγου ήταν της τάξης των 5 δισ. ευρώ και αποτελούσε τη µεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση στη χώρα. Παρά το γεγονός ότι ο κ. Βασιλάκης είχε πρόσφατα αναφέρει σε τηλεδιάσκεψη µε αναλυτές ότι η παραγγελία παραµένει σε ισχύ, στην πραγµατικότητα θα πρέπει να µεταφέρει χρονικά τις παραδόσεις των αεροσκαφών για να µπορέσει να τα αποπληρώσει. Η χρονική µετάθεση ωστόσο έχει ένα επιπλέον κόστος, το οποίο θα πρέπει να πληρωθεί για να διατηρηθεί «ζωντανή» η παραγγελία.

Αυτό άλλωστε είναι το καλό σενάριο. Φήµες αναφέρουν ότι υπήρχε διχογνωµία µεταξύ των µετόχων. Καθώς στην Aegean συµµετέχουν και εφοπλιστικά κεφάλαια, υπήρξε πίεση προς την πλευρά Βασιλάκη να πληρωθεί η προκαταβολή για τα αεροσκάφη και να αποχωρήσει η Aegean από την παραγγελία «παίζοντας άµυνα», κάτι που συνηθίζεται στη ναυτιλία. Ο Βασιλάκης αντέδρασε και το σενάριο αυτό µοιάζει να έχει παγώσει. Ο επιχειρηµατίας θεωρεί περιουσιακό στοιχείο τις παραγγελίες, κοιτάζοντας στην επόµενη ηµέρα.

ΙΣΧΥΡΟΣ ΠΑΙΚΤΗΣ

Ο Ευτύχης Βασιλάκης είναι το µεγάλο αφεντικό και ο ισχυρός παίκτης της Aegean. ∆εν είναι λίγοι αυτοί που πιστώνουν την τεράστια ανάπτυξη της αεροπορικής εταιρείας στη δική του ικανότητα. Κατέχει ως φυσικό πρόσωπο ποσοστό 36,8% του µετοχικού κεφαλαίου, αλλά επιπλέον ελέγχει ένα ακόµη ποσοστό της Aegean µέσω της Autohellas. H Autohellas κατέχει το 11,7% της αεροπορικής και ο Βασιλάκης ελέγχει ποσοστό άνω του 60% στην Autohellas. Ποσοστό 6,39% κατέχει και ένας ακόµη ισχυρός επιχειρηµατίας, ο Αχιλλέας Κωνσταντακόπουλος, του «Costa Navarino». Στο µετοχικό κεφάλαιο της Aegan εµφανίζονται και δύο ακόµη εταιρείες. Η Siana Enterprises Company Limited, µε ποσοστό 9,48%, και η Alnesco Enterprises Company Limited, µε 9,48%. Οι δύο τελευταίες εµφανίστηκαν στο µετοχολόγιο της Aegean όταν µηδένισαν τη συµµετοχή τους οι αδελφοί Λασκαρίδη και όπως ανέφερε τότε η ανακοίνωση της Aegean «η εν λόγω µεταβίβαση αποτελεί συναλλαγή συνδυαζόµενη µε συµφέροντα προσώπων της ιδίας οικογενείας».

ΤΟ ΦΙΛΟΔΟΞΟ ΣΧΕΔΙΟ

Πέρα από την αγορά 46 αεροσκαφών , που πλέον μοιάζουν εκτός πραγματικότητας λογά συγκυρίας , ο Ευτύχης Βασιλάκης είχε οραματιστεί έναν τεράστιο όμιλο, που θα έσπαγε τα στενά όρια του περιφερειακού μεταφορέα. Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι προ της κρίσης του Covid-19, σχεδιάζε εξαγορές διαφόρων αεροπορικών εταιρειών της περιοχής (μεταξύ των οποίων και κρατικοαερομεταφορές). Αυτό ήταν το σχέδιο για να κυριεύσει στους αιθέρες. Λίγα χρόνια μετά τον θρήνο για την πολυδάπανη Ολυμπιακή. Η χώρα θα και πάλι έναν πανίσχυρο –μεγαλύτερα αερομεταφορέα. Το σχέδιο, φυσικά «πάγωσε» λόγω της πανδημίας και πρόσφατα ο Βασιλάκης βρέθηκε σε πολύ άκομψη θέση. Ένας από τους ανταγωνιστές του, μια εταιρεία χαμηλού κόστους, προσέφερε «χείρα βοηθείας» εισφέροντας αεροσκάφη και προσωπικό για να αποκτήσει μετοχές της Aegean. Ο ιδιοκτήτης της εταιρείας, προφανώς, αρνήθηκε, ενδεχομένως έχοντας υπόψη την περίπτωση της κρατικής ενίσχυσης.  

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ»