Τα δυνατά «χαρτιά» της κυβέρνησης για τη στήριξη αγοράς και εργαζομένων
Η κρίσιμη τελική «μάχη» προ των πυλών
Για την τελική μάχη με τις επιπτώσεις της πανδημίας στην οικονομία προετοιμάζονται στο οικονομικό επιτελείο, γνωρίζοντας ότι το επόμενο δίμηνο θα είναι καθοριστικό, προκειμένου οι επιχειρήσεις -και οι εργαζόμενοί τους- που βγαίνουν σοβαρά επιβαρυμένες από το lockdown, να μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους και να κάνουν το βήμα προς την έξοδο από το τούνελ.
Στα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους για το γεγονός ότι οι επιδημιολογικοί δείκτες δεν επέτρεψαν το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς, το οποίο έχει ήδη καθυστερήσει, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται βάρη και ζημίες στο λιανεμπόριο και την εστίαση, ενώ για τον τουρισμό η εξίσωση είναι πιο σύνθετη, καθώς απαιτείται βελτίωση της εικόνας στις βασικές αγορές (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία) για να επιβεβαιωθεί το βασικό σενάριο για «άνοιγμα» από τα μέσα Μαΐου.
Με αυτά τα δεδομένα, η εβδομάδα που έρχεται θα είναι «πυκνή», καθώς το οικονομικό επιτελείο θα κάνει τον απολογισμό της ζημιάς και τις ανακοινώσεις των μέτρων στήριξης που θα ενεργοποιήσει.
Κατ’ αρχάς, για την εστίαση των 80.000 επιχειρήσεων και των περίπου 330.000 εργαζομένων, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι απαιτείται μια «ένεση» για να σηκώσουν ρολά, έπειτα από ένα «γεμάτο» πεντάμηνο απραξίας. Σύμφωνα με αξιωματούχο του υπουργείου Οικονομικών, έως τώρα, μέσω της επιστρεπτέας, των αναστολών φορολογικών - ασφαλιστικών υποχρεώσεων, των αναστολών συμβάσεων εργασίας και του «κουρέματος» ενοικίων, έχει υπερκαλυφθεί η «τρύπα» των 2,3 δισ. ευρώ στον επίσημο, τον δηλωμένο τζίρο των επιχειρήσεων του κλάδου.
Το επόμενο βήμα θα είναι ένα νέο χρηματοδοτικό «εργαλείο», σχεδιασμένο από το μηδέν. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο αρμόδιος για το ΕΣΠΑ υφυπουργός, Γ. Τσακίρης, αναζήτησε πόρους από κοινοτικά προγράμματα, προκειμένου να επιχορηγηθούν οι επιχειρήσεις εστίασης, και τους βρήκε. Αρμόδιες πηγές τονίζουν ότι μιλάμε για επιχορηγήσεις και όχι για δάνεια και πως πρόκειται για «εργαλείο» που δεν έχει καμία σχέση με δράσεις όπως, π.χ., η επιδότηση αγοράς συσκευών απολύμανσης του αέρα. Με το ίδιο ή ανάλογο «εργαλείο» θα επιχορηγηθούν και οι επιχειρήσεις του τουρισμού, οι οποίες «έκλεισαν» το 2020 με «τρύπα» 4,7 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, ο κλάδος περιμένει και την Υπουργική Απόφαση για την επιδότηση πάγιων δαπανών, καθώς ειδικά τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας υπολογίζουν ότι θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν μεγάλο μέρος από το διαθέσιμο κονδύλι των 500 εκατ. ευρώ. Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν σύντομα και οι πρώτες ενισχύσεις θα δοθούν τον Μάιο, όχι όμως με τη μορφή μετρητού, αλλά με πιστωτικό, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη νέων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Οτι με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις του τουρισμού -και όχι μόνο- θα απαλλαγούν από τον βραχνά της Εφορίας και του ΕΦΚΑ για το επόμενο κρίσιμο εξάμηνο.
Η ενίσχυση
Η περίμετρος των δικαιούχων αυτής της επιδότησης δεν θα είναι μεγάλη, αλλά αυτήν ήταν εξαρχής η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών: η στοχευμένη ενίσχυση των επιχειρήσεων που δεν καλύφθηκαν επαρκώς τους προηγούμενους μήνες. Και όντως η ενίσχυση δεν θα είναι αμελητέα:
- Εως το 70% επί των ζημιών προ φόρων για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις και το 90% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
- Εως την απώλεια τζίρου μεταξύ του 2020 και του 2019, με ειδική μέριμνα όμως για τις νέες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις που άνοιξαν πρόσφατα υποκατάστημα.
- Εως το 1,5 εκατ. ευρώ για κάθε επιχείρηση. Τονωτικές «ενέσεις» περιμένει και το λιανεμπόριο, ωστόσο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, εδώ το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο, καθώς ακόμα και μεταξύ ομοειδών επιχειρήσεων οι διαφορές μπορεί να είναι χαώδεις.
Ετσι, ενώ οι πωλήσεις μέσω Διαδικτύου εμφανίζονται αυξημένες έως και 40%, τα κλασικά καταστήματα ένδυσης - υπόδησης μετρούν απώλειες γύρω στο 35%.
Ως «εργαλείο» μπορεί να χρησιμοποιηθεί η «επιστρεπτέα προκαταβολή 7», η οποία υπολογίζεται ότι θα ενισχύσει συνολικά 300.000 επιχειρήσεις με πάνω από 1 δισ. ευρώ, καθώς εκτιμάται ότι δεν θα εξαντληθούν τα 500 εκατ. ευρώ της επιστρεπτέας 6. Σε αυτό το κρίσιμο μεταβατικό διάστημα, καθοριστικής σημασίας είναι και το «Γέφυρα 2» για την επιδότηση των επιχειρηματικών δανείων, «κόκκινων» κι ενήμερων, με άλλα 300 εκατ. ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι οι πρώτες πληρωμές ξεκινούν στις 31 Μαΐου, αλλά θα καλύψουν αναδρομικά και τις δόσεις του Απριλίου, ενώ για το πρώτο δύσκολο τρίμηνο η επιδότηση είναι 90% για τα ενήμερα και 80% για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Φυσικά, παράλληλα με τα νέα χρηματοδοτικά «εργαλεία» θα «τρέχουν» τον Απρίλιο οι αναστολές συμβάσεων, τα «κουρέματα» ενοικίων και οι αναστολές δόσεων ρυθμίσεων, με την προοπτική να διατηρηθούν όπου απαιτείται και τον Μάιο.
Στα συναρμόδια υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Εργασίας δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους για το γεγονός ότι οι επιδημιολογικοί δείκτες δεν επέτρεψαν το σταδιακό άνοιγμα της αγοράς, το οποίο έχει ήδη καθυστερήσει, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται βάρη και ζημίες στο λιανεμπόριο και την εστίαση, ενώ για τον τουρισμό η εξίσωση είναι πιο σύνθετη, καθώς απαιτείται βελτίωση της εικόνας στις βασικές αγορές (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία) για να επιβεβαιωθεί το βασικό σενάριο για «άνοιγμα» από τα μέσα Μαΐου.
Με αυτά τα δεδομένα, η εβδομάδα που έρχεται θα είναι «πυκνή», καθώς το οικονομικό επιτελείο θα κάνει τον απολογισμό της ζημιάς και τις ανακοινώσεις των μέτρων στήριξης που θα ενεργοποιήσει.
Κατ’ αρχάς, για την εστίαση των 80.000 επιχειρήσεων και των περίπου 330.000 εργαζομένων, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι απαιτείται μια «ένεση» για να σηκώσουν ρολά, έπειτα από ένα «γεμάτο» πεντάμηνο απραξίας. Σύμφωνα με αξιωματούχο του υπουργείου Οικονομικών, έως τώρα, μέσω της επιστρεπτέας, των αναστολών φορολογικών - ασφαλιστικών υποχρεώσεων, των αναστολών συμβάσεων εργασίας και του «κουρέματος» ενοικίων, έχει υπερκαλυφθεί η «τρύπα» των 2,3 δισ. ευρώ στον επίσημο, τον δηλωμένο τζίρο των επιχειρήσεων του κλάδου.
Το επόμενο βήμα θα είναι ένα νέο χρηματοδοτικό «εργαλείο», σχεδιασμένο από το μηδέν. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο αρμόδιος για το ΕΣΠΑ υφυπουργός, Γ. Τσακίρης, αναζήτησε πόρους από κοινοτικά προγράμματα, προκειμένου να επιχορηγηθούν οι επιχειρήσεις εστίασης, και τους βρήκε. Αρμόδιες πηγές τονίζουν ότι μιλάμε για επιχορηγήσεις και όχι για δάνεια και πως πρόκειται για «εργαλείο» που δεν έχει καμία σχέση με δράσεις όπως, π.χ., η επιδότηση αγοράς συσκευών απολύμανσης του αέρα. Με το ίδιο ή ανάλογο «εργαλείο» θα επιχορηγηθούν και οι επιχειρήσεις του τουρισμού, οι οποίες «έκλεισαν» το 2020 με «τρύπα» 4,7 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, ο κλάδος περιμένει και την Υπουργική Απόφαση για την επιδότηση πάγιων δαπανών, καθώς ειδικά τα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας υπολογίζουν ότι θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν μεγάλο μέρος από το διαθέσιμο κονδύλι των 500 εκατ. ευρώ. Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν σύντομα και οι πρώτες ενισχύσεις θα δοθούν τον Μάιο, όχι όμως με τη μορφή μετρητού, αλλά με πιστωτικό, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη νέων φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Οτι με αυτό τον τρόπο οι επιχειρήσεις του τουρισμού -και όχι μόνο- θα απαλλαγούν από τον βραχνά της Εφορίας και του ΕΦΚΑ για το επόμενο κρίσιμο εξάμηνο.
Η ενίσχυση
Η περίμετρος των δικαιούχων αυτής της επιδότησης δεν θα είναι μεγάλη, αλλά αυτήν ήταν εξαρχής η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών: η στοχευμένη ενίσχυση των επιχειρήσεων που δεν καλύφθηκαν επαρκώς τους προηγούμενους μήνες. Και όντως η ενίσχυση δεν θα είναι αμελητέα:
- Εως το 70% επί των ζημιών προ φόρων για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις και το 90% για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.
- Εως την απώλεια τζίρου μεταξύ του 2020 και του 2019, με ειδική μέριμνα όμως για τις νέες επιχειρήσεις και τις επιχειρήσεις που άνοιξαν πρόσφατα υποκατάστημα.
- Εως το 1,5 εκατ. ευρώ για κάθε επιχείρηση. Τονωτικές «ενέσεις» περιμένει και το λιανεμπόριο, ωστόσο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, εδώ το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο, καθώς ακόμα και μεταξύ ομοειδών επιχειρήσεων οι διαφορές μπορεί να είναι χαώδεις.
Ετσι, ενώ οι πωλήσεις μέσω Διαδικτύου εμφανίζονται αυξημένες έως και 40%, τα κλασικά καταστήματα ένδυσης - υπόδησης μετρούν απώλειες γύρω στο 35%.
Ως «εργαλείο» μπορεί να χρησιμοποιηθεί η «επιστρεπτέα προκαταβολή 7», η οποία υπολογίζεται ότι θα ενισχύσει συνολικά 300.000 επιχειρήσεις με πάνω από 1 δισ. ευρώ, καθώς εκτιμάται ότι δεν θα εξαντληθούν τα 500 εκατ. ευρώ της επιστρεπτέας 6. Σε αυτό το κρίσιμο μεταβατικό διάστημα, καθοριστικής σημασίας είναι και το «Γέφυρα 2» για την επιδότηση των επιχειρηματικών δανείων, «κόκκινων» κι ενήμερων, με άλλα 300 εκατ. ευρώ. Είναι ενδεικτικό ότι οι πρώτες πληρωμές ξεκινούν στις 31 Μαΐου, αλλά θα καλύψουν αναδρομικά και τις δόσεις του Απριλίου, ενώ για το πρώτο δύσκολο τρίμηνο η επιδότηση είναι 90% για τα ενήμερα και 80% για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Φυσικά, παράλληλα με τα νέα χρηματοδοτικά «εργαλεία» θα «τρέχουν» τον Απρίλιο οι αναστολές συμβάσεων, τα «κουρέματα» ενοικίων και οι αναστολές δόσεων ρυθμίσεων, με την προοπτική να διατηρηθούν όπου απαιτείται και τον Μάιο.
