Aκόμα ένα βήμα για την ισχυροποίηση της θέσης της Θράκης ως ενεργειακού κόμβου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης αποτελεί η συμφωνία των ομίλων Motor Oil και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ για την από κοινού επένδυση 375 εκατ. ευρώ σε νέο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής ισχύος 877 MW στη Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙΠΕ) Κομοτηνής. Πρόκειται για μια από τις σημαντικές επενδύσεις που προωθούνται στην περιοχή από ισχυρούς ελληνικούς και διεθνείς ομίλους, με τη στήριξη και του αμερικανικού παράγοντα, ο οποίος έχει δείξει ζωηρό ενδιαφέρον, όχι μόνο για τα ενεργειακά έργα, αλλά και για τα λιμάνια Αλεξανδρούπολης και Καβάλας.

Η ολοκλήρωση των επενδύσεων, που θα αρχίσουν να υλοποιούνται σταδιακά από αυτόν τον χρόνο, θα διαμορφώσει ένα νέο τοπίο στον ενεργειακό χάρτη της ευρύτερης περιοχής. Εκτός από τη νέα μονάδα των Motor Oil - ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, στις εμβληματικές επενδύσεις στην περιοχή περιλαμβάνονται ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) ανοικτά της Αλεξανδρούπολης, η μονάδα των 662 MW που σχεδιάζει ο Ομιλος Κοπελούζου επίσης στην Αλεξανδρούπολη και συμφώνησε να συμμετάσχει με 25% η κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας (ESM AD) της Βόρειας Μακεδονίας, η υποθαλάσσια αποθήκη φυσικού αερίου Νοτίου Καβάλας και ο υπό κατασκευή (από την Αβαξ) ελληνοβουλγαρικός αγωγός φυσικού αερίου (IGB). Την εικόνα συμπληρώνει το σχέδιο αναβάθμισης των λιμένων Αλεξανδρούπολης και Καβάλας μέσω των δύο διαγωνισμών που προωθεί αυτή την περίοδο το ΤΑΙΠΕΔ.

Γιατί οι ισχυροί όμιλοι, όπως η Motor Oil, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και ο Ομιλος Κοπελούζου αποφάσισαν να κατασκευάσουν μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο στην περιοχή της Θράκης; Τα στελέχη της αγοράς παραθέτουν σειρά από λόγους:

  • Πρώτον, το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας χρειάζεται μονάδες στον Βορρά μετά το κλείσιμο των λιγνιτικών σταθμών της ΔΕΗ. Οι μονάδες φυσικού αερίου θεωρούνται απαραίτητες για την ευστάθεια του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την ανάπτυξη αποθηκευτικών συστημάτων που θα στηρίξουν την περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).
  • Δεύτερον, στη Θράκη υπάρχουν χαρακτηρισμένες ΒΙΠΕ και, συνεπώς, είναι πιο εύκολη η εγκατάσταση και η αδειοδότηση τέτοιων μονάδων.
  • Τρίτον, από την περιοχή διέρχονται (ή θα διέρχονται) αρκετοί αγωγοί και υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές όσον αφορά την τροφοδοσία με φυσικό αέριο.
  • Τέταρτον, λόγω της εγγύτητας με τους βόρειους γείτονες και με την αναβάθμιση των διασυνδέσεων, οι μονάδες μπορούν να πωλούν ηλεκτρική ενέργεια και στις γειτονικές χώρες που αντιμετωπίζουν σοβαρά ζητήματα επάρκειας λόγω της σταδιακής απόσυρσης λιγνιτικών μονάδων. Δεν είναι τυχαία η συμφωνία της Βόρειας Μακεδονίας για συμμετοχή στη μονάδα της Αλεξανδρούπολης.
Αυτά τα πλεονεκτήματα είχε εντοπίσει η διοίκηση του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ όταν ανακοίνωσε, στις αρχές του 2019, το σχέδιο για τη μονάδα της Κομοτηνής, στο οποίο προστίθεται πλέον η Motor Oil. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, σε κοινοπραξία με τον ΔΕΣΦΑ, περιλαμβάνεται, επίσης, και μεταξύ των δύο διεκδικητών για την παραχώρηση της χρήσης, ανάπτυξης και εκμετάλλευσης του υπόγειου φυσικού χώρου που προκύπτει από το σχεδόν εξαντληθέν κοίτασμα φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα», με σκοπό τη μετατροπή του σε χώρο αποθήκευσης φυσικού αερίου. Ο άλλος διεκδικητής στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ είναι η Energean. Η υπόγεια αποθήκη της Νότιας Καβάλας θεωρείται κρίσιμη υποδομή για την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού της ελληνικής αγοράς, με τη χωρητικότητά της να εκτιμάται στα 1 δισ. κυβικά μέτρα.

Η τελική απόφαση από μέρα σε μέρα


Ακόμα και μέχρι το τέλος του μήνα ενδέχεται να έχει ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση (Final Investment Decision - FID) για την επένδυση στο FSRU ανοικτά της Αλεξανδρούπολης, ύψους 400 εκατ. ευρώ. Το έργο προωθεί η εταιρεία Gastrade, στην οποία, εκτός από τον Ομιλο Κοπελούζου, συμμετέχουν οι Gaslog, ΔΕΣΦΑ, ΔΕΠΑ και η βουλγαρική Bulgartransgaz, ενώ υπάρχει σε εξέλιξη συζήτηση για τη συμμετοχή και κρατικής εταιρείας της Βόρειας Μακεδονίας (με 10%).

Στα μέσα του 2022 θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία και ο διασυνδετήριος αγωγός φυσικού αερίου Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB), που κατασκευάζεται αυτή την περίοδο από την Αβαξ. Την προώθηση του έργου έχει αναλάβει η εταιρεία ICGB, στην οποία συμμετέχει με 50% η βουλγαρική ΒΕΗ και με 50% η IGI Poseidon, το κοινό σχήμα της ΔΕΠΑ Διεθνών Εργων με την ιταλική Edison. Ο IGB είναι μήκους 182 χιλιομέτρων και συνδέει την Κομοτηνή με τη Στάρα Ζαγόρα στη Βουλγαρία.

Το κάδρο των πρωτοβουλιών που αλλάζουν την εικόνα στη Θράκη συμπληρώνουν τα σχέδια αναβάθμισης των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Καβάλας μέσω των δύο διαγωνισμών του ΤΑΙΠΕΔ, που βρίσκονται σε τελικό στάδιο. Και στους δύο διαγωνισμούς συμμετέχουν αμερικανικοί όμιλοι, καθώς οι ΗΠΑ, στο πλαίσιο και της αμυντικής συνεργασίας με τη χώρα μας, επιδιώκουν να «βάλουν πόδι», όχι μόνο στα δύο συγκεκριμένα λιμάνια, αλλά και στον Βόλο.