Με το βλέμμα στραμμένο στα μαντάτα από τον ΕΟΔΥκαι τα καθημερινά στοιχεία από το πρόγραμμα «Ελευθερία», ετοιμάζουν στο υπουργείο Οικονομικών τον σχεδιασμό των επόμενων κρίσιμων 40 ημερών, οι οποίες, ούτε λίγο ούτε πολύ, θα κρίνουν το πώς θα κλείσει η φετινή χρονιά και, πολύ περισσότερο, το πώς θα μπει η οικονομία στο 2022.
Θα ήταν αφελές να υποστηρίξει κανείς ότι στην οδό Νίκης δεν προβληματίζονται από την επιβάρυνση των επιδημιολογικών δεικτών και, πολύ περισσότερο, από την αναζωπύρωση της πανδημίας σε βασικές χώρες-αγορές για τον ελληνικό τουρισμό. Ωστόσο, τα έως τώρα στοιχεία δείχνουν ότι η αγορά ζεσταίνεται και η οικονομία έχει μπει σε τροχιά δυναμικής ανάκαμψης, η οποία μόνο με εξαιρετικά αρνητικές συνθήκες -π.χ., αναποτελεσματικότητα εμβολίων απέναντι σε νέες μεταλλάξεις- μπορεί να αναστραφεί.
Επειτα από τις θετικές ειδήσεις από το μέτωπο των φορολογικών εσόδων τον Ιούνιο -δείγμα «τζιραρίσματος» στην εστίαση και στον τουρισμό-, αρμόδια κυβερνητική πηγή αναφέρει στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» ότι ο Ιούλιος κινείται ακόμα πιο ανοδικά. Ειδικότερα, τα στοιχεία από τις τράπεζες που φτάνουν κάθε ημέρα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους δείχνουν ότι οι ηλεκτρονικές πληρωμές (αποδείχθηκαν ασφαλής δείκτης της γενικότερης εικόνας στην αγορά) είναι αυξημένες κατά περίπου 40% σε σύγκριση με τον περσινό Ιούλιο, ο οποίος ήταν ο πρώτος τουριστικός μήνας του 2020, αλλά το πιο ενθαρρυντικό είναι ότι δείχνουν να ξεπερνούν και τον Ιούλιο του 2019.
Σε αυτήν τη συγκυρία και λίγο πριν ξεκινήσουν να τρέχουν οι φετινές φορολογικές υποχρεώσεις, το οικονομικό επιτελείο έρχεται να βάλει πλάτη σε χιλιάδες επιχειρήσεις, έτσι ώστε να μη μείνουν πίσω. Η πρώτη «ένεση» αφορά την επιδότηση πάγιων δαπανών με 500 εκατ. ευρώ για 30.922 επιχειρήσεις με 253.360 εργαζομένους. Από τις επιχειρήσειςαυτές, η συντριπτική πλειονότητα (25.713) έχουν 1-10 εργαζομένους και αυτό διαψεύδει όσους υποστήριζαν ότι το εργαλείο είναι κομμένο και ραμμένο για τους «μεγάλους». Οπως προκύπτει από την επεξεργασία των αιτήσεων που υποβλήθηκαν, η μέση ενίσχυση διαμορφώνεται περίπου στα 14.000 ευρώ, ενώ οι μισές επιχειρήσεις λαμβάνουν ενίσχυση άνω των 3.720 ευρώ.
Το εργαλείο της επιδότησης πάγιων δαπανών δεν αφορά δάνεια ή επιχορηγήσεις με ρευστό, αλλά ειδικό πιστωτικό (κουπόνι), που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αποπληρωμή μελλοντικών φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Πιο συγκεκριμένα, η επιχείρηση θα έχει το δικαίωμα να επιλέξει το ποσό της ενίσχυσης που θέλει να κατανείμει για την πληρωμή φορολογικών οφειλών και το ποσό που θέλει να χρησιμοποιήσει για την πληρωμή ασφαλιστικών οφειλών. Η ενίσχυση υπολογίζεται ως ποσοστό των παγίων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2020 και δεν έχουν καλυφθεί από τις ενισχύσεις που έχουν δοθεί από το κράτος, π.χ. με επιστρεπτέα προκαταβολή.
Ενίσχυση επιχειρήσεων
Με δεδομένο ότι βασικό κριτήριο είναι ζημίες ή πτώση τζίρου τουλάχιστον 30% στη χρήση του 2020, είναι προφανές ότι με το εργαλείο αυτό ενισχύονται επιχειρήσεις που πραγματικά υπέφεραν και συν τοις άλλοις δεν μπόρεσαν να καλύψουν από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία τις ανελαστικές δαπάνες για το προσωπικό τους, για λογαριασμούς ΔΕΚΟ, για ενοίκια κ.λπ. Με αυτήν ακριβώς τη λογική, το ποσοστό της ενίσχυσης διαφοροποιείται με βάση την πτώση του τζίρου, καθώς είναι υψηλότερο για επιχειρήσειςπου είχαν πτώση τζίρου άνω του 60%.
Πετυχαίνοντας, δε, με έναν... σμπάρο δυο τρυγόνια, οι επιχειρήσεις που θα πάρουν αυτό το πιστωτικό για φορολογικές - ασφαλιστικές υποχρεώσεις υποχρεούνται να διατηρήσουν κατά μέσο όρο τον αριθμό του προσωπικού που απασχολούν έως την 31η Δεκεμβρίου 2021, πρόβλεψη που ασφαλώς λειτουργεί ως ανάχωμα για απολύσεις στους ευαίσθητους κλάδους της εστίασης και του τουρισμού.
Πέρα από τα 500 εκατ. της επιδότησης των πάγιων δαπανών, ολοκληρώνονται εντός των ημερών και οι πληρωμές των 330 εκατ. ευρώ από το ειδικό πρόγραμμα για την εστίαση. «Όντως υπήρξαν καθυστερήσεις, ωστόσο οι διαδικασίες του ΕΣΠΑείναι χρονοβόρες», παραδέχεται αρμόδια πηγή, αναγνωρίζοντας ότι επί του συγκεκριμένου θέματος η γκρίνια των επαγγελματιών της εστίασης είναι δικαιολογημένη, καθώς, ενώ ο κλάδος έχει ανοίξει εδώ και περίπου δυόμισι μήνες, η γραφειοκρατία των Βρυξελλών δεν έχει επιτρέψει να ενισχυθούν περίπου 35.000 επιχειρήσεις του.
Το ειδικό πρόγραμμα αφορά κάθε επιχείρηση εστίασης με μείωση του κύκλου εργασιών της άνω του 30% κατά το 2020, σε σύγκριση με το 2019, στην οποία αποδίδεται συνολική μη επιστρεπτέα επιχορήγηση ως κεφάλαιο κίνησης. Η επιχορήγηση αυτή μπορεί να φτάσει στο 7% του ετήσιου τζίρου του 2019 και μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για την προμήθεια πρώτων υλών.
Μπαίνοντας στο φθινόπωρο, στις αρχές Σεπτεμβρίου, θα ενεργοποιηθεί ακόμα ένα εργαλείο για 25.000 επιχειρήσεις με εργαζομένους, που είχαν όλο το 2020 μείωση τζίρου τουλάχιστον 30% και δικαιούνται έκπτωση 50% στις Επιστρεπτέες 1 έως 3. Αυτές οι επιχειρήσεις, με αποδεδειγμένη αδυναμία πρόσβασης στον τραπεζικό δανεισμό, άρα και σε ρευστότητα, μπορούν να λάβουν το 35% του συνολικού ποσού των Επιστρεπτέων 1 έως 3 ως ένα πιστωτικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πληρωμή φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών, έως τα τέλη του 2021. Στη συνέχεια θα πρέπει να αποπληρωθεί το 100% της Επιστρεπτέας σε 60 δόσεις από 31/1/2022.
Τον Σεπτέμβριο η αποτίμηση της κατάστασης και το άνοιγμα της χρηματοδότησης
Από τις αρχές Σεπτεμβρίου ξεκινά η επεξεργασία του προσχεδίου του Προϋπολογισμού για το 2022 και, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, τότε θα γίνει η αποτίμηση της κατάστασης σε όλα τα πεδία της οικονομικής δραστηριότητας. Ο Σεπτέμβριος σηματοδοτεί, όμως, και το άνοιγμα των κρουνών χρηματοδότησης από τα νέα ευρωπαϊκά κονδύλια. Στα 12,7 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης προστίθενται άλλα 5,5 δισ. ευρώ από τις EBRD - EIB, δημιουργώντας έτσι μια εντυπωσιακή δύναμη πυρός 18 δισ. ευρώ για τις τράπεζες, οι οποίες δεν θα τα βγάλουν από τα... σεντούκια τους, αλλά θα τα μοχλεύσουν - κι εδώ βρίσκεται ένα από τα μεγάλα στοιχήματα για το οικονομικό επιτελείο.
Προφανές είναι ότι το χρήμα αυτό δεν θα σκορπιστεί, ούτε θα χρησιμοποιηθεί για τρέχουσες ανάγκες (κεφάλαια κίνησης), αλλά προορίζεται αποκλειστικά για ιδιωτικές επενδύσεις, και μάλιστα με συγκεκριμένα κριτήρια.
Το ερώτημα που καίει είναι αν αυτό το χρήμα θα φτάσει έως τις μικρομεσαίες ή και τις μικρότερες επιχειρήσεις. Από το υπουργείο Οικονομικών ασκούνται πιέσεις προς τις διοικήσεις των τραπεζών έτσι ώστε οι περιορισμένες ροές των προηγούμενων μηνών να αυξηθούν, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι υπάρχει συμφωνία κυρίων.
«Το χρήμα θα φτάσει παντού», διαβεβαιώνουν αρμόδιες τραπεζικές πηγές, συμπληρώνοντας ότι, πριν καλά-καλά εκταμιευθούν τα πρώτα 4 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης, υπάρχει έντονη κινητικότητα και τα πρώτα επενδυτικά σχέδια ετοιμάζονται να υποβληθούν προς χρηματοδότηση.
