Ένα διαρκές µπαράζ θετικών διαψεύσεων για όποια πρόβλεψη έχει γίνει σχετικά µε τους ρυθµούς ανάπτυξης της Ελλάδας λαµβάνει χώρα τις τελευταίες ηµέρες, δηµιουργώντας ένα εκρηκτικό «καύσιµο» τόσο για τα στοιχήµατα των ξένων επενδυτών όσο και για το πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης εντός των συνόρων. Το έναυσµα έδωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήµα της ∆ΕΘ, αναθεωρώντας την πρόβλεψη για ανάπτυξη στο 5,9% από 3,6% προηγουµένως, για να «διαψευσθεί» λίγες ώρες αργότερα από τις επίσηµες προβλέψεις των ξένων οίκων. Αρµόδια κυβερνητική πηγή που είναι σε θέση να γνωρίζει συµµερίζεται την αισιοδοξία των αναλυτών και τοποθετεί (µε τα µέχρι τώρα δεδοµένα) τον ετήσιο ρυθµό ανάπτυξης σε διψήφια ποσοστά.

Τον χορό των θετικών προβλέψεων έσυρε η Moody’s Αnalytics, γεγονός που ενδεχοµένως προϊδεάζει και για το κλίµα που επικρατεί µεταξύ των στελεχών των οίκων αξιολόγησης. Με αφορµή την αναθεωρηµένη πρόβλεψη του πρωθυπουργού και καύσιµο την ανακοίνωση της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για την πορεία του ΑΕΠ στο δεύτερο τρίµηνο (+16,2%, ο οίκος επισηµαίνει ότι το έως τώρα αισιόδοξο σενάριο της για την Ελλάδα γίνεται πλέον «βασικό» και έτσι προβλέπει ανάπτυξη 8,2% φέτος και 5,1% το 2022, ενώ σε διψήφια ποσοστά εκτιµά ότι θα κινηθεί η ανάπτυξη και στο τρέχον τρίτο τρίµηνο. Είναι ενδεικτικός ο τίτλος γραφήµατος που περιλαµβάνεται στην έκθεση και αναφέρει: «Η Ευρώπη ακόµη ανακάµπτει, η Ελλάδα αναπτύσσεται». Το ελληνικό ΑΕΠ είναι τώρα 0,6% πάνω από τα επίπεδα προ πανδηµίας, επισηµαίνει χαρακτηριστικά η Moody’s Αnalytics.

Τη σκυτάλη πήρε η Capital Economics, η οποία αναβάθµισε την πρόβλεψή της στο 8,5% από 8% τον Ιούλιο. Στο ίδιο κλίµα -αν και λίγο πιο συντηρητική- και η UBS, η οποία προβλέπει ανάπτυξη 7,8% από 5,6% προηγουµένως. Χαρακτηριστική είναι και η διαπίστωση της UBS, σύµφωνα µε την οποία «η Ελλάδα καταγράφει την ισχυρότερη πορεία των τελευταίων 20 ετών κατά το τελευταίο εννεάµηνο».

Η συγκρατηµένη «κρυφή» πρόβλεψη κυβερνητικών στελεχών για διψήφια ανάπτυξη δεν είναι, προφανώς, αβάσιµη. Τουναντίον, βασίζεται σε συγκεκριµένα χαρακτηριστικά της αύξησης του ΑΕΠ.

Πιο συγκεκριµένα, παρά το γεγονός ότι ο τουρισµός πήγε πολύ καλύτερα από το αναµενόµενο, τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν δεν περιλαµβάνουν την πραγµατική εκτόξευσή του κατά το γ’ τρίµηνο, που τελειώνει σε περίπου δέκα ηµέρες. Το γεγονός αυτό αναµένεται να τονώσει περαιτέρω τον ρυθµό ανάπτυξης, ο οποίος υπολογίζεται ήδη (µε τα στοιχεία των δύο πρώτων τριµήνων) σε περίπου 7%. Το στοιχείο αυτό τονίζεται από τους αναλυτές όλων ανεξαιρέτως των οίκων. Ακόµα, όµως, και έτσι, ο τουρισµός θα υπολείπεται από τα επίπεδα του 2019 κατά τουλάχιστον 25%-35% σε επίπεδο εσόδων. Η ίδια κυβερνητική πηγή επισηµαίνει ότι η επάνοδος στα επίπεδα του 2019 θα προσέθετε τουλάχιστον 3 µονάδες στον ρυθµό ανάπτυξης.

Τι έγινε με τις καταθέσεις στη διάκεια της πανδημίας 

Επιπλέον, µπορεί η λεγόµενη «αναβαλλόµενη ζήτηση», δηλαδή οι δαπάνες που έκαναν «µαζεµένες» τα νοικοκυριά να βοήθησε, αλλά ας µην ξεχνάµε ότι για σηµαντικό διάστηµα του πρώτου εξαµήνου η χώρα είχε περιορισµούς και τοπικά lockdowns. Οι καταθέσεις στις τράπεζες έχουν αυξηθεί κατά τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ στη διάρκεια της πανδηµίας (16 δισ. ευρώ είναι οι καταθέσεις των νοικοκυριών και 14 δισ. των επιχειρήσεων) και αυτό ευνοεί την κατανάλωση. Ούτε οι εξαγωγές ήταν αυτές που βοήθησαν στην αύξηση του ΑΕΠ. Σε σχέση µε το 2019 και παρά την επαπειλούµενη επισιτιστική κρίση, οι ελληνικές εξαγωγές υπολείπονται ακόµη κατά περίπου 9% σε σχέση µε το 2019. Τούτων δοθέντων, η ταχύτατη ανάπτυξη δεν βασίστηκε στην αναπάντεχα καλή πορεία του τουρισµού, αλλά σε άλλους παράγοντες, και αυτά είναι καλά νέα για την ελληνική οικονοµία.

Αν και ακούγεται απίστευτο, είναι ο κλάδος της βιοµηχανίας αυτός που βρίσκεται ήδη σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από εκείνα του 2019, και συγκεκριµένα κατά 6%. Αυτή η ανάπτυξη ίσως εξηγεί σε έναν βαθµό και τη µείωση της ανεργίας, και µάλιστα εν µέσω περιορισµών και lockdowns . Το ποσοστό της ανεργίας στη χώρα διαµορφώθηκε τον Ιούλιο στο 14,2%, έναντι του διορθωµένου προς τα άνω 16,8% τον Ιούλιο 2020 και του 15% τον Ιούνιο 2021. Εκρηκτική ήταν και η αύξηση των επενδύσεων σε επίπεδα που εκτιµώνται 16% υψηλότερα σε σχέση µε τα προ πανδηµίας επίπεδα. Το πραγµατικά εντυπωσιακό µέγεθος, όµως, αφορά τον κλάδο των κατασκευών, µε αύξηση 37% στον αριθµό των αδειών. Οι κατασκευές επηρεάζουν ένα τεράστιο πλήθος επαγγελµάτων, αλλά και τη βιοµηχανική παραγωγή.

Πρόκειται για πολύ δοµικές αλλαγές στη βάση της λειτουργίας της ελληνικής οικονοµίας και αυτές είναι που καθιστούν αισιόδοξους τους οικονοµολόγους. Στους παράγοντες αυτούς θα πρέπει να προστεθεί και ένας εξωγενής, η ταχύτατη εκταµίευση πόρων του Ταµείου Ανάκαµψης προς την Ελλάδα, την ώρα που ακόµη κάποιες χώρες δεν έχουν καν υποβάλει σχέδιο. Αποτέλεσµα µιας συστηµατικής δουλειάς που έκανε η κυβέρνηση τους τελευταίους 12 µήνες. Οι συγκεκριµένοι πόροι, δεδοµένου ότι έχει προαποφασισθεί πού θα κατευθυνθούν, εκτιµάται ότι θα τονώσουν περαιτέρω την ανάπτυξη στα αµέσως προσεχή τρίµηνα.