Γιατί τα capital controls στη Ρωσία δεν έχουν καμία σχέση με τα… ελληνικά
Με τις εξελίξεις στο μέτωπο της Ρωσίας να αλλάζουν δραματικά ανά τακτά διαστήματα, οι αγορές δεν μπορούν να κάνουν κάτι, πλην του να παρατηρούν τις κυρώσεις και τα capital controls που ανακοινώθηκαν χτες. «Είμαστε στη φάση της υλοποίησης των κυρώσεων», υπογραμμίζει ανώτατος θεσμικός παράγοντας, «αλλά ακόμη δεν έχει υλοποιηθεί όλο το πλάνο».
Σε αναμονή της αποσαφήνισης των κυρώσεων σε πιο απτές οδηγίες, με τη λύση του μυστηρίου για το ποιες τελικά ρωσικές τράπεζες θα μπουν στη λίστα, και ποιες αναλυτικά συναλλαγές ή τραπεζικά προϊόντα απαγορεύονται, οι τράπεζες συμμορφώνονται με το διεθνές πλαίσιο και ακολουθούν τους δικούς τους ηθικούς κώδικες.
Η απροθυμία να εξυπηρετήσουν τις τράπεζες και τους πολίτες μιας χώρας που ξεκίνησε τον πόλεμο έναντι σε μια άλλη, είναι διάχυτη και αναμφισβήτητη: καμία συναλλαγή δεν πραγματοποιείται μεταξύ ελληνικών και ρωσικών τραπεζών, ούτε σε δολάριο, ούτε σε ευρώ, ούτε σε κανένα από τα βασικά νομίσματα.
Αυτό σημαίνει, ότι οι ελληνικές τράπεζες, όπως και όλες όσες εφαρμόζουν τις διεθνείς κυρώσεις, δεν δέχονται τις καταθέσεις Ρώσων, δεν δανειοδοτούν Ρώσους, δεν επιτρέπουν τις πληρωμές με πιστωτικές κάρτες ή ψηφιακά εναλλακτικά μέσα πληρωμών που εκδίδουν ή εξυπηρετούν ρωσικά τραπεζικά ιδρύματα.
Στο πλαίσιο αυτό, μόνο τυπική είναι η επίσημη απόφαση περί παγώματος καταθέσεων Ρώσων, από τη στιγμή που ήδη ακολουθείται αυτή η πολιτική, αν και η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν γίνει αντίστοιχα αιτήματα.
Οι επιπτώσεις των capital controls στην αγορά
Σε πρώτη φάση, με πιθανή εξαίρεση ίσως κάποιους παραγωγούς (π.χ. ροδάκινων) που δεν πρόλαβαν να εισπράξουν τιμολόγια πώλησης από Ρώσους πελάτες τους – λόγω της απαγόρευσης του swift αλλά και λόγω της απαγόρευσης των ίδιων των ελληνικών τραπεζών να δεχθούν έμβασμα από ρωσική τράπεζα – δεν φαίνεται να υπάρχουν προβλήματα στην εγχώριο αγορά.
Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι καθυστερήσεις σε όσους συναλλάσσονται εμπορικά με τη Ρωσία ή αναζήτηση άλλων προμηθευτών και τραπεζών.
Η όποια επίπτωση στον ελληνικό τουρισμό, από Ρώσους τουρίστες που δεν θα μπορούν να πληρώσουν μέσω πιστωτικών καρτών – με δεδομένη την κίνηση της Mastercard και προφανώς της Visa να απαγορεύσουν τις κάρτες που φέρουν το σήμα τους και εκδίδονται από ρωσικές τράπεζες- δεν μπορεί να αποτιμηθεί, διότι απλά…δεν έχουν έρθει (και είναι άγνωστο αν θα καταφέρουν να έρθουν) Ρώσοι πολίτες στη χώρα από το διάστημα του πολέμου και μετά.
Τι σημαίνουν τα capital controls στη Ρωσία
Ερωτηματικά προκάλεσε, όπως ήταν εύλογο, η ανακοίνωση της επιβολής capital controls στη Ρωσία. Όμως αυτό που πρέπει να αποσαφηνισθεί είναι ότι η απόφαση αυτή δεν έχει καμία σχέση με ό,τι συνέβη στην Ελλάδα με τα capital controls το 2015.
Τότε, η Ελλάδα προσπαθούσε να φρενάρει τις σωρευτικές και πανικόβλητες αναλήψεις καταθέσεων του συναλλακτικού κοινού, που στην απειλή μιας εξόδου από το ευρώ, «σήκωνε» χρήματα για να τα στείλει σε τράπεζες στο εξωτερικό ή για να τα φυλάξει σε στρώματα και κιούπια.
Ο σκοπός τότε των capital controls ήταν για να μπει ένα φρένο στις μαζικές διαρροές καταθέσεων που απειλούσαν την υγεία όλου του τραπεζικού συστήματος, προκαλώντας επιπλέον πιέσεις (πρόσθετες στον πακτωλό των κόκκινων δανείων που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται).
Στη Ρωσία σήμερα, τα capital controls ερμηνεύονται ως αμυντική στάση της χώρας του Πούτιν που δυσκολεύει/απαγορεύει στους ξένους να ρευστοποιήσουν διάφορες κατηγορίες επενδύσεων σε ρωσικές αξίες.
«Γίνεται με αφορμή τον πόλεμο και όχι μια οικονομική κρίση ή ένα πιστωτικό γεγονός. Κυρίως στρέφεται κατά μεγάλων funds του εξωτερικού που είχαν αγοράσει ρωσικά ομόλογα και μετοχές. Με την απόφαση αυτή η Ρωσία προσπαθεί να μειώσει τις επιπτώσεις από το πάγωμα στα assets των ρωσικών τραπεζών και να μην αφήσει άλλων εθνικοτήτων πελάτες να προβούν σε αναλήψεις καταθέσεων τους στις ρωσικές τράπεζες ( σε ευρώ και σε δολάριο κυρίως)» εξηγεί στο powergame.gr, οικονομολόγος μεγάλου συστημικού ομίλου.
Οι ίδιοι οι Ρώσοι μπορούν να προβούν ανεμπόδιστα σε αναλήψεις μετρητών από τις καταθέσεις και να συγκεντρώσουν όσα ρούβλια θέλουν, πραγματοποιώντας μεταξύ τους, συναλλαγές πάσης φύσεως σε ρούβλια. Στο τοπικό όμως νόμισμα και σε ρωσικό έδαφος για Ρώσους πελάτες…
Σε αναμονή της αποσαφήνισης των κυρώσεων σε πιο απτές οδηγίες, με τη λύση του μυστηρίου για το ποιες τελικά ρωσικές τράπεζες θα μπουν στη λίστα, και ποιες αναλυτικά συναλλαγές ή τραπεζικά προϊόντα απαγορεύονται, οι τράπεζες συμμορφώνονται με το διεθνές πλαίσιο και ακολουθούν τους δικούς τους ηθικούς κώδικες.
Η απροθυμία να εξυπηρετήσουν τις τράπεζες και τους πολίτες μιας χώρας που ξεκίνησε τον πόλεμο έναντι σε μια άλλη, είναι διάχυτη και αναμφισβήτητη: καμία συναλλαγή δεν πραγματοποιείται μεταξύ ελληνικών και ρωσικών τραπεζών, ούτε σε δολάριο, ούτε σε ευρώ, ούτε σε κανένα από τα βασικά νομίσματα.
Αυτό σημαίνει, ότι οι ελληνικές τράπεζες, όπως και όλες όσες εφαρμόζουν τις διεθνείς κυρώσεις, δεν δέχονται τις καταθέσεις Ρώσων, δεν δανειοδοτούν Ρώσους, δεν επιτρέπουν τις πληρωμές με πιστωτικές κάρτες ή ψηφιακά εναλλακτικά μέσα πληρωμών που εκδίδουν ή εξυπηρετούν ρωσικά τραπεζικά ιδρύματα.
Στο πλαίσιο αυτό, μόνο τυπική είναι η επίσημη απόφαση περί παγώματος καταθέσεων Ρώσων, από τη στιγμή που ήδη ακολουθείται αυτή η πολιτική, αν και η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν γίνει αντίστοιχα αιτήματα.
Οι επιπτώσεις των capital controls στην αγορά
Σε πρώτη φάση, με πιθανή εξαίρεση ίσως κάποιους παραγωγούς (π.χ. ροδάκινων) που δεν πρόλαβαν να εισπράξουν τιμολόγια πώλησης από Ρώσους πελάτες τους – λόγω της απαγόρευσης του swift αλλά και λόγω της απαγόρευσης των ίδιων των ελληνικών τραπεζών να δεχθούν έμβασμα από ρωσική τράπεζα – δεν φαίνεται να υπάρχουν προβλήματα στην εγχώριο αγορά.
Αυτό που μπορεί να συμβεί είναι καθυστερήσεις σε όσους συναλλάσσονται εμπορικά με τη Ρωσία ή αναζήτηση άλλων προμηθευτών και τραπεζών.
Η όποια επίπτωση στον ελληνικό τουρισμό, από Ρώσους τουρίστες που δεν θα μπορούν να πληρώσουν μέσω πιστωτικών καρτών – με δεδομένη την κίνηση της Mastercard και προφανώς της Visa να απαγορεύσουν τις κάρτες που φέρουν το σήμα τους και εκδίδονται από ρωσικές τράπεζες- δεν μπορεί να αποτιμηθεί, διότι απλά…δεν έχουν έρθει (και είναι άγνωστο αν θα καταφέρουν να έρθουν) Ρώσοι πολίτες στη χώρα από το διάστημα του πολέμου και μετά.
Τι σημαίνουν τα capital controls στη Ρωσία
Ερωτηματικά προκάλεσε, όπως ήταν εύλογο, η ανακοίνωση της επιβολής capital controls στη Ρωσία. Όμως αυτό που πρέπει να αποσαφηνισθεί είναι ότι η απόφαση αυτή δεν έχει καμία σχέση με ό,τι συνέβη στην Ελλάδα με τα capital controls το 2015.
Τότε, η Ελλάδα προσπαθούσε να φρενάρει τις σωρευτικές και πανικόβλητες αναλήψεις καταθέσεων του συναλλακτικού κοινού, που στην απειλή μιας εξόδου από το ευρώ, «σήκωνε» χρήματα για να τα στείλει σε τράπεζες στο εξωτερικό ή για να τα φυλάξει σε στρώματα και κιούπια.
Ο σκοπός τότε των capital controls ήταν για να μπει ένα φρένο στις μαζικές διαρροές καταθέσεων που απειλούσαν την υγεία όλου του τραπεζικού συστήματος, προκαλώντας επιπλέον πιέσεις (πρόσθετες στον πακτωλό των κόκκινων δανείων που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται).
Στη Ρωσία σήμερα, τα capital controls ερμηνεύονται ως αμυντική στάση της χώρας του Πούτιν που δυσκολεύει/απαγορεύει στους ξένους να ρευστοποιήσουν διάφορες κατηγορίες επενδύσεων σε ρωσικές αξίες.
«Γίνεται με αφορμή τον πόλεμο και όχι μια οικονομική κρίση ή ένα πιστωτικό γεγονός. Κυρίως στρέφεται κατά μεγάλων funds του εξωτερικού που είχαν αγοράσει ρωσικά ομόλογα και μετοχές. Με την απόφαση αυτή η Ρωσία προσπαθεί να μειώσει τις επιπτώσεις από το πάγωμα στα assets των ρωσικών τραπεζών και να μην αφήσει άλλων εθνικοτήτων πελάτες να προβούν σε αναλήψεις καταθέσεων τους στις ρωσικές τράπεζες ( σε ευρώ και σε δολάριο κυρίως)» εξηγεί στο powergame.gr, οικονομολόγος μεγάλου συστημικού ομίλου.
Οι ίδιοι οι Ρώσοι μπορούν να προβούν ανεμπόδιστα σε αναλήψεις μετρητών από τις καταθέσεις και να συγκεντρώσουν όσα ρούβλια θέλουν, πραγματοποιώντας μεταξύ τους, συναλλαγές πάσης φύσεως σε ρούβλια. Στο τοπικό όμως νόμισμα και σε ρωσικό έδαφος για Ρώσους πελάτες…
