Στο τέλος του μήνα θα μπορούν στο οικονομικό επιτελείο να κάνουν μια πρώτη εκτίμηση της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει η ουκρανική κρίση και, όπως παραδέχεται αρμόδια πηγή, «προφανώς και πρέπει να ανησυχούμε». Σύμφωνα με πληροφορίες, στο οικονομικό επιτελείο έχουν επεξεργαστεί τρία εναλλακτικά σενάρια για τις επιπτώσεις του Ουκρανικού, τα οποία διαφοροποιούνται ανάλογα: α) με τη διάρκεια της κρίσης, β) τη διαμόρφωση του κόστους ενέργειας και γ) το χρονοδιάγραμμα άρσης των οικονομικών κυρώσεων. Αυτό που σημειώνει η ίδια πηγή είναι ότι, ακόμα και αν αύριο συμφωνηθεί η κατάπαυση του πυρός και βρεθεί διπλωματική λύση, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι και οι οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία θα αρθούν αυτομάτως. Τουναντίον.

5_2
«Είναι κρίσιμη η διάρκεια της κρίσης», παρατηρεί η ίδια πηγή, συμπληρώνοντας ότι η τιμή των καυσίμων είναι ο μεγάλος «άγνωστος Χ». Αυτό που θεωρούν, πάντως, αναπόφευκτο στο οικονομικό επιτελείο είναι ότι ο κρατικός προϋπολογισμός θα κληθεί να «βάλει πλάτη» στην επιδότηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, από τη στιγμή που διαψεύστηκαν οι προσδοκίες για αποκλιμάκωση των τιμών έως τις αρχές του καλοκαιριού.

Πέρα από τις απευθείας επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος - φυσικού αερίου, η Κομισιόν άναψε «πράσινο φως» για ειδικές, προσωρινές ενισχύσεις υπό τη μορφή δανείων ή εγγυήσεων σε αγρότες και επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας λόγω ενεργειακού κόστους, κι αυτό ανεβάζει τον λογαριασμό για τα κρατικά ταμεία.

Ακόμα ένας παράγοντας που ανεβάζει τον βαθμό δυσκολίας είναι το «ασανσέρ» στις τιμές δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, από τα 90- 100 ευρώ στα 60-70 ευρώ, αν και αρμόδιες πηγές αναφέρουν ότι ο «κουμπαράς» του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης θα είναι τελικά πιο γεμάτος από πέρσι.

Οι αρχικοί υπολογισμοί ήταν ότι από τις δημοπρασίες ρύπων θα μπορούσαν να εξασφαλιστούν έσοδα τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1- 1,5 δισ. ευρώ θα έπεφταν στη μάχη των επιδοτήσεων του ενεργειακού κόστους. Πλέον, τα δεδομένα αλλάζουν μέρα με τη μέρα.

«Ειδικό» έτος το 2023

Στην Αθήνα διάβασαν με μεγάλο ενδιαφέρον το τεχνικό κείμενο της Κομισιόν, η οποία προτρέπει τα κράτη-μέλη να αξιοποιήσουν την εν ισχύι ρήτρα διαφυγής, προκειμένου να πάρουν έκτακτα μέτρα γι' αυτή την έκτακτη κατάσταση. Ωστόσο, επειδή στις Βρυξέλλες έχουν την τάση να... ξεχνούν όταν περνούν οι φουρτούνες, άπαντες περιμένουν τις κατευθύνσεις που θα δώσει η Επιτροπή τον Μάιο και τον Ιούνιο, με όλα τα σημάδια να οδηγούν στο συμπέρασμα ότι και το 2023 θα είναι «ειδικό» έτος.

Σε κάθε περίπτωση, τα ταμειακά διαθέσιμα, που κινούνται σταθερά πάνω από τα 30 δισ. ευρώ, δεν επαρκούν μόνο για την απροβλημάτιστη εξυπηρέτηση των φετινών δανειακών αναγκών στην περίπτωση πολεμικών αναταράξεων στις αγορές, αλλά και για τη χρηματοδότηση έκτακτων μέτρων στήριξης.

6_2

Ο ίδιος ακριβώς προβληματισμός για το μέγεθος της ζημιάς από το Ουκρανικό διατρέχει όλη την Ευρώπη. Σε τεχνικό κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνεται ότι μόνο από την εκρηκτική αύξηση των τιμών της ενέργειας υπολογίστηκε πως η ζημιά στο ΑΕΠ της Ευρώπης είναι γύρω στο 0,5%. Ωστόσο, τονίζεται ότι αυτοί οι υπολογισμοί έγιναν πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, η οποία δεν εκτίναξε απλώς σε επίπεδα-ρεκόρ την τιμή του φυσικού αερίου, του πετρελαίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά δημιούργησε τις προϋποθέσεις για μια παρατεταμένη και βαθύτερη κρίση.

Πληροφορίες αναφέρουν, μάλιστα, ότι στο τραπέζι βρίσκεται ακόμα και σενάριο για ύφεση στην Ευρώπη λόγω του Ουκρανικού. Το σενάριο αυτό χαρακτηρίζεται ακραίο, ωστόσο ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να ανακοπεί σε τέτοιο βαθμό η ανάκαμψη μετά την πανδημία ώστε τελικά η Ευρώπη να παγιδευτεί -έστω και προσωρινά- σε οριακή ανάπτυξη, την ώρα που έχει σωρεύσει τρομακτικά επίπεδα χρέους λόγω της πανδημίας.
Τα τρία σενάρια που επεξεργάζεται το ΥΠ.ΟΙΚ. και τα κρίσιμα ερωτήματα της διάρκειας της κρίσης και της άρσης των οικονομικών κυρώσεων


Από την άλλη, επισημαίνεται ότι, αν διολισθήσουμε στο ακραίο σενάριο, με έκρηξη τιμών στην ενέργεια και τα δημητριακά, οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί με το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα θα μπορέσουν αφενός να απορροφήσουν ένα μεγάλο μέρος από αυτό το σοκ, αφετέρου να «ρουφήξουν» από τις αγορές τα διαθέσιμα αγαθά πρώτης ανάγκης.

Ο αντίκτυπος στην Κίνα και την Ινδία εκτιμάται ότι θα είναι μεγάλος κι εκεί ακριβώς ποντάρουν στην Ευρώπη, δηλαδή στην άσκηση πίεσης εκ μέρους τους προς τη Ρωσία για άμεση λήξη της κρίσης, πριν πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.