ΟT Forum – Χαρδούβελης: Μικρές οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία από το Ουκρανικό
O πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας μίλησε στο Φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου
Την εκτίμηση ότι η τρέχουσα κρίση δεν θα έχει σημαντικές επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία, εξέφρασε ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Γκίκας Χαρδούβελης.
Μιλώντας στο OT Forum, υπογράμμισε ότι μπορεί η αβεβαιότητα σήμερα να είναι μεγάλη, ωστόσο πιστεύει τα πολύ άσχημα σενάρια δεν θα επαληθευθούν. Σημείωσε δε ότι η τρέχουσα κρίση δεν μπορεί να συγκριθεί με όσα έχουν περάσει οι Έλληνες στο παρελθόν, στα χρόνια των μνημονίων που χάθηκε το 25% του ΑΕΠ και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας όταν οι απώλειες έφτασαν στο 9%.
«Σήμερα μιλάμε απλώς για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και για μία άνοδο του πληθωρισμού σε σχέση με το αρχικώς αναμενόμενο», πρόσθεσε ο ίδιος, συμμεριζόμενος τις εκτιμήσεις για αύξηση του ΑΕΠ περί το 3% το 2022, υπό την προϋπόθεση ότι ο πόλεμος θα έχει τελειώσει μέχρι το καλοκαίρι.
«Μόνο στο κακό σενάριο που υπάρξει διακοπή της ροής φυσικού αερίου και πετρελαίου προς την Ευρώπη, μπορεί να δούμε ύφεση στη χώρα μας. Κάτι τέτοιο όμως θα είχε υψηλό κόστος τόσο για την Δύση, όσο και για τη Ρωσία. Ως εκ τούτου δεν θεωρώ το σενάριο αυτό πιθανό» τόνισε ο πρόεδρος της ΕΤΕ.
Αναφερόμενος στον πληθωρισμό, ο κ. Χαρδούβελης επεσήμανε ότι υπήρχαν και πριν την κρίση στην Ουκρανία αυξήσεις στις τιμές των αγαθών, οι οποίες όμως ενισχύθηκαν περαιτέρω στη συνέχεια.
Εκτίμησε ότι οι υψηλές τιμές θα παραμείνουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ έως το τέλος του 2022 και ότι από το 2023 θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωσή τους.
Σε σχέση με το ενδεχόμενο δημιουργίας κόκκινων δανείων, ο κ. Χαρδούβελης είπε πως δεν το θεωρεί πιθανό. Όπως εξήγησε, η κουλτούρα πληρωμών έχει μεταβληθεί και πλέον οι Έλληνες θέλουν να πληρώνουν τα χρέη τους.
«Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις το 10% των πελατών της Εθνικής Τράπεζας που δικαιούνταν κρατική στήριξη μετά το ξέσπασμα της πανδημίας τη ζήτησε τελικά. Οι υπόλοιποι συνέχισαν να πληρώνουν χωρίς βοήθεια τις δόσεις τους» σημείωσε σχετικά.
Σημείωσε ωστόσο πως είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι τα κοινοτικά προγράμματα, ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης, στηρίζουν και τις δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες θα συνεχιστούν κανονικά, δίνοντας μία ώθηση στην οικονομία μέχρι την ενεργοποίηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Τόνισε επίσης ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποιες αλλαγές στα projects του ΤΑ, ώστε να ληφθούν υπόψιν και οι επιπτώσεις από την ενεργειακή κρίση στην οικονομία.
Για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιβληθεί όριο ως προς το ποσοστό αύξησης των δημόσιων δαπανών, ο ρυθμός ανάπτυξης σε κάθε χώρα.
«Πέραν αυτού όμως, θα μπορούσαν να εξαιρεθούν κάποιες δαπάνες. Όπως για παράδειγμα της άμυνας, που στην περίπτωση της Ελλάδας είναι διπλάσιες του μέσο όρου της ΕΕ. Ή η πράσινες επενδύσεις, η υλοποίηση των οποίων είναι επιτακτική» σημείωσε ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας.
Ωστόσο, συμπλήρωσε ότι για να δανείσουν μία μικρομεσαία επιχείρηση, θα πρέπει να πειστούν ότι είναι αξιόχρεη. «Οι μικροί πρέπει να έχουν αληθινά βιβλία για να μπορούν να αξιολογηθούν σωστά. Να πληρώνουν τους φόρους τους, να έχουν σοβαρό business plan. Αυτά είναι που μετράνε σε μεγάλο βαθμό για να δοθεί ένα δάνειο» τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Χαρδούβελης είναι πάντως υπέρ της άποψης ότι οι τράπεζες πρέπει να αναλάβουν λελογισμένο ρίσκο, για την παροχή πιστώσεων στην οικονομία, ώστε να μην τεθούν σε κίνδυνο οι καταθέσεις.
Μιλώντας στο OT Forum, υπογράμμισε ότι μπορεί η αβεβαιότητα σήμερα να είναι μεγάλη, ωστόσο πιστεύει τα πολύ άσχημα σενάρια δεν θα επαληθευθούν. Σημείωσε δε ότι η τρέχουσα κρίση δεν μπορεί να συγκριθεί με όσα έχουν περάσει οι Έλληνες στο παρελθόν, στα χρόνια των μνημονίων που χάθηκε το 25% του ΑΕΠ και μετά το ξέσπασμα της πανδημίας όταν οι απώλειες έφτασαν στο 9%.
«Σήμερα μιλάμε απλώς για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και για μία άνοδο του πληθωρισμού σε σχέση με το αρχικώς αναμενόμενο», πρόσθεσε ο ίδιος, συμμεριζόμενος τις εκτιμήσεις για αύξηση του ΑΕΠ περί το 3% το 2022, υπό την προϋπόθεση ότι ο πόλεμος θα έχει τελειώσει μέχρι το καλοκαίρι.
«Μόνο στο κακό σενάριο που υπάρξει διακοπή της ροής φυσικού αερίου και πετρελαίου προς την Ευρώπη, μπορεί να δούμε ύφεση στη χώρα μας. Κάτι τέτοιο όμως θα είχε υψηλό κόστος τόσο για την Δύση, όσο και για τη Ρωσία. Ως εκ τούτου δεν θεωρώ το σενάριο αυτό πιθανό» τόνισε ο πρόεδρος της ΕΤΕ.
Αναφερόμενος στον πληθωρισμό, ο κ. Χαρδούβελης επεσήμανε ότι υπήρχαν και πριν την κρίση στην Ουκρανία αυξήσεις στις τιμές των αγαθών, οι οποίες όμως ενισχύθηκαν περαιτέρω στη συνέχεια.
Εκτίμησε ότι οι υψηλές τιμές θα παραμείνουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ έως το τέλος του 2022 και ότι από το 2023 θα ξεκινήσει η αποκλιμάκωσή τους.
Σε σχέση με το ενδεχόμενο δημιουργίας κόκκινων δανείων, ο κ. Χαρδούβελης είπε πως δεν το θεωρεί πιθανό. Όπως εξήγησε, η κουλτούρα πληρωμών έχει μεταβληθεί και πλέον οι Έλληνες θέλουν να πληρώνουν τα χρέη τους.
«Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις το 10% των πελατών της Εθνικής Τράπεζας που δικαιούνταν κρατική στήριξη μετά το ξέσπασμα της πανδημίας τη ζήτησε τελικά. Οι υπόλοιποι συνέχισαν να πληρώνουν χωρίς βοήθεια τις δόσεις τους» σημείωσε σχετικά.
Το επενδυτικό κλίμα
Ως προς τις επενδύσεις, τόνισε ότι το κλίμα αβεβαιότητας έχει καταστήσει σε αυτή τη φάση τον ιδιωτικό τομέα πιο επιφυλακτικό, με τις επιχειρήσεις να αναμένουν να ξεκαθαρίσει πρώτα το τοπίο για να προχωρήσουν σε νέα έργα.Σημείωσε ωστόσο πως είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι τα κοινοτικά προγράμματα, ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης, στηρίζουν και τις δημόσιες επενδύσεις, οι οποίες θα συνεχιστούν κανονικά, δίνοντας μία ώθηση στην οικονομία μέχρι την ενεργοποίηση των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Τόνισε επίσης ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν κάποιες αλλαγές στα projects του ΤΑ, ώστε να ληφθούν υπόψιν και οι επιπτώσεις από την ενεργειακή κρίση στην οικονομία.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας
Εξάλλου, ο κ. Χαρδούβελης ρωτήθηκε και για την υπό συζήτηση αλλαγή του Συμφώνου Σταθερότητας. Όπως είπε, είναι αναγκαίο να αντικατασταθούν οι κανόνες σε σχέση με την υποχρέωση για ελλείμματα έως 2%, με ένα διαφορετικό σύστημα.Για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιβληθεί όριο ως προς το ποσοστό αύξησης των δημόσιων δαπανών, ο ρυθμός ανάπτυξης σε κάθε χώρα.
«Πέραν αυτού όμως, θα μπορούσαν να εξαιρεθούν κάποιες δαπάνες. Όπως για παράδειγμα της άμυνας, που στην περίπτωση της Ελλάδας είναι διπλάσιες του μέσο όρου της ΕΕ. Ή η πράσινες επενδύσεις, η υλοποίηση των οποίων είναι επιτακτική» σημείωσε ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας.
Τραπεζικός δανεισμός
Τέλος, ως προς τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας από τις τράπεζες, υποστήριξε ότι «υπάρχει άφθονο χρήμα. Τα πιστωτικά ιδρύματα είναι σε αναζήτηση πελατών και μάλιστα ρίχνουν τα επιτόκια σε πολύ χαμηλά επίπεδα για να κερδίσουν ένα καλό πελάτη».Ωστόσο, συμπλήρωσε ότι για να δανείσουν μία μικρομεσαία επιχείρηση, θα πρέπει να πειστούν ότι είναι αξιόχρεη. «Οι μικροί πρέπει να έχουν αληθινά βιβλία για να μπορούν να αξιολογηθούν σωστά. Να πληρώνουν τους φόρους τους, να έχουν σοβαρό business plan. Αυτά είναι που μετράνε σε μεγάλο βαθμό για να δοθεί ένα δάνειο» τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Χαρδούβελης είναι πάντως υπέρ της άποψης ότι οι τράπεζες πρέπει να αναλάβουν λελογισμένο ρίσκο, για την παροχή πιστώσεων στην οικονομία, ώστε να μην τεθούν σε κίνδυνο οι καταθέσεις.