Κανένα επισιτιστικό πρόβληµα, επί του παρόντος, δεν αντιµετωπίζει η χώρα εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Αυτό ήταν το βασικό συµπέρασµα της ευρείας κυβερνητικής σύσκεψης που πραγµατοποιήθηκε στις αρχές της εβδοµάδας, παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίµου.
Παράλληλα, η κυβέρνηση έλαβε πρόσφατα ένα ανέλπιστο δώρο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ύψους 1,8 δισ. ευρώ, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισµό του 2022 και διευρύνει τα δηµοσιονοµικά περιθώρια. Πρόκειται για µια µεταβατική πληρωµή του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο µπορεί µόνον φέτος να αφήσει τουλάχιστον 500-600 εκατ. ευρώ, διευκολύνοντας τα µέτρα τόσο προς τους αγρότες όσο και την εστίαση και τον τουρισµό (π.χ., παράταση του µειωµένου ΦΠΑ).
Αναφορικά µε το επισιτιστικό και τις ελλείψεις αγαθών που παρουσιάστηκαν (π.χ., ηλιέλαιο), αυτό ήταν αποτέλεσµα της αποθεµατοποίησης αγαθών στην οποία προχώρησαν ορισµένες επιχειρήσεις, κυρίως εστίασης, µε στόχο να αντιµετωπιστούν τυχόν ελλείψεις. Οι ελληνικές αλυσίδες σούπερ µάρκετ δεν διαθέτουν τεράστιες ποσότητες προϊόντων και για τον λόγο αυτό σε κάποιες περιπτώσεις εµφανίσθηκαν άδεια ράφια. Ετσι, κάποιες επιχειρήσεις έθεσαν πλαφόν στον αριθµό συσκευασιών που µπορεί να προµηθευτεί ένας πελάτης.
Η κατάσταση αυτή, ωστόσο, όπως έχει αναφέρει τόσο ο πρωθυπουργός, Κ. Μητσοτάκης, όσο και ο αρµόδιος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντάς, µπορεί να καλυφθεί µέσω εισαγωγών από τρίτες χώρες (π.χ., Βουλγαρία, Ρουµανία κ.ά.). «Υπάρχει υπερεπάρκεια αγαθών στην ελληνική αγορά. Ακόµα και αν σήµερα έκλειναν εντελώς τα σύνορα στις εισαγωγές, η χώρα αντέχει για τρεις µήνες», παραδέχεται κυβερνητικό στέλεχος.
Εξάλλου, τόσο η Ρωσία όσο και η Ουκρανία, ως εµπορικοί εταίροι για την Ελλάδα, δεν ήταν σηµαντικοί,µε εξαίρεση τις εισαγωγές ενέργειας (φυσικού αερίου) από τη Ρωσία. Το 2020 ο όγκος του εµπορίου (εξαγωγές συν εισαγωγές) µε τις δύο αυτές χώρες δεν ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ, σε σύνολο 63,2 δισ. ευρώ που ήταν ο συνολικός όγκος χωρίς τα ενεργειακά αγαθά, ή τα 4 δισ. ευρώ σε σύνολο περίπου 80 δισ. ευρώ, αν συµπεριληφθούν και τα ενεργειακά προϊόντα. Στην πρώτη περίπτωση αναφερόµαστε στο 1,5% του όγκου του εµπορίου της χώρας που γίνεται µε Ρωσία και Ουκρανία και στη δεύτερη περίπτωση στο 4%.
500-600 εκατ. ευρώ µόνον φέτος µπορεί να αφήσει η µεταβατική πληρωµή του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης
Γι’ αυτό η κυβέρνηση, όπως αναφέρουν καλά ενηµερωµένες πηγές, δεν ανησυχεί, αλλά και δεν εφησυχάζει. Σύµφωνα µε όσα διαµείφθηκαν στην κυβερνητική σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίµου, θεωρείται βέβαιο ότι κάποιοι επιχειρούν να επωφεληθούν αθέµιτα µέσα στο δυσµενές κλίµα που δηµιουργεί ο πόλεµος στην Ουκρανία. Γι’ αυτό εξουσιοδοτήθηκε εκ νέου ο υπουργός Ανάπτυξης, Αδωνις Γεωργιάδης -αν και ο ίδιος δεν συµµετείχε στη σύσκεψη, λόγω απουσίας στο εξωτερικό-, και οι υπηρεσίες του υπουργείου να εντείνουν τον πόλεµο µε τους κερδοσκόπους, όπως έδειξε η περίπτωση των δύο υπέρογκων προστίµων σε δύο αλυσίδες σούπερ µάρκετ.
«Τα μέτρα στήριξης θα είναι ''µετρηµένα''»
Αναφορικά µε τα νέα µέτρα στήριξης, αυτό που αποφασίστηκε είναι ότι η κυβέρνηση θα είναι φειδωλή. Όπως και µε την ενεργειακή στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όπου δεν πρόταξε το «ναι σε όλα», έτσι κι εδώ τα µέτρα θα είναι «µετρηµένα». Βασικό µέληµα αποτελεί η στήριξη κυρίως των αγροτών, οι οποίοι πλήττονται τόσο λόγω του αυξηµένου ενεργειακού κόστους (αντλιοστάσια, ελκυστήρες κ.λπ.) όσο και των αυξηµένων τιµών στα λιπάσµατα. Επίσης, βασικό µέληµα είναι η επέκταση των ήδη προσωρινών µέτρων, που θεωρούνται δεδοµένα, όπως, π.χ., ο µειωµένος ΦΠΑ σε εστίαση και τουρισµό, τα οποία όµως λήγουν στις 30 Ιουνίου.
Για τους αγρότες η κυβέρνηση φέρεται να έχει συµφωνήσει δέσµη νέων µέτρων ενίσχυσης, η οποία ωστόσο θα αποκαλύπτεται µόνον εφόσον υπάρχει δηµοσιονοµικό περιθώριο. Προς την κατεύθυνση αυτή, η κυβέρνηση σκοπεύει να αξιοποιήσει το δώρο της Κοµισιόν, ύψους περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Πρόκειται για µια µεταβατική πληρωµή της Κοµισιόν στο Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), η οποία µπορεί να πραγµατοποιηθεί, αρχής γενοµένης από φέτος, µέχρι και το 2025.
Η µεταβατική αυτή πληρωµή δίδεται στη χώρα µας λόγω της επέκτασης του ΠΑΑ κατά δύο έτη. Το ΠΑΑ, αντί να λήξει το 2020, όπως όλα τα άλλα διαρθρωτικά προγράµµατα στήριξης της χώρας µας (π.χ., ΕΣΠΑ),θα λήξει φέτος, στο τέλος του έτους. Ο µεταβατικός κανονισµός, που αποφασίσθηκε στο τέλος του περασµένου έτους, προβλέπει για τα δύο αυτά χρόνια µεταβατική πληρωµή ύψους 1,79 δισ. ευρώ και η οποία, µε βάση τους κοινοτικούς κανόνες, µπορεί να πραγµατοποιηθεί µέσα στην τετραετία 2022- 2025.
Είναι άγνωστο πόσα χρήµατα από την πληρωµή αυτή θα δοθούν φέτος. Ολα, όµως, δείχνουν ότι το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων (Π∆Ε) αναµένεται να αυξηθεί κατά 500-600 εκατ. ευρώ, παρέχοντας το ευρύτερο δηµοσιονοµικό περιθώριο τόσο για νέες ενισχύσεις στους αγρότες όσο και για τη διατήρηση του ΦΠΑ στην εστίαση και στον τουρισµό στον χαµηλό συντελεστή, χωρίς να απειληθεί το έλλειµµα.
Με βάση δε αυτά, τώρα ετοιµάζεται η κατάθεση συµπληρωµατικού Προϋπολογισµού για το 2022, τουλάχιστον στο σκέλος των Π∆Ε, κάτι που επιβεβαίωσε και ο αρµόδιος υπουργός, Χρίστος Σταϊκούρας, µιλώντας στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» 90,1.
