Τις πρώτες επιπτώσεις στην ψυχολογία αλλά και στους πραγµατικούς δείκτες της οικονοµίας µετρά το οικονοµικό επιτελείο µερικά 24ωρα µετά την υποβολή του Προγράµµατος Σταθερότητας στις Βρυξέλλες.
Σύµφωνα µε τις µηνιαίες µετρήσεις του ΙΟΒΕ, σε όλα τα πεδία της δραστηριότητας καταγράφεται µικρότερη ή µεγαλύτερη υποχώρηση και είναι ενδεικτικό ότι στη βιοµηχανία το ήπια θετικό ισοζύγιο των εκτιµήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση υποχώρησε έντονα τον Απρίλιο.
Η πεποίθηση στην οδό Νίκης είναι, πάντως, ότι, αν δεν υπάρξουν νέες, δραµατικές εξελίξεις στην Ουκρανία, η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να προσδοκά την εκτίναξη που έχουν προδικάσει ξένοι αναλυτές, επενδυτικές τράπεζες και οίκοι αξιολόγησης. Με αυτό ακριβώς το σκεπτικό, η πρόβλεψη για ρυθµούς ανάπτυξης 3,1% φέτος και 4,8% του χρόνου δεν πρόκειται να τροποποιηθεί στο Μεσοπρόθεσµο Σχέδιο, που εκπονείται και πρόκειται να υποβληθεί στις Βρυξέλλες στις αρχές του Ιουνίου.
«Κλειδί» χαρακτηρίζεται η έκρηξη των επενδύσεων, την οποία υπόσχονται όλα τα µεγάλα deals που βρίσκονται στα σκαριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόµα και τη φετινή χρονιά, στην οποία κατά γενική οµολογία έχουν «φρενάρει» οι ξένες επενδύσεις στην Ευρώπη, το υπουργείο Οικονοµικών έχει στη διάθεσή του στοιχεία που δείχνουν ότι είναι δυνατή η αύξηση των επενδύσεων κατά 9,8%, για να ακολουθήσει ένα «µπαµ» το 2023 µε περαιτέρω αύξησή τους κατά 21,5%.
Όπως επισηµαίνουν αρµόδιες πηγές, δεν πρέπει να λησµονεί κανείς ότι από την επόµενη χρονιά θα «ωριµάζουν» τα µεγάλα projects του Ταµείου Ανάκαµψης, συµπληρώνοντας ότι υπάρχουν δεκάδες µεγάλα επενδυτικά σχέδια που περιµένουν την ενεργοποίηση της ειδικής πλατφόρµας για τα δάνεια του Ταµείου.
Έως το τέλος Μαρτίου είχαν εγκριθεί 195 projects, µε συνολικό προϋπολογισµό 8,1 δισ. ευρώ, ενώ σύµφωνα µε τις προβλέψεις που έχουν γίνει στο Πρόγραµµα Σταθερότητας, µέσα στο 2023 υπολογίζεται ότι οι εισπράξεις από το Ταµείο -από το σκέλος των επιχορηγήσεων- θα φτάσουν στο 1,7% του ΑΕΠ. Όσον αφορά το «αποτύπωµα» από τα δάνεια του Ταµείου, υπολογίζεται στο 0,9% του ΑΕΠ.
195 projects, µε συνολικό προϋπολογισµό 8,1 δισ. ευρώ, είχαν εγκριθεί έως το τέλος Μαρτίου
Τι προβλέπει το δηµοσιονοµικό πλάνο
Σε αυτήν ακριβώς τη λογική, της απογείωσης της οικονοµίας µετά τη φετινή, δύσκολη χρονιά, βασίζεται και το δηµοσιονοµικό πλάνο που προβλέπει επιστροφή σε βιώσιµα πρωτογενή πλεονάσµατα και συγκεκριµένα 1,1% το 2023, 2,1% το 2024 και 2,3% το 2025. Αρµόδιες πηγές σηµειώνουν ότι ο συνδυασµός υψηλών ρυθµών ανάπτυξης και βιώσιµων πλεονασµάτων ανοίγει τον δρόµο για νέες φοροελαφρύνσεις µόνιµου χαρακτήρα. Ειδικότερα, ήδη έχουν ενηµερωθεί οι Βρυξέλλες ότι την επόµενη χρονιά µονιµοποιείται η µείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 4,4% (από τον Ιούνιο είναι προγραµµατισµένη η µείωση κατά 0,5% των εισφορών επικουρικής ασφάλισης), όπως επίσης ότι πέφτουν τίτλοι τέλους στην εισφορά αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τοµέα. Οι πληροφορίες αναφέρουν, όµως, ότι τον Νοέµβριο, όταν θα ετοιµάζεται προς κατάθεση ο Προϋπολογισµός του 2023, θα γίνει και το επόµενο βήµα -αν φυσικά όλα πάνε καλά-, δηλαδή αφενός η περαιτέρω µείωση των εισφορών κατά 0,6% και η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους δηµοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους.
1,7% του ΑΕΠ υπολογίζεται ότι θα φτάσουν µέσα στο 2023 οι εισπράξεις από το Ταµείο Ανάκαµψης από το σκέλος των επιχορηγήσεων
Σηµειωτέον ότι εκκρεµεί δικαστική απόφαση, µετά από προσφυγή δικαστικών λειτουργών, η οποία κατά πληροφορίες θα χαρακτηρίζει παράνοµη τη διάκριση µεταξύ ιδιωτικού και δηµόσιου τοµέα ως προς την αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης.
Τα σενάρια υπό τη σκιά της ρωσικής εισβολής
Θα ήταν, φυσικά, παράλογο υπό τις παρούσες συνθήκες να µην έχουν εξεταστεί και «πολεµικά» σενάρια, ειδικά µετά τις απειλές του Κρεµλίνουγια διακοπή της προµήθειας φυσικού αερίου, αν οι πληρωµές δεν γίνονται εφεξής µε ρούβλια. Σε αυτό το «κακό» σενάριο, οι τιµές της ενέργειας θα αυξηθούν πέρα από το βασικό σενάριο κατά 16% και 40% για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο αντιστοίχως, εκτινάσσοντας τον πληθωρισµόστο 7,6%. Ακόµα και σε µια τέτοια περίπτωση, το υπουργείο Οικονοµικών επιµένει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος ύφεσης, καθώς το ΑΕΠ θα «φρενάρει» µεν, αλλά θα «τρέξει» έστω µε ρυθµούς 2,1%, χωρίς να επηρεάζεται δραµατικά (µόλις 0,1%) η εκτίµηση για το 2023.
Από την άλλη, στο οικονοµικό επιτελείο παραδέχονται ότι σε ένα τέτοιο «µαύρο» σενάριο θα απαιτηθούν πρόσθετα µέτρα στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, προκειµένου να ξεπεράσουν µε τις µικρότερες δυνατές απώλειες το σοκ.
Είναι ενδεικτικό ότι σε αυτό το «πολεµικό» σενάριο, οι πραγµατικές αποδοχές των εργαζοµένων θα υποστούν περαιτέρω απώλειες κατά 1,8%, η ανεργία θα «τσιµπήσει» κατά 0,3%, ενώ και η παραγωγικότητα θα υποχωρήσει κατά 0,7%.
