Θερινή «έκρηξη» αισιοδοξίας: Η ελληνική οικονοµία οδεύει προς θετικό πρόσηµο µε «όπλο» τον τουρισµό - Κινητικότητα σε έργα και επενδύσεις
Προβληµατισµός για το ενδεχόµενο κλιµάκωσης του ενεργειακού πολέµου και τη διαφαινόµενη κρίση στη Γερµανία
Κόντρα στο βαρύ κλίµα των ηµερών σε όλη την Ευρώπη, στην Ελλάδα πνέει άνεµος αισιοδοξίας ότι η χώρα όχι απλώς θα αντέξει, αλλά θα κάνει και φέτος τη µεγάλη έκπληξη, µε επιδόσεις που θα αιφνιδιάσουν ακόµα και τους πιο αισιόδοξους.
Αυτό που κάνει, µάλιστα, πιο πειστικό το αφήγηµα είναι ότι αυτή την αισιοδοξία δεν την εκπέµπουν µόνο κυβερνητικοί αξιωµατούχοι, στελέχη τραπεζών και παράγοντες της αγοράς, αλλά και βαριά διεθνή ονόµατα, τα οποία παρέλασαν σε συνέδρια που πραγµατοποιήθηκαν στην Αθήνα.
Τα επίσηµα στοιχεία δείχνουν, άλλωστε, ότι πριν καν ξεκινήσει το καλοκαίρι οι αφίξεις στα ελληνικά αεροδρόµια είχαν φτάσει στο 95% του 2019, ενώ ακόµα και οι διανυκτερεύσεις έπιασαν το 90% του ίδιου έτους! Αυτό που επισηµαίνουν αρµόδιες πηγές είναι ότι ο τουρισµός ανατροφοδοτεί ένα θετικό ντόµινο σε όλους τους συναφείς κλάδους -εστίαση, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, λιανεµπόριο, καθαριστήρια, πλυντήρια κ.λπ.- και αυτοί µε τη σειρά τους προκαλούν ένα ντόµινο σε επάλληλους κύκλους της οικονοµίας. Επισηµαίνεται ότι ο πολλαπλασιαστής του τουρισµού στην οικονοµία είναι 2,5-2,6, κάτι που σηµαίνει πολύ απλά ότι κάθε 1 ευρώ που πέφτει στον τουρισµό δηµιουργεί άλλα 2,5-2,6 ευρώ στο σύνολο της οικονοµίας.
Λαµβάνοντας υπόψη αυτό ακριβώς το ενδεχόµενο και τις τροµακτικές συνέπειες που θα προκαλέσει σε όλη την Ευρώπη µια κλιµάκωση του ενεργειακού πολέµου, το υπουργείο Οικονοµικών δεν θα καταθέσει τώρα προς ψήφιση το Μεσοπρόθεσµο Σχέδιο, αλλά θα πάµε απευθείας στο προσχέδιο του Προϋπολογισµού του 2023, στις 3 Οκτωβρίου.
Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιµήσεις για σκληρά αντίποινα από τη Ρωσία, το καλό σενάριο είναι ότι οι Γερµανοί και λοιποί Βόρειοι θα συναινέσουν στην εφαρµογή έκτακτων µέτρων τόσο στο πεδίο της ενέργειας, µε αναστολή του χρηµατιστηρίου της ενέργειας, που λειτουργεί στρεβλά υπό τις παρούσες συνθήκες, όσο και στο δηµοσιονοµικό πεδίο, συµφωνώντας σε επεκτατικά µέτρα από τις κυβερνήσεις, ώστε να αντιµετωπίσουν τις πιέσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
*Δημοσιεύτηκε στο Money Pro στις 16 Ιουλίου 2022.
Αυτό που κάνει, µάλιστα, πιο πειστικό το αφήγηµα είναι ότι αυτή την αισιοδοξία δεν την εκπέµπουν µόνο κυβερνητικοί αξιωµατούχοι, στελέχη τραπεζών και παράγοντες της αγοράς, αλλά και βαριά διεθνή ονόµατα, τα οποία παρέλασαν σε συνέδρια που πραγµατοποιήθηκαν στην Αθήνα.
Τα δυνατά χαρτιά
Δύο είναι τα βασικά στοιχεία πάνω στα οποία «χτίζεται» η εκτίµηση ότι φέτος η ελληνική οικονοµία µπορεί να τρέξει µε ρυθµούς 4% ή και παραπάνω.- Το πρώτο είναι η κινητικότητα σε έργα, υποδοµές και επενδυτικά σχέδια που σχετίζονται µε τους πόρους του Ταµείου Ανάκαµψης. Οι πληροφορίες αναφέρουν, µάλιστα, πως, όταν ο πρωθυπουργός «έβαλε στον πάγο» τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών, εστάλη µήνυµα σε όλα τα υπουργεία και τις αρµόδιες υπηρεσίες ότι, ειδικά όσον αφορά τις υποχρεώσεις και τα χρονοδιαγράµµατα που απορρέουν από το σχέδιο ανάκαµψης, δεν συγχωρείται η παραµικρή αστοχία και καθυστέρηση.
- Το δεύτερο και πιο δυνατό «χαρτί» της Ελλάδας -δεν είναι µυστικό- είναι ο τουρισµός. Μετά την αυτοσυγκράτηση στις αρχές της άνοιξης και το µούδιασµα που προκάλεσε ο πόλεµος στην Ουκρανία, πλέον ακόµα και οι συνήθως «µαζεµένοι» κλαδικοί φορείς µιλούν ανοιχτά για αφίξεις και εισπράξεις που θα σπάσουν τα κοντέρ. Οπως αναφέρουν χαρακτηριστικά παράγοντες της αγοράς, «οι τιµές είναι τουλάχιστον 20% πάνω από το 2019, κι όµως η ζήτηση είναι πρωτόγνωρα υψηλή, µε τις πληρότητες να αγγίζουν το 100% και την προοπτική να επιµηκυνθεί η σεζόν έως τον Οκτώβριο».
Τα στοιχεία
Τα επίσηµα στοιχεία δείχνουν, άλλωστε, ότι πριν καν ξεκινήσει το καλοκαίρι οι αφίξεις στα ελληνικά αεροδρόµια είχαν φτάσει στο 95% του 2019, ενώ ακόµα και οι διανυκτερεύσεις έπιασαν το 90% του ίδιου έτους! Αυτό που επισηµαίνουν αρµόδιες πηγές είναι ότι ο τουρισµός ανατροφοδοτεί ένα θετικό ντόµινο σε όλους τους συναφείς κλάδους -εστίαση, ενοικιάσεις αυτοκινήτων, λιανεµπόριο, καθαριστήρια, πλυντήρια κ.λπ.- και αυτοί µε τη σειρά τους προκαλούν ένα ντόµινο σε επάλληλους κύκλους της οικονοµίας. Επισηµαίνεται ότι ο πολλαπλασιαστής του τουρισµού στην οικονοµία είναι 2,5-2,6, κάτι που σηµαίνει πολύ απλά ότι κάθε 1 ευρώ που πέφτει στον τουρισµό δηµιουργεί άλλα 2,5-2,6 ευρώ στο σύνολο της οικονοµίας.
Πόλεμος αερίου
Από την άλλη, θα ήταν τουλάχιστον αφελές να πιστεύει κανείς ότι η κρίση έχει παρέλθει. Η αβεβαιότητα είναι ακόµα µεγάλη και ουδείς µπορεί να προβλέψει αν η Gazprom θα αποκαταστήσει στο 100% τις ροές φυσικού αερίου στο τέλος του µήνα, αν θα τις διατηρήσει στο 30%-40% ή θα τις διακόψει, όπως ανησυχούν σφόδρα στη Γερµανία.Λαµβάνοντας υπόψη αυτό ακριβώς το ενδεχόµενο και τις τροµακτικές συνέπειες που θα προκαλέσει σε όλη την Ευρώπη µια κλιµάκωση του ενεργειακού πολέµου, το υπουργείο Οικονοµικών δεν θα καταθέσει τώρα προς ψήφιση το Μεσοπρόθεσµο Σχέδιο, αλλά θα πάµε απευθείας στο προσχέδιο του Προϋπολογισµού του 2023, στις 3 Οκτωβρίου.
Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιµήσεις για σκληρά αντίποινα από τη Ρωσία, το καλό σενάριο είναι ότι οι Γερµανοί και λοιποί Βόρειοι θα συναινέσουν στην εφαρµογή έκτακτων µέτρων τόσο στο πεδίο της ενέργειας, µε αναστολή του χρηµατιστηρίου της ενέργειας, που λειτουργεί στρεβλά υπό τις παρούσες συνθήκες, όσο και στο δηµοσιονοµικό πεδίο, συµφωνώντας σε επεκτατικά µέτρα από τις κυβερνήσεις, ώστε να αντιµετωπίσουν τις πιέσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Ο φόβος
Το κακό σενάριο είναι ότι η Ευρώπη θα παραµείνει αµήχανη στη στρατηγική των εθνικών µέτρων, κάτι που µπορεί να εκτροχιάσει ακόµα και τους πιο νοικοκυρεµένους προϋπολογισµούς. Σύµφωνα µε αρµόδιες πηγές, αν η κατάσταση ξεφύγει, οι τιµές του φυσικού αερίου και του LNG θα φτάσουν σε τέτοιο ύψος που το κόστος των επιδοτήσεων ρεύµατος από τον Προϋπολογισµό θα εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα. Συγκεκριµένα, στο βασικό σενάριο, το κόστος για τα κρατικά ταµεία από τις επιδοτήσεις ρεύµατος έως το τέλος του χρόνου υπολογίζεται στα 800 εκατ. ευρώ, αλλά µε τη χονδρική τιµή του ρεύµατος στα 240 ευρώ. Αν το αέριο «σπρώξει» τη χονδρική τιµή του ρεύµατος στα 400 ευρώ, τότε το κόστος για τον Προϋπολογισµό θα φτάσει στο 1,5 δισ. ευρώ!Το νέο εργαλείο
Στην περίπτωση που δηµιουργηθούν στην Ευρώπη -και στην Ελλάδα- ανάγκες πρόσθετων χρηµατοδοτήσεων, τότε το νέο «εργαλείο» της ΕΚΤ θα αποκτήσει ρόλο-κλειδί για την ευστάθεια της ευρωζώνης, αφού θα αποτρέψει τις κερδοσκοπικές πιέσεις στις πιο ευάλωτες χώρες του Νότου. Οι πληροφορίες αναφέρουν, πάντως, ότι στο εσωτερικό της ΕΚΤ διεξάγονται σκληρές µάχες µε τα «γεράκια», που επιθυµούν αυστηρούς όρους (conditionality) για την ενεργοποίηση του «εργαλείου».*Δημοσιεύτηκε στο Money Pro στις 16 Ιουλίου 2022.
