Τα νέα τιμολόγια και τι ισχύει με την κυμαινόμενη χρέωση – Όλο το πλαίσιο των αλλαγών για τους καταναλωτές
Νοµοθετική ρύθµιση της κυβέρνησης δίνει το δικαίωµα στον καταναλωτή ανά πάσα στιγµή και χωρίς κόστος να αλλάξει πάροχο
Βαγγελης Μανδραβελης
Οι «τυχεροί» καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, στη διάρκεια των τελευταίων 12 µηνών που το κόστος της διογκώθηκε υπέρµετρα, ήταν εκείνοι που είχαν επιλέξει σταθερά τιµολόγια.
Αν και οι σταθερές χρεώσεις ήταν πιο ακριβές από τις αρχικές κυµαινόµενες, στο τέλος αποδείχθηκαν πολύ φθηνότερες, καθώς οι κυµαινόµενες εκτοξεύθηκαν σε εξωπραγµατικά επίπεδα, µαζί µε την τιµή του φυσικού αερίου, ήτοι 10 και 20 φορές.
Οι καταναλωτές, µάλιστα, που είχαν συνάψει συµφωνίες µε ισχυρούς παρόχους ενέργειας, δηλαδή εκείνους που δεν άλλαξαν «ετσιθελικά» και χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη το πακέτο τους από σταθερό τιµολόγιο σε κυµαινόµενης χρέωσης, τους τελευταίους 12 µήνες διήλθαν «αβρόχοις ποσί» αυτές τις υπέρµετρες διογκώσεις των διεθνών τιµών ενέργειας, που έφτασαν τελικά και στη χώρα µας. Τώρα, και συγκεκριµένα από 1ης Αυγούστου, το σκηνικό αυτό αλλάζει. Και το αλλάζει η κυβέρνηση, καθώς προχωρεί σε µια γενναιόδωρη ενίσχυση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας που αξιοποιούν το κυµαινόµενο τιµολόγιο.
Επιπλέον, µε την ίδια ρύθµιση δίνεται το δικαίωµα στον καταναλωτή, ανά πάσα στιγµή και φυσικά χωρίς κόστος, να αλλάξει πάροχο. Η τελευταία διάταξη θεωρητικά ίσχυε και πριν από την 1η Αυγούστου, αλλά σπανίως τηρούνταν. Γι’ αυτό, άλλωστε, φορείς όπως η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ο Συνήγορος του Καταναλωτή, η Γενική Γραµµατεία Προστασίας του Καταναλωτή κ.λπ. γέµισαν µε αναφορές από καταναλωτές για αθέµιτες χρεώσεις διακοπής συµβάσεων από την πλευρά των παρόχων.
Γιατί, όµως, συµφέρει πλέον το κυµαινόµενο τιµολόγιο; Κυρίως είναι η ενίσχυση της κιλοβατώρας (KWh) µε περίπου 0,3370 ευρώ στους οικιακούς καταναλωτές και µε 0,3000 ευρώ στους επαγγελµατικούς. Η ενίσχυση αυτή είναι ικανή να περιορίσει δραστικά τα (αυξηµένα, βεβαίως) τιµολόγια που ανακοίνωσαν οι πάροχοι για τον µήνα Αύγουστο κατά 36% έως 89% στους οικιακούς καταναλωτές και κατά 51% έως 67% σε όσους χρησιµοποιούν επαγγελµατικό τιµολόγιο. Οι µειώσεις αυτές εξαρτώνται από τον πάροχο και το είδος του πακέτου που επιλέγει ο χρήστης.
Οι ενισχύσεις της KWh που παρέχει η κυβέρνηση κάνουν στις περισσότερες περιπτώσεις πιο ελκυστικά τα τιµολόγια κυµαινόµενης χρέωσης. Για παράδειγµα, στο πιο φθηνό πακέτο του κυρίαρχου παρόχου (∆ΕΗ MyHome Online) η σταθερή χρέωση που ανακοινώθηκε για τον Αύγουστο είναι 0,2290 ευρώ/KWh. Από την άλλη πλευρά, η πιο φθηνή κυµαινόµενη χρέωση του κυρίαρχου παρόχου (∆ΕΗ Γ1Ν) ανέρχεται σε 0,4860 ευρώ/KWh. Η κυµαινόµενη αυτή χρέωση είναι υπερδιπλάσια της σταθερής, αλλά, αν συνυπολογιστεί η ενίσχυση των 0,3370 ευρώ/KWh, η χρέωση διαµορφώνεται σε 0,1490 ευρώ/KWh. Η τελευταία είναι κατά 69% χαµηλότερη από την αρχική και επίσης κατά 35% φθηνότερη του τιµολογίου σταθερής χρέωσης. Αυτό φυσικά δεν ισχύει πάντοτε. Μια πολύ υψηλή κυµαινόµενη αρχική χρέωση, ακόµη και µετά την αφαίρεση της κρατικής ενίσχυσης, µπορεί να παραµένει υπέρµετρα υψηλή.
Για παράδειγµα, υπάρχει τιµολόγιο κυµαινόµενης χρέωσης µε 0,9395 ευρώ/Kwh, το οποίο ακόµη και µε την ενίσχυση των 0,337 ευρώ/KWh είναι υψηλότερο ακόµη και από την κυµαινόµενη χρέωση άλλου παρόχου, χωρίς την κρατική ενίσχυση. Βεβαίως, όλα αυτά δεν ισχύουν εσαεί, αλλά για τον µήνα Αύγουστο και µόνο. Μπορεί, εποµένως, τον µήνα Σεπτέµβριο να έρθει ένας πάροχος και να ορίσει πολύ διαφοροποιηµένα τιµολόγια και ίσως πολύ ακριβότερα από εκείνα του Αυγούστου. Εκεί το «όπλο» που δίνουν η κυβέρνηση και το υπουργείο Ενέργειας στον καταναλωτή είναι το άµεσο δικαίωµα αλλαγής παρόχου.
Έτσι, ένας πάροχος που συγκέντρωσε πολλούς πελάτες, επειδή όρισε τον πρώτο µήνα φθηνές χρεώσεις, είτε σταθερές είτε κυµαινόµενες, µπορεί να τους χάσει τον επόµενο που θα τις αυξήσει. Με τον τρόπο αυτόν η κυβέρνηση αναµένει να λειτουργήσει και ο ανταγωνισµός µεταξύ των παρόχων. Τα χαρτιά είναι ευθύς εξαρχής ανοιχτά και θα πρέπει και οι καταναλωτές να γίνουν κοινωνοί της λειτουργίας µιας αγοράς ιδιαίτερα ζωτικής για τους ίδιους.
Τα στοιχεία που δηµοσιοποίησαν οι πάροχοι δείχνουν ότι ο κυρίαρχος πάροχος, η ∆ΕΗ, είναι µεταξύ των πιο φθηνών. Μόνο σε ορισµένες περιπτώσεις εµφανίζεται πιο ακριβή και µάλιστα οριακά. Οι ανταγωνιστές της προσφέρουν, µε βάση τα τιµολόγια που ανακοινώθηκαν, και µεγαλύτερες χρεώσεις παγίων και µεγαλύτερες χρεώσεις κατανάλωσης (ανά KWh).
Οι χρεώσεις των ανταγωνιστών της ∆ΕΗ στα τιµολόγια σταθερής χρέωσης είναι από 65% έως 200% πιο ακριβές στην κατανάλωση και από 200% έως 2.050% στη χρέωση παγίων, τα οποία ωστόσο οδεύουν προς πάγωµα µε νοµοθετική ρύθµιση. Η ∆ΕΗ εφαρµόζει πάγιο από 12 έως 72 ευρώ το έτος (1 έως 6 ευρώ τον µήνα), ανάλογα µε το προσφερόµενο πακέτο, και οι ανταγωνιστές της διαθέτουν αντίστοιχα τιµολόγια µε πάγιες χρεώσεις που ξεκινούν από τα 58 ευρώ και φτάνουν στα 258 ευρώ ανά έτος. Επισηµαίνεται ωστόσο ότι το βράδυ της Πέµπτης υπήρξε τροπολογία στη Βουλή από τον αρµόδιο υπουργό Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, µε την οποία απαγορεύτηκε η επιβολή πάγιας χρέωσης στους λογαριασµούς ηλεκτρικής ενέργειας άνω των 5 ευρώ µηνιαίως ή των 60 ευρώ ετησίως.
Η ρύθµιση αυτή αναµένεται να µεταβάλει εκ νέου τα τιµολόγια των παρόχων ενέργειας, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που επέβαλλαν πάγιες χρεώσεις άνω των 5 ευρώ. Η αλλαγή αυτή αναµένεται να λάβει χώρα µέσα στο Σαββατοκύριακο. Στα τιµολόγια κυµαινόµενης χρέωσης, οι χρεώσεις κατανάλωσης είναι από -22% έως και 93,3% διαφοροποιηµένες από εκείνες της ∆ΕΗ.
Η αρνητική τιµή φυσικά έχει την έννοια της φθηνότερης χρέωσης και η θετική τιµή την έννοια της ακριβότερης. Σε επίπεδο παγίου, οι χρεώσεις των ανταγωνιστών είναι από -100% έως 1.349% διαφοροποιηµένες. Ως -100% λαµβάνεται το πακέτο του παρόχου που δεν εφαρµόζει πάγια χρέωση, τη στιγµή που η ∆ΕΗ για το βασικό της τιµολόγιο (∆ΕΗ Γ1Ν) εφαρµόζει πάγιο 48 ευρώ ετησίως, δηλαδή 4 ευρώ µηνιαίως. Ο καταναλωτής, εποµένως, θα πρέπει να εξετάσει καλά τις προσφορές των παρόχων ενέργειας, καθώς κρύβουν ορισµένες εκπλήξεις. Για παράδειγµα, υπάρχουν πάροχοι που προσφέρουν π.χ. σε κυµαινόµενα τιµολόγια φθηνή χρέωση στην κατανάλωση, αλλά επιβάλλουν υψηλά πάγια. Και vice versa. Υπάρχουν πάροχοι που εφαρµόζουν φθηνά ή και καθόλου πάγια, αλλά εφαρµόζουν υψηλές χρεώσεις. Στο ∆ιαδίκτυο υπάρχουν αυτοσχέδιες πλατφόρµες ιδιωτών που συγκρίνουν τις χρεώσεις των τιµολογίων σε µεγάλη λεπτοµέρεια.
Ο ιδιώτης που έχει υλοποιήσει την πλατφόρµα έχει υπολογίσει µε ακρίβεια εκατοστού του ευρώ (σεντ) τι θα πληρώνει ένας καταναλωτής ή ένας επαγγελµατίας κάθε µήνα ή κάθε έτος µε βάση τα δηµοσιευµένα τιµολόγια των παρόχων.
*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά» στις 30/07/2022
Αν και οι σταθερές χρεώσεις ήταν πιο ακριβές από τις αρχικές κυµαινόµενες, στο τέλος αποδείχθηκαν πολύ φθηνότερες, καθώς οι κυµαινόµενες εκτοξεύθηκαν σε εξωπραγµατικά επίπεδα, µαζί µε την τιµή του φυσικού αερίου, ήτοι 10 και 20 φορές.
Οι καταναλωτές, µάλιστα, που είχαν συνάψει συµφωνίες µε ισχυρούς παρόχους ενέργειας, δηλαδή εκείνους που δεν άλλαξαν «ετσιθελικά» και χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη το πακέτο τους από σταθερό τιµολόγιο σε κυµαινόµενης χρέωσης, τους τελευταίους 12 µήνες διήλθαν «αβρόχοις ποσί» αυτές τις υπέρµετρες διογκώσεις των διεθνών τιµών ενέργειας, που έφτασαν τελικά και στη χώρα µας. Τώρα, και συγκεκριµένα από 1ης Αυγούστου, το σκηνικό αυτό αλλάζει. Και το αλλάζει η κυβέρνηση, καθώς προχωρεί σε µια γενναιόδωρη ενίσχυση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας που αξιοποιούν το κυµαινόµενο τιµολόγιο.
Επιπλέον, µε την ίδια ρύθµιση δίνεται το δικαίωµα στον καταναλωτή, ανά πάσα στιγµή και φυσικά χωρίς κόστος, να αλλάξει πάροχο. Η τελευταία διάταξη θεωρητικά ίσχυε και πριν από την 1η Αυγούστου, αλλά σπανίως τηρούνταν. Γι’ αυτό, άλλωστε, φορείς όπως η Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), ο Συνήγορος του Καταναλωτή, η Γενική Γραµµατεία Προστασίας του Καταναλωτή κ.λπ. γέµισαν µε αναφορές από καταναλωτές για αθέµιτες χρεώσεις διακοπής συµβάσεων από την πλευρά των παρόχων.
Γιατί, όµως, συµφέρει πλέον το κυµαινόµενο τιµολόγιο; Κυρίως είναι η ενίσχυση της κιλοβατώρας (KWh) µε περίπου 0,3370 ευρώ στους οικιακούς καταναλωτές και µε 0,3000 ευρώ στους επαγγελµατικούς. Η ενίσχυση αυτή είναι ικανή να περιορίσει δραστικά τα (αυξηµένα, βεβαίως) τιµολόγια που ανακοίνωσαν οι πάροχοι για τον µήνα Αύγουστο κατά 36% έως 89% στους οικιακούς καταναλωτές και κατά 51% έως 67% σε όσους χρησιµοποιούν επαγγελµατικό τιµολόγιο. Οι µειώσεις αυτές εξαρτώνται από τον πάροχο και το είδος του πακέτου που επιλέγει ο χρήστης.
Οι ενισχύσεις της KWh που παρέχει η κυβέρνηση κάνουν στις περισσότερες περιπτώσεις πιο ελκυστικά τα τιµολόγια κυµαινόµενης χρέωσης. Για παράδειγµα, στο πιο φθηνό πακέτο του κυρίαρχου παρόχου (∆ΕΗ MyHome Online) η σταθερή χρέωση που ανακοινώθηκε για τον Αύγουστο είναι 0,2290 ευρώ/KWh. Από την άλλη πλευρά, η πιο φθηνή κυµαινόµενη χρέωση του κυρίαρχου παρόχου (∆ΕΗ Γ1Ν) ανέρχεται σε 0,4860 ευρώ/KWh. Η κυµαινόµενη αυτή χρέωση είναι υπερδιπλάσια της σταθερής, αλλά, αν συνυπολογιστεί η ενίσχυση των 0,3370 ευρώ/KWh, η χρέωση διαµορφώνεται σε 0,1490 ευρώ/KWh. Η τελευταία είναι κατά 69% χαµηλότερη από την αρχική και επίσης κατά 35% φθηνότερη του τιµολογίου σταθερής χρέωσης. Αυτό φυσικά δεν ισχύει πάντοτε. Μια πολύ υψηλή κυµαινόµενη αρχική χρέωση, ακόµη και µετά την αφαίρεση της κρατικής ενίσχυσης, µπορεί να παραµένει υπέρµετρα υψηλή.
Για παράδειγµα, υπάρχει τιµολόγιο κυµαινόµενης χρέωσης µε 0,9395 ευρώ/Kwh, το οποίο ακόµη και µε την ενίσχυση των 0,337 ευρώ/KWh είναι υψηλότερο ακόµη και από την κυµαινόµενη χρέωση άλλου παρόχου, χωρίς την κρατική ενίσχυση. Βεβαίως, όλα αυτά δεν ισχύουν εσαεί, αλλά για τον µήνα Αύγουστο και µόνο. Μπορεί, εποµένως, τον µήνα Σεπτέµβριο να έρθει ένας πάροχος και να ορίσει πολύ διαφοροποιηµένα τιµολόγια και ίσως πολύ ακριβότερα από εκείνα του Αυγούστου. Εκεί το «όπλο» που δίνουν η κυβέρνηση και το υπουργείο Ενέργειας στον καταναλωτή είναι το άµεσο δικαίωµα αλλαγής παρόχου.
Έτσι, ένας πάροχος που συγκέντρωσε πολλούς πελάτες, επειδή όρισε τον πρώτο µήνα φθηνές χρεώσεις, είτε σταθερές είτε κυµαινόµενες, µπορεί να τους χάσει τον επόµενο που θα τις αυξήσει. Με τον τρόπο αυτόν η κυβέρνηση αναµένει να λειτουργήσει και ο ανταγωνισµός µεταξύ των παρόχων. Τα χαρτιά είναι ευθύς εξαρχής ανοιχτά και θα πρέπει και οι καταναλωτές να γίνουν κοινωνοί της λειτουργίας µιας αγοράς ιδιαίτερα ζωτικής για τους ίδιους.
ΤΑ ΠΑΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ
Τα στοιχεία που δηµοσιοποίησαν οι πάροχοι δείχνουν ότι ο κυρίαρχος πάροχος, η ∆ΕΗ, είναι µεταξύ των πιο φθηνών. Μόνο σε ορισµένες περιπτώσεις εµφανίζεται πιο ακριβή και µάλιστα οριακά. Οι ανταγωνιστές της προσφέρουν, µε βάση τα τιµολόγια που ανακοινώθηκαν, και µεγαλύτερες χρεώσεις παγίων και µεγαλύτερες χρεώσεις κατανάλωσης (ανά KWh). Οι χρεώσεις των ανταγωνιστών της ∆ΕΗ στα τιµολόγια σταθερής χρέωσης είναι από 65% έως 200% πιο ακριβές στην κατανάλωση και από 200% έως 2.050% στη χρέωση παγίων, τα οποία ωστόσο οδεύουν προς πάγωµα µε νοµοθετική ρύθµιση. Η ∆ΕΗ εφαρµόζει πάγιο από 12 έως 72 ευρώ το έτος (1 έως 6 ευρώ τον µήνα), ανάλογα µε το προσφερόµενο πακέτο, και οι ανταγωνιστές της διαθέτουν αντίστοιχα τιµολόγια µε πάγιες χρεώσεις που ξεκινούν από τα 58 ευρώ και φτάνουν στα 258 ευρώ ανά έτος. Επισηµαίνεται ωστόσο ότι το βράδυ της Πέµπτης υπήρξε τροπολογία στη Βουλή από τον αρµόδιο υπουργό Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, µε την οποία απαγορεύτηκε η επιβολή πάγιας χρέωσης στους λογαριασµούς ηλεκτρικής ενέργειας άνω των 5 ευρώ µηνιαίως ή των 60 ευρώ ετησίως.
Η ρύθµιση αυτή αναµένεται να µεταβάλει εκ νέου τα τιµολόγια των παρόχων ενέργειας, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που επέβαλλαν πάγιες χρεώσεις άνω των 5 ευρώ. Η αλλαγή αυτή αναµένεται να λάβει χώρα µέσα στο Σαββατοκύριακο. Στα τιµολόγια κυµαινόµενης χρέωσης, οι χρεώσεις κατανάλωσης είναι από -22% έως και 93,3% διαφοροποιηµένες από εκείνες της ∆ΕΗ.
Η αρνητική τιµή φυσικά έχει την έννοια της φθηνότερης χρέωσης και η θετική τιµή την έννοια της ακριβότερης. Σε επίπεδο παγίου, οι χρεώσεις των ανταγωνιστών είναι από -100% έως 1.349% διαφοροποιηµένες. Ως -100% λαµβάνεται το πακέτο του παρόχου που δεν εφαρµόζει πάγια χρέωση, τη στιγµή που η ∆ΕΗ για το βασικό της τιµολόγιο (∆ΕΗ Γ1Ν) εφαρµόζει πάγιο 48 ευρώ ετησίως, δηλαδή 4 ευρώ µηνιαίως. Ο καταναλωτής, εποµένως, θα πρέπει να εξετάσει καλά τις προσφορές των παρόχων ενέργειας, καθώς κρύβουν ορισµένες εκπλήξεις. Για παράδειγµα, υπάρχουν πάροχοι που προσφέρουν π.χ. σε κυµαινόµενα τιµολόγια φθηνή χρέωση στην κατανάλωση, αλλά επιβάλλουν υψηλά πάγια. Και vice versa. Υπάρχουν πάροχοι που εφαρµόζουν φθηνά ή και καθόλου πάγια, αλλά εφαρµόζουν υψηλές χρεώσεις. Στο ∆ιαδίκτυο υπάρχουν αυτοσχέδιες πλατφόρµες ιδιωτών που συγκρίνουν τις χρεώσεις των τιµολογίων σε µεγάλη λεπτοµέρεια.
Ο ιδιώτης που έχει υλοποιήσει την πλατφόρµα έχει υπολογίσει µε ακρίβεια εκατοστού του ευρώ (σεντ) τι θα πληρώνει ένας καταναλωτής ή ένας επαγγελµατίας κάθε µήνα ή κάθε έτος µε βάση τα δηµοσιευµένα τιµολόγια των παρόχων.
*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά» στις 30/07/2022
