Επενδύσεις συνολικού ύψους 550-600 εκατ. ευρώ εκτιµάται ότι θα φέρει στον αγροδιατροφικό τοµέα η για πρώτη φορά στα χρονικά «δίδυµη» προκήρυξη επενδυτικών σχεδίων (σχεδίων βελτίωσης) µέσω και του Ταµείου Ανάκαµψης και του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης. Τεχνολογικός εξοπλισµός, µε αιχµή την καινοτοµία, και Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας είναι οι δύο τοµείς στους οποίους εστιάζεται το ενδιαφέρον αγροτών και κτηνοτρόφων.

Η πρώτη προκήρυξη, µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης, είναι προγραµµατισµένη για τις 30 Αυγούστου και έχει την ιδιαιτερότητα ότι τον εξοπλισµό δεν θα τον προµηθευτούν οι παραγωγοί απευθείας, αλλά συλλογικά σχήµατα (συνεταιρισµοί, οµάδες και οργανώσεις παραγωγών) και ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι οποίες µε τη σειρά τους θα τον διαθέτουν στους αγρότες και κτηνοτρόφους µέσω χρησικτησίας. Για να ενταχθεί ένας συνεταιρισµός ή µια επιχείρηση, θα πρέπει να προµηθεύεται τουλάχιστον το 40% της πρώτης ύλης που αξιοποιεί µέσω συµβολαιακής γεωργίας. Η κλασικού τύπου προκήρυξη των σχεδίων βελτίωσης ακολουθεί το φθινόπωρο, σύµφωνα µε τους επιτελείς του υπουργείου, ή στο τέλος του έτους, όπως εκτιµά η αγορά.

Πως θα διατεθούν

Η δράση «Εκσυγχρονισµός του πρωτογενούς τοµέα», όπως τιτλοφορείται, στο Ταµείο Ανάκαµψης έχει προϋπολογισµό (δηµόσια δαπάνη) 98.111.000 ευρώ, εκ των οποίων το 60% (58.866.600 ευρώ) θα διατεθεί µέσω συλλογικών σχηµάτων και το υπόλοιπο (39.244.400 ευρώ) µέσω επιχειρήσεων που λειτουργούν ήδη ή είναι υπό σύσταση. Υπολογίζεται ότι µέσω της δράσης θα προχωρήσουν επενδύσεις άνω των 200 εκατ. ευρώ, ενδεχοµένως και 250 εκατ. ευρώ, καθώς οι επιλέξιµοι προϋπολογισµοί είναι 500.000- 3.000.000 ευρώ για τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις και συνεταιρισµούς και 1.000.000-10.000.000 ευρώ για τις µεγάλες.

Το ενδιαφέρον προβλέπεται µεγάλο, αφενός λόγω του ύψους της επιδότησης, που µπορεί να ανέλθει έως και στο 75% στα νησιά, και αφετέρου λόγω των γρήγορων διαδικασιών του Ταµείου, καθώς οι αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων αξιολογούνται αµέσως, µε βάση την ηµεροµηνία και την ώρα υποβολής στην ηλεκτρονική πλατφόρµα, και όσοι πληρούν τα κριτήρια εντάσσονται και προχωρούν τις επενδύσεις, λαµβάνοντας γρήγορα (µε την πιστοποίηση δαπανών) και την επιδότηση.

Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα στις προηγούµενες δύο δράσεις για τον πρωτογενή τοµέα, στον «πράσινο» αγροτουρισµό και στην καινοτοµία και «πράσινη» µετάβαση στη µεταποίηση των αγροτικών προϊόντων, όταν το σύστηµα έκλεισε σε µία ώρα ή και λιγότερο, ακριβώς επειδή οι υποβληθείσες αιτήσεις επενδυτικών σχεδίων υπερκάλυψαν ως αιτούµενο προϋπολογισµό το 150% της δηµόσιας δαπάνης.



Οι επιλέξιμες

Στο πλαίσιο της δράσης, επιδοτούνται τόσο οι κλασικές επενδύσεις των σχεδίων βελτίωσης (εγκαταστάσεις, εξοπλισµός) όσο και καινούργιες, από την παραγωγή ενέργειας µέχρι τη συµµετοχή σε εκθέσεις και σεµινάρια κατάρτισης. Στις κλασικές επενδύσεις (Κανονισµός 702/2014) εντάσσονται:
  • Κατασκευή και βελτίωση ακινήτων (σε επίπεδο γεωργικών εκµεταλλεύσεων, π.χ. στάβλοι, γεωργικές αποθήκες κ.ά.).
  • Αγορά µηχανηµάτων και εξοπλισµού µέχρι το ύψος της αγοραίας αξίας του στοιχείου ενεργητικού.
  • Απόκτηση ή ανάπτυξη λογισµικού υπολογιστών και απόκτηση διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών εκµετάλλευσης, δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και εμπορικών σημάτων.
Στη δράση μπορούν να υπαχθούν επενδυτικά σχέδια της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, που αφορούν:
  • Τον τομέα φυτικής παραγωγής: Εκμεταλλεύσεις όλων των τύπων και παραγωγικών συστημάτων φυτικής παραγωγής, όπως συμβατική, πιστοποιημένη -ολοκληρωμένη, βιολογική κ.λπ.-, υπαίθρια και υπό κάλυψη (θερμοκήπια, θάλαμοι καλλιέργειας μανιταριών θερμοκηπιακού τύπου, δικτυοκήπια κ.ά.).
  • Τον τομέα ζωικής παραγωγής: Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις για ίδρυση νέων και εκσυγχρονισμό υφισταμένων.
  • Διοργάνωση διαγωνισμών και συμμετοχή σε εκθέσεις. Επιδοτούνται έξοδα συμμετοχής, ταξιδιού και μεταφοράς ζώων, ακόμα και οι δημοσιεύσεις, με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού για τα γεωργικά προϊόντα, καθώς και οι δαπάνες για τη διάδοση επιστημονικών γνώσεων.

Άλλες κατηγορίες

Υπάρχουν και άλλες κατηγορίες επενδύσεων, στις οποίες το ύψος της επιδότησης είναι διαφορετικό. Τέτοιου είδους επενδύσεις είναι:
  • Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ.
  • Οχήματα με τα οποία η επιχείρηση ή ο συνεταιρισμός διενεργεί μεταφορές πρώτων υλών και προϊόντων (έτοιμων και ημιέτοιμων) εντός του χώρου της μονάδας. Επιλέξιμα είναι τα ηλεκτρικά οχήματα, τα οχήματα μηδενικών εκπομπών CO2 και όσα εκπέμπουν CO2 μικρότερο των 50 g/Km.
  • Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου του εξοπλισμού εργαστηρίων.
  • Απόκτηση του συνόλου στοιχείων ενεργητικού που ανήκουν σε επιχειρηματική εγκατάσταση που έχει κλείσει, από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης.
  • Ιδρυση και εκσυγχρονισμός των δικτύων διανομής (logistics).
  • Συμβουλευτικές υπηρεσίες από εξωτερικούς συμβούλους (δεν περιλαμβάνονται τακτικές υπηρεσίες παροχής φορολογικών και νομικών συμβουλών ή διαφημιστικές υπηρεσίες).
  • Ενισχύσεις καινοτομίας.
  • Επαγγελματική κατάρτιση (δαπάνες εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων και λειτουργικές δαπάνες).

Οκτώ «κλειδιά»

Επενδύσεις της τάξης των 350 εκατ. ευρώ ή και περισσότερο αναμένεται να φέρουν και τα παραδοσιακά σχέδια βελτίωσης μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), προϋπολογισμού (δημόσια δαπάνη) 180 εκατ. ευρώ.

Η προκήρυξή τους αναμένεται το τελευταίο τρίμηνο του έτους και αφού πρώτα ολοκληρωθεί η ένταξη των περίπου 12.000 νέων αγροτών στο ομώνυμο πρόγραμμα του ΠΑΑ, καθώς έχουν προτεραιότητα και στα σχέδια βελτίωσης, προκειμένου να αποκτήσουν σύγχρονο εξοπλισμό για τις καλλιέργειες - εκτροφές τους. Καθώς το ενδιαφέρον των παραγωγών προβλέπεται πολύ μεγάλο, οκτώ είναι τα κριτήρια που αυξάνουν τη μοριοδότηση και κατά συνέπεια τις πιθανότητες ένταξης ενός αγρότη και κτηνοτρόφου:
  • Οι νέοι αγρότες και όσα σχέδια βελτίωσης δίνουν βαρύτητα στην καινοτομία και την παραγωγή ενέργειας.
  • Η ενασχόληση με αιγοπροβατοτροφία, μελισσοκομία, οπωροκηπευτικά, βαμβάκι, ζωοτροφές και καλλιέργειες ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή.
  • Το οικονομικό μέγεθος της εκμετάλλευσης. Στην τελευταία προκήρυξη τη μεγαλύτερη μοριοδότηση λάμβαναν οι παραγωγοί των εκμεταλλεύσεων με τυπική απόδοση (ετήσια έσοδα) 15-25 χιλιάδες ευρώ. Στη νέα προκήρυξη αναμένεται να τη λάβουν οι παραγωγοί των εκμεταλλεύσεων με τυπική απόδοση άνω των 25 χιλιάδων ευρώ.
  • Η ρεαλιστικότητα του επενδυτικού σχεδίου, και συγκεκριμένα επενδύσεις που δεν υπερβαίνουν το τετραπλάσιο του μεγέθους της μονάδας. Εάν δηλαδή η τυπική απόδοση ανέρχεται σε 20 χιλιάδες ευρώ σε ετήσια βάση, το σχέδιο βελτίωσης να μην υπερβαίνει τις 80 χιλιάδες ευρώ.
  • Η δυνατότητα κάλυψης της ίδιας συμμετοχής του 20% από ίδια κεφάλαια.
  • Η δυναμική της εκμετάλλευσης, δηλαδή εάν ο παραγωγός δεν έχει οφειλές.
  • Οι πιστοποιημένες γνώσεις στον τομέα.
  • Η επένδυση σε κλάδους με βάση τις ανάγκες κάθε περιφέρειας (περιφερειακά κριτήρια).
  • Το ακριβές ύψος της επιδότησης αποτελεί ακόμη αντικείμενο επεξεργασίας, όμως στην τελευταία προκήρυξη των σχεδίων βελτίωσης ανήλθε ακόμα και στο 80% για τα νησιά του Αιγαίου, στο 60% στις βασικές αγροτικές περιφέρειες και στο 50% στην Αττική.

Προϋποθέσεις

Για να μπορεί να ενταχθεί ένας παραγωγός στο πρόγραμμα των σχεδίων βελτίωσης, θα πρέπει να έχει φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα και η εκμετάλλευσή του να έχει τυπική απόδοση τουλάχιστον 12 χιλιάδων ευρώ σε ετήσια βάση, που ισοδυναμεί με:
  • 130 πρόβατα - 145 αίγες
  • 64 στρέμματα ελαιοποιήσιμης ελιάς ή 41 στρέμματα επιτραπέζιας ελιάς
  • 18 στρέμματα οπωρώνες î 11 στρέμματα κηπευτικά
  • 292 στρέμματα σιτάρι μαλακό
  • 80 στρέμματα βαμβάκι.
*Δημοσιεύτηκε στο Money Pro στις 6 Αυγούστου 2022.