Μια σειρά από έκτακτα μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας λαμβάνουν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς ο ενεργειακός «εφιάλτης» έχει ρίξει τη σκιά του, ενόψει του δύσκολου χειμώνα.

Σε όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ειδικότερα στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, όπου οι θερμοκρασίες έχουν ήδη αρχίσει να πέφτουν και η θέρμανση ξεκίνησε ήδη, λαμβάνονται μέτρα για την κατανάλωση λιγότερης ενέργειας. Θα είναι όμως αρκετά τα μέτρα; Πώς θα είναι αυτός ο χειμώνας; Θα ζήσουμε καταστάσεις που έχουμε να ζήσουμε από τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο;

Γαλλία: Ζιβάγκο, φλις και 19 βαθμοί Κελσίου

Η πρωθυπουργός της Γαλλίας Ελιζαμπέτ Μπορν ανακοίνωσε ότι η χώρα έχει γεμίσει τις αποθήκες φυσικού αερίου και έχει αυξήσει τις δυνατότητες για αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), σημειώνοντας ότι έτσι θα αποφευχθεί ο κίνδυνος μπλακ άουτ.

Η γενική οδηγία στη χώρα είναι ο θερμοστάτης να μην υπερβαίνει τους 19 βαθμούς Κελσίου, ενώ λαμβάνονται και άλλα μέτρα όπως το να σβήνουν οι φωτεινές επιγραφές των υπεραγορών τις ώρες που δεν λειτουργούν, ενώ οι κλειστοί χώροι λιανικής πώλησης θα μειώσουν τον φωτισμό τους κατά 30% και θα ρυθμίζουν τη θερμοκρασία στους 17 βαθμούς Κελσίου το πολύ, κατά τις ώρες αιχμής των αγορών.

Μάλιστα, εξοικονομήσεις θα γίνουν και σε κτίρια υπουργείων. Για παράδειγμα, στο υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας η η θέρμανση θα ανοίγει μόνο όταν οι θερμοκρασίες στα γραφεία πέφτουν κάτω από τους 19 βαθμούς Κελσίου, ενώ θα ενεργοποιείται η ψύξη τις ζεστές ημέρες, μόνο όταν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 26 Κελσίου.

Με την εφαρμογή των παραπάνω μέτρων υπολογίζεται ότι η αναμενόμενη εξοικονόμηση ενέργειας θα φτάσει τις 22 γιγαβατώρες (GWh) τα επόμενα δύο χρόνια, ή σχεδόν το 5% της συνολικής κατανάλωσης του υπουργείου Οικονομικών.

Παράλληλα, θα συνεχιστεί η ενεργειακή ανακαίνιση των κτιρίων με την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας ώστε να αντικατασταθούν οι λέβητες αερίου ή πετρελαίου, με την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάνελ, την ενίσχυση της θερμομόνωσης και τη χρήση φωτισμού LED.

Πέρα από τις δηλώσεις και τα μέτρα, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, έχει δημιουργήσει τάση στη χώρα φορώντας ζιβάγκο. Τη μόδα έχει ακολουθήσει και ο υπουργός των Οικονομικών Μπρουνό Λε Μερ αλλά και η πρωθυπουργός, που εμφανίζεται με αμάνικο φλις μπουφάν στέλνοτας μήνυμα ότι η κυβέρνηση κάνει προσπάθειες.

Αίσθηση έχει κάνει και η περίπτωση μιας μικρής πόλης στη βορειοδυτική Γαλλία, όπου ο δήμαρχος αποφάσισε να δαπανήσει περίπου 6.000 ευρώ για την αγορά μπουφάν φλις για περίπου 350 παιδιά σχολείων της πόλης, καθώς θεωρείται απίθανο να μπορέσουν να ανάψουν τα καλοριφέρ πάνω από τους 19 βαθμούς Κελσίου. Πρόκειται για την πόλη Περιέ, ο δήμαρχος της οποίας τόνισε στο γαλλικό ραδιόφωνο France Bleu ότι οι 19 βαθμοί μπορεί να είναι μια ανεκτή θερμοκρασία όταν όμως κάνει πάρα πολυ κρύο, τα μπουφάν θα φανούν χρήσιμα μέσα στις τάξεις.

«Όπως σε άλλες περιοχές δίνουν έναν υπολογιστή ή ένα λεξικό, εμείς θα δώσουμε ένα μπουφάν φλις σε κάθε παιδί», ανέφερε ο δήμαρχος.

Γερμανία: Δεν κάνουν αρκετή οικονομία στο φυσικό αέριο

Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς και το υπουργικό συμβούλιο ενέκριναν μια σειρά από μέτρα που έχουν ως στόχο τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 20% το τρέχον φθινόπωρο και τον χειμώνα που έρχεται. Η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Γερμανίας εξέδωσε ωστόσο χθες, επείγουσα προειδοποίηση προς τους καταναλωτές να κάνουν περισσότερη οικονομία στο φυσικό αέριο παρά τον ψυχρό καιρό, καθώς τα στοιχεία έδειχναν κατανάλωση πάνω από το μέσο όρο, κι αυτό παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση.

«Χωρίς σημαντικές μειώσεις, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών, θα είναι δύσκολο να αποφευχθεί η έλλειψη φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα», δήλωσε ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Δικτύων (BNetzA) Κλάους Μιούλερ.

Τα στοιχεία της υπηρεσίας που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη έδειξαν κατανάλωση 483 γιγαβατώρων (GWh) για την εβδομάδα που αρχίζει στις 19 Σεπτεμβρίου, πολύ πάνω από τον μέσο όρο των 422 GWh για το 2018 έως το 2021.

«Αν και η εβδομάδα ήταν σημαντικά πιο κρύα από την ίδια εβδομάδα των προηγούμενων ετών, η εξοικονόμηση που απαιτείται για να αποφευχθεί η έλλειψη φυσικού αερίου πρέπει να επιτευχθεί ανεξάρτητα από τις εξωτερικές θερμοκρασίες», ανέφερε η υπηρεσία.

Θα χρειαστεί μείωση τουλάχιστον 20% για να αποφευχθούν οι ελλείψεις, πρόσθεσε.

Η BNetzA ανακοίνωσε ότι οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου της Γερμανίας έχουν πληρότητα 91,5%.

«Πρέπει να εξοικονομηθεί φυσικό αέριο, ακόμα κι αν κάνει ακόμα πιο κρύο προς τον χειμώνα. Αυτό θα εξαρτηθεί από τον καθένα μας», είπε ο Mueller.

Η γερμανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα καλέσει τους καταναλωτές να εξοικονομήσουν ενέργεια εν μέσω της αναταραχής που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η Vonovia, ο μεγαλύτερος όμιλος ακινήτων της χώρας, σχεδιάζει να περιορίσει τη θερμοκρασία στα 350.000 σπίτια της στους 17 βαθμούς Κελσίου τη νύχτα.

Η Μπούντεσταγκ σχεδιάζει επίσης, να κλείσει το ζεστό νερό στα γραφεία της και να διατηρήσει τη θερμοκρασία όχι πάνω από τους 20 βαθμούς Κελσίου.

Μεταξύ των οριζόντιων μέτρων, προβλέπεται η διακοπή του ζεστού νερού στις δημόσιες πισίνες, η απαγόρευση της θέρμανσης των ιδιωτικών πισινών, απαγόρευση της θέρμανσης ορισμένων χώρων σε δημόσια κτίρια, η απαγόρευση του περισσότερου εξωτερικού φωτισμού σε κτίρια και μνημεία με εξαίρεση όσες λάμπες είναι απαραίτητες για την οδική ασφάλεια και αποτροπή άλλων κινδύνων, ενώ ενισχύεται η ενεργειακή απόδοση σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια.

Επίσης, θα απαγορεύεται για συγκεκριμένες ώρες ή και ημέρες η χρήση φωτεινών διαφημιστικών πινακίδων και λοιπών εγκαταστάσεων.

Η μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης απασχόλησε έντονα την πρόσφατη προεκλογική περίοδο τη χώρα. Η Κεντροαριστερά είχε προτείνει τη μείωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, θέση όμως που επέκρινε η ακροδεξιά νικήτρια των εκλογών (και μελλοντική πρωθυπουργός) Τζόρτζια Μελόνι, που επιθυμεί οι πρωτοβουλίες να ληφθούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι σε εθνικό. Γενικότερος στόχος είναι η μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου για θέρμανση πάνω από 10%.

Σύμφωνα με τα ιταλικά ΜΜΕ, τα κυριότερα μέτρα που αναμένεται να ληφθούν είναι: μείωση της θερμοκρασίας και των ωρών θέρμανσης σε σπίτια και γραφεία κατά τη διάρκεια του χειμώνα, περιορισμός του δημόσιου φωτισμού στους δρόμους αλλά και των φωτεινών επιγραφών και του φωτισμού που διατηρούν τα καταστήματα όταν είναι κλειστά.

Επίσης, δίνεται παράταση της διάρκειας ζωής των εργοστασίων άνθρακα, για την μείωση του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Εξετάζεται ακόμη, το ενδεχόμενο παύσης της λειτουργίας των εργοστασίων, αν και αρκετές ενεργοβόρες βιομηχανίες περιορίζουν ήδη τις δραστηριότητές τους λόγω της εκτόξευσης του κόστους της ενέργειας.

Ισπανία: Ο θερμοστάτης δεν θα ξεπερνά τους 19 βαθμούς Κελσίου

Οι Ισπανοί νομοθέτες επικύρωσαν το διάταγμα της κυβέρνησης μειοψηφίας του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ για την εξοικονόμηση ενέργειας. Δέσμευση της κυβέρνησης είναι να υπάρξει μείωση κατανάλωσης ενέργειας κατά 7%.

Μεταξύ άλλων προβλέπεται ο θερμοστάτης να φτάνει το πολύ έως τους 19 βαθμούς Κελσίου, ο φωτισμός στις βιτρίνες των καταστημάτων και τα δημόσια κτίρια να πρέπει να κλείνει στις 10μμ, ενώ οι κλιματιζόμενοι ή θερμαινόμενοι χώροι (ανάλογα την εποχή) θα πρέπει υποχρεωτικά να εγκαταστήσουν έναν μηχανισμό με τον οποίο θα κλείνουν αυτομάτως οι πόρτες τους ώστε να μην γίνεται σπατάλη ενέργειας.

Αυστρία: Όχι τόσο φαντασμαγορικά Χριστούγεννα στη Βιέννη

Δίνεται μεγάλη έμφαση στην εξοικονόμηση ενέργειας πρωτίστως την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων. Για παράδειγμα, στη Βιέννη που φημίζεται για τον φαντασμαγορικό χριστουγεννιάτικο διάκοσμό της και προσελκύει χιλιάδες τουρίστες, φέτος τα πράγματα αναμένεται να είναι αρκετά διαφορετικά.

Η έναρξη του χειμερινού φωτισμού για τις χριστουγεννιάτικες αγορές θα καθυστερήσει χρονικά, τα λαμπιόνια θα είναι πολύ λιγότερα, ενώ τα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας είναι πολύ πιθανόν να μειώσουν το τεχνητό χιόνι και να περιορίσουν τις νυχτερινές δραστηριότητες.

Η κυβέρνηση του καγκελάριου Καρλ Νεχάμερ μέχρι στιγμής δεν έχει επιβάλλει υποχρεωτικά μέτρα στους πολίτες, καθώς οι αποθήκες φυσικού αερίου έχουν σχεδόν γεμίσει, όπως έχει δηλώσει.

Φινλανδία: «Έναν βαθμό χαμηλότερα»

Η κυβέρνηση της πρωθυπουργού Σάνα Μαρίν συστήνει στους πολίτες της χώρας να περιορίσουν τον χρόνο που παιρνούν στις σάουνες και να αρκούνται σε σύντομα ντους. Η ενημερωτική εκστρατεία, που φέρει τον τίτλο "Έναν βαθμό χαμηλότερα", θα ξεκινήσει να τρέχει από τις 10 Οκτωβρίου όπως ανέφερε η Κάτι Λάασκο εκπρόσωπος της κρατικής εταιρείας Motiva που προωθεί τη βιωσιμότητα σε θέματα ενέργειας σε συνεργασία με την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της χώρας.

Το ατμόλουτρο με θερμοκρασίες έως και 85 βαθμούς Κελσίου, αποτελεί μια σχεδόν καθημερινή συνήθεια για τους Φινλανδούς. Στη χώρα των περίπου 5,5 εκατ. κατοίκων υπολογίζεται ότι λειτουργούν περίπου 3 εκατ. σάουνες.

Η κυβέρνηση προτείνει επίσης, περιορισμό χρήσης ηλεκτρονικών παιχνιδιών, τηλεόρασης και ψηφιακών συσκευών, ελάττωση της ταχύτητας οδήγησης για εξοικονόμηση καυσίμων, καθώς και η διακοπή της θέρμανσης στα γκαράζ.

Σουηδία: Επιδοτήσεις, αποζημιώσεις και συστάσεις

Κονδύλια έκτακτης ανάγκης κοντά στα 5,8 δισ. δολαρίων ενεργοποιεί η σουηδική κυβέρνηση για να αποζημιώσει και να επιδοτήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις που πλήττονται από την ενεργειακή κρίση.

Παράλληλα η Σουηδική Υπηρεσία Ενέργειας έχει παρουσιάσει μια σειρά από συμβουλές που εάν εφαρμοστούν θα συμβάλλουν καταλυτικά στη μείωση της χρήσης ενέργειας στα οικιακά σπίτια. Περιλαμβάνουν: μόνωση σε σοφίτες και προσόψεις κτιρίων με έκπτωση φόρου από το σχετικό κόστος εργασίας, σφράγιση, ανακαίνιση ή αντικατάσταση παραθύρων και εξωτερικών πορτών, εγκατάσταση συστημάτων θέρμανσης με αντλία θερμότητας, αλλά και αντικατάσταση βρυσών και συστημάτων παροχής νερού με νέας τεχνολογίας που δεν απαιτούν πολλή ενέργεια.

Δανία: Απλώστρα αντί για στεγνωτήριο

Η κυβέρνηση αρκείται στον στόχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση της χρήσης φυσικού αερίου κατά 15%. Ήδη από το καλοκαίρι προχώρησε σε συστάσεις για κλείσιμο των συστημάτων θέρμανσης που στη χώρα χρησιμοποιούνται και τους θερινούς μήνες. Επιπλέον, συστήνεται στους Δανούς μείωση του καθημερινού ντους στα 5 λεπτά, χρήση απλώστρας αντί για στεγνωτήριο, λειτουργία οικιακών συσκευών, όπως πλυντήρια πιάτων, μόνο τη νύχτα για να επωφελείται το νοικοκυριό από τις φθηνότερες τιμές ρεύματος των νυχτερινών τιμολογίων.

Ολλανδία: Εκστρατεία «Save Energy Now»

Η Ολλανδία έχει ανακοινώσει ότι διαθέτει ικανές προμήθειες φυσικού αερίου για να αντεπεξέλθει στις ανάγκες του επερχόμενου χειμώνα.

Παρ’ όλα αυτά βρίσκεται σε εξέλιξη η εκστρατεία "Save Energy Now" ("Εξοικονομήστε ενέργεια τώρα") που ενθαρρύνει τους πολίτες να κάνουν μετατροπές στα σπίτια τους ώστε να γίνουν περισσότερο ενεργειακά αποδοτικά χρησιμοποιώντας αντλίες θερμότητας, εξαερισμό με λειτουργία ανάκτησης θερμότητας, ηλιακή θέρμανση νερού και να έχουν καλύτερη μόνωση για στέγες, δάπεδα και παράθυρα.

Ιρλανδία: Φυσικό αέριο από τη Βρετανία

Η Δημοκρατία της Ιρλανδίας εξαιρείται από τους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου. Κι αυτό γιατί προμηθεύεται το μεγαλύτερο μέρος του φυσικού αερίου που καταναλώνει από τη Βρετανία. Ωστόσο η κυβέρνηση εξακολουθεί να ενθαρρύνει τους πολίτες της στην μείωση της χρήσης ενέργειας τον επερχόμενο χειμώνα, μέσω της καμπάνιας που φέρει τον τίτλο "Μειώστε τη χρήση".

Ελβετία: Αυστηρά μέτρα και πρόστιμα

Σύμφωνα με τους νέους κανόνες που έχουν ανακοινωθεί στη χώρα, οι θερμοστάτες στα κτίρια που έχουν θέρμανση με φυσικό αέριο δε θα πρέπει να ξεπερνούν τους 19 βαθμούς Κελσίου ενώ το νερό θα πρέπει να θερμαίνεται μέχρι τους 60 βαθμούς Κελσίου. Επιπλέον, σάουνες και πισίνες δεν θα θερμαίνονται.

Οι ελβετικές αρχές προβλέπουν πρόστιμα για τους παραβάτες. Ο Μάρκους Σπόρντλι, εκπρόσωπος του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών δήλωσε σε ελβετικά ΜΜΕ ότι το ημερήσιο πρόστιμο θα είναι τουλάχιστον 30 ευρώ και το ανώτερο 3.000 ευρώ.