Φουλάρουν οι μηχανές στο Ταμείο Ανάκαμψης - Στα 2,2 δισ. ευρώ η απορροφητικότητα με ταυτόχρονη έκρηξη στις ιδιωτικές επενδύσεις

Σε 2,2 δισ. ευρώ έφτασαν οι απορροφήσεις πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης (Τ.Α.), αντιστοιχώντας στο 12% του συνολικού προϋπολογισμού, ύψους 18,4 δισ. ευρώ, ή στο 16% των πιστώσεων, συνολικού ύψους 14,2 δισ. ευρώ. Τα τελευταία στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ) την περασμένη εβδομάδα δείχνουν ότι από τον περασμένο Μάιο οι δαπάνες πήραν «φωτιά». Από περίπου 400 εκατ. ευρώ που ήταν μέχρι τότε, εκτοξεύθηκαν στο τέλος του περασμένου Οκτωβρίου στα 2,2 δισ. ευρώ. Και στόχος μέχρι το τέλος του 2022 είναι να έχουν αυξηθεί επιπλέον κατά 1 δισ. ευρώ, φτάνοντας στα 3,2 δισ. ευρώ.

Την ίδια στιγμή, εκρηκτική είναι η αύξηση των ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων που υποβάλλονται στο Ταμείο Ανάκαμψης για χρηματοδότηση μέσω των δανείων. Ο αριθμός των επενδυτικών σχεδίων που έχει κατατεθεί τους τελευταίους τέσσερις μήνες (Ιούλιος-Οκτώβριος) έχει τετραπλασιαστεί και το ύψος των επενδυτικών σχεδίων έχει τριπλασιαστεί. Συνολικά, μέχρι τέλος Οκτωβρίου είχαν υποβληθεί 241 επενδυτικά σχέδια, ύψους 9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων είχαν εγκριθεί 41, ύψους 1,8 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, όπως ανέφερε ο αν. υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, σε ημερίδα που διενεργήθηκε την περασμένη εβδομάδα για το Τ.Α., οι προκλήσεις είναι μπροστά και δεν είναι άλλες από τους εκατοντάδες διαγωνισμούς που πρέπει να διαχειριστεί η Δημόσια Διοίκηση, αλλά και η αγορά, που θα κληθεί να υλοποιήσει τα έργα. Ενδεικτικό προς την κατεύθυνση αυτή είναι ότι το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) τα επόμενα 2-3 χρόνια θα είναι υπερδιπλάσιο των τελευταίων ετών, ενώ, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, η αγορά καλείται να υλοποιήσει δημόσια έργα τρεις ή τέσσερις φορές περισσότερα των προηγούμενων ετών.

Ο αν. υπουργός Οικονομικών έφερε το παράδειγμα της αγοράς πληροφορικής, η οποία -όπως είπε χαρακτηριστικά- καλείται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης να υλοποιήσει έξι φορές περισσότερα έργα απ’ ό,τι στο παρελθόν.

Το κρίσιμο στοιχείο

Η πιο σημαντική πρόκληση, ωστόσο, είναι η διενέργεια των εκατοντάδων διαγωνισμών ανάθεσης έργων που δρομολογούνται αυτή την περίοδο. Το κρίσιμο στοιχείο είναι να μην υπάρξουν νομικές κωλυσιεργίες, που θα προκληθούν από τις ενστάσεις/προσφυγές των ενδιαφερομένων, οι οποίες είναι χρονοβόρες και απειλούν τα χρονοδιαγράμματα που θέτει η Κομισιόν στην υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Μέχρι στιγμής, παρόλο που υπήρξαν ορισμένες ακυρώσεις διαγωνισμών, όλα δείχνουν ότι κυλούν ομαλά. Ωστόσο, ο μεγάλος όγκος των διαγωνισμών είναι μπροστά, με έργα και προμήθειες ύψους πολλών δισ. ευρώ.

Την πρόκληση αυτή καθιστά ακόμα πιο περίπλοκη η πολιτική αβεβαιότητα που δημιουργεί η επικείμενη εκλογική αναμέτρηση. Σε τέτοιες περιόδους, η δημόσια μηχανή χαλαρώνει, ενώ τα «πάθη οξύνονται», γεγονός που αυξάνει το ρίσκο της επιτυχούς υλοποίησης. Το γεγονός, ωστόσο, ότι μεγάλο μέρος του Τ.Α. υλοποιείται από φορείς εκτός της κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης, π.χ. τράπεζες σε ό,τι αφορά τα δάνεια, ή του ΤΑΙΠΕΔ αναφορικά με μεγάλο μέρος των δημόσιων έργων που θα επιδοτηθούν από το Τ.Α., διασφαλίζει ότι το διάστημα της πολιτικής αβεβαιότητας δεν θα σταματήσουν όλα.

Το Ταμείο Ανάκαμψης θεωρείται το μεγαλύτερο ανάχωμα της χώρας για την αποφυγή μιας νέας ύφεσης, που σήμερα σκιάζει την Ενωμένη Ευρώπη. Όλες οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο υψηλός ρυθμός ανάπτυξης της χώρας θα επιβραδυνθεί σημαντικά, αλλά δεν θα υποχωρήσει κάτω από 1%, σύμφωνα με την Κομισιόν, ή 1,8%, σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του 2023.