«Τα δώσαμε πριν προλάβουμε καλά-καλά να τα πάρουμε», λένε μεταξύ σοβαρού και αστείου στο υπουργείο Οικονομικών, «φωτίζοντας» έτσι το... colpo grosso της απευθείας διάθεσης στα νοικοκυριά των 650 εκατ. ευρώ από την έκτακτη φορολόγηση των διυλιστηρίων.

Οι πληροφορίες αναφέρουν, όμως, ότι το «market pass» δεν είναι ο μοναδικός «κρυφός άσος» στο μανίκι του οικονομικού επιτελείου.  Τα στοιχεία πίσω από τη «βιτρίνα» του Προϋπολογισμού, που μόλις ψηφίστηκε, δείχνουν ότι μέχρι το καλοκαίρι ή και νωρίτερα μπορεί να πάρει «σάρκα και οστά» ένα ακόμα «πακέτο» έκτακτων μέτρων στήριξης για ευάλωτα νοικοκυριά, χωρίς να μετακινηθεί ούτε χιλιοστό ο στόχος της επιστροφής σε πρωτογενή πλεονάσματα. 

Τα έσοδα

Βασική παραδοχή των προβλέψεων για τα φορολογικά έσοδα της επόμενης χρονιάς είναι ότι από τη φορολόγηση των επιχειρήσεων μπορούν να εισπραχθούν 695 εκατ. ευρώ παραπάνω από φέτος. Ο μηνιαίος «βομβαρδισμός» στοιχείων για τον τζίρο στον τουρισμό και το σύνολο της οικονομίας ενισχύει την εκτίμηση ότι τα επιπλέον έσοδα μπορούν να είναι παραπάνω. Είναι ενδεικτικό ότι εισηγμένες της μεσαίας και χαμηλής κεφαλαιοποίησης μέχρι στιγμής έχουν σπάσει τα κοντέρ, καταγράφοντας κέρδη 50%-60% πάνω από πέρσι.  

Διυλιστήρια

Η έκτακτη φορολόγηση των διυλιστηρίων δεν εξαντλεί τις φορολογικές τους υποχρεώσεις για το 2023. Αρμόδιες πηγές υπενθυμίζουν ότι θα επιβληθεί κανονικά ο φόρος του 22% και, αν λάβει κανείς υπόψη ότι η φετινή τους κερδοφορία μπορεί να φτάσει στα 2 δισ. ευρώ πάνω από τα περσινά αποτελέσματα, είναι προφανής η προσδοκία για μια αντίστοιχη τονωτική «ένεση» στα κρατικά ταμεία.

Επιπλέον, πέρα από τη φορολόγηση των υπερεσόδων των παραγωγών ενέργειας, μόλις ξεκίνησε η διαδικασία υπολογισμού των υπερεσόδων των παρόχων ενέργειας από τον Αύγουστο και μετά.  Το νέο... colpo grosso θα «κλειδώσει» αν όλα πάνε καλά στο μέτωπο των τιμών του φυσικού αερίου. Βασική παραδοχή του Προϋπολογισμού είναι ότι η μέση τιμή για το 2023 θα διαμορφωθεί στα 120 ευρώ, ωστόσο ήδη καταγράφεται αποκλιμάκωση και σταθεροποίηση κάτω από τα 110 ευρώ.

Για τον «κουμπαρά»

Αν δεν έχουμε δυσάρεστες εκπλήξεις τους μήνες που έρχονται, αυτά τα 10 ευρώ διαφοράς από το βασικό σενάριο «απελευθερώνουν» περί τα 300 εκατ. ευρώ από τον ειδικό «κουμπαρά» για τις ενεργειακές επιδοτήσεις.  Συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω, πριν καλά-καλά ξεκινήσει η νέα χρονιά, ανοίγει ένα «παράθυρο» για έκτακτα μέτρα στήριξης, τα οποία με συντηρητικούς υπολογισμούς μπορεί να φτάσουν ή να ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ!  



Θετικό πρόσημο

Η νέα χρονιά «χώρεσε» μόνιμα και έκτακτα μέτρα που αγγίζουν τα 4,2 δισ. ευρώ, παρά την επιδίωξη πρωτογενούς πλεονάσματος τουλάχιστον 1,7 δισ. ευρώ, το οποίο θα ανοίξει την «πόρτα» της επενδυτικής βαθμίδας.

Πρόκειται για μέτρα που φέρνουν αυξήσεις μισθών - συντάξεων, ενισχύουν τη θέση «ευαίσθητων» κλάδων της οικονομίας και καλύπτουν τα πιο αδύναμα μέρη της κοινωνίας. Αναμφίβολα ξεχωρίζουν:
  • η μόνιμη κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στους υπαλλήλους του Δημοσίου, στους συνταξιούχους και στον ιδιωτικό τομέα  
  • η διατήρηση σε μόνιμη βάση της μείωσης κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών 2,2 εκατ. μισθωτών του ιδιωτικού τομέα 
  • η συνέχιση της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ σε υπηρεσίες μεταφοράς προσώπων, σε υπηρεσίες διάθεσης μη αλκοολούχων ποτών και ροφημάτων, στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών, στα γυμναστήρια και στις σχολές χορού και στο τουριστικό πακέτο.  

Η μεγάλη αλλαγή

Πίσω από τις «γραμμές» των δαπανών του υπουργείου Εργασίας και του ΕΦΚΑ «κρύβεται», όμως, η μεγάλη αλλαγή στις ζωές περίπου 2,5 εκατ. συνταξιούχων. Για πρώτη φορά έπειτα από 12 ολόκληρα χρόνια «ξεπαγώνουν» οι συντάξεις και αυξάνονται κατά 7,75%. Το ποσό που θα μοιραστεί αγγίζει τα 910 εκατ. ευρώ, ωστόσο σε συνδυασμό με την «επιταγή ακρίβειας», την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και την 4η δόση από τον επανυπολογισμό των συντάξεών τους δημιουργείται ένα «πακέτο»-μαμούθ, από το οποίο κάποιοι θα δουν ακόμα και τριπλή αύξηση στο εισόδημά τους! 

Συγκεκριμένα: 
  • μία τουλάχιστον αύξηση θα δουν 2.499.285 συνταξιούχοι (λόγω της αύξησης της τάξης του 7,75% ή της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της καταβολής του επιδόματος των 250 ευρώ)  -διπλή αύξηση θα δουν 1.344.696 συνταξιούχοι (λόγω του συνδυασμού των αυξήσεων της τάξης του 7,75%, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της πληρωμής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ) 
  • τριπλή αύξηση θα δουν 185.649 συνταξιούχοι (λόγω του συνδυασμού της αύξησης της τάξης του 7,75%, της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης ή της πληρωμής της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ και της εφαρμογής της 4ης ετήσιας αύξησης του Ν. Βρούτση). 

Παράδειγμα

Για παράδειγμα, συνταξιούχος που υπέβαλε αίτημα συνταξιοδότησης πριν από τον Μάιο του 2016, με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, λαμβάνει 514 ευρώ τον μήνα. Με την εφαρμογή της αύξησης του 7,75%, το μηνιαίο του όφελος από αυτή την αύξηση θα είναι 40 ευρώ και το ετήσιο 480 ευρώ. Παράλληλα, θα λάβει επιπλέον αύξηση 2,83% λόγω της 4ης ετήσιας αύξησης που προβλέπεται στον Ν. Βρούτση με βάση τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης, δηλαδή επιπλέον 174 ευρώ τον χρόνο.

Λόγω χαμηλού εισοδήματος (κάτω από τις 9.600 ευρώ) έλαβε και το βοήθημα των 250 ευρώ. Επομένως, με τον συνδυασμό των τριών παραπάνω αυξήσεων προκύπτει πως το συνολικό ετήσιο όφελός του ανέρχεται στα 904 ευρώ. Θα δει επομένως ακέραια μία επιπλέον σύνταξη, αλλά και το 68% μιας δεύτερης επιπλέον σύνταξης.  «Ομπρέλα» ανοίγει και για τους χαμηλά αμειβόμενους στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι δεν κερδίζουν κάτι από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, αφού αυτή αφορά μηνιαίες αποδοχές άνω των 860 ευρώ.

Από τις αρχές του χρόνου ξεκινούν οι διαβουλεύσεις για τη νέα αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, η οποία θα ισχύσει από την 1η Μαΐου. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μια αύξηση 5%-5,5% είναι το βασικό σενάριο -ήδη αντίστοιχη σύμβαση υπέγραψαν οι ξενοδοχοϋπάλληλοι- κι αυτό σημαίνει πρακτικά ότι ο κατώτατος μισθός επιστρέφει στα προ μνημονίων επίπεδα, δηλαδή στα 752 ευρώ.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 23 Δεκεμβρίου 2023.