Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου: «Πότε θα πάρει η Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα;».

Μη βιαστείτε να απαντήσετε, γιατί υπάρχει και πιο προχωρημένο, πιο... ρισκαδόρικο ερώτημα: «Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να πάρει η Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα πριν από τις εκλογές;».

Ούτε εδώ, όμως, χωράνε βιασύνες, γιατί υπάρχουν κρυφοί «άσοι στο μανίκι», που μπορούν να φέρουν τα πάνω κάτω. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Μιλώντας με ανθρώπους της αγοράς και αναλύοντας τα μηνύματα που πήρε η Αθήνα τους τελευταίους μήνες σε όλες τις επαφές με τους μεγάλους «παίκτες», θα έλεγε κανείς ότι το... επικρατέστερο είναι να ανακτήσει η Ελλάδα την επενδυτική βαθμίδα μέσα στο τελευταίο τετράμηνο του έτους.

Το βασικό σενάριο

Αυτό που χαρακτηρίζεται ως βασικό σενάριο ακόμα και από κυβερνητικές πηγές «πατάει» πάνω σε δύο δεδομένα. Το πρώτο είναι οι κάλπες, οι οποίες στην καλύτερη περίπτωση θα στηθούν προς το τέλος Απριλίου, άρα, για να ξεκαθαρίσει το πολιτικό σκηνικό, θα χρειαστεί να φτάσουμε τουλάχιστον έως τα τέλη του Ιουνίου. Το δεύτερο στοιχείο, που «κουμπώνει» με τον εκλογικό κύκλο, είναι ότι η DBRS και η Standard and Poor’s, που κρατάνε την Ελλάδα μόλις ένα σκαλοπάτι μακριά από την επενδυτική βαθμίδα, δίνουν τη δεύτερη αξιολόγηση του 2023 στις αρχές Σεπτεμβρίου η πρώτη και στις 20 Οκτωβρίου η δεύτερη.

Αναβάθμιση

Πάμε τώρα στην έκπληξη. Στις 27 Ιανουαρίου η Fitch, στις 10 Μαρτίου η DBRS και στις 17 Μαρτίου η Moody’s δίνουν τις πρώτες αξιολογήσεις του έτους. Προφανώς δεν περιμένει κανείς τόσο νωρίς το «πράσινο φως», ειδικά από τη Fitch και πολύ περισσότερο από τη Moody’s, που κρατάνε την Ελλάδα δύο και τρία σκαλοπάτια αντιστοίχως μακριά από την επενδυτική βαθμίδα.

Αυτό δεν τις εμποδίζει, όμως, να αναβαθμίσουν το outlook της χώρας, δηλαδή τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Τόσο η DBRS όσο και η Moody’s έχουν βάλει τη «σφραγίδα» «Stable» («Σταθερές») κι αν στις αξιολογήσεις του Μαρτίου αναβαθμίσουν τις προοπτικές σε «Positive» («Θετικές»), τότε στρώνουν το... χαλί στον έτερο της παρέας, τη Standard and Poor’s.

Το πρώτο ραντεβού

Η S&P έχει προγραμματίσει το πρώτο της φετινό ραντεβού με την Ελλάδα στις 21 Απριλίου, δηλαδή πολύ κοντά στον χρόνο των εκλογών. Είτε έχουν στηθεί έως τότε οι κάλπες είτε θα είναι εν αναμονή, αν οι αξιολογήσεις του Μαρτίου έχουν θετικό πρόσημο, τότε ο οίκος μπορεί να κάνει την έκπληξη και να δώσει την επενδυτική βαθμίδα. «Ποτέ δεν ξέρεις», σχολιάζει αρμόδια πηγή. Υπάρχει όμως και ο... «από μηχανής θεός», που μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω.

Πέρα από τους τέσσερις «μεγάλους», εξ Αμερικής ορμώμενους, οίκους αξιολόγησης, υπάρχει και ένας 5ος, που φιλοδοξεί να μπει στην... παρέα: η γερμανική Scope Ratings. Η πρώτη επαφή με τους Γερμανούς έγινε σε ανύποπτο χρόνο, το 2016, όταν η Scope βρισκόταν ακόμα σε... νηπιακή ηλικία και έψαχνε πελάτες στην Ευρώπη, για να σπάσει το μονοπώλιο των αμερικανικών οίκων αξιολόγησης.

Τα στελέχη του ΟΔΔΗΧ σύστησαν στην τότε κυβέρνηση να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας, όπερ κι εγένετο. Από τότε οι σχέσεις με την Ελλάδα είναι στενές και η χώρα μας ήταν ανάμεσα σε αυτές που έδωσαν θετική αναφορά στην ΕΚΤ ώστε η Scope να πάρει τη «σφραγίδα» από τη Φρανκφούρτη.

Εκκρεμεί

Η αίτηση του γερμανικού οίκου στην ΕΚΤ εκκρεμεί από τις αρχές του περασμένου χρόνου και οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν θα είναι έκπληξη αν λίαν συντόμως η Scope πάρει το ΟΚ, έτσι ώστε να συμπεριληφθεί στους οίκους αξιολόγησης με το... μαγικό ραβδάκι. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την Ελλάδα; Αυτή τη στιγμή η Scope βαθμολογεί την Ελλάδα με ΒΒ+ και χαρακτηρίζει τις προοπτικές της οικονομίας «Θετικές», δηλαδή με απλά λόγια αρκεί μισό βήμα από τους Γερμανούς για να «σπρώξουν» την Ελλάδα στον παράδεισο της επενδυτικής βαθμίδας.

Το πρώτο ραντεβού μας είναι ορισμένο στις 3 Μαρτίου και αν δεν προλάβει να γίνει εκεί το «μπαμ», τότε υπάρχει δεύτερη ευκαιρία στις 4 Αυγούστου, δηλαδή πολύ νωρίτερα από τους υπόλοιπους οίκους, έτσι ώστε η Ελλάδα να βιώσει ένα πραγματικά «κανονικό» καλοκαίρι έπειτα από 13 χρόνια βαθιάς κρίσης. Φυσικά, υπάρχει και «μαύρο» σενάριο, για όσους αρέσκονται στα θρίλερ.

Το «πάγωμα»

Αν οι εκλογές εξελιχθούν σε περιπέτεια και πολύμηνο «γαϊτανάκι», με αποτέλεσμα -εκτός των άλλων- να τεθεί σε κίνδυνο ο στρατηγικός στόχος επιστροφής σε πρωτογενές πλεόνασμα, τότε η επενδυτική βαθμίδα θα «παγώσει» για φέτος και θα πάει για το 2024.

Ποιο είναι το πρόβλημα; Μέσα στο 2024 θα πρέπει να γίνει αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα όχι από έναν, αλλά από δύο οίκους αξιολόγησης, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, από τις 31/12/2024 και μετά, όταν θα τελειώσουν οι επαναγορές ομολόγων από την ΕΚΤ, η Φρανκφούρτη δεν θα μπορεί να δέχεται ως collateral τα ελληνικά κρατικά ομόλογα. Κι αντιλαμβάνεται κανείς τι σημαίνει αυτό για τις ελληνικές τράπεζες - και όχι μόνο...

*Δημοσιεύτηκε στο Money Pro στις 14 Ιανουαρίου 2023.