Με ισχύ 660 MW και εγχώριο καύσιμο από τα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ, η νέα υπερσύγχρονη λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» ολοκληρώνει σταδιακά και με επιτυχία τη δοκιμαστική της λειτουργία και ετοιμάζεται να κάνει την επίσημη εμφάνισή της ως η «ναυαρχίδα» της ΔΕΗ στην ηλεκτροπαραγωγή.

Η ενεργειακή κρίση, που ήρθε ως απότοκο του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και ως αποτέλεσμα της καθυστέρησης στην απεξάρτηση της χώρας από εισαγόμενα καύσιμα, ανέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο την ανάγκη για χρήση των εγχώριων ενεργειακών πηγών, δηλαδή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αλλά και του λιγνίτη. Παρότι, όμως, η νέα μονάδα κάνει ντεμπούτο ως λιγνιτική, δεν αποκλείεται να μετεξελιχθεί σε μονάδα φυσικού αερίου τα επόμενα χρόνια, χωρίς πάντως να υπάρχει δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα. Η μελέτη επάρκειας του ΑΔΜΗΕ αναφέρει ότι η νέα μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» της ΔΕΗ μπαίνει στο σύστημα ως λιγνιτική το 2023 και αποσύρεται στις 31/12/2028, για να ξαναεμφανιστεί δύο χρόνια μετά (1η/1/2031) ως μονάδα φυσικού αερίου, με αυξημένη ισχύ στα 1.000 MW.

Ωστόσο, στις αρχές του 2023, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, κ. Γιώργος Στάσσης, είπε πως η πρόβλεψη αυτή δεν αποτελεί απόφαση της ΔΕΗ και δεν θεωρείται απαρέγκλιτη. Τα δεδομένα και οι εξελίξεις στην αγορά είναι εκείνα που θα καθορίσουν το αν -και κυρίως το πότεθα μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου.

Η στήριξη από την ΤΕΡΝΑ

Σε κάθε περίπτωση, η «Πτολεμαΐδα 5», χωρίς την προσθήκη της οποίας κανένας στο ενεργειακό γίγνεσθαι δεν μπορεί να φανταστεί το ελληνικό σύστημα ηλεκτρισμού σήμερα, έδωσε σκληρές μάχες επιβίωσης κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους της περιόδου των δέκα ετών που μεσολάβησαν από τα τέλη Μαρτίου του 2013 και την υπογραφή της σχετικής σύμβασης μεταξύ της ΔΕΗ και της ΤΕΡΝΑ μέχρι σήμερα.

Αποτελεί την πιο σύγχρονη εγκατάσταση, έχοντας το χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα συγκριτικά με το υπόλοιπο λιγνιτικό χαρτοφυλάκιο

Το μεγαλύτερο και πλέον απαιτητικό ενεργειακό έργο της τελευταίας δεκαετίας στη χώρα και μια επένδυση ύψους 1,5 δισ. ευρώ ξεκίνησε να κατασκευάζεται τα χρόνια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, ενώ μεγάλο μέρος της κατασκευής του έπρεπε να υλοποιηθεί εν μέσω ρεαλιστικών φόβων περί οικονομικής κατάρρευσης της ίδιας της ΔΕΗ, υπό το βάρος των δυσθεώρητων ληξιπρόθεσμων οφειλών που είχε συσσωρεύσει μέχρι το 2019 από νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Χρειάστηκε η συμβολή της ίδιας της κατασκευάστριας ΤΕΡΝΑ, που, μέσω των συνεργασιών της με τους υπεργολάβους και προμηθευτές της, εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους 800 εκατ. ευρώ από τον γερμανικό οίκο Εuler Hermes για λογαριασμό της ΔΕΗ στην αρχή του έργου. Επιπλέον, η θυγατρική του Ομίλου, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ανέλαβε πολλές φορές ευθύνες που δεν της αναλογούσαν, ενώ χρειάστηκε και να «γεφυρώσει» το χάσμα που προέκυπτε πριν από το 2019 λόγω αδυναμίας της ΔΕΗ να καταβάλει τα απαιτούμενα κεφάλαια για την πληρωμή των εργασιών και των προμηθευτών, χρηματοδοτώντας άτοκα η ίδια για μήνες οφειλές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να μη διακοπούν οι πληρωμές προς τους 2.000 εργαζομένους στο εργοτάξιο και τους δεκάδες προμηθευτές και υπεργολάβους, και να αποφευχθεί, ως εκ τούτου, ο κίνδυνος διακοπής των εργασιών.

Τελικές δοκιμές

Σήμερα πια τίποτα δεν θυμίζει τις σκοτεινές ημέρες του παρελθόντος. Η μονάδα βρίσκεται στο στάδιο των τελικών δοκιμών και την ερχόμενη εβδομάδα είναι πιθανό να πραγματοποιηθεί και επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, σε αυτό το κρίσιμο για τη Δυτική Μακεδονία, αλλά και γενικά για το εγχώριο ενεργειακό σύστημα, έργο.

Η μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» τέθηκε για πρώτη φορά σε λειτουργία στα μέσα του περασμένου Νοεμβρίου και παρήγαγε δοκιμαστικά τα πρώτα MW με στόχο τον συγχρονισμό της με το εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Οι τεχνικές δοκιμές συνεχίζονταν μέχρι και πριν από λίγες ημέρες και όλα δείχνουν ότι η μονάδα θα τεθεί σε πραγματική λειτουργία το αμέσως επόμενο διάστημα. Υπενθυμίζεται ότι η «Πτολεμαΐδα 5» αποτελεί την πιο σύγχρονη λιγνιτική μονάδα της χώρας, έχοντας το χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα συγκριτικά με το υπόλοιπο λιγνιτικό χαρτοφυλάκιο.

Οι εκπομπές ρύπων θα είναι χαμηλότερες κατά 60% και των σωματιδίων κατά 90%. Και η έναρξη λειτουργίας της έρχεται σε μια συγκυρία όπου έχει δρομολογηθεί η αύξηση της συμμετοχής του εγχώριου ορυκτού καυσίμου (του λιγνίτη) στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, ώστε να θωρακισθεί η ενεργειακή ασφάλεια.

*Δημοσιεύτηκε στο Money pro στις 4 Φεβρουαρίου 2023.