«Πας µε αυτά τα χάρτινα πράγµατα και σου λένε: “∆εν ξέρουµε ποια είναι η αξία τους πλέον”... Tυπώνουν τόσο πολλά! Oµως, µε χρυσό και ασήµι σού λένε: “Καλώς ήρθες”!». Αυτά ισχυριζόταν πριν από λίγες εβδοµάδες ο γνωστός επενδυτής και επιχειρηµατίας Ρόµπερτ Κιγιοσάκι, προειδοποιώντας για το νέο παγκόσµιο οικονοµικό κραχ που πλησιάζει και που όµοιό του δεν θα έχει υπάρξει στη σύγχρονη εποχή, καθώς, όπως λέει, θα συνοδεύεται από µεγάλη πείνα και απανωτές κοινωνικές αναταραχές. Μερικές ηµέρες µετά, η Silicon Valley Bank(SVB) «σκάει» και συµπαρασύρει το Silvergate Exchange Network (SEN) και το Signature’s Signet, πλατφόρµες πληρωµών σε κρυπτονόµισµα. Το ερώτηµα των δηµοσιογράφων και αναλυτών αγοράς είναι ένα: «Eχουµε µια νέα ή... χειρότερη περίπτωση Lehman Brothers;».
«Η κατάρρευση της SVB και των υπόλοιπων τραπεζών είναι το αποτέλεσµα του χειρότερου φόβου µιας τράπεζας: ότι ένα πρωί όλοι οι πελάτες θα ζητήσουν πίσω τα χρήµατά τους. Ασφαλώς υπάρχουν εγκληµατικά λάθη από τη διοίκηση της τράπεζας, αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι µια τράπεζα κατέρρευσεγιατί δεν µπόρεσε να ικανοποιήσει τα αιτήµατα για ρευστοποιήσεις», λέει σε επικοινωνία µε το «MoneyPro» ο Χρήστος Αλωνιστιώτης, Senior Portfolio Manager στην XSpot Wealth, εννοώντας ότι όλα οφείλονται στο ζήτηµα ρευστότητας.
«Κλάδος αυξημένου ρίσκου»
Μάλιστα, τονίζει πως η SVB ήταν µια τράπεζα που δραστηριοποιείτο σε έναν κλάδο αυξηµένου ρίσκου, όπως fi ntech, venture capitals και βιοτεχνολογία. Κλάδοι που χρειάζονται χαλαρές πιστωτικές συνθήκες για να µπορέσουν να αναπτυχθούν, να παραγάγουν ρευστότητα και να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.
Και κάπως έτσι, µε την πληθωριστική κρίση και την άνοδο των επιτοκίων από τη Fed, η ροή του χρήµατος σταµατά, αλλά το ντόµινο της ανησυχίας κυλάει... µε το τελευταίο τουβλάκι να πέφτει στους επενδυτές, που εναγωνίως ψάχνουν τα επόµενα ασφαλή επενδυτικά καταφύγια.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΛΩΝΙΣΤΙΩΤΗΣ, SENIOR PORTFOLIO MANAGER: «Συλλέκτες ή κερδοσκόποι που αρχίζουν να νιώθουν την πίεση είναι αυτοί που σπρώχνουν και τις τιµές»
Ο Ρ. Κιγιοσάκι, πάντως, µιλώντας για τα τέσσερα G της επιβίωσης (Ground, Gazoline, Guns, Gold), προτρέπει τους επενδυτές να... βουτήξουν στον χρυσό. Είναι, όµως, έτσι ή υπάρχουν κι άλλες εναλλακτικές επενδύσεις που θεωρούνται ασφαλείς και ταυτόχρονα επικερδείς, αλλά δεν είναι τόσο γνωστές όσο ο χρυσός; «Πολλοί είναι αυτοί που προειδοποιούν για µια επερχόµενη καταιγίδα, η οποία δεν θα έχει προηγούµενο, και δίνουν τις αντίστοιχες συµβουλές επιβίωσης, καταλήγοντας πάντοτε στο συµπέρασµα ότι ο χρυσός είναι το καλύτερο επενδυτικό καταφύγιο. Κατά την άποψή µου, το χειρότερο σενάριο που θα µπορούσε να συµβεί στον πλανήτη έγινε το 2020, όταν, εξαιτίας της πανδηµίας, ο κόσµος σταµάτησε κυριολεκτικά να κινείται και να παράγει. Η ανάπτυξη βρέθηκε στο -20%, όµως ακόµη και αγορές υπάρχουν και οι µετοχές υπάρχουν και η Apple συνεχίζει να πουλάει κινητά και άλλα gadgets. Ο χρυσός, όλο αυτό το διάστηµα, κατάφερε να γίνει µια καλύτερη επιλογή των κρατικών οµολόγων. Οχι όµως των µετοχών», απαντά ο Χρ. Αλωνιστιώτης.
«Κατακόρυφα»
Ποια θα ήταν, λοιπόν, η καλύτερη επένδυση σε ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων και πιθανώς ύφεσης; Οι µετοχές, τα κρατικά οµόλογα, ο χρυσός ή κάτι άλλο; «Οι µετοχές αποτελούν το περιουσιακό στοιχείο που έχει τη µεγαλύτερη µέση ετήσια απόδοση. Είναι το asset που αυξάνει κατακόρυφα τον πλούτο σε κάποιον που είναι αποφασισµένος να επενδύσει µε µακροπρόθεσµο χρονικό ορίζοντα και να κλείσει τα αυτιά του στους διάφορους προφήτες-καταστροφολόγους. Ο βασικός λόγος είναι ότι µπορούν να προσαρµόζονται σε κάθε µακροοικονοµική συνθήκη και έτσι να διατηρούν την κερδοφορία και την ανάπτυξή τους. Επιπρόσθετα, οι µετοχές διανέµουν µέρισµα, το οποίο, σε περιόδους που υπάρχει ύφεση και πτωτικές αγορές, αποτελεί εισόδηµα για τους επενδυτές. Αντιθέτως, ο χρυσός δεν προσφέρει κάποιο εισόδηµα. Προσφέρει µόνο χαµηλότερες διακυµάνσεις, οι οποίες σε µακροπρόθεσµο ορίζοντα έτσι κι αλλιώς µειώνονται και για τις µετοχές», εξηγεί.
Αρα, ένας µακροπρόθεσµος επενδυτής που θέλει να αυξήσει τα κεφάλαιά του και να τα προστατέψει από τον πληθωρισµό αλλά και από τις περιόδους ύφεσης πώς θα µπορούσε να ωφεληθεί; «Με τρία απλά χαρτοφυλάκια. Ενα µε 80% µετοχές και 20% κρατικά οµόλογα, ένα µε 80% µετοχές και 20% χρυσό και ένα µε 80% µετοχές και 20% real estate», λέει.
Χρηματιστήριο τέχνης
Μια άλλη αγορά, όµως, δείχνει να παίρνει το προβάδισµα από τα πιο ασφαλή επενδυτικά καταφύγια: η αγορά Τέχνης. «Σίγουρα πρόκειται για µια αγορά που δεσµεύει πολύ µεγάλες ποσότητες κεφαλαίων. Οι µεγάλοι παίκτες και οι έχοντες ρευστότητα δεν φοβούνται ιδιαίτερα. Κι αυτό γιατί όλες οι αγορές γίνονται cash και, ως εκ τούτου, δεν υπάρχουν πιέσεις στις πτώσεις των τιµών. Συλλέκτες ή κερδοσκόποι που αρχίζουν να νιώθουν την πίεση είναι αυτοί που σπρώχνουν και τις τιµές», σχολιάζει σχετικά ο Χρ. Αλωνιστιώτης. Ας δούµε µία από τις δυνατές αποδόσεις που είχε φέρει τον Νοέµβριο του 2021 η επένδυση στον πίνακα της Φρίντα Κάλο «Diego y yo». Αλλαξε χέρια σε δηµοπρασία του Οίκου Sotheby’s στη Νέα Υόρκη, µε τελική τιµή τα 34,8 εκατ.
Ο πίνακας του Γ. Μόραλη «Erotic» είχε πωληθεί το 2008 σε δηµοπρασία του Οίκου Bonhams στο Λονδίνο έναντι 180.000 στερλινών και το 2020 έναντι 525.250 στερλινών
δολάρια. Το ίδιο έργο είχε εµφανιστεί σε δηµοπρασία το 1990, µε την αξία του να κλειδώνει τότε στα 1,4 εκατ. δολάρια. Αυτό σηµαίνει ότι στη µεταπώλησή του η απόδοση της τριακονταετίας είναι 2.385%, που αντιστοιχεί σε ετήσια απόδοση 11%. Στο ελληνικό χρηµατιστήριο Tέχνης, ένα πρόσφατο καλό παράδειγµα αποτελεί ο πίνακας του Γιάννη Μόραλη «Erotic» (ακρυλικό πάνω σε καµβά, 147x124 εκ.). Το 2008 είχε πωληθεί σε δηµοπρασία του Οίκου Bonhams στο Λονδίνο, επιτυγχάνοντας τελική τιµή στις 180.000 στερλίνες (200.000 ευρώ). Το 2020, το ίδιο έργο τέθηκε προς πώληση, µε την τιµή εκτίµησης να κυµαίνεται από 180.000 έως 250.000 στερλίνες (200.000-280.000 ευρώ) και την τελική του αξία να σκαρφαλώνει στη δεύτερη θέση των υψηλότερων τιµών πώλησης, κατακτώντας τις 525.250 στερλίνες (587.705 ευρώ).
Τριπλασιασμός αξίας
Εξετάζοντας αναλυτικότερα την πορεία της τιµής του «Erotic», βλέπουµε ότι ο συγκεκριµένος πίνακας κατάφερε να τριπλασιάσει την αξία του από τη συναλλαγή του 2008, καταγράφοντας απόδοση 191,8% στη 12ετία, ενώ κάθε χρόνο σηµείωνε ετήσια απόδοση κατά µέσο όρο 16%. Και όλα αυτά µέσα σε µια περίοδο κατά την οποία τα επιτόκια είχαν εκµηδενιστεί. Οταν, δε, τον Νοέµβριο του 2021 η χρηµαταγορά γκρεµιζόταν, µε τους επενδυτές να έχουν παρασυρθεί στη δίνη του 4ου κύµατος της πανδηµίας COVID-19 αλλά και της ακρίβειας που πλήττει την ενέργεια, το ελληνικό χρηµατιστήριο Τέχνης ανέβαινε. Κάτι που επιβεβαίωνε την ξεκάθαρη εµπιστοσύνη των επενδυτών σε µια low risk, µακροπρόθεσµη επένδυση, η οποία ανέκαθεν λειτουργούσε σαν καταφύγιο σε ταραχώδεις περιόδους. Τα ίδια είδαµε να ισχύουν για την αγορά των διαµαντιών, των ρολογιών ή των σπάνιων κρασιών και οτιδήποτε συγκαταλέγεται στα collectibles.
«Ο κίνδυνος της τράπεζας»
Μπορούµε, λοιπόν, να µιλάµε επισήµως για µια επενδυτική τάση που µεγαλώνει, την ώρα που καταρρέουν οι τράπεζες και το δολάριο;
«Αυτό που θα πρέπει να κατανοήσουµε όλοι είναι ότι η διαφύλαξη µετρητών σε τράπεζες δεν αποτελεί ασφαλή επιλογή, διότι ένας επενδυτής αναλαµβάνει τον κίνδυνο της τράπεζας και των κακών της επιλογών. Ενας καταθέτης πρέπει να εξετάσει όλες τις επιλογές που έχει, ώστε να έχει µετρητά χωρίς να έχει καταθέσεις. Και, για να το κάνει αυτό άµεσα, πρέπει να βάλει τον εαυτό του στη θέση όλων αυτών των ανθρώπων που για 48 ώρες οι λογαριασµοί τους έδειχναν "υπόλοιπο µηδέν". Θα µπορούσαµε να υποθέσουµε, λοιπόν, ότι θα λειτουργούσε σαν σωσίβιο µια στοχευµένη επενδυτική κίνηση, π.χ. στα collectibles ή σε παραδοσιακούς τίτλους money market, αφού δεν θα είχε λόγο να ανησυχεί, καθώς θα είχε στην ουσία µετρητά µε τη µορφή ενός τίτλου», τονίζει.
*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο ‘’MoneyPro’’ της εφημερίδας «Παραπολιτικά» στις 18/3/23
