Εντονο είναι το ενδιαφέρον για το πρόγραμμα «Σπίτι μου», το οποίο επιχειρεί να καλύψει τις στεγαστικές ανάγκες νέων έως 39 ετών με χαμηλότοκα δάνεια. Είναι ενδεικτικό ότι από τις 3 Απριλίου, όταν το πρόγραμμα τέθηκε σε ισχύ, ο αριθμός των αιτήσεων που έχουν κατατεθεί στις τράπεζες προσεγγίζει τις 20.000.
Η ζήτηση είναι μεγάλη, καθώς το πρόγραμμα προσφέρει πέντε πλεονεκτήματα στους ωφελούμενους:
Πρώτον, χαμηλότερη δόση για την αποπληρωμή του δανείου, καθώς το 75% του ποσού χορηγείται άτοκα από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) και το τραπεζικό επιτόκιο εφαρμόζεται στο υπόλοιπο 25% του ποσού. Για τρίτεκνους και πολύτεκνους τα δάνεια χορηγούνται άτοκα, με 100% επιδότηση του επιτοκίου από τη ΔΥΠΑ. Ετσι, το επιτόκιο του δανείου διαμορφώνεται στο ένα τέταρτο του αντίστοιχου επιτοκίου που χρεώνουν κανονικά οι τράπεζες ή είναι μηδενικό για τρίτεκνους και πολύτεκνους. Ενδεικτικά, για δάνειο ύψους 100.000 ευρώ, με διάρκεια αποπληρωμής 30 χρόνια και επιτόκιο 5,8%, η μηνιαία δόση διαμορφώνεται κανονικά στα 587,52 ευρώ, ενώ, με την επιδότηση, μειώνεται στα 342,87 ευρώ (το όφελος είναι 244,65 ευρώ τον μήνα ή 2.935 ευρώ τον χρόνο) και για τρίτεκνους-πολύτεκνους η δόση περιορίζεται στα 277,78 ευρώ (όφελος 309,74 ευρώ τον μήνα ή 3.716,88 ευρώ τον χρόνο). Αντίστοιχα, για το ίδιο δάνειο με μικρότερη περίοδο αποπληρωμής (20 χρόνια), η μηνιαία δόση από 705,63 ευρώ περιορίζεται στα 480,39 ευρώ (όφελος 225,24 ευρώ ή 2.702 ευρώ τον χρόνο) και για τρίτεκνους-πολύτεκνους η δόση μειώνεται στα 416,67 ευρώ (όφελος 288,96 ευρώ ή 3.467,52 ευρώ τον χρόνο). Η επιδότηση του επιτοκίου αποτελεί επίσης ασπίδα που περιορίζει τις επιπτώσεις από τις όποιες αυξήσεις επιτοκίων πραγματοποιηθούν, ενδεχομένως διεθνώς, το επόμενο διάστημα.
Δεύτερον, μικρότερη ιδιωτική συμμετοχή, αφού τα δάνεια καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου έναντι 80%, που είναι η συνήθης τραπεζική πρακτική.
Τρίτον, αποκτούν πρόσβαση σε τραπεζική χρηματοδότηση νέοι και ζευγάρια με χαμηλά εισοδήματα, από 10.000 ευρώ, που, υπό διαφορετικές συνθήκες, δύσκολα θα πληρούσαν τα τραπεζικά κριτήρια.
Τέταρτον, τα δάνεια απαλλάσσονται από την εισφορά 0,12% του Νόμου 128/75. Πέμπτον, το πρόγραμμα καλύπτει τα έξοδα φακέλου για κάθε δυνητικό δανειολήπτη. Οσον αφορά τα βασικά χαρακτηριστικά των δανείων, πρόκειται για δάνεια αγοράς πρώτης κατοικίας, που καλύπτουν έως και το 90% της εμπορικής αξίας του ακινήτου, με ανώτατο όριο τις 150.000 ευρώ, διάρκεια έως και 30 έτη, χωρίς περίοδο χάριτος, με χαμηλό ή μηδενικό επιτόκιο.
Το πρόγραμμα υποστηρίζει τη δανειοδότηση για ακίνητα που:
i) θα χρησιμοποιηθούν ως κύρια κατοικία
ii) έχουν εμπορική αξία έως 200.000 ευρώ, όπως αυτή αποτυπώνεται στο συμβόλαιο αγοράς
iii) έχουν μέγεθος έως 150 τ.μ.
iv) έχουν παλαιότητα τουλάχιστον δεκαπέντε ετών κατά τον χρόνο της αγοράς, όπως προκύπτει από την άδεια κατασκευής, και v) βρίσκονται εντός οικιστικής περιοχής. Πλέον το ζητούμενο είναι αν τα όρια που έχουν τεθεί για την αξία των σπιτιών και το ύψος του δανείου είναι ρεαλιστικά και αν υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα, για να εφαρμοστεί το πρόγραμμα στην πράξη.
Στη μεγάλη πλειονότητα των περιοχών, τόσο στο κέντρο όσο και στα προάστια, αλλά και στην περιφέρεια, υπάρχουν διαθέσιμα ακίνητα με αυτά τα χαρακτηριστικά. Αυτό πιστοποιείται και από πρόσφατη έρευνα, με αφορμή την ανακοίνωση του προγράμματος των στεγαστικών δανείων που πραγματοποίησε δίκτυο μεσιτικών γραφείων. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, τα διαθέσιμα προς πώληση σπίτια εμβαδού 75-150 τ.μ. και αξίας έως 200.000 ευρώ αποτελούν το 60% του συνόλου στο κέντρο, το 74% στα δυτικά προάστια, το 59% στον Πειραιά, το 19% στα νότια προάστια, το 5% στα βόρεια και το 38% στα ανατολικά προάστια.
Προφανώς, οι αξίες ποικίλλουν ανά περιοχή, γεγονός που σημαίνει ότι με τα ίδια χρήματα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αγοράσουν μεγαλύτερο ή νεότερο σπίτι μετακινούμενοι σε διαφορετική περιοχή.
Οροι και προϋποθέσεις για επιδοτούμενο επιτόκιο
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι του προγράμματος και τα εισοδηματικά όρια, πώς πριμοδοτούνται τα επιτόκια και ποια ακίνητα μπορούν να αποκτηθούν
Στα 500 εκατ. ευρώ ανέρχεται ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος «Σπίτι μου». Υπάρχει, δε, πρόβλεψη για διπλασιασμό σε περίπτωση εξάντλησης των πόρων, κάτι που, όπως δείχνει η μέχρι στιγμής ζήτηση, είναι πολύ πιθανό να συμβεί. Από τη ΔΥΠΑ προέρχονται τα 375 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του 75% του κεφαλαίου των δανείων, ενώ οι εμπορικές τράπεζες συνεισφέρουν 125 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του υπόλοιπου 25%. Επιπρόσθετα, θα υπάρξει πρόσθετο ποσό από τη ΔΥΠΑ για την κάλυψη των επιδοτούμενων τόκων και διαχειριστικών αμοιβών. Με μέσο όρο δανείου ύψους 100.000 ευρώ, ο προϋπολογισμός καλύπτει 5.000 δάνεια. Δικαιούχοι του προγράμματος είναι άτομα ηλικίας κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου από 25 έως 39 ετών ή σύζυγοι ή πρόσωπα που συνδέονται με σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον ο ένας εκ των δύο είναι ηλικίας, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τη χορήγηση δανείου, από 25-39 ετών, που δεν διαθέτουν στα περιουσιακά στοιχεία τους άλλο ακίνητο κατάλληλο για κατοικία τους και ικανοποιούν τα εισοδηματικά κριτήρια.
25 έως 39 ετών είναι το ηλικιακό όριο γι ’αυτούς που θέλουν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα
Προϋπόθεση για τη λήψη του δανείου θα είναι οι νέοι να έχουν ετήσιο καθαρό εισόδημα τουλάχιστον 10.000 ευρώ και το ανώτατο όριο διαμορφώνεται στα 16.000 ευρώ για τον άγαμο και στα 24.000 ευρώ για το ζευγάρι, με προσαύξηση 3.000 ευρώ για κάθε παιδί (κριτήρια επιδόματος θέρμανσης).
Τα κατάλληλα για κατοικία ακίνητα περιλαμβάνουν όσα, στην περίπτωση άγαμου και άτεκνου δικαιούχου, έχουν μέγεθος άνω των 50 τ.μ., ενώ, για τους υπόλοιπους, το μέγεθος αυξάνεται κατά 10 τ.μ. ανά μέλος της οικογένειας (συμπεριλαμβανομένων κυοφορούμενων τέκνων κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης). Επιπλέον, κατάλληλο θεωρείται ένα ακίνητο επί του οποίου ο ενδιαφερόμενος έχει ποσοστό συνιδιοκτησίας ανώτερο του 50% και διαθέτει είτε πλήρη κυριότητα είτε επικαρπία.
0% θα είναι το επιτόκιο για το 75 % του δανείου, ενώ για το υπόλοιπο 25% θα εφαρμόζεται αυτό που έχει ανακοινώσει η τράπεζα
Περαιτέρω, το ακίνητο πρέπει να βρίσκεται στην ίδια περιφερειακή ενότητα με τον τόπο εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος. Στην περίπτωση που ο τόπος εργασίας ή άσκησης επαγγέλματος του αιτούντος βρίσκεται εντός της Περιφέρειας Αττικής, το ακίνητο θεωρείται κατάλληλο εάν βρίσκεται εντός της Περιφέρειας Αττικής. Εάν το ακίνητο βρίσκεται σε νησί, πλην της Κρήτης, τότε κρίνεται κατάλληλο εάν συμφωνεί και με τον τόπο εργασίας στο ίδιο νησί.
Σημειώνεται ότι, αν οι αιτούντες, είτε μεμονωμένα οι σύζυγοι είτε τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης, ανεξάρτητα από το εάν η αίτηση για τη χορήγηση του δανείου υποβάλλεται από κοινού ή από τον έναν εκ των δύο ή συνδυαστικά, διαθέτουν περισσότερα του ενός ακίνητα με χρήση κατοικίας, τεκμαίρεται ότι υπάρχει ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους, ανεξαρτήτως εάν πληρούνται ή όχι τα παραπάνω κριτήρια (εμβαδόν 50 τ.μ. κ.λπ.).
Μηδενικό
Για το 75% του δανείου το επιτόκιο θα είναι μηδενικό. Για το υπόλοιπο 25% του κεφαλαίου, το μέρος δηλαδή που παρέχεται από την τράπεζα, θα εφαρμόζεται το επιτόκιο που έχει ανακοινώσει κάθε πιστωτικό ίδρυμα. Τα δάνεια θα παρέχονται χωρίς την εφαρμογή της εισφοράς του Ν. 128/75, που ανέρχεται σήμερα σε 0,12%.
Το επιτόκιο του δανείου θα επιδοτείται κατά 100% για όλη τη διάρκεια του δανείου για:
– νέα ζευγάρια που έχουν τρία ή παραπάνω παιδιά κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης
– νέους ή νέα ζευγάρια που κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του δανείου (έως 30 έτη) θα καταστούν τρίτεκνοι ή πολύτεκνοι.
Η επιδότηση επιτοκίου θα ξεκινά μετά την υποβολή στην τράπεζα των απαιτούμενων δικαιολογητικών σχετικά με τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων ένταξης στην κατηγορία των τρίτεκνων ή πολύτεκνων οικογενειών και θα αφορά το υπόλοιπο διάστημα αποπληρωμής του δανείου. Οι προϋποθέσεις για την επιδότηση επιτοκίου ελέγχονται βάσει του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων, όπως αυτά αποτυπώνονται στα συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά. Τη στιγμή της αίτησης επιδότησης επιτοκίου (είτε είναι ταυτόχρονα με την αίτηση δανείου είτε μεταγενέστερη) ζητείται πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
Αναφορικά με την ηλικία των τέκνων, εφαρμόζονται τα προβλεπόμενα στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Το κόστος διαχείρισης του δανειακού φακέλου, που περιλαμβάνει όλα τα πάγια και εφάπαξ έξοδα του δανειακού φακέλου των τραπεζών για τη διαχείριση και τον έλεγχο επιλεξιμότητας των ωφελουμένων, καταβάλλεται από το πρόγραμμα κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου. Ο τελικός αποδέκτης δεν επιβαρύνεται επιπλέον για τα έξοδα φακέλου.
*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο ‘’MoneyPro’’ της εφημερίδας «Παραπολιτικά» στις 28/4/23
