Οι 12 «δρόμοι» προς μεγαλύτερη σύνταξη - Ποιοι παράγοντες ενισχύουν τις αποδοχές των ασφαλισμένων
Ποιους αφορούν οι αλλαγές
Γιωργος Αυτιας
Πολλοί ασφαλισμένοι ρωτούν εάν υπάρχουν σημεία-διατάξεις της νομοθεσίας που μπορούν να αξιοποιήσουν, ώστε να λάβουν μεγαλύτερη σύνταξη.
Τι είναι αυτό που μπορεί να τους οδηγήσει εκτός εργασίας με περισσότερα χρήματα; Όπως απαντούν οι ειδικοί, για την έκδοση μιας σύνταξης και το ύψος των αποδοχών καθοριστικό ρόλο παίζουν οι εξής παράγοντες: Οι αποδοχές κατά τον εργάσιμο βίο, τα έτη ασφάλισης, η ύπαρξη παιδιών, η δυνατότητα εξαγοράς ενσήμων, η χρησιμοποίηση όλων των εργαλείων απόδοσης σύνταξης, η σωστή ενημέρωση του φακέλου, η θεμελίωση και η κατοχύρωση του δικαιώματος συνταξιοδότησης, ο χρόνος κατάθεσης της αίτησης, η παρακολούθηση της σύνταξης, η ταχύτητα έκδοσης, τα πιθανά χρέη και η ρύθμισή τους και, τέλος, το πακέτο αλλαγών που έφερε το 2022.
β) Έτη ασφάλισης. Ο νέος νόμος Βρούτση (4670/20) προβλέπει μεγαλύτερα ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων ανταποδοτικών συντάξεων για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Η αύξηση στα ποσοστά αναπλήρωσης από 0,56%, που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου για συνταξιούχους που έχουν 31 έτη, φτάνει πλέον έως και το 7,21%.
γ) Θεμελίωση. Συμπεριλαμβάνει τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ετών ηλικίας για σύνταξη, καθώς και των ενσήμων συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Από τη στιγμή που συνυπάρχουν οι δύο αυτές προϋποθέσεις, το δικαίωμα για σύνταξη θεμελιώνεται και ασκείται άμεσα.
δ) Ύπαρξη παιδιών. Διευκολύνει ιδίως τις γυναίκες και γενικότερα τους γονείς για γρηγορότερη έξοδο στη σύνταξη. Ιδίως στον τομέα της ανηλικότητας.
ε) Πλασματικά έτη. Εξακολουθεί να ισχύει κανονικά και το 2022. Η χρήση πλασματικών ετών είναι η Λυδία λίθος για να συνταξιοδοτηθεί κάποιος νωρίτερα από το κανονικό. Η αίτηση υποβάλλεται, με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος, οποιαδήποτε στιγμή, είτε μαζί με την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης είτε κατόπιν είτε νωρίτερα από αυτήν. Η πληρωμή μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.
στ) Τα εργαλεία απόδοσης. Εδώ στηρίζεται όλη η εξέλιξη της σύνταξης, αφού γνωρίζοντας όλες τις παθογένειες της απόδοσης, μπορείτε να τις αποφύγετε με γρήγορες κινήσεις και ηλεκτρονική κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης, αφού καταθέσετε προσυνταξιοδοτική βεβαίωση. «Τι είναι αυτό;», θα ρωτήσει κάποιος εύλογα. Είναι η αίτηση που μπορούν να καταθέσουν στον ΕΦΚΑ, δύο χρόνια προτού συμπληρώσουν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, όλοι οι ασφαλισμένοι για να πάρουν πιο γρήγορα τη σύνταξη. Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση είναι υποχρεωτική πριν από την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης, και ιδίως σε όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση. Δηλαδή ένσημα σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία.
ζ) Πιστοποίηση ενσήμων. Εδώ βρίσκεται όλη η δυσκολία στην προσπάθεια για έκδοση σύνταξης. Δηλαδή, αν έχετε πιστοποιημένο τον χρόνο ασφάλισης, βγαίνετε γρηγορότερα. Αφορά τους ασφαλισμένους σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ. Αυτό γίνεται 2 χρόνια προτού εξέλθετε από την αγορά εργασίας, εάν έχετε καταμετρήσει όλα τα ένσημα και την ώρα της απόδοσης είστε καθ’ όλα έτοιμοι!
η) Ποιοι δεν θίγονται. Προσοχή! Αν έχετε συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης μέχρι τις 31/12/2021, δεν θίγεστε από τις αλλαγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας, που ισχύουν από 1/1/2022 και μετά. Δηλαδή, για εργαζόμενους που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα, αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο -μεταβατικό- όριο ηλικίας.
θ) Τι άλλαξε από την Πρωτοχρονιά του 2022. Μετά τις 31/12/2021, έχουμε δύο αλλαγές για όσους δεν προλάβουν φέτος να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα: Η πλήρης σύνταξη αποδίδεται στο 62ο έτος της ηλικίας, με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης, ή στο 67ο έτος, με 15ετία ή 4.500 ημερομίσθια ασφάλισης. Για μειωμένη σύνταξη, το όριο είναι 62 έτη ηλικίας με 15ετία ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης.
ι) Ηλεκτρονική αίτηση. Πλέον, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης κατατίθενται ηλεκτρονικά στον ΕΦΚΑ.
κ) Μειωμένη σύνταξη. Στο πρώην ΙΚΑ απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχουν 100 ένσημα κάθε έτος τα τελευταία πέντε χρόνια, προτού καταθέσουν αίτηση για σύνταξη. Οι ημέρες ασφάλισης συμπληρώνονται και με επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή με προαιρετική ασφάλιση.
κα) Οφειλές στον ΕΦΚΑ. Οι ασφαλισμένοι σε ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ πρέπει να έχουν ρυθμίσει τα χρέη τους. Τα όρια είναι: για ΟΑΕΕ, βασικές οφειλές άνω των 14.202 ευρώ και συνολικό χρέος (βασική οφειλή και προσαυξήσεις) κάτω από 20.000 ευρώ. Στο ΕΤΑΑ, δηλαδή αυτοαπασχολούμενοι, επιστήμονες, δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί, εργολήπτες, συμβολαιογράφοι, υγειονομικοί κ.λπ., από 15.000 ευρώ και έως 20.000 ευρώ.
Πίνακας: ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 2/6
Τι είναι αυτό που μπορεί να τους οδηγήσει εκτός εργασίας με περισσότερα χρήματα; Όπως απαντούν οι ειδικοί, για την έκδοση μιας σύνταξης και το ύψος των αποδοχών καθοριστικό ρόλο παίζουν οι εξής παράγοντες: Οι αποδοχές κατά τον εργάσιμο βίο, τα έτη ασφάλισης, η ύπαρξη παιδιών, η δυνατότητα εξαγοράς ενσήμων, η χρησιμοποίηση όλων των εργαλείων απόδοσης σύνταξης, η σωστή ενημέρωση του φακέλου, η θεμελίωση και η κατοχύρωση του δικαιώματος συνταξιοδότησης, ο χρόνος κατάθεσης της αίτησης, η παρακολούθηση της σύνταξης, η ταχύτητα έκδοσης, τα πιθανά χρέη και η ρύθμισή τους και, τέλος, το πακέτο αλλαγών που έφερε το 2022.
Η διαδικασία
α) Συντάξιμες αποδοχές. Αποτελούν το πλέον σημαντικό κριτήριο για τη σύνταξή σας. Ήδη ο νέος νόμος ορίζει ότι μεγαλύτερος μισθός με μεγαλύτερες κρατήσεις αποδίδει καλύτερη σύνταξη.β) Έτη ασφάλισης. Ο νέος νόμος Βρούτση (4670/20) προβλέπει μεγαλύτερα ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων ανταποδοτικών συντάξεων για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Η αύξηση στα ποσοστά αναπλήρωσης από 0,56%, που προέβλεπε ο νόμος Κατρούγκαλου για συνταξιούχους που έχουν 31 έτη, φτάνει πλέον έως και το 7,21%.
γ) Θεμελίωση. Συμπεριλαμβάνει τη συμπλήρωση των απαιτούμενων ετών ηλικίας για σύνταξη, καθώς και των ενσήμων συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Από τη στιγμή που συνυπάρχουν οι δύο αυτές προϋποθέσεις, το δικαίωμα για σύνταξη θεμελιώνεται και ασκείται άμεσα.
δ) Ύπαρξη παιδιών. Διευκολύνει ιδίως τις γυναίκες και γενικότερα τους γονείς για γρηγορότερη έξοδο στη σύνταξη. Ιδίως στον τομέα της ανηλικότητας.
ε) Πλασματικά έτη. Εξακολουθεί να ισχύει κανονικά και το 2022. Η χρήση πλασματικών ετών είναι η Λυδία λίθος για να συνταξιοδοτηθεί κάποιος νωρίτερα από το κανονικό. Η αίτηση υποβάλλεται, με σκοπό τη θεμελίωση δικαιώματος, οποιαδήποτε στιγμή, είτε μαζί με την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης είτε κατόπιν είτε νωρίτερα από αυτήν. Η πληρωμή μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με έκπτωση είτε με δόσεις ή ακόμη και με παρακράτηση από τη σύνταξη.
στ) Τα εργαλεία απόδοσης. Εδώ στηρίζεται όλη η εξέλιξη της σύνταξης, αφού γνωρίζοντας όλες τις παθογένειες της απόδοσης, μπορείτε να τις αποφύγετε με γρήγορες κινήσεις και ηλεκτρονική κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης, αφού καταθέσετε προσυνταξιοδοτική βεβαίωση. «Τι είναι αυτό;», θα ρωτήσει κάποιος εύλογα. Είναι η αίτηση που μπορούν να καταθέσουν στον ΕΦΚΑ, δύο χρόνια προτού συμπληρώσουν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, όλοι οι ασφαλισμένοι για να πάρουν πιο γρήγορα τη σύνταξη. Η προσυνταξιοδοτική βεβαίωση είναι υποχρεωτική πριν από την έκδοση της συνταξιοδοτικής απόφασης, και ιδίως σε όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση. Δηλαδή ένσημα σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία.
ζ) Πιστοποίηση ενσήμων. Εδώ βρίσκεται όλη η δυσκολία στην προσπάθεια για έκδοση σύνταξης. Δηλαδή, αν έχετε πιστοποιημένο τον χρόνο ασφάλισης, βγαίνετε γρηγορότερα. Αφορά τους ασφαλισμένους σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ. Αυτό γίνεται 2 χρόνια προτού εξέλθετε από την αγορά εργασίας, εάν έχετε καταμετρήσει όλα τα ένσημα και την ώρα της απόδοσης είστε καθ’ όλα έτοιμοι!
η) Ποιοι δεν θίγονται. Προσοχή! Αν έχετε συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και την ηλικία σύνταξης μέχρι τις 31/12/2021, δεν θίγεστε από τις αλλαγές της ασφαλιστικής νομοθεσίας, που ισχύουν από 1/1/2022 και μετά. Δηλαδή, για εργαζόμενους που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα, αλλά συμπληρώνουν το μεταβατικό όριο των διατάξεών του μετά την 1/1/2022, η σύνταξή τους καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο -μεταβατικό- όριο ηλικίας.
θ) Τι άλλαξε από την Πρωτοχρονιά του 2022. Μετά τις 31/12/2021, έχουμε δύο αλλαγές για όσους δεν προλάβουν φέτος να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα: Η πλήρης σύνταξη αποδίδεται στο 62ο έτος της ηλικίας, με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης, ή στο 67ο έτος, με 15ετία ή 4.500 ημερομίσθια ασφάλισης. Για μειωμένη σύνταξη, το όριο είναι 62 έτη ηλικίας με 15ετία ασφάλισης ή 4.500 ημέρες ασφάλισης.
ι) Ηλεκτρονική αίτηση. Πλέον, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης κατατίθενται ηλεκτρονικά στον ΕΦΚΑ.
κ) Μειωμένη σύνταξη. Στο πρώην ΙΚΑ απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχουν 100 ένσημα κάθε έτος τα τελευταία πέντε χρόνια, προτού καταθέσουν αίτηση για σύνταξη. Οι ημέρες ασφάλισης συμπληρώνονται και με επιδοτούμενες ημέρες ανεργίας από τον ΟΑΕΔ ή με προαιρετική ασφάλιση.
κα) Οφειλές στον ΕΦΚΑ. Οι ασφαλισμένοι σε ΟΑΕΕ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ πρέπει να έχουν ρυθμίσει τα χρέη τους. Τα όρια είναι: για ΟΑΕΕ, βασικές οφειλές άνω των 14.202 ευρώ και συνολικό χρέος (βασική οφειλή και προσαυξήσεις) κάτω από 20.000 ευρώ. Στο ΕΤΑΑ, δηλαδή αυτοαπασχολούμενοι, επιστήμονες, δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί, εργολήπτες, συμβολαιογράφοι, υγειονομικοί κ.λπ., από 15.000 ευρώ και έως 20.000 ευρώ.
Πίνακας: ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ
Δημοσιεύτηκε στην ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ στις 2/6
