Οι Έλληνες επενδύτες στρέφονται στην Τέχνη: Οι εκπλήξεις, τα comebacks και οι μεγάλες ευκαιρίες στο τελευταίο Greek Sale του Οίκου Bonhams στο Παρίσι (Εικόνες)

Η θετική ψυχολογία είναι το «άλφα και το ωμέγα» πριν από κάθε επενδυτική κίνηση. Και το τελευταίο διάστημα, φαίνεται ότι επικρατεί αυτό ακριβώς στο ελληνικό χρηματιστήριο Τέχνης, το οποίο δείχνει να συνέρχεται από εκείνο το γερό ταρακούνημα που υπέστη από τη μνημονιακή κρίση και μετά.

Την προηγούμενη εβδομάδα, στο Greek Sale του Οίκου Bonhams στο Παρίσι, οι συναλλαγές διήρκεσαν πάνω από τέσσερις ώρες και ο τζίρος ξεπέρασε τα 3 εκατ. ευρώ, με κορυφαίο έργο το «Bestrafung eines Hühnerdiebs in Smyrna/ Punition d’un voleur de poulet à Smyrna» του Νικόλαου Γύζη. Ηταν μια πώληση που σηματοδοτεί την επαναφορά αυτής της -κατηγορίας blue chip- ελληνικής υπογραφής σε υψηλά επίπεδα, έπειτα από τη μεγάλη ανισορροπία που επικράτησε την τελευταία δεκαετία. Το bidding ξεκίνησε στις 280.000 ευρώ, με την τελική του αξία να κλειδώνει στις 370.000 ευρώ (hammer) και στις 466.575 ευρώ με τις προμήθειες του οίκου. Πρόκειται για λάδι σε καμβά (137x106 εκ.), υπογεγραμμένο στο αριστερό μέρος ως «N. Gysis» και με χρονολογία το 1873.


Ακολούθησε ο πίνακας του Νίκου Εγγονόπουλου, με τίτλο «Trois philosophes», που επελέγη ως μεγάλο φαβορί της δημοπρασίας, καθώς είχε τοποθετηθεί πίσω από το έδρανο της auctioneer. Το bidding ξεκίνησε λίγο πιο κάτω από τις εκτιμήσεις των 150.000 με 200.000 ευρώ, δηλαδή στις 140.000 ευρώ, για να τις υπερδιπλασιάσει στις 416.175 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των προμηθειών του οίκου). Το συγκεκριμένο έργο (λάδι σε καμβά, 106x93 εκ.) μπορεί να έχει πολύ μεγάλη πορεία στο μέλλον, αν ξανατεθεί προς πώληση, καθώς είναι ένα δυνατό αντιπροσωπευτικό δείγμα της ζωγραφικής του Εγγονόπουλου, προερχόμενο από ιδιωτική συλλογή. Χρονολογείται το 1937 και είναι υπογεγραμμένο στο δεξί μέρος χαμηλά. Στην τρίτη θέση της δημοπρασίας ήρθε το έργο του Γιάννη Τσαρούχη «Le café de Mavrokefalos». Είναι λάδι σε καμβά (73x100 εκ.), με χρονολογία το 1971. Προέρχεται από τη Συλλογή Κόκκα και η τελική του αξία έφτασε τις 327.975 ευρώ (260.000 hammer) μέσα στο εύρος των αρχικών εκτιμήσεων (200.000-300.000 ευρώ).


Το βασικό χαρακτηριστικό της τελευταίας αναμέτρησης ήταν ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό των έργων κατάφεραν να καταγραφούν υπεραξίες, επιβεβαιώνοντας την επιστροφή των επενδυτών στην Τέχνη.

«Vue de Corfou»

Εξαιρετικό αποτέλεσμα έφερε η πώληση του πίνακα «Vue de Corfou» του Αγγελου Γιαλλινά, μια εξαιρετική ζωγραφική του 1894, που, αν και η αρχική τιμή εκτίμησης ήταν στις 4.000 ευρώ, η τελική του αξία εκτοξεύτηκε στο υπερπενταπλάσιο, στα 22.950 ευρώ, υπερτετραπλασιάζοντας (!) το low estimate.


Παρομοίως, το έργο «Summer House/ Maison d’eté» (τεχνική gouache σε χαρτόνι, 58x40 εκ.) του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, με χρονολογία το 1972, άφησε πολύ πίσω την αρχική τιμή της εκτίμησής του (20.000 ευρώ, με εκκίνηση στις 19.000 ευρώ), για να αλλάξει χέρια στις 50.000 ευρώ στο σφυρί και στις 63.375 ευρώ με τις προμήθειες του οίκου. Αλλο ένα δυνατό παράδειγμα ήταν το έργο του Γεώργιου Προκοπίου, με τίτλο «Jusqu’ à la fin - la bataille victorieuse de Eskisehir Seyitgazi en 8 Juillet 1921». Υπογεγραμμένο κάτω αριστερά, είχε εκτιμηθεί μεταξύ 5.000 και 7.000 ευρώ, όμως η τελική τιμή ανέβηκε στις 22.950 ευρώ.
Κατά τα ίδια, το έργο «Paraportiani à Mykonos» του Πολύκλειτου Ρέγκου είχε αρχική τιμή εκτίμησης τις 8.000 ευρώ, όμως αγοράστηκε έναντι 36.655 ευρώ (!) με τις προμήθειες του οίκου.


Πολύ δυνατό comeback σημειώθηκε για την αγορά έργων της Οπυς Ζούνη, με την κατασκευή της «Colonne» (201x20x20 εκ.) να αγγίζει τις 19.125 ευρώ, αφήνοντας αρκετά πίσω την αρχική τιμή εκτίμησης των 5.000 ευρώ. Δεν αποκλείται το επόμενο διάστημα να παρατηρηθεί φαινόμενο υπερπροσφοράς στις συγκεκριμένες κατασκευές της Ζούνη, ενώ ενδέχεται να επηρεαστούν και οι τιμές των γεωμετρικών της έργων.

Ανοδική πορεία

Την αρχική τιμή εκτίμησης διπλασίασε ο πίνακας του Γιάννη Γαΐτη «La foule», που από τις 10.000 ευρώ πωλήθηκε προς 22.500 ευρώ, αφήνοντας κι άλλο περιθώριο ανόδου στο μέλλον. Αλλο ένα έργο του Γαΐτη («Ατιτλο») πήγε εξαιρετικά καλά και από την αρχική τιμή των 5.000 ευρώ κατάφερε να αλλάξει χέρια στα 12.112 ευρώ. Ακόμα, το «Esprits différents» του Γαΐτη, αν και είχε εκτιμηθεί μεταξύ 7.000 και 10.000 ευρώ, πωλήθηκε προς 21.675 ευρώ.


Πολύ καλή ζήτηση είχε το έργο του Μάριου Πράσινου «Le Chat» (λάδι σε hardboard, υπογεγραμμένο και χρονολογημένο ως «Prassinos 44»), που αποτέλεσε μία από τις δυνατές ευκαιρίες της δημοπρασίας. Είχε αρχική τιμή εκτίμησης τις 3.000 ευρώ, αλλά πωλήθηκε προς 12.112 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των προμηθειών του οίκου).

Ακόμα ένα έργο του Πράσινου είχε ανοδική πορεία: Το «Portrait de la femme au chapeau» είχε εκτιμηθεί μεταξύ 4.000 και 6.000 ευρώ, αλλά η τελική του αξία ανέβηκε στις 12.750 ευρώ (10.000 ευρώ στο σφυρί).


Πολύ καλή επενδυτική ευκαιρία ήταν και ο πίνακας του Σπύρου Παπαλουκά, με τίτλο «Monastères» (λάδι σε τελάρο, 26x33 εκ.). Είχε εκτεθεί στην γκαλερί «Αστρολάβος» το 1996 και έχει υπογραφή στο δεξί μέρος χαμηλά. Πωλήθηκε εντός των αρχικών εκτιμήσεων (7.000 με 10.000 ευρώ), στις 9.562 ευρώ, γι’ αυτό και αποτελεί μια συμφέρουσα τιμή για τον αγοραστή. Στο μέλλον, το συγκεκριμένο έργο δεν αποκλείεται να διπλασιάσει την αξία του.


Ενας -όχι και τόσο συνηθισμένος στα εγχώρια και διεθνή salerooms- πίνακας του Θεόδωρου Στάμου κατάφερε να ξεπεράσει κατά πολύ τις αρχικές του εκτιμήσεις. Το «Oeuf du monde», υπογεγραμμένο και χρονολογημένο ως «T. Στάμος 45» κάτω αριστερά και με χρονολογία το 1945, πωλήθηκε προς 21.765 ευρώ, έχοντας εκτιμηθεί μόλις στις 7.000 ευρώ. Ενθουσιασμός επικράτησε με το έργο του Σπύρου Βασιλείου «Athènes dorée (Jamais le dimanche»), μια αναφορά στο «Ποτέ την Κυριακή», ζωγραφισμένο το 1969 από ακρυλικά και φύλλα χρυσού. Είχε εκτιμηθεί μεταξύ 10.000 και 15.000 ευρώ και η τελική του αξία εκτοξεύθηκε στις 50.775 ευρώ. Τόσο η καλή ποιότητα ζωγραφικής όσο και η εμπορικότητα του έργου θα δώσουν μια διαχρονική ζήτηση και διατήρηση στις τιμές των έργων του Βασιλείου, ιδίως στα αστικά τοπία.


Τα προγνωστικά διέψευσε θετικά το «Ατιτλο έργο» του Απόστολου Γεωργίου (170,5x170 εκ.), με την Τέχνη μέσα στην Τέχνη θεματογραφία του, το οποίο, από τις 18.000 ευρώ, που ήταν η αρχική τιμή εκτίμησης, πωλήθηκε προς 35.655 ευρώ. Υπεραξίες σημειώθηκαν και στην κατηγορία των έργων που είχαν χαμηλότερες τιμές εκτίμησης. Παράδειγμα αποτελεί το έργο «Sur la barque» της Θάλειας-Φλώρας Καραβία, που, ενώ ξεκίνησε κάτω από τα 1.000 ευρώ, άλλαξε χέρια στα 5.100 ευρώ.

Η δυσάρεστη έκλπληξη

Στον ιδιοκτήτη του επέστρεψε ο πίνακας «Les deux amies» του Γιάννη Μόραλη, με τα δύο γυναικεία πορτραίτα, καθώς δεν κατάφερε να πιάσει τις εκτιμώμενες τιμές (40.000-60.000 ευρώ), αλλά ούτε και την κρατημένη τιμή (reserved price), που ήταν ιδιαίτερα χαμηλή, στα 30.000 ευρώ. Ηταν μία από τις δυσάρεστες εκπλήξεις της δημοπρασίας, καθώς η τιμή εκτίμησης μαρτυρούσε προκαθορισμένο ενδιαφέρον.


Ενα άλλο αναπάντεχο αποτέλεσμα ήρθε με το έργο του Νικόλαου Γύζη «Mère au berceau», το οποίο είχε εκτιμηθεί μεταξύ 60.000 και 80.000 ευρώ. Παρά το γεγονός ότι οι προσφορές ξεκίνησαν σε ιδιαίτερα χαμηλή κρατημένη τιμή, στις 40.000 ευρώ, δεν κατάφερε να συγκεντρώσει κανένα χτύπημα, με αποτέλεσμα να μείνει απούλητο.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι τίτλοι των έργων αναγράφονται όπως ακριβώς καταλογογραφήθηκαν για τη δημοπρασία.

*Τα όσα αναγράφονται δεν αποτελούν παροχή συμβουλών οποιουδήποτε χαρακτήρα (π.χ. νομικών, προσωπικών, χρηματοπιστωτικών, εκτιμητών έργων Τέχνης, επενδυτικών, συμβούλων Τέχνης κ.λπ.), υπόδειξη, προτροπή, άμεση / έμμεση παρότρυνση για πράξη / παράλειψη / λήψη απόφασης, ούτε υποκαθιστούν τυχόν υπηρεσίες ειδικών.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 10/6